Bedrijven Kontakt Gemert-Bakel lonkt naar nieuwe doelgroepen

Onder de opeenvolgende kabinetten
Balkenende werd innovatie tot een
van de speerpunten van het economisch
beleid uitgeroepen. De bedragen die
de overheid uittrok om innovatie te steunen
zijn daardoor de voorbije acht jaar ongeveer
verdubbeld. De eff ectiviteit van die subsidies
is het afgelopen jaar echter onder een
vergrootglas gelegd en in twijfel getrokken.
Dat laatste gebeurde in de slipstream van
een algehele onzekerheid over het precieze
nut van overheidssubsidies, een gevoel dat
werd bevestigd door de uitkomsten van een
onderzoek van de Algemene Rekenkamer.
De discussie deed overigens denken aan het
eeuwige gehakketak over de vraag of het
glas nu half vol of half leeg was. Wie naar
de droge cijfers kijkt moet toegeven dat die
subsidies het Nederlandse bedrijfsleven toch
ergens gebracht hebben. Het percentage
innovatieve bedrijven was in 2009 gedaald
naar 35% . De piek van 2002 lag echter
maar twee procent hoger. In 2011 stond
Nederland nog steeds niet in de top vijf van
innovatieve landen. Inderdaad, maar in de
Global Competitevness Index van het World
Economic Forum zijn ‘we’ wel gestegen van
de achtste naar de zevende plaats.
Fonds voor vernieuwende ondernemers
Kortom, Nederland innoveert wel degelijk,
en dus is dit een tijd om gas te geven en niet
om op de rem te gaan staan. Het Ministerie
van EL&I trekt daarom € 1,5 miljard uit voor
het steunen van een negental topsectoren,
sectoren waarin Nederland al bewezen heeft
innovatief en internationaal concurrerend
te zijn, zoals de agro-food, de logistiek, en
de energiesector. Maar elke topsector kent
zijn topspelers. Hoe voorkomt EL&I dat de
anderhalf miljard vooral bij projecten van
het grootbedrijf terecht komt in plaats van
bij de start ups en kleinere spelers die niet
zelden het meest vernieuwend zijn?
“De topsectoren zijn diegene die voor de
Nederlandse economie het belangrijkst zijn,”
zegt minister Verhagen. “En juist in deze
sectoren zijn veel kleine en middelgrote
ondernemers actief die er voor zorgen dat
ons land vooroploopt met het ontwikkelen
en toepassen van vernieuwde producten en
diensten. Die ondernemers zijn dus ook van
groot belang voor de concurrentiepositie
van onze economie en zorgen voor nieuwe
banen en inkomsten. Om innovatie te stimuleren
zorgen we ervoor dat hun bedrijven
makkelijker fi nanciering kunnen krijgen
voor risicovolle projecten om innovatieve
producten te ontwikkelen. Hiervoor komt
een fonds voor vernieuwende ondernemers,
het Innovatiefonds MKB+. Dit fonds zal in
2015 vijfhonderd miljoen euro bedragen en
komt bovenop de anderhalf miljard die is
toegezegd voor de topsectoren. Hier profi -
teert met name het midden- en kleinbedrijf
van, omdat het vooral ook het MKB is dat
moeite heeft fi nanciering te blijven vinden
voor zijn groeiplannen. Het uitgangspunt
van de lening is dat deze pas weer wordt
terugbetaald wanneer de investering tot
winst leidt. Op die manier kunnen veel
meer MKB-ers profi teren van het fonds
dan wanneer je hen subsidies zou geven.”
Verzilveren van kansen
Maxime Verhagen gelooft ook in een
stimulering die meer omvat dan enkel het
overschrijven van geldbedragen van de ene
rekening naar de andere. De focus op kansrijke
sectoren is één verandering, een andere
is meer samenspraak met het bedrijfsleven
en de kennisinstellingen; weer een andere
is een verschuiving van specifi eke subsidies
naar generieke lastenverlichting. Speelt
hier trouwens ook het verlangen naar een
kleinere overheid een rol en wellicht al een
vroeg vermoeden dat er aan de eff ectiviteit
van subsidies gesleuteld moest worden?
“Vernieuwing en economische groei komen
niet uit Den Haag maar van alle ondernemers
die Nederland rijk is,” antwoordt de
minister. “Daarom heb ik bij de start van dit
kabinet meteen gezegd dat ondernemers
en onderzoekers zelf aan het stuur van het
bedrijvenbeleid moeten zitten. Tegelijkertijd
moeten we inderdaad constateren dat de innovatiesubsidies
van de afgelopen jaren niet
het gewenste eff ect hebben gehad. Ik denk
dan ook dat ondernemers niet innoveren
vanwege subsidies maar omdat ze kansen
zien, en ik vind dat de overheid ondernemers
moet ondersteunen bij het verzilveren
van die kansen, in plaats van het gieteren
met subsidies. Daarom maken we simpele
regelingen waarvan alle ondernemers
kunnen profi teren. Zo krijgen vernieuwende
ondernemers belastingkorting en zorgen
we voor minder regeldruk vanuit de overheid.
En dat alles bovenop die anderhalf
miljard euro voor vernieuwende plannen die
ondernemers en onderzoekers samen met
de overheid maken,”
Losse schroeven?
De economen onder die onderzoekers voorspellen
hernieuwde economische tegenwind
voor 2012. Den Haag heeft al extra ombuigingen
aangekondigd om de verwachte
tegenvallers in de begroting te compenseren.
Hoe groot is de kans dat de beloofde belastingvoordelen
van Verhagens ministerie daardoor
op losse schroeven komen te staan? En wat
behelzen ze eigenlijk precies?
“Bij economische tegenwind is het des te
belangrijker dat we ondernemers de ruimte
geven en belemmeringen wegnemen,”
aldus de minister. “Dat geldt zeker ook voor
MKB’ers. Ondernemers vormen immers de
ruggengraat van onze economie. Zij leveren
de banen en inkomsten op die we zeker
in deze tijd goed kunnen gebruiken. Om
vernieuwende ondernemers de wind in de
zeilen te geven krijgen zij belastingkorting.
Wie investeert in nieuwe apparatuur voor
het maken van vernieuwende producten kan
bijvoorbeeld rekenen op een korting van
tien procent. In 2015 loopt deze op tot een
totaal van vijfhonderd miljoen euro. Na 2012
zullen de belastingvoordelen dus niet kleiner
worden maar groter.”
De BV Nederland kan zich niet veroorloven
te wachten tot de economische crisis op een
miraculeuze manier vanzelf overgaat, ze zal
zich vooral uit de recessie moeten innoveren.
Dan is het goed te weten dat Den Haag dat
proces optimaal tracht te ondersteunen door
elke subsidie-euro een zo hoog mogelijk
rendement te geven en de ondernemer
een maximale controle over zijn eigen
innovatieproject. In feite heeft het Ministerie
van Economische Zaken, Landbouw &
Innovatie eerst zelf geïnnoveerd om
vervolgens anderen in staat te stellen beter
te innoveren. Misschien telt zo’n feit ook
mee, de volgende keer dat het World
Economic Forum beslist welke vijf landen tot
de meest innovatieve ter wereld behoren.
het ONDERNEMERS BELANG