maartnummer van AdRem - Remonstrantse Broederschap

thema De Stad / boekbespreking
DE StAD VAN DE tOEKOMSt BIJ
Margaret Atwood
De Canadese auteur Margaret Atwood schrijft graag over de nabije toekomst. Ze beschrijft dan hoe de wereld
eruit zal zien als bepaalde ontwikkelingen in de huidige maatschappij zich doorzetten. The Handmaid’s
Tale (Het verhaal van de dienstmaagd) (1985) gaat over het moment in de nabije toekomst dat christelijk
rechts zo machtig is geworden dat men in staat is de Amerikaanse samenleving naar eigen inzicht te veranderen.
Het eerste wat de fundamentalisten doen, is het afschaffen van alle vrouwenrechten. In Oryx and
Crake (2003) hebben wetenschappers een grote sprong voorwaarts gemaakt in genetische manipulatie.
Naar hartelust maken ze nieuwe soorten. Ondertussen sterft de natuur op aarde en is er een definitieve
scheiding van armen en rijken tot stand gekomen.
Segregatie The Year of the Flood (Het jaar van de vloed)
(2009) vertelt hetzelfde verhaal, maar dan vanuit het perspectief
van de onderkant van de samenleving. Atwood
schildert een tamelijk onprettig beeld van hoe het leven
in de grote steden er in de nabije toekomst uitziet. De elite
(de biowetenschappers-gemeenschap) is gehuisvest in
afgesloten en streng bewaakte ‘Compounds’. Ook andere
rijken wonen in ‘gated communities’ waar het gewone
volk niet in komt. Alle anderen wonen in de Plebslanden,
stedelijke gebieden van verschillende statuur. Als je geluk
hebt, woon je in een stadsdeel waar het leven redelijk normaal
is. Maar hoe minder geld je hebt, hoe dichter in de
buurt je zult wonen van wijken als ‘De Zinkput’ en ‘Het
Riool’. De winkels en bedrijven worden er gerund door
criminelen die geen enkele wet boven zich erkennen.
Wie niet precies doet wat zij zeggen, overleeft het niet.
Op straat bevechten etnische gekleurde straatbendes van
jonge kinderen elkaar op leven en dood. Het bestaan in
de zogenaamd betere buurten in de Plebslanden is rustiger,
maar heeft als nadeel dat het volledig onder controle
staat van een nieuw soort politiedienst. De gewone politie
en het leger zijn verdwenen – er was niet langer geld
voor. Stadbesturen en het landsbestuur zijn afgeschaft
na een periode waarin ze steeds onmachtiger werden. De
macht is overgenomen door een conglomeraat van grote
bedrijven, de Corporations. Door middel van hun veiligheidsdienst,
de CorpSeCorps, hebben ze een totale controle
over de gewone burgers. Privacy bestaat niet meer.
Van iedereen zijn irisscan en DNA-gegevens vastgelegd.
Een gewone burger kan nergens werken en zelfs niet
reizen zonder invoering van zijn biometische gegevens.
Ook een studie beginnen of een huis kopen zonder dat de
nieuwe overheid dat weet en er toestemming voor geeft is
onmogelijk. Wie iets doet wat de Corporations niet bevalt,
verliest zijn baan, zijn huis en vervalt heel snel tot diepe
armoede. Dit overkomt één van de twee hoofdpersonen
8 adrem remonstrants maandblad
van het boek, Toby. Haar vader had geweigerd zijn stukje
land met huis te verkopen aan de Corporations en ondervond
daar de gevolgen van. Zij vlucht naar de slechte
buurten, waar in ieder geval een kans op vrijheid is – al
valt zij dan al snel in de klauwen van haar baas, die haar
wenst te gebruiken als tijdelijke seksslavin. Het gerucht
gaat dat de CorpSeCorps een deal hebben gesloten met
de criminelen. Zolang die zich tot hun wijk beperken,
zullen ze hen ongemoeid laten. Dit is voor de Corporations
goedkoper dan zelf de orde handhaven, en geld is
het enige wat telt voor hen. De andere hoofdpersoon is
Ren, de dochter van een vrouw die uit de Compounds is
vertrokken op zoek naar liefde en avontuur. In de stad
ontmoet ze Amanda, die haar beste vriendin zal worden.
Amanda is een overlever, ze is gevlucht uit Texas. Door
de klimaatverandering is het Zuidwesten van de Verenigde
Staten compleet uitgedroogd en onleefbaar geworden.
Wie weg kon komen naar het Noorden, heeft dat gedaan.
Hoveniers van de Heer Toby en de meisjes Ren en
Amanda komen terecht bij de Hoveniers van de Heer,
één van de wonderlijke sektes die zich in de nieuwe
stad ontwikkeld hebben in reactie op de verontrustende
veranderingen. De Hoveniers willen helemaal opnieuw
beginnen, bij Adam en Eva. Adam Eén is de leider. Alle
anderen die toetreden tot de kerngroep van de sekten
krijgen eveneens de titel Adam of Eva, voorzien van een
nummer. Zij hebben hun eigen Paradijs gecreëerd, in
een paar verlaten bedrijfspanden in Het Riool. Op het
platte dak bevindt zich hun Eden. Hun Dakhof van Eden
is een groene oase in de grauwe stad. Ze verbouwen er
hun eigen groenten en houden er bijen. Binnen kweken
ze paddenstoelen, bruikbaar voor elk doel. Zij weten uit
het afval van de stad nog wat nuttigs te halen. Ze zijn
een nieuwe jaartelling begonnen: de mensheid moet
helemaal opnieuw beginnen. Hun kleren zijn eenvoudig,