Boerenkaas - TNO

More documents

Recommendations

Info

1. De boerenkaassector voor te bereiden op de nieuwe EU wetgeving m.b.t. hygiëne en voedselveiligheid. Een speciaal handboek ontwikkeld voor dit doel werd eind 2000 gelanceerd. Hierdoor konden de deelnemende boerenkaasmakers een stuk eerder dan wettelijk vereist al voldoen aan de strengere EU normen en zich daarmee profileren in de boerenkaasmarkt. Sinds 1 januari 2006, echter, zijn de striktere EU normen wettelijk van kracht en onderscheidt het KB label zich niet of nauwelijks meer van de minimale wettelijke normen. 2. De echtheid van boerenkaas te garanderen. Het KB label staat voor boerenkaas die daadwerkelijk op de boerderij is gemaakt en van rauwe melk die op die boerderij geproduceerd is. Echter, al snel bleek dat de naam ‘boerenkaas’ juridisch niet te beschermen is als een merknaam. De merknaam ‘Echte Boerenkaas’ kon wel worden gedeponeerd, maar dat is vooral een defensieve actie. Om die reden hebben de boerenkaasmakers, verenigd in de Bond van Boerderij-Zuivelbereiders (BBZ), besloten om een andere mogelijkheid te proberen, namelijk het aanvragen van GTS status voor boerenkaas bij de EU. Omdat deze aanvraag vertraging heeft opgelopen, heeft LNV de opheffing van de oude Kwaliteitsregeling Kaas al twee keer uitgesteld. In essentie betekent dit echter dat het KB label tot nu toe geen rol van belang speelt bij de bewaking van de echtheid van boerenkaas en hoogst waarschijnlijk ook niet in de toekomst. 3. De introductie van een gradatiesysteem voor boerenkaas: zeer goede boerenkaas twee labels, goede boerenkaas één label, en minder goede boerenkaas geen label. Het gradatiesysteem omvatte niet alleen objectieve, technische maatstaven, maar ook meer subjectieve maatstaven zoals smaak, geur en kleur. In de praktijk, echter, bleek dit niet te werken, ook omdat elke partij eigenlijk gekeurd zou moeten worden en dat zou resulteren in hoge kosten. Tegelijk met de introductie van het KB label werd er ook een grote promotiecampagne opgezet die gefinancierd zou moeten worden uit een heffing op boerenkaas. Er werd een heffing afgesproken van tien Eurocent per kilo boerenkaas, te innen door de bij de KB stichting aangesloten kaasgroothandelaren. Daarnaast werd er afgesproken dat de promotieheffing die het Productschap Zuivel int van boerenkaasmakers (in 2006, 15 cent per 100 kg verwerkte melk) ook naar het nieuwe Voorlichtingsbureau Boerderijzuivel zou gaan. Na een jaar, echter, bleek dat twee bij het KB aangesloten kaasgroothandelaren weigerden de heffing af te dragen. Dit betekende de facto het einde van de heffing en een veel beperktere promotiecampagne gefinancierd uit de heffing van het Productschap Zuivel. Alles bij elkaar, is de introductie van het KB label uitermate moeizaam verlopen. Veel van de hoge verwachtingen zijn niet uitgekomen vanwege conflicterende belangen en een gebrek aan samenwerking. Boerenkaasmakers die direct aan de consument verkopen, bijvoorbeeld, hebben nooit veel interesse getoond voor het KB label. Zij zien in hun situatie niet de meerwaarde van het KB label omdat zij direct aan de consument leveren. Echter, dit ligt anders voor boerenkaasmakers die aan de groothandel leveren. In dat geval helpt certificering van de kwaliteit van het product met de verkoop van dat product langs meerdere schakels in de keten. Het is dus vooral de handel die belang heeft bij het KB label. Dit is ook wel gebleken uit het recente voornemen van de BBZ om zich terug te trekken uit het bestuur van de KB stichting, maar dat de kaasgroothandelaren desondanks willen doorgaan met het KB label. Toch heeft het KB label ook wel succes geboekt met het tijdig introduceren van de nieuwe hygiëne- en voedselveiligheidsregels binnen een belangrijk deel van de boerenkaasketen. 10
Echter, nu deze regels wettelijk verplicht zijn per 1 januari 2006 blijft er weinig over waarmee het KB label zich kan onderscheiden van de rest van de boerenkaassector. Tabel 8 geeft een overzicht van de sterke en zwakke kanten van het KB label, als ook de kansen en bedreigingen. Tabel 8: Sterkte-zwakte analyse van het KB label Sterktes - Kwaliteitslabel dat vooral een belangrijke rol speelt in de handel tussen bedrijven. Kansen - Maak van het KB label opnieuw een kwaliteitslabel dat zich duidelijk onderscheidt en ergens voor staat. Dit kan bijvoorbeeld door de introductie van nieuwe, striktere normen (bijvoorbeeld m.b.t. diervoeding) dan wettelijk vereist. Een andere mogelijkheid is om nadruk te leggen op een striktere controle van de wettelijke minimumeisen. - Maak een keuze tussen: (a) Een label dat zich uitsluitend richt op de handel; en (b) Een label dat zich vooral richt op de consument. Het laatste is alleen mogelijk in combinatie met een substantieel promotiebudget. Zwaktes - Boerenkaasconsumenten zijn niet bekend of staan onverschillig tegenover het KB label. - Onvoldoende promotie van het KB label. - Boerenkaasmakers ontvangen geen betere prijs voor boerenkaas met een KB label. - Gebrek aan consensus en bereidheid om samen te werken. - Het idee dat alle boerenkaasmakers mee zouden moeten doen aan het KB label. - Het private karakter van het KB label maakt dat deelname niet afdwingbaar is (het zgn. ‘free riders’ probleem). Bedreigingen - Het KB label sterft langzaam af omdat: (a) Het voegt niets toe aan wat al op een andere manier is geregeld; en (b) Er is geen bereidheid om nieuwe, striktere regels of strengere controle van bestaande regels te accepteren. De verantwoordelijkheid voor het controleren van de verschillende kwaliteitsborgingssystemen ligt in het geval van de boerenkaasketen bij de Voedsel en Waren Autoriteit (VWA), het Centraal Orgaan Kwaliteitsaangelegenheden Zuivel (COKZ), en de Stichting SKAL. De laatste is verantwoordelijk voor de certificering en controle van het biologische ‘EKO’ label, als ook het biologisch-dynamische ‘Demeter’ label. Het COKZ is verantwoordelijk voor: (a) De controle en certificering van de echtheid van boerenkaas (Kwaliteitsregeling Kaas 2006 en de toekomstige GTS boerenkaas); en (b) De jaarlijkse certificering en controle van boerenkaasmakers en kaasgroothandelaren m.b.t. de hygiene- en voedselveiligheidsnormen zoals vastgelegd in de Warenwet. Deze laatste taak is door de VWA gedelegeerd aan het COKZ. De VWA voert echter wel ad hoc controles uit bij boerenkaasmakers en kaasgroothandelaren. Deze controles zijn bedoeld als een extra borging van het controlesysteem. De detailhandel in (boeren)kaas wordt gecontroleerd door de VWA. Het COKZ voert ook de certificering en controle uit voor het KB label. In de afgelopen jaren is steeds groter deel van de kosten van certificering en controle verlegd van de overheid naar de boerenkaassector zelf. Ondanks een zekere differentiatie in kosten 11
Page 1 and 2: Kwaliteit als toekomst? Een verkenn
Page 3 and 4: De boerenkaas productieketen Boeren
Page 5 and 6: geheel geen boerenkaas. Bij kaasspe
Page 7 and 8: De gemiddelde prijs voor een kg boe
Page 9: Kwaliteitsborging boerenkaas Drie s
Page 13 and 14: Geraadpleegde bronnen Publicaties B
Page 15 and 16: www.cvah.nl: Centrale Vereniging vo

Boerenkaas - TNO

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?