LASpost Nooit Final.pdf - Atlas

In deze column stelt de schrijver zich een onmogelijke vraag af waarop hij nooit antwoord kan krijgen. In
zijn zoektocht wordt hij altijd (en in ieder geval nu)bijgestaan door zijn eigen invulling van God.
“One can never solve a problem on the
same plane of consciousness as on which
it was conceived” - Albert Einstein
Ongeveer tweehonderdvijftigduizend jaar geleden ontstond
de eerste mens. Geruchten gaan dat God een hele
slechte dag had: hij zat op zijn bank in een varkensstal
zo ranzig dat ‘t daar was vla te eten kut te roepen en een
peuk te roken. Toen liet hij uit goddelijke verveling een
hele harde scheet. Et voilà, de mens, jij en ik, Berlusconi
en Pietje Bell. Of niet helemaal.
Hoe dan ook, ongeveer heel lang (of kort) geleden
was daar de Homo Sapiens. We gaan verder. Honderdvijfentwintigduizend
jaar geleden hadden we (eindelijk) het
vuur onder controle. We konden onze biefstuk bakken en
ons warm houden bij het haardvuur. Onze tanden hoefden
minder scherp, onze darmflora minder ingrijpend en
onze dos haar minder dik.
Op een avond keken Pietje Bell en Berlusconi
naar de maan. De aarde stond op zo’n manier tussen zon
en maan, dat er een mooie sikkel was weg gehapt. Naar
boven turend verbaasden zij zich over de domheid van
de mensen die ooit dachten dat de aarde plat was: het was
immers toch zo duidelijk te zien dat de maan daar als een
bol in de lucht hing? Waarom de maan rond en de aarde
niet? Of was het hun kennis over de rondheid der dingen
die zij konden opleggen aan hun perceptie, hiermee effectief
bewerkstelligend dat zij inderdaad een balletje zagen
hangen?
Voltaire zei ooit: “Een vrouw is een wezen dat zich aankleedt,
babbelt, en zich weer uitkleedt”. En alhoewel Voltaire
misschien niet zoveel succes in de (heteroseksuele)
liefde heeft gekend, werpt deze misplaatste uitspraak
binnen het chronologisch perspectief van hierboven een
interessante vraag op: vanaf wanneer is de mens gaan
babbelen? Vanaf wanneer hebben we woorden gehad om
ervaringen te delen, om te praten over de rondheid van de
dingen, om te klagen over je biefstuk die niet gaar is, om
te zingen bij het kampvuur? Ja.. Eh.. Dat weten we niet.
Vele theorieën doen zich zo de ronde binnen de
alom gerespecteerde farce die zich de wetenschap noemt,
maar een aannemelijke tijdsindicatie ontbreekt. De vraag
leek zelfs zo onbeantwoordbaar dat de linguïstische societeit
van Parijs in 1866 alle discussie omtrent het onderwerp
verbood.
Als ik me het Wikipedia artikel goed kan herinneren
kan er een tweedeling worden gemaakt. Aan de ene
kant staat Noam Chomsky en de zijnen die zeggen dat de
capaciteit voor taal ‘plotseling’ is ontstaan door een mutatie,
die in filosofische termen neer komt op het volgende:
de mens was in staat te tellen tot ‘N’, de mutatie stelde
mensen in staat tot ‘discrete infinity’, het tellen tot ‘N+1’,
hiermee konden ingewikkelde cognitieve structuren worden
aangelegd noodzakelijk voor het formuleren van ingewikkelde,
lange, nooit eindigende zinnen, zoals, deze
(75 woorden, tel maar na).
Aan de andere kant staat de continuïteitsopvatting,
die stelt dat taal zich incrementeel heeft ontwikkeld
gedurende een uitgestrekte periode. Charles Darwin zegt
in zijn ‘The Descent of Man’: “ I cannot doubt that language
owes its origin to the imitation and modification,
aided by signs and gestures, of various natural sounds, the
voices of other animals, and man’s own instinctive cries.”
De mens is een lawaaierige Italiaanse papegaai die graag
gehoord wordt.
Een andere theorie die onder de continuïteitsopvatting
valt is de ‘Putting the baby down theory’ (waarvan
alleen de naam al een Nobelprijs verdient). Deze theorie
stelt dat door het verdwijnen van een dikke vacht de moeder
niet langer in staat was het kind op de rug te dragen,
omdat het kind zich nergens meer aan vast kon houden.
Hierdoor moest zij de ‘baby down putten’. Om het kind te
overtuigen dat het niet werd verlaten moest er gecommuniceerd
worden met “facial expressions, body language,
touching, patting, caressing, laughter, tickling and emotionally
expressive contact calls”. Hieruit zou vervolgens
taal zijn voortgekomen.
DE MENS IS EEN LAWAAIERIGE ITALI-
AANSE PAPAGAAI DIE GRAAG GEHOORD
WIL WORDEN.
20
Kortom, het ontstaan van taal, en taal zelf, is mysterieus.
Tweehonderdvijftigduizend jaar geleden kon er niet gepraat
worden over of de maan rond was. Maar werd er
überhaupt nagedacht over de maan? Taal is ons mentaal
gereedschap, het middel om de warrige oer essentie van
ons brein mee vorm te geven. Taal is de mal waarin we
onze emoties gieten. Taal is misschien wel het belangrijkste
element achter de ontwikkeling van de moderne
wereld, belangrijker nog dan biefstuk, en het stelt ons in
staat om ingewikkelde concepten te construeren, om wetenschap
en liefde na te jagen, om onszelf vorm te geven.
Maar: hoe dacht de mens na voordat er taal was? En in
hoeverre limiteert taal in haar huidige vorm ons denken?
God mag het weten.