hoofdstuk 1 - Basisboek Kwalitatief Onderzoek - Noordhoff Uitgevers

Informanten
© Noordhoff Uitgevers bv
Eenheidsbegrip
Naast het eigenschapsbegrip onderscheiden we het eenheids -
begrip. Hiermee wordt aangegeven aan wie of wat een eigenschap
toebehoort. We onderscheiden de volgende categorieën
‘onderzoekseenheden’: locaties, groepen en individuele personen.
Onderzoekseenheden zijn de locaties, groepen of individuen waar
je uitspraken over wilt gaan doen. In casus 1 en casus 4 zijn respectievelijk
de supermarktvestigingen en de vergaderingen
(binnen afdelingen op een ministerie) de onderzoekseenheden.
Het ligt voor de hand om met respectievelijk klanten en ambtenaren
te gaan praten over hun ervaringen en meningen, maar uiteindelijk
wil je uitspraken doen op het niveau van winkels en
vergaderingen. De klanten en de ambtenaren zijn in dit geval de
informanten. Zij geven informatie over de supermarkten en de
vergaderingen waar je uitspraken over wilt doen.
Het eenheidsbegrip geeft niet alleen aan van wie of wat de eigenschappen
een kenmerk zijn, het geeft ook aan over wie of wat je
uitspraken gaat doen. In casus 2 is ‘jongens’ het eenheidsbegrip,
maar over welke jongens ga je een uitspraak doen? Waarschijnlijk
beperk je het tot een bepaalde leeftijdscategorie, misschien wil je
alleen iets zeggen over de lezers van Jong[en]. Het is daarom belangrijk
om goed aan te geven over wie je uitspraken wilt gaan
doen en wie (of wat) dus de eenheden vormen. Dit bepaalt namelijk
ook hoe je tot de selectie komt van de personen die je gaat
interviewen, of bijvoorbeeld situaties waarin je gaat interviewen.
In hoofdstuk 5 komen we daar uitvoerig op terug.
Samenvatting 1.5
Het is belangrijk om bij de onderzoeksvragen aan te geven wat de
onderzoekseenheden zijn, dat wil zeggen de locaties of groepen
waarover of de personen over wie je uiteindelijk uitspraken gaat
doen en wat de eigenschappen van deze eenheden zijn. De eenheden
hoeven niet noodzakelijk mensen te zijn. Het kunnen ook instellingen,
situaties of locaties zijn. Bij de laatst genoemde eenheden
werk je meestal met informanten; situaties kunnen immers
zelf niets zeggen. De eenheden bepalen je keuze van de personen
die je gaat interviewen of van de situaties waarin je gaat observeren
(hoofdstuk 5). De eigenschappen bepalen de vragen die je
gaat stellen en de observaties die je gaat uitvoeren (hoofdstuk 6
t/m 9)
1.6 Attenderende begrippen en zoeklichttheorie
Casus 1; ALDAH-supermarkten
Winkelen wordt de laatste tijd gezien als meer dan alleen ‘efficiënt
en snel iets kopen dat je nodig hebt’. Winkelen is fun, winkelen
§1.6 Attenderende begrippen en zoeklichttheorie
41