Catalogus cultuurhistorische inventarisatie gemeente Heeze-Leende

en verdere comoditeiten." In 1898 kreeg het pand de functie van ontromingsfabriek. 505
In de zeventiger jaren werd het pand “verbouwd'' tot een villa. De huidige bewoner heeft later van
degene die de verbouwing heeft laten doen gehoord, dat toen men de indrukwekkende gewelven in
de kelders blootlegde, die maar snel zijn volgegooid om te voorkomen dat oudheidkundigen de sloop
zouden stopzetten. 506
5.29.4.013 Roomboterfabriek "Wilhelmina" ,Leende
In 1916 besloot de stoomzuivelboterfabriek van Leende samen te gaan met die van Heeze. Deze
droeg de naam "Stoomzuivelfabriek Heeze-Leende". Zie 5.29.4.009
5.29.4.014. De vernieuwde zuivelfabriek Heeze-Leende, Leenderweg 24 Heeze.
De opvolger van de boterfabriek “Heeze-Leende, zie 5.29.4.009
29.5 Fabrieksterrein
Terrein behoren bij fabrieksgebouwen, gebruikt als verkeersgebied, parkeerruimte, opslagruimte en
misschien zelfs wel productiegebied (bezinkbekkens bijv.)
5.29.5.001. N.V. Van Kuyk Vliegtuigindustrie
Complex “Haviksoord”, gelegen ten oosten van de weg Leende-Maarheeze, bestaande uit kantoor,
woning, werkplaats en loodsen (zie situatietekening, heemkundeblad,3, p. 261.)
Het verhaal dat schuilgaat achter deze onderneming is even fascinerend als veelzeggend. Het vertelt
namelijk iets over de ondernemerszin van Leendenaren. Het waren dit soort ondernemende mensen
die streekhistoricus J. Coenen ertoe bracht zijn boek over de geschiedenis van Leende de ondertitel
mee te geven: geschiedenis van een ondernemende bevolking (zie thema’s recreatie & toerisme).
De geestelijk vader van het plan een vliegtuigfabriek te bouwen was de dynamische Harry van Kuyk.
Nog tijdens de bezetting begon hij zijn onderneming. Hij had een groot terrein gekocht gelegen ten
Oosten van de weg Leende-Maarheeze. Het terrein bestond grotendeels uit heide dat hij had laten
egaliseren. Hij had er een loods laten plaatsen, een woonhuis, kantoortje en dat allemaal onder het
mom van ontginning. Luttele weken na de bevrijding wilde Van Kuyk eindelijk echt met vliegtuigbouw
te beginnen. Het toekomstige vliegveld werd door Harry omgedoopt in "Haviksoord". Zijn 'eersteling'
zou "De havik" genoemd worden, naar zijn eigen initialen H.v.K. In eerste instantie is men van start
gegaan met een vierpersoonszakenvliegtuigje. Men voorzag dat de burgerluchtvaart, met name door
zakenlieden, een enorme vlucht zou nemen. Ondanks visionaire plannen en veel ondernemingszin
bleek het te moeilijk om de dromen te realiseren. 507
Na de bevrijding was alles schaars en op de bon, dus ook vliegtuigmateriaal. Harry van Kuyk had
tijdens de oorlog hier en daar voor veel geld restanten materiaal op de kop kunnen tikken, maar dat
was geen basis voor de start van productiewerk. Hij was aangewezen op toewijzingen, maar de
Nederlandse regering was van mening dat al die kleine vliegtuigindustrieën gecentraliseerd moesten
worden in de vliegtuigindustrie Fokker. Van Kuyk kreeg alleen materiaal toegewezen om
zweeftoestellen te bouwen; zeker geen motorvliegtuigen, want dat waren te grote objecten. Hij werd
dus al direct tegengewerkt door de overheidsinstanties. Bovendien was Leende en omgeving geen
areaal waar je vakmensen kon vinden die verstand hadden van vliegtuigbouw. Die mensen moest en
dus gecharterd worden; de meesten uit het Westen van het land, mensen die ook gehuisvest
moesten worden. Al met al stapelden de moeilijkheden zich op. Een ervan was ook de bewijsvoering
van luchtwaardigheid. De Rijksluchtvaart Dienst had nogal wat kritiek op het ontwerp en het kostte
veel inspanning om aan alle bezwaren tegemoet te komen. Om zo 'n onderneming te doen slagen
had je meer dan wilskracht, geld, vakmensen en wat al niet meer nodig. Het vliegveldje in Leende
was eigenlijk te primitief voor vliegtuigindustrie. Wel had men het materiaal en de mogelijkheden om
zweeftoestellen te bouwen, maar de bouw van echte vliegtuigen kwam niet goed op gang, door
gebrek aan mensen en materiaal. 508
505 Westmijze, 1998, 172.
506 Westmijze, 1998, 172.
507 Veldhuizen, 1986, 12 - 13.
508 Veldhuizen, 1986, 16-17.
271