GRENSVERLEGGING - Dijk van een Delta
GRENSVERLEGGING - Dijk van een Delta
GRENSVERLEGGING - Dijk van een Delta
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
WINDMOLENS<br />
Indien we de traditionele molen <strong>een</strong>s opnieuw zouden<br />
ontwerpen...<br />
24<br />
ieder geval blijkbaar <strong>een</strong> politieke noodzaak op Europese<br />
schaal. Laten we daar dan maar gebruik <strong>van</strong> maken door<br />
ze even<strong>een</strong>s toegankelijk te maken voor kleinschalige<br />
recreatie en tijdelijke bewoning en tevens voor de kweek<br />
<strong>van</strong> speciale zilte gewassen of authentieke zeevruchten.<br />
Op die manier kan de boeren die afstand <strong>van</strong> hun land<br />
moeten doen ten behoeve <strong>van</strong> ondergelopen weides en<br />
geulen <strong>een</strong> nieuw perspectief op werk en inkomen worden<br />
geboden. Daardoor zou de weerstand tegen onnutte<br />
braakliggend gebied – die thans begrijpelijkerwijs best<br />
groot is – in elk geval deels weggenomen kunnen worden.<br />
Niet all<strong>een</strong> bij de boeren of degenen die financieel<br />
afhankelijk zijn <strong>van</strong> de polders en landerijen, maar ook bij<br />
<strong>een</strong> groter publiek. Aansluitend kan dan gekeken worden<br />
naar innovatieve manieren om energie op te wekken.<br />
Met algenkweek, kweekbuisstructuren, getijdencentrale<br />
in de Grevelingen, zonnebos bij Terneuzen en ook, wat<br />
ouderwetser misschien, met behulp <strong>van</strong> windmolens.<br />
Indien we de traditionele molen <strong>een</strong>s opnieuw zouden<br />
ontwerpen in plaats <strong>van</strong> botweg groter, hoger en <strong>van</strong><br />
metaal in plaats <strong>van</strong> het vriendelijke hout te maken, dan<br />
is daar naar mijn mening nog <strong>een</strong> behoorlijke slag mee<br />
te winnen. In mijn tijd was er lang niet zo’n enorme<br />
behoefte aan energie als tegenwoordig het geval lijkt<br />
te zijn. Voor alles gebruiken we het. Niemand kan meer<br />
zonder. Zelfs niet voor even. Dat biedt kansen. Wie<br />
gebruikt, gedoogt. Ook windmolens, als je het mij vraagt.<br />
INNOVATIE<br />
Een soepeler houding ten opzichte <strong>van</strong><br />
nat moeraslandschap wordt natuurlijk ook<br />
verbeterd wanneer men weer zoals vroeger<br />
<strong>een</strong> directe verhouding krijgt met het water.<br />
Nu verplaatsen we ons bij voorkeur per<br />
automobiel. Snel en comfortabel. Dat sneed<br />
ons echter af <strong>van</strong> het water. We zien het niet<br />
<strong>een</strong>s meer. Bij de oversteek naar <strong>een</strong> naburig<br />
eiland gaan we er of onderdoor in <strong>een</strong> donkere<br />
buis ofwel via <strong>een</strong> hoge dam of brug waar<strong>van</strong><br />
de zijkanten ons het zicht op de onmetelijke<br />
maat <strong>van</strong> het water beneemt. Zeeuwen leven<br />
niet meer met het water. Angst groeit, ondanks<br />
LOCATIE 2<br />
oevers te plukken. Aan de overzijde knipoogt Yerseke<br />
je uitnodigend toe. Nog zo’n icoon voor ieder<strong>een</strong> die<br />
<strong>van</strong> zeevoedsel houdt. Ook hier gaan veerpontjes naar<br />
de andere kant. Je doet er even over, maar dan heb je<br />
ook aan de lijve ondervonden wat het water betekent.<br />
Zeker als de wind meespeelt. Een belevenis die je zelden<br />
intensiever ondergaat. Ook hier veel kansen voor <strong>een</strong><br />
ontdekkingstocht landinwaarts, naar het stadje Tholen,<br />
naar Zierikzee of naar het exotische Zonnemaire en het<br />
kunstzinnige Dreischor. Overal priemen de kerktorens<br />
tegen het wolkendek aan. Zo raak je nooit verdwaald.<br />
Hier teelt men volop zilte groenten, die in de lokale<br />
keuken veelvuldig benut worden. Als bezoeker waan je<br />
je in <strong>een</strong> ver buitenland, met zo’n geweldig aanbod aan<br />
ongewoon en smakelijk voedsel. Rijke geschiedenis<br />
en kostelijk eten worden hier op hetzelfde bord<br />
gepresenteerd.<br />
Even verderop, in het westelijke deel <strong>van</strong> Schouwen is<br />
de eerste zeeboerderij <strong>van</strong> Nederland net in gebruik<br />
genomen. In aansluiting daarop is de hele kust<br />
omgebouwd tot <strong>een</strong> productief en groen inlagen- en<br />
schorrengebied. Duizenden vogels huizen hier. Soms<br />
tijdelijk, soms permanent. Ze houden <strong>van</strong> de plassen<br />
en poelen en <strong>van</strong> de stilte. Daarom mag je als bezoeker<br />
niet overal komen. Maar op andere plaatsen juist wel.<br />
Bij de stompe toren bijvoorbeeld of bij de Heerenkeet.<br />
Daar komt ieder<strong>een</strong> samen. Zeilers, vissers, duikers,<br />
fietsers, wandelaars, vogelaars, onderzoekers,<br />
liefdesparen en boeren. In de haventjes <strong>van</strong> is het <strong>een</strong><br />
drukte <strong>van</strong> belang. Watertaxi’s schieten af en aan. De<br />
ontmoetingsplek bij uitstek. Het is de mateloze maat<br />
<strong>van</strong> het water die maakt dat ieder<strong>een</strong> ruim denkt en<br />
ruimte laat aan alle soorten <strong>van</strong> ontspanning. Met even<br />
veel gemak laat men zich rondleiden door de innovatieve<br />
telers <strong>van</strong> nieuwe soorten groente en vis, als dat men<br />
zich laat verjongen met behulp <strong>van</strong> zeewier pakkingen<br />
en heilzame modderkuren. Wie hier niet als <strong>een</strong> ander<br />
mens <strong>van</strong>daan komt, die zal het nergens lukken.<br />
25
Change language