INzicht HERFST '07 2 - Nederlandse Vereniging voor NLP

die je jezelf voorneemt om te geven; in de praktijk is
dit de reactie die je achteraf het liefst had gegeven. Al
spelende komen bij bepaalde reacties beelden naar
boven van mensen die typisch bij deze reactie horen.
Ik heb al snel 8 personen gevonden die als (stereotypisch)
voorbeeld van de reactie dienen. Wat zou mijn
typische reactie zijn? Het leuke van het spel is om uit
toe zoeken waarom dit de beste reactie is; de toelichting
zorgt daarbij voor een prettige verwarring: mensen
zijn gelukkig niet zo rechtlijnig dat hun reactie met
100% te voorspellen valt. Veel hangt af van het doel
en dat is iets waarmee een NLP-er goed uit de voeten
kan.
Al snel komen trainingssituaties bij me op waarin ik dit
spel uitstekend zou kunnen gebruiken. Het maakt
patronen duidelijk en geeft de mogelijkheid om deze
patronen effectief te veranderen. Je kunt de bestaande
kaartjes gebruiken (40 privé- en 40 werksituaties)
maar door de context aan te passen kun je de kaartjes
eenvoudig aan je doelgroep aanpassen.
Henriëtte Mol:
Fenno Moes sluit zich niet aan bij de mensen die een
pak kaarten ontwikkelen en dat dan een spel noemen;
zonder blikken of blozen zegt hij dat Het Grote
Beïnvloedingsspel meer een leermiddel dan een spel is.
Het is niet zijn ruiterlijk toegeven waar ik voor val;
direct ben ik gecharmeerd van dit pak kaarten omdat
het me aan het puzzelen zet. In de handleiding vind je
twee overzichtelijke schema's (blz. 10); één met interactiepatronen
die prikkelende namen gekregen hebben,
zoals de liefdesdans, de agressiespiraal en het meester/slaafmodel.
En een schema waarmee je deze patronen
kunt doorbreken. 19 jaar geleden maakte ik kennis
met de Roos van Leary. Al drie jaar werk ik met de
Interactiewijzer en hoewel ik daar enthousiast over
ben, merk ik dat door deze twee schema's en de spelkaarten,
de Roos van Leary nu écht voor mij begint te
leven. De situatiebeschrijvingen zetten me meteen aan
het denken. Direct vraag ik me af in welk octant het
gedrag hoort, evenals het gedrag dat als primaire reactie
naar boven komt. Het tweede schema geeft houvast
voor het bedenken van een effectieve reactie.
Zonder dat het expliciet genoemd wordt, ligt overduidelijk
de NLP-vooronderstelling 'de betekenis van je
communicatie is de reactie die je oproept (en niet wat
je bedoelt)' ten grondslag aan dit spel.
58
Marian Bongers:
Ik denk dat het goed inzetbaar is bij sociale vaardigheidstrainingen.
Kinderen kunnen mbv speelplein/ zijlijn
de verschillende manieren van reageren oefenen en
ervaren en zo bewust worden van wat hun 1ste reactie
is en of die wel handig is als je je doel wilt bereiken.
Ook denk ik dat het heel bruikbaar is om als leerkracht
inzicht te krijgen in je eigen manier van reageren,
maar ook in de reactie van de ander.
Jesse van Tuijl:
Aangezien de positieve punten van dit spel al duidelijk
naar voren zijn gekomen, wil ik graag even in een mismatchende
rol stappen en wat leerpunten aangeven:
Het Grote Beïnvloedingsspel is een handig leermiddel
wat mij betreft om meer inzicht te krijgen in gedrag.
Door er het model van Leary bij te gebruiken en er
nieuwe termen gebruikt worden (ten minste als je het
model nog niet kent), ga je op een andere manier kijken
naar gedrag.
Dat is ook meteen een klein nadeel: je moet eerst de
achtergronden van het model goed doorlezen, voordat
je het spel kunt gebruiken. Daarnaast is het als
coach/trainer wat mij betreft belangrijk om er eerst
langer mee gewerkt te hebben, om meer effect te krijgen.
Ondanks dat ik normaal gesproken wat minder fan ben
van rollenspelen (met situaties die in eerste instantie
geen eigen voorbeelden zijn), merk ik dat ik bij de
meeste van deze voorbeelden op de kaarten snel geassocieerd
ben en de verschillen van reageren ervaar.
Door deze kaarten leer je snel met het model te werken.
Ter afsluiting:
We hebben veel plezier in het spelen van dit leuke
spel. Het is wel aan te bevelen om de tijd te nemen de
theorie door te nemen. Het is een mooi interactiespel
dat veel houvast geeft voor doelgerichte en effectieve
communicatie. Ook is het een bemoedigend spel: het
hoeft zo niet te blijven, een andere reactie kan de
impasse doorbreken.
De doos bevat ook 2 boekjes: een over de achtergrond,
de speltheorie en de spelvarianten. Het
andere boekje geeft uitgebreide toelichting op de
speelkaarten. Het spel is verkrijgbaar bij de betere
boekhandel en kost: EUR 35,--
I N z i c h t H e r f s t 2 0 0 7
Spel als hulpbron
Ria Eijck
Dit keer geen review van een (nieuw) spel, maar
een impressie van een bezoek aan Henriëtte Mol,
die onder de naam “NLsPel” spel en spelen
gebruikt in haar werk met kinderen en in haar
trainingen. In de werkkamer van Henriëtte voel
je je weer even kind. Overal speelgoed, knuffels,
zandbakken en natuurlijk… heel veel spellen.
We beginnen met een bordspel “Dino's dodge'm”,
waarbij je de dino's van je eigen kleur zo snel mogelijk
naar de overkant moet zien te krijgen. Een spelletje
waar Henriëtte ook vaak mee begint in het eerste contact
met een kind. Je kunt al veel waarnemen aan de
manier waarop een kind het spel speelt, zonder dat je
veel hoeft te praten. Bovendien kan tijdens het spel op
een ongedwongen manier ook verbaal informatie ingewonnen
worden; vragen kun je doseren.
Na dit ontspannen begin komt
een lastiger spel, driedimensionaal
'vier op een rij'. We
merken zelf al dat het vraagt
om je in de ander te kunnen
verplaatsen (2e positie),
welke stappen gaat de ander
zetten, volg je je eigen plan
of ga je vooral in de verdediging?
Heb je ruimtelijk
inzicht?
We merken dat het spel
niet alleen bij kinderen
werkt, maar ook bij volwassenen.
Als begeleider
moet je op twee
niveaus tegelijk kunnen
werken: je speelt het
spel mee en je observeert
de reacties van
de ander, waarop je direct kunt interveniëren. Wanneer
een kind bijvoorbeeld zomaar iets lijkt te doen, merkt
Henriëtte op: “Eens kijken wat jouw plannetje is”. Hoe
het kind daarop reageert (bijvoorbeeld door hardop te
zeggen: “oh, ik heb geen plannetje, ik deed zomaar
iets” of z'n mond houdt en vervolgens planmatig te
werk gaat) geeft weer nieuwe informatie. Observeren,
N L P & G e z o n d h e i d
“diagnostiseren” en
interveniëren lopen
op deze manier
door elkaar. En het
spel helpt om op
deze manier om
snel veel over de
speler te weten te
komen.
vervolg Speelwijzer
Henriëtte Mol
Een ander spel is
Pinocchio, eveneens
een kaartspel,
waarbij bluffen (of
liegen) mag. Vaak
zelfs moet. Liegen
is een belangrijke
vaardigheid in de ontwikkeling van kinderen; Nico
Knijnenburg –tot voor kort hoofddocent aan de opleiding
speltherapie in Utrecht– zegt hierover: “Liegen
bevordert de autonomie.” In het spel zitten kaartjes
met de kleren van Pinocchio, in verschillende kleuren.
De eerste speler bekijkt het eerste kaartje en zegt wat
erop staat. Dan is het aan de volgende speler te
beoordelen of de ander de
waarheid spreekt of
bluft. Als speler 2 het
mis heeft krijgt hij een
andere kaart waarop
een stukje van de neus
van Pinocchio staat.
Hoe meer van die
kaarten, hoe langer
de neus. Eveneens
een spel dat met
meerdere mensen
te spelen is, niet
alleen voor therapeutischedoeleinden,
ook een avond
met vrienden kan erg
gezellig worden met dit
spel.
Het spreekt voor zich dat
kalibreren hier een belangrijke kwaliteit is; bluft de
voorgaande speler of niet? In het werken met kinderen
wordt ook duidelijk of een kind moeite heeft met bluffen
of niet, of ze het goed kunnen verbergen en of ze
bij een ander goed kunnen waarnemen of hij/zij bluft.
Een leuk detail in dit spel zijn de kaartjes met de stuk-
59