Wetenschappelijk achtergronddossier genetisch gewijzigde ... - VIB

Wat is hemicellulose?
Hemicellulose is een verzamelnaam voor een reeks zeer vergelijkbare koolhydraten die worden gemaakt
in planten. Hemicellulose is een belangrijk onderdeel van de celwand. Cellulose is uitsluitend
opgebouwd uit glucose-eenheden, terwijl hemicellulose ook uit andere suikers kan bestaan.
Wat is lignine?
Lignine is een chemische stof die voorkomt in de celwand van verschillende plantencellen. Hout bestaat
voor ongeveer 20% uit lignine. Lignine is een soort kleefstof dat de “cellulosekabels” aan elkaar kleeft.
Als je de cellulosekabels in hout vergelijkt met de wapening in beton, dan kun je lignine vergelijken met
de cement.
Wat betekent GGO?
GGO staat voor genetisch gewijzigd organisme. In het Engels wordt dat GMO, genetically modified
organism. Ook GGG kom je wel eens tegen; dat betekent genetisch gewijzigd gewas.
Wat wil transgeen zeggen?
In plaats van genetisch gewijzigd organisme spreekt men ook van een transgeen organisme.
Hoe verloopt de ontwikkeling van een GGO?
De ontwikkeling van een genetisch gewijzigd organisme (GGO) gebeurt in verschillende fasen:
Eerst komt de vraag: “Het zou toch wel handig zijn als er een plant (of een bacterie, een koe…) bestond
die in staat is om …”. Bijvoorbeeld om te groeien op zilte grond, of beter droogte te doorstaan, of
voedzamer te zijn, of minder sproeistoffen nodig te hebben, of noordelijker nog te groeien, of zware
metalen uit vervuilde grond te halen, of beter geschikt te zijn om er bio-ethanol van te maken, lekkerder
vruchten te hebben, of een geneesmiddel te bevatten, of extra vitamine A, of vruchten die minder snel
rotten …
Dan komt de fundamentele onderzoeksfase: welke processen in de plant spelen mee bij de gezochte
eigenschap, welke stoffen zijn daarbij betrokken, welke genen? Wat moet er aan de plant veranderen
om de gewenste eigenschap te krijgen?
Dan komt de gentechnologie: het erfelijk materiaal van de plant wordt gewijzigd. Hierdoor wordt een
eigenschap toegevoegd, of een bestaande eigenschap geblokkeerd of gewijzigd.
Vervolgens wordt de nieuwe plant in het laboratorium en in de serre uitgebreid getest, vaak jarenlang.
De onderzoekers zoeken in detail uit hoe de nieuwe plant zich gedraagt. Was hij voorheen giftig of op
een andere manier gevaarlijk? En nu? Doet hij wat men dacht dat hij zou doen? Hoe komt dat? Kreeg hij
onverwachte nieuwe eigenschappen? Reageert hij anders dan vroeger op insecten, schimmels,
18