Jaarverslag 2010 - DOKh

Jaarverslag
2010

Inhoudsopgave
Stichting DOKh........................................................................................................................... 3
De visie van DOKh...................................................................................................................... 3
DOKh organisatie ....................................................................................................................... 3
Organisatie DOKh 2010............................................................................................................... 4
Kerngetallen en cijfers ................................................................................................................ 6
DOKh in 2010 ............................................................................................................................ 7
Werkgroepen deskundigheidsbevordering ..................................................................................... 9
Jaarverslag Werkgroep Deskundigheidsbevordering Praktijkondersteuners (WDPO) 2010 ................. 22
Jaarverslag Werkgroep Deskundigheidsbevordering Praktijkassistenten (WDPA) 2010 ...................... 24
Kwaliteitsprojecten ................................................................................................................... 27
Project Deskundigheidsbevordering andere eerstelijns beroepen; ELS! ........................................... 28
Project Zorg Voor Kwaliteit: NHG Praktijkaccreditering .................................................................. 31
Project POH GGZ: Nieuwe functie in de huisartsen praktijk............................................................ 33
Project Quick-scan.................................................................................................................... 34
Project POH-traject Achmea ...................................................................................................... 35
Project Diabetes Implementatie Traject (DIT) .............................................................................. 36
Project ontwikkeling van een Norm Huisartsenpraktijk 2010 (INK model)........................................ 37
Zorginnovatievouchers van SenterNovem .................................................................................... 39
Project SCEN............................................................................................................................ 41
DOKhap .................................................................................................................................. 42
QH.nu ..................................................................................................................................... 44
Samenvatting Jaarverslag 2010 Klachtenregeling Patiënt – Huisarts Noordwest-Nederland................ 45
Bijlage 1 Organogram ............................................................................................................... 46
2

Stichting DOKh
DOKh is dé geaccrediteerde kwaliteitsorganisatie voor de huisartsenpraktijken in Noordwest Nederland,
voor de andere eerstelijns beroepsgroepen in het Zuidelijk deel van Noord Holland en voor sommige
activiteiten voor geheel Nederland. DOKh richt zich op bij- en nascholingen van de beroepsgroepen in de
betreffende praktijken; op het initiëren en ondersteunen van kwaliteitsprojecten binnen huisartspraktijken
en op het uitvoeren van de klachtenregeling voor huisartsenpraktijken om te bereiken dat de kwaliteit van
de zorg in de huisartsenpraktijk en daaraan verwant de gehele eerste lijn wordt verhoogd.
De visie van DOKh
De huisarts is dé regisseur in de eerste lijn. Samenwerking in de eerste lijn is een zich voortzettende
ontwikkeling die (mede) wordt gestimuleerd door de overheid. In de visie van DOKh staat centraal dat het
kwaliteitsbeleid primair de verantwoordelijkheid van de beroepsgroep huisarts is. De kwaliteit van de
huisartsenzorg is van cruciaal belang voor verdere profilering en positionering van de huisartsen binnen
de eerstelijns zorg, wil de huisarts de regisseursrol op zich nemen dan is continu investeren in kwaliteit en
innovatie essentieel. DOKh speelt hierop in door te ondersteunen bij het verbeteren van de zorg (zowel
inhoudelijk als ook organisatorisch); door aandacht te geven aan samenwerking in de zorg rondom
chronische thema’s (zorggroepen) en door haar scholingsactiviteiten uit te breiden naar andere eerstelijns
beroepsgroepen. Hiervoor is in oktober 2010 de naam ELS! Eerste Lijns Scholingen geïntroduceerd.
DOKh organisatie
Binnen DOKh zijn er 4 afdelingen:
- deskundigheidsbevordering (nascholingen), waaronder Dag van de Eerstelijn en ELS! Eerste Lijns
Scholingen
- kwaliteit (NHG praktijkaccreditering, QH.nu, Nycteum)
- klachtenregeling voor Huisartsen, Huisartsenposten en zorggroepen
- DOKhap
De nieuwe diensten (innovatie) vallen in principe rechtstreeks onder de directie. Daarnaast is er een
aantal ondersteunende taken zoals administratie, facilitaire zaken, personele zaken
DOKh richt zich als onafhankelijke organisatie op kwaliteit en deskundigheidsbevordering van huisartsen,
praktijkassistenten en praktijkondersteuners. De kracht van DOKh is het motto: “vóór en dóór de
beroepsgroepen!”
Het werkgebied van DOKh omvat de huisartsenzorg in Noord Holland exclusief de regio’s Amsterdam en
het Gooi. Dokh bereikt hiermee een doelgroep van ruim 1000 huisartsen en 1200 praktijkmedewerkers.
Daarnaast zijn in het DOKh gebied circa 4500 beroepsbeoefenaren actief binnen de ‘andere eerstelijn’.
DOKh is een stichting. Het bestuur van de stichting is verantwoordelijk voor het beleid van DOKh. Onder
het bestuur houdt een tweehoofdige directie zich bezig met de uitvoering van het beleid in nauwe
samenspraak met huisartsprojectleiders. De regionale werkgroepen (WDH’s) worden aangevoerd door
een Perifere Coördinatoren (PC’s), die allen voor een aantal uren per maand een dienstverband hebben
bij DOKh. De projecten worden veelal inhoudelijk aangestuurd door een huisarts (soms in dienstverband,
soms op declaratiebasis).
De praktische uitvoering, coördinatie en ondersteuning wordt uitgevoerd door het DOKh-bureau. De
medewerkers van het bureau zijn werkzaam binnen één van de vier genoemde afdelingen.
3

Organisatie DOKh 2010
Bestuur:
Diederik de Boer voorzitter, namens WDH Alkmaar en Den Helder
Lida Ligthart penningmeester, namens WDPO
Annet Schmeets lid, afgevaardigde WDH KAM
Paul Macco lid, afgevaardigde WDH Waterland en WDH Zaanland
Martien van Soestbergen lid, afgevaardigde WDH West-Friesland
Tineke van Baar lid, namens DPA
Christien van Velzen lid, namens DPA
Vacature afgevaardigde WDH KAM
Directie:
Ad Bolhuis medisch directeur
Ruud Heijtink operationeel directeur
Huisarts projectleiders:
Rolf Boot deskundigheidsbevordering e.a.z.
Wilfried Hartong klachtenregeling e.a.z.
Hetty Cox innovatie NHG praktijkaccreditering, innovatie Chronische Zorg, e.a.z.
Peter de Groof DOKhap
Roeland Drijver DOKhap
Astrid Kodde samenwerking huisartsinstituten e.a.z.
PAM:
Gerard Dirks Perifeer Accreditatie medewerker (tot juni 2010)
Hans van Wijland Perifeer Accreditatie medewerker (vanaf juni 2010)
Plaatselijk coördinatoren:
Noor Schillings PC – Alkmaar e.o.
Rinel van Beest PC – West Friesland
Vacature PC – Kop van Noord Holland
Judith Hertel PC - Zaanstreek
Stefan Aal PC – Waterland
Timo Schumacher PC – Midden Kennemerland
Katja Reiding PC – Zuid Kennemerland en IJmond
Lucie Podzimek PC – Amstelland en Meerlanden
4

DOKh bureau:
Deskundigheidsbevordering (dkb):
Nicole Zwanenburg Coördinator Zorg voor Kwaliteit (NPA)
Helma Deutekom projectsecretaris dkb praktijkassistenten en praktijkondersteuners
Brigitte Dolderman projectcoördinator dkb huisartsen
Gré Haan projectsecretaris dkb huisartsen
José Lentz coördinator dkb
Ulla Vlas projectsecretaris dkb huisartsen
Judith van der Meulen projectsecretaris dkb huisartsen
Thessa Bronwasser nascholingscoördinator andere 1 e lijns beroepsgroepen
Anne Feenstra nascholingscoördinator andere 1 e lijnsberoepsgroepen, vanaf 1 april 2010
Karin Postma projectsecretaris dkb huisartsen
Irmgard Rietbroek projectsecretaris dkb huisartsen
Sabrina Stap projectsecretaris dkb huisartsen
Melisa Vaas projectsecretaris dkb huisartsen/andere 1 e lijns beroepsgroepen, vanaf
1 maart 2010
Kwaliteit:
José Lentz coördinator kwaliteit
Femke Moerbeek DOKhap: kwaliteitsadviseur
Arja Littink praktijkconsulent NHG praktijkaccreditering
Klachtenregeling:
Karin Riepen coördinator klachtenregeling DOKh
Esther Luinge secretaresse klachtenregeling DOKh
Staf:
José Lentz manager stafzaken
Karin Riepen coördinator facilitaire zaken
Martha Groot administratief medewerkster
5

Kerngetallen en cijfers
Overzicht abonnees & klachtenregeling 2010
aantal aantal abonnees aantal leden
geregistreerd abonnees in leden klachten in
in regio
DOKh
% klachten %
Zuid-Kennemerland
via
HV
via
197 144,00 73,10% 168,25 85,41%
Midden-Kennemerland HV 61 44,00 72,13% 50,25 82,38%
Haarlemmermeer indiv. 76 48,75 64,14% 65,00 85,53%
Amstelveen/Ouderkerk indiv. 136 58,50 43,01% 109,25 80,33%
Noord-Kennemerland indiv. 169 115,75 68,49% 155,50 92,01%
West-Friesland indiv. 126 100,50 79,76% 107,75 85,52%
Zaanland indiv. 108 58,25 53,94% 77,75 71,99%
Waterland indiv.
via
90 57,25 63,61% 73,50 81,67%
Kop van NH
HV 86 78,00 90,70% 81,00 94,19%
extern indiv. 1 0,00 0,00% 1,00 100,00%
gemiddeld/totaal 1049 705,00 67,21% 888,25 84,68%
Statistieken nascholingen 2010
Doelgroep geann.'10
trainingen'10 deelnrs
'10
uren
10
tot.
Uren
Std. Cursus HA 15 119 1647 455 10516
Std. cursus Combinatie 9 19 964 102 5846
9 52 813 162 2573
Eerstelijnscholingen 4 18 439 129 2676
totaal 37 208 3863 848 21611
totaal uren vergelijk 2009 2010
Huisartsen 11792 10516
Praktijkass./Prakijkond. 2036 5846
combinatie 3434 2573
Eerstelijnscholingen 396 2676
totaal 17658 21611
6

DOKh in 2010
Inleiding
In 2010 is door DOKh weer veel georganiseerd en op de rit gezet. Samen met WDH, WDPO en WDPA zijn
kwalitatief goede, leerzame nascholingen bedacht en uitgezet en met onze partners zijn we constructief
op zoek gegaan naar uitdieping en optimalisering van de samenwerking. Zonder partijen tekort te doen is
het goed enkele scholingen eruit te pikken. Zo was er een succesvolle Dag van de Eerstelijn in het AZ
stadion, werd de wintercursus opnieuw in Livigno gehouden en waren de regionale meerdaagsen weer
geslaagd. Daarnaast werd QH.nu voor het eerst uitgegeven, werd de Nycteumdag niet het gewenste
succes en maakte DOKh dankbaar gebruik van overheidssubsidies inzake de begeleiding van verschillende
praktijken waar het innovaties op gebied van chronische zorg betrof. Ook verscheen de Coaching folder.
Tenslotte werd, om meer in te spelen op de groeiende vraag naar nascholingen in de brede eerstelijn,
ELS! (Eerste Lijns Scholingen!) opgericht. Binnen ELS! krijgen de verschillende eerstelijns zorg
professionals een keur aan mono-, en multidisciplinaire nascholingen aangeboden.
Omgevingsontwikkelingen
In 2010 bleek opnieuw dat er in het nascholingsdomein veel aanbieders actief zijn, waardoor een
overaanbod van nascholingen ontstaat. Naast de door DOKh aangeboden nascholingen, bieden
zorggroepen, huisartsenposten, ziekenhuizen, farmaceuten en commerciële nascholingsorganisaties
prachtige programma’s aan, die de keuze voor de afnemers soms bemoeilijken. Het is voor DOKh dan ook
zaak de kwaliteit van haar aangeboden nascholingen te blijven borgen en de afstemming met het veld
optimaal te houden, om zodoende blijvend in te kunnen spelen op de nascholingsbehoefte. De
economische crisis heeft ook effect op de bestedingen in het kader van nascholing. De verwachting is
echter dat dit eerst in 2011 echt wordt waargenomen.
DOKhap heeft zijn plaats in de markt voor nascholingen aan de huisartsenposten veroverd. Landelijk is
met name de cursus regiearts een succes gebleken. Samenwerking met Van Campen Consulting heeft ook
in 2010 plaatsgehad. Nieuwe producten als ABCDE handelen, veilig incidentmelden en kindermishandeling
zijn ontwikkeld en via folders geïntroduceerd. Voor DOKhap is eind 2010 een wervingsactie voor nieuwe
docenten opgezet, om aan de toekomstige vraag te kunnen voldoen.
In 2010 is intensief overleg geweest met ZONH over met name de invulling van de samenwerking in de
toekomst. Daartoe is de zogenaamde club van 5 opgericht. In die club is een opzet gemaakt van de uit te
voeren activiteiten en de prestatie indicatoren, op basis waarvan gemeten wordt of de activiteiten hebben
voldaan aan de verwachtingen. Vanuit ZONH is aangedrongen op een sterkere focus op multidisciplinaire
scholingen, omdat daar de ROS-gelden voor bestemd zijn. DOKh hecht eraan vast te houden aan de
combinatie tussen mono en multidisciplinaire scholingen. De opzet om vanuit monodisciplinaire
werkgroepen te starten en daarmee de basis te leggen voor beroepsgroepspecifieke scholingen en van
daaruit te bezien welke dwarsverbanden er mogelijk zijn, wordt door DOKh als het meest effectief
beschouwd. Eind 2010 is de afspraak gemaakt dat DOKh gedurende 2011 en 2012 vanuit de ROS gelden
één formatieplaats beschikbaar gesteld krijgt, om in het gehele DOKh-ZONH gebied de coördinatie op
nascholingen te voeren.
Financiering/inkomsten
DOKh ontvangt haar inkomsten uit onderstaande elementen:
- Abonnementen (nascholing en klachtregeling)
- Cursusbijdragen
- Consulenten inzake NPA en andere projecten
- Subsidies
- Sponsoring
- ZONH
7

Landelijke organisatie en samenwerking
Ook in 2010 was DOKh actief lid van LINKh. Na het vertrek van Carla Coenders heeft Ad Bolhuis zitting
genomen in het bestuur van Linkh. Doelstelling van LINKh is het in stand houden van een netwerk dat
zorgdraagt voor het faciliteren van en vormgeven aan een kwaliteitsbeleid dat hoogwaardige
vakinhoudelijke kwaliteit binnen de huisartsenpraktijk mogelijk maakt. Tevens adviseert en ondersteunt ze
de bij LINKh aangesloten organisaties.
Subdoelen van LINKh zijn:
• Implementeren van een kwaliteitsbeleid
• Faciliteren van accreditatie van de aangesloten organisaties door de federatie KNMB (d.m.v.
instellingsaccreditering of beperkte instellingsaccreditering)
• Link zijn tussen kwaliteitsontwikkelaars (bijvoorbeeld NHG) en de (huisartsen)beroepsgroep
• Link zijn tussen de (huisartsen)beroepsgroep en de kwaliteitsontwikkelaars (bottum-up)
LINKh werkt op centraal niveau nauw samen met het NHG, in het kader van productontwikkeling en
implementatie van NHG-producten; de LHV in het kader van deskundigheidsbevordering/
kwaliteitsprojecten en de KNMG in het kader van accreditering.
Een Linkh vertegenwoordiging maakt deel uit van de Werkgroep Kwaliteit, waarin tevens de LHV en de
NHG participeren. Het product van deze werkgroep, de Nota Kwaliteit op Koers, is door de ledenraad van
de LHV geaccordeerd, met de toevoeging dat er vooralsnog onvoldoende financiële ruimte is, om de nota
in zijn geheel te realiseren. Voor DOKh is vooral van belang of de verplichte visitatie van de
huisartsenpraktijken een feit wordt, omdat hier een mogelijke rol voor de praktijkconsulenten is
weggelegd.
8

Werkgroepen deskundigheidsbevordering
Op de navolgende pagina’s volgen de jaarverslagen van de verschillende WDH’s, WDPO en WDPA.
9

Jaarverslag WDH Alkmaar e.o. 2010
Werkgroep
Deskundigheidsbevordering
Huisartsenpraktijken
Alkmaar
De WDH Alkmaar e.o. heeft zich in 2010 vooral geconcentreerd op de organisatie van de “Alkmaarse
Specialiteiten”, een voor Alkmaar nieuw concept van nascholen voor huisartsen én specialisten. Samen
met vier enthousiaste specialisten uit het MCA en een medewerker van de Medische staf, hebben wij een
afwisselend middag- en avondvullend programma neergezet. De opzet, met diverse presentaties van veel
verschillende disciplines en de geboden gelegenheid tot ontmoeting, werd zeer gewaardeerd door de
deelnemers. Met name de ontvangsten op de diverse poliklinieken met praatjes in kleine groepen bleek bij
de evaluatie voor herhaling vatbaar te zijn. Met opnieuw de (financiële) steun van de HONK en het MCA
is er dan ook op 27 januari 2012 een tweede “Alkmaarse Specialiteiten” gepland. De voorbereiden zijn
reeds begonnen.
Na onze (moeizame) herstart in 2009 waren we vijf man sterk. Helaas verlieten twee leden de werkgroep
in de loop van het jaar en ging er één lid met zwangerschapsverlof. Hierdoor was het organiseren van
andere activiteiten niet haalbaar.
De Warffumcommissie heeft als vanouds weer twee, goed bezochte en gewaardeerde 2 daagsen
georganiseerd. Meerdaagsen, met de mogelijkheid om in workshops iets dieper in te gaan op
onderwerpen en het samen met andere huisartsen op pad te zijn, wordt als waardevol beleefd.
De P.C.activiteiten bestonden onder andere uit het bewaken van de voortgang bij de organisatie van de
“Alkmaarse Specialiteiten”.
De Coördinerende Vergadering is twee keer bij elkaar geweest om al de geboden nascholing door de
diverse nascholingspartners op datum en inhoud te coördineren.
Er is een gemeenschappelijke (google) agenda, maar deze wordt nog niet optimaal gebruikt.
Het blijkt toch moeilijk te zijn alle neuzen dezelfde kant op te krijgen en ervoor te zorgen dat de huisarts
niet overladen wordt met (te veel en/of min of meer verplichte) nascholingen. Er is echter wel een
bewustwording van dit “probleem” gekomen (bij HONK, MCA e.a.) waardoor de verwachtingen ten
aanzien van een betere afstemming hoopvol zijn.
Samenstelling van de werkgroep per 31 december 2010
Brigitte Israëls, huisarts Limmen (tot febr. 2010)
Karlijn Walvis, huisarts de Rijp
Michiel Zwartkruis, huisarts Egmond,
Noor Schillings, huisarts Bergen (P.C.)
Erno Gianotten, huisarts Heiloo (tot aug. 2010)
10

Jaarverslag WDH Den Helder / Schagen 2010
Werkgroep
Deskundigheidsbevordering
Huisartsenpraktijken
Den Helder
Samenstelling van de werkgroep per 31 december 2010
Gerard Dirks Huisarts en PC van de WDH
Edith Verseveldt Huisarts
Prudence Rumke-Gemmeke Huisarts
Danielle Bischoff-Tulleken Huisarts
Joep van Beekveld Huisarts
Roel Bax Verpleeghuisarts
Activiteiten 2010:
Marsdiepdagen:
Op 12 februari 2010 en 18 februari 2010 hebben we wederom 2 Marsdiepdagen georganiseerd met als
titel: Wat in een goed vat zit….. De onderwerpen die hier behandeld zijn waren: Ongewenste stolling,
gewenste antistolling, Flebolotie en wat in een goed vat zit.
Klinische middagen:
In 2010 zijn er 8 klinische middagen geweest die goed zijn bezocht.
Vergaderingen
De WDH heeft in 2010 4x vergaderd waarbij de WDH leden aanwezig waren.
Overige zaken in 2010:
Halverwege 2010 hebben we afscheid genomen van Gerard Dirks, deze is gestopt met zijn activiteiten als
plaatselijk coördinator. Dit hebben we gedaan in een gezamenlijk diner met alle WDH leden en
coördinator en directeur van DOKh. Momenteel wordt er hard gewerkt aan het invullen van de vacature
voor plaatselijke coördinator.
11

WDH Midden Kennemerland
Werkgroep
Deskundigheidsbevordering
Huisartsenpraktijken
KAM
De samenstelling van de WDH in 2010 was als volgt:
Karen van Iersel (Uitgeest)
Renate Beunder (Heemskerk)
Hanneke van der Reijden (Heemskerk)
Gerrit Jan Vos (Beverwijk)
Werner Visser (Heemskerk)
Timo Schumacher (PC) (Heemskerk)
In 2010 was Karen van Iersel wegens gezondheidsredenen gedwongen haar activiteiten voor de WDH te
beëindigen.
De WDH kwam in 2010 4 keer bijeen voor een vergadering; er is geen sprake van vacatiegeld, niettemin
is de animo groot.
Activiteiten
Klinische lessen: elke maand (buiten de zomervakantie om) waren er 2 klinische lessen van 1 uur in
het RKZ. Bij deze klinische lessen is er ook een mogelijkheid om vooraf of achteraf met elkaar van
gedachten te wisselen.
Er waren klinische presentaties waarbij door een specialist of huisarts een patiënt werd gedemonstreerd.
Daarnaast waren er de klinische referaten waarbij een specialist een lezing hield over een voor huisartsen
relevant onderwerp, waarbij geprobeerd werd op de actualiteit in te haken.
Helaas was er sprake van een teruglopende opkomst, zowel van de huisartsen als van de specialisten.
Op grond van een enquête is er een aanpassing gedaan in het tijdstip en de dag van de klinische lessen.
Te bezien valt of hiermee de belangstelling weer aantrekt.
WDH/WDPA-RKZ dag
In juni werd voor de 4 e maal in het Rode Kruis Ziekenhuis een eendaagse nascholing gehouden voor
huisartsen en praktijkassistenten in Midden-Kennemerland.
Deze groepen volgen een apart dagprogramma maar de opening, lunch en afsluiting is gezamenlijk.
De waarneming op deze nascholingsdag wordt gedaan door de huisartsenpost in het RKZ die dan bemand
wordt met waarnemers.
Het Rode kruis stelt kosteloos ruimte en catering ter beschikking.
Er was weer een zeer goede opkomst van ruim 40 huisartsen (=75% van het totaal in de regio).
Het ochtendprogramma was plenair en behandelde diverse geriatrische onderwerpen.
In de middag waren 4 workshops waarbij de huisartsen in groepjes van 10 rouleerden.
Kennemer Convergentie
Begin december werd voor de 20 e maal de Kennemer Convergentie gehouden waarbij een
nascholingsprogramma in de middag voor huisartsen en specialisten van het RKZ wederom werd gevolgd
door een diner waarbij de sociale contacten werden aangehaald.
Ook in 2010 was de WDH Midden Kennemerland betrokken bij de voorbereiding en uitvoering van de
Kennemermeer dagen.
12

Jaarverslag 2010 WDH Zuid Kennemerland
WDH- leden per 31 december 2010
Irene Akerboom- Donkhorst
Jos Beemster
Gert Bucher
Willem van Faassen
Peter de Groof
Tom Harding
Wouter van Kempen
Astrid Kodde
Bart de Koning
Inez Krol
Kees Limmen
Marjan Monquil
Koos Noordeloos
Peter Paardekooper
Katja Reiding
Sabine Roozen
Sallo Spetter
Herman van der Stap
Flip Sutorius
Kirsten de Waard
Dolores Wijs
Even voorstellen,... de nieuwe leden in 2010
Inez Krol, huisarts in Gezondheidscentrum Velserbroek. Het afgelopen jaar is zij een zeer actief WDH- lid
geweest, binnen en buiten de regio.
Marjan Monquil, huisarts in Medisch Centrum te Cleeff.
Kirsten de Waard, waarnemend huisarts in Haarlem en omstreken.
Activiteiten 2010
Wintercursus, Livigno, Italiaanse Alpen
Het thema van de wintercursus 2010 was (over)leven en (over)lijden. Interactieve workshops afgewisseld
met frontaal onderwijs werd verzorgd door deskundigen met specifieke aandachtsgebieden. De
organisatie was in handen van Willem van Faassen, Martien van Soestbergen en Astrid Kodde, huisartsen.
De cursus werd als zeer goed beoordeeld, zowel voor wat betreft de nascholingen als de lokatie.
De KennemerMeerDagen 2010:
De onderwerpen die dit jaar tijdens de traditionele KMD werden behandeld:
1. Chronische nierschade:Een zeer praktische cursus waarbij, aan de hand van casuistiek,
handvatten gereikt werden bij interpretatie van labuitslagen betreffende de nierfunctie en cursisten
aan de gang gingen met een verbeterplan voor de eigen praktijk.
Cursusleiding: Sabine Roozen, Timo Schumacher en Bart de Koning, huisartsen.
Consulenten: Wim van Dorp en Margreet Bartels, internist- nefrologen
13

2. Prostaat a gogo:
Tijdens deze cursus werden waarheid, mythen en sagen achter alle prostaatproblemen besproken.
Cursusleiding: Gert Bogaerds en Gerrit-Jan Vos, huisartsen.
Consulenten: Risto Lazarov en dr. Noordzij, urologen
3. De patient aan het werk!: Oplossingsgericht werken in de huisartsenpraktijk
Tijdens deze cursus werd een nieuwe methode van werken aangeleerd die zeer geschikt is voor patienten
en medewerkers, die zelf erg weinig initiatief tonen en erg in de “ja, maar” (klagers) zitten of juist voor
die mensen die maar een klein zetje nodig hebben.
Cursusleiding: Dirk Jan van Wijk, huisarts
Consulent: Corine Kruyk, psycholoog AMC- UVA Huisartsenopleiding
4. Verslavingszorg en de kunst van het verleiden
Tijdens deze cursus werd geleerd hoe je gebruik makend van Motiverende Gespreksvoering een
gedragsverandering bij problematisch alcoholgebruik zou kunnen bewerkstelligen.
Cursusleiding: Hans Padding en Katja Reiding, huisartsen.
Consulenten: Margriet Katoen, Lieke van der Star en Jolandavan der Loop, trainers en consultants bij de
Brijderstichting.
Traditioneel werd de KMD tweemaal in Hotel Haarlem- Zuid georganiseerd. Voor de binnenland- editie
was Volendam gekozen. Voor de Najaarscursus, de buitenland- editie, was in 2010 de keuze gevallen op
Lissabon. Het aantal inschrijvingen voor de binnen- en buitenland edities vielen dit jaar tegen. Er moest
hard aan getrokken worden. Uit de evaluaties van de cursisten kwam met name naar voren dat de keuze
van onderwerpen, oplossingsgericht werken en motiverende gespreksvoering, te veel van hetzelfde was.
Bovendien werd regelmatig gemopperd over de kosten van deelname binnen- en buitenland.
Werkconferentie 2010 Spoedpost Zuid- Kennemerland
Ook dit jaar werd de Werkconferentie van de Spoedpost Zuid- Kennemerland goed bezocht door de
huisartsen, medewerkers van de Spoedpost en chauffeurs. De bijeenkomst werd georganiseerd door
HVZK en SSZK. Aan deelname waren geen kosten verbonden. Om zo goed mogelijk te faciliteren dat de
huisartsen in de gelegenheid zouden zijn om 14.30 uur aanwezig, waren de Spoedposten in Noord en
Zuid vanaf 14.30 uur bemand. Stuwende kracht achter de organisatie was Peter de Groof, met
medewerking van Tim Peeters en Jeroen de Vries, huisartsen.
KG- cafe in het Kennemer Gasthuis
De gelegenheid voor huisartsen specialisten om met elkaar van gedachten te wisselen over zaken die ons
bezig houden in de dagelijkse praktijk. Gert Bucher, Flip Sutorius, Bart de Koning en Peter de Groof
organiseerden ook dit jaar, samen met Kees Korver, kinderarts in het Kennemer Gasthuis, enkele
bijeenkomsten. Helaas vielen opkomst en animo dit jaar erg tegen. Ernstig overwogen wordt om KG-
cafe volgend jaar op deze manier te blijven organiseren. Misschien een andere formule? Een ander jasje?
Nascholingen
ECG- basiscursus ( 3 bijeenkomsten):
Deze cursus omvat 3 bijeenkomsten. Grondbeginselen van het systematisch beoordelen van ECG's, de
interpretatie van het normale ECG en welke afwijkingen gediagnosticeerd kunnen worden met het ECG,
werden besproken. Geoefend werd met oefen- ECG's en eigen ECG's.
Cursusleiding: Peter de Groof, huisarts.
Consulenten: cardiologen en AIOS Cardiologie, AMC
Cursus voor regieartsen
Deze cursus was voor regie-artsen werkzaam op de Spoedpost Haarlem. Elke regie-arts is verplicht deze
cursus te volgen. Aan de orde kwamen kwaliteitsbewaking en werkafspraken.
14

Ulcus Cruris, meer dan een zeer been!
Tijdens deze cursus werden fysiologie, pathofysiologie, behandeling en preventie van het ulcus cruris
behandeld. Tevens werd aandacht besteed aan de valkuilen van het ulcus cruris, wat als de genezing
anders loopt dan je zou verwachten, klopt de gestelde diagnose wel? Praktisch werd geoefend onder
deskundige begeleiding met verschillende zwachteltechnieken, ACT en COBAN.
De bedoeling was deze cursus 2x aan te bieden voor huisartsen. Eenmaal is de cursus vanwege te weinig
inschrijvingen gecancelled. Uit de evaluaties kwam naar voren dat voor het oefenen van de
zwachteltechnieken te weinig tijd was. Bij navraag bleek dat voor deze cursus ook behoefte was bij POH
en PA.
Cursusleiding: Katja Reiding, huisarts
Consulenten: Vera Heydendaal, dermatoloog, Nienke Kapinga (3M) en Martijn Feringa (Medeco)
Broze oudere
Als huisarts krijgen we steeds meer te maken met de zorg rondom de ouder wordende mens. Maar wie is
de specialist voor deze ouder wordende mens, naar wie verwijzen we en welke instanties kunnen we
inschakelen? Deze nascholing was bedoeld voor huisartsen en specialisten ouderenzorg om elkaar beter
te leren kennen en om de problematiek van deze patientenpopulatie vanuit de verschillende invalshoeken
te belichten.
Cursusleiding: Koos Noordeloos, huisarts.
Consulent: Jacobien van der Dussen, huisarts en kaderarts Ouderenzorg
Cardiologie: Boezemfibrilleren
In samenwerking met de cardiologen van het Kennemer Gasthuis werden een aantal nascholingen
georganiseerd. Boezemfibrilleren werd als eerste onderwerp gekozen, aangezien toen net de nieuwe
NHG- standaard Atriumfibrilleren was gepubliceerd.
Aan de hand van casuistiek werden nieuwe ontwikkelingen ten aanzien van medicamenteuze behandeling,
en chirurgische behandeltechnieken besproken. De NHG- standaard Atriumfibrilleren diende hierbij als
leidraad.
De cursus werd zowel op locatie Noord als Zuid gegeven. Punt van kritiek was dat het toch soms te
specialistisch was voor de huisartsen.
Cursusleiding: Katja Reiding, huisarts.
Consulent: Raymond Tukkie, Bob van Vlies en Jon Funke Kupper, cardiologen Kennemer Gasthuis
Cardiologie: Hartkleplijden
Voor de tweede bijeenkomst was gekozen voor het onderwerp Hartkleplijden. Huisartsen beluisteren vaak
bij patienten hartgeruizen. Maar hoe beoordeel je of het een fysiologisch of een pathologisch geruis is.
Wat is de klinische relevantie van het geruis? Om deze en andere vragen te beantwoorden selecteerden
de cardiologen van het Kennemer Gasthuis uit hun praktijk patienten met hartgeruizen. In kleine groepjes
konden zo verschillende veelkomende hartgeruizen in de praktijk beluisterd worden.
Cursusleiding: Herman van der Stap en Katja Reiding, huisartsen
Consulenten: Raymond Tukkie, Bob van Vlies, Jon Funke Kupper en Mitran Keijzer, cardiologen Kennemer
Gasthuis
Verrichtingen voor de huisarts
Om huisartsen vertrouwder te maken met het doen van kleine ingrepen in de huisartsenpraktijk werden 2
bijeenkomsten georganiseerd. Elke avond begon met een korte inleiding, waarna verschillende
vaardigheden onder begeleiding van specialist of deskundig huisarts geoefend konden worden. Fantomen,
instrumenten en oefenmateriaal werd door Medisch Service Nederland (MSN) gefaciliteerd.
15

De eerste avond werd in de inleiding gefocussed op medisch- technische randvoorwaarden voor het veilig
doen van ingrepen in de huisartsenpraktijk.
Vervolgens kon gekozen worden uit de volgende vaardighedenstations:
− verwijderen corpus alienum en chalazion in het oog
− hand en pols: injectietechnieken
− behandeling unguis incarnatus
− inbrengen spiraaltje
− incisies en hechttechnieken
De tweede avond werden tijdens de inleiding de praktijkorganisatorische aspecten belicht die van belang
zijn voor het doen van ingrepen in de huisartsenpraktijk.
Vervolgens kon gekozen worden uit de volgende vaardighedenstations:
− injecties in de schouder
− verwijderen plekjes van de huid
− hand en pols: injectietechnieken
− knie: onderzoek, aspiratie en injectietechnieken
− tapen van de enkel
Beide avonden werden goed bezocht. De workshops werden over het algemeen goed beoordeeld, de een
beter dan de ander. Workshops die eruit sprongen waren de behandeling van het unguis incarnatus en de
verschillende technieken om plekjes van de huid te verwijderen. Veel gehoorde klacht was dat er te
weinig tijd was.
Cursusleiding: Astrid Kodde en Katja Reiding, huisartsen.
Consulenten: Desiree van der Felz, oogarts; Jan Petit, chirurg; Wieger Horstmann, orthopeed; Maureen
Jonker, dermatologe; Kalam Ahmed, plastisch chirurg; Barbara Diepenveen, fysiotherapeute,
instructeurs van Schering
Een wond, … en nu?
Wederom organiseerden we dit jaar de cursus Een wond,...en nu? voor huisartsen, praktijkassistenten,
POH, apothekers en apothekersassistenten.
Het doel van de cursus is de kennis te vergroten over verschillende wonden en wondgenezing, om inzicht
te krijgen in teopassing en gebruik van moderne verbandmaterialen, het kunnen toepassen van het
Transmuraal Protocol Wondbehandeling Zuid- Kennemerland en het gebruik van de wondbox in de
huisartsenpraktijk.
Ook voor deze bijeenkomst was de opkomst groot. De expertgroep is voornemens om jaarlijks een cursus
wondbehandeling te organiseren aan de om hand van casuistiek uit de praktijk het kennisniveau te
onderhouden.
Plannen voor 2011
Ook in 2011 willen we uiteraard een gevarieerd cursusaanbod bieden dat aansluit bij wensen en
behoeften van de huisartsen in Zuid- Kennemerland. De WDH heeft er een aantal jonge waardevolle,
gedreven leden bij gekregen. In 2011 zullen we deze nieuwe leden samen met DOKh gaan begeleiden bij
het organiseren, voorbereiden en geven van cursussen. We zullen met elkaar gaan nadenken hoe Het
KG- cafe een nieuw leven in te blazen. Een nieuwe formule toepassen? KG- cafe als zodanig los te laten
en een heel nieuwe opzet maken.? Ook de KennemerMeerDagen zijn toe aan een vernieuwing. Meer
inspraak van de WDH bij de samenstelling en inhoud van het programma, niet beide losse en 2-daagse
cursusdagen in Haarlem, maar ook een keer in Amstelveen? De wat stoffige locatie Haarlem- Zuid
vervangen door een locatie met een wat dynamischer, jeugdiger uitstraling? Al met al genoeg om over na
te denken en om mee aan de gang te gaan in 2011!
16

WDH Haarlemmermeer
In 2010 had de regio Haarlemmermeer geen werkgroep deskundigheidsbevordering huisartsen.
Na het aftreden van de vaste WDH-leden in 2009 is er hard gewerkt aan het vormen van een nieuwe
groep met een plaatselijk coördinator. DOKh streeft ernaar in 2011/2012 een plaatselijk coördinator en
werkgroep samen te stellen.
Arend Bon (Oud WDH-lid & huisarts in Aalsmeer) heeft op dinsdag 7 september 2010 een nascholing
georganiseerd genaamd “Spakencylcus”. In totaal waren er 29 huisartsen aanwezig. Tijdens de
Spakencyclus kwamen onder andere aan de orde:
- oncologie epidemiologie;
- oncologie therapie;
- luchtweginfecties;
- hoesten;
- dyspnoe;
- actueel onderwerp/standaarden bespreking
17

Samenstelling van de werkgroep per 31 december 2010
Henk Baatenburg de Jong: specialist ouderengeneeskunde
Judith Hertel (PC): huisarts
Brenda van der Meer: huisarts
Helgard Neumann: huisarts
Christy Niemeijer: huisarts en directeur SALT
Hanneke Verlinden: huisarts
Werkgroep
Deskundigheidsbevordering
Huisartsenpraktijken
Zaanland
Activiteiten 2010
10 maart: oogheelkunde in de praktijk
In samenwerking met de oogartsen werd een interactief programma georganiseerd waarin huisartsen
praktisch gingen oefenen met de spleetlamp. Ook werd er dieper ingegaan op het gezichtsvermogen, de
droge ogen problematiek, maculadegeneratie en de samenwerking in de oogzorg.
Door: mevr. C. Niemeijer (huisarts), dhr. M. Zaal (oogarts)
9 april Zaanlanddag
Zoals elk jaar is ook in 2010 een Zaanlanddag georganiseerd. De onderwerpen waren:
Revalidatie bij oncologische patiënten en kinderrevalidatie,
door: mevr. H. Neumann (huisarts), dhr. B. van de Weg (revalidatiearts) en dhr. R. Diks
(kinderrevalidatiearts)
Geheugenproblemen, 4 maal dementie plus,
door: dhr. P. van Dijk (sociaal geriater), dhr. H. Baatenburg de Jong en dhr. F. Helmken (specialisten
ouderengeneeskunde)
Nefrologie, de nieuwe LTA chronische nierschade,
door : mevr. C. Niemeijer (huisarts) en dhr. H. Ie (nefroloog ZMC)
Chirurgie, de ints en outs van de nieuwe chirurgie,
door: mevr. B. van der Meer (huisarts) en dhr. H. de Goei (chirurg ZMC)
20 mei kinderallergologie
Samen met de kinderartsen en allergologen werd er een nascholing georganiseerd om meer helderheid te
krijgen in het stellen van de diagnose voedsel- of koemelkeiwit allergie. Het nu van aanvullende
diagnostiek en de voor- en nadelen van huidtesten en provocatietesten kwamen aan bod. Het inzicht in
behandelmogelijkheden werd vergroot en een eerste opzet voor betere afspraken met elkaar werd
gemaakt.
Door: mevr. J. Hertel (huisarts), mevr. D. Blom (kinderarts), mevr. I. Licht (allergologe)
15 juni symposium neurologie
In 2009 zijn de afdelingen neurologie van het Zaans Medisch Centrum en het Sint Lucas Andreas
Ziekenhuis een samenwerkingsverband aangegaan. De vakgroep Neurologie bestaat inmiddels uit 10
neurologen en 2 klinisch neurofysiologen die nog niet bij alle huisartsen goed bekend waren.
Tijdens dit symposium werd er kennis gemaakt met elkaar en werden typische en veel voorkomende
neurologische ziektebeelden besproken zoals de acute zorg rond de stroke patiënt, de ziekte van
Parkinson, behandelopties bij Multipele Sclerose en neuropathische pijn.
Door: mevr. J. Hertel (huisarts), dhr. E. Wouda, dhr. B. Kerklaan, mevr. A. Vlaar, dhr. W. Linsen en dhr.
B. ter Meulen (allen neuroloog).
18

14 oktober nascholing acuut hoesten
Met de nieuwe standaard acuut hoesten op komst werd tijdens deze nascholing het onderzoek en de
behandeling van patiënten met acuut hoesten besproken. Ook het nut van een snelle CRP bepaling werd
hierin meegenomen.
Door: mevr. C. Niemeijer (huisarts), dhr. R. Hopstaken (huisarts)
16 november nascholing hepatitis B
Huisartsen blijven het lastig vinden om de hepatitis-serologie te interpreteren.
In deze nascholing werd in samenwerking met de GGD, de microbiologen en de internisten een overzicht
gemaakt over de juiste interpretatie en het juiste verwijsbeleid. Ook het beleid bij een acute hepatitis in
tegenstelling tot een chronisch beeld kwam aan bod waarbij de taakverdeling onder elkaar een belangrijk
punt was.
Door: mevr. H. Verlinden (huisarts), dhr. C. Fijen ( microbioloog),mevr. E. van Reijn(arts infectieziekten
GGD), dhr. Zaaijer (viroloog AMC) en mevr. J. Arnoldes (interniste)
Vergaderingen
Er werd in 2010 zes keer vergaderd. Alle WDH-leden woonden deze vergaderingen bij.
Afstemming met het ZMC
Ook in 2010 is regelmatig overleg tussen het ZMC en de WDH (PC Judith Hertel) geweest om de
samenwerking bij nascholingen te optimaliseren. Er werden opnieuw een aantal data voor nascholing
vastgelegd. Specialisten krijgen deze data via de afdeling communicatie gemeld en kunnen met de PC van
de WDH contact opnemen indien zij mee willen werken aan een nascholing.
Bij een voor huisartsen relevant en interessant onderwerp wordt dan samen een nascholing ontwikkeld.
De facilitaire verzorging van deze dagen werd ook in 2010 door het ZMC op zich genomen en is inmiddels
protocollair vastgelegd.
Overige zaken in 2010
Door omstandigheden was het niet mogelijk deel te nemen aan de jaarlijkse kadercursus in november .
Mede dankzij een financiële bijdrage van DOKh waren de WDH-leden Zaanland eind 2010 heerlijk samen
uit eten.
Judith Hertel
PC Zaanstreek
19

Werkgroep
Deskundigheidsbevordering
Huisartsenpraktijken
West Friesland
Jaarverslag 2010.
De belangrijkste activiteiten van de WDH zijn het organiseren van de Westfriese Meerdaagse en de Duo
cursus. Door het loskoppelen van beide scholingen vroeg mn de DUO dag een nieuwe opzet. De Duo
commissie is er goed in geslaagd huisartsen en specialisten van het WFG zowel inhoudelijk als in sociaal
opzicht een alternatief te bieden.
De Meerdaagse, op een geheel nieuwe locatie, bracht een gevarieerd programma, met op de laatste dag
een zeer onderhoudende en komische workshop over socratisch motiveren.
Samenstelling WDH:
In 2010 zijn Anouk Meijer en Carla Witte de WDH komen versterken, zodat we weer op “ouderwetse”
sterkte zijn. Verder bleef de samenstelling ongewijzigd.
Daniëlle van Oostendorp, Ursem, penningmeester
Wendy Wolfe, Hem
Martien van Soestbergen, Hoogwoud
Mart Wieland, Enkhuizen
Anouk Meijer, Oosterblokker
Carla Witte, Hoorn
Rinel van Beest, Avenhorn, perifeer coördinator
WDH vergaderingen:
Aantal vergaderingen (allen) 5
Tijdens de WDH vergaderingen wordt de jaarplanning gemaakt, ideeën over te organiseren scholingen
uitgewisseld, taakverdeling gemaakt, de gegeven scholingen geëvalueerd (qua organisatie en
inhoudelijk), terugkoppeling vanuit Dokh en de andere regio’s.
Activiteiten:
• 10-02-10 Mammacarcinoom, georganiseerd samen met de chirurgen, oncologie
verpleegkundigen, oncoloog- internist van het WFG
• 17 t/m 19 en 24 t/m 26 maart 2010 Westfriese Meerdaagse
• 12-04-10 De opleider beoordeeld(t), opleidersymposium WFG
• 27-04-10 Oogheelkunde, met bezoek aan de poli, in samenwerking met alle oogartsen WFG.
• 25-04-10 Kindermishandeling, scholing voor PA.
• 1 en 17 juni 2010 AAC : workshop Omgaan met pubers.
• 07-10-10 ADHD, in samenwerking met GGZ jeugd
• 14-10-10 DUO dag.
• 23-11-10 Galsteenlijden, chirurgen en internisten WFG.
De WDH leden doen elk jaar mee met de 3 daagse Kadertraining georganiseerd door Dokh voor alle WDH
leden van het Dokh gebied. Dit is een training gericht op organiseren en geven van onderwijs, volgens
het model “teach the teacher”.
Financiëel:
Met Dokh is afgesproken dat de WDH WF jaarlijks een bedrag van € 2000,00 krijgt voor lopende zaken.
De vacatiegelden voor de vergaderingen kunnen gedeclareerd worden bij de WFHO, tot een max. van 5
vergaderingen per jaar.
20

WFHO:
De in 2007 afgesproken intensivering van de contacten tussen de WDH en WFHO is weer opgepakt. In
februari is er overleg geweest over oa vacatiegelden, verantwoordelijkheden etc, vastgelegd in een
verslag.
CHP:
Door deelname van twee WDH leden (Carla Witte en Rinel van Beest) aan de opleidingscommissie van de
CHP, is de samenwerking en afstemming van scholing voor zowel triagisten als huisartsen gewaarborgd.
De WDH heeft in 2010 weer beduidend meer nascholingen georganiseerd, redelijk tot goed bezocht door
de Westfriese huisartsen.
De Meerdaagse en Duo dag waren zeer geslaagde dagen.
In 2011 zullen er weer zoveel scholingen samen met de specialisten van het WFG en andere locale
partners georganiseerd worden, dat men lokaal een fors aantal accreditatie punten kan vergaren.
Daarnaast blijven wij onze medewerking geven aan de AAC en zijn er afspraken gemaakt voor
samenwerking met de WDPA.
Mei 2011.
Rinel M. van Beest, PC WDH Westfriesland.
21

Werkgroep
Deskundigheidsbevordering
Praktijk Ondersteuners
Jaarverslag Werkgroep Deskundigheidsbevordering Praktijkondersteuners
(WDPO) 2010
De Werkgroep bestaat uit de volgende leden en hun aandachtsgebieden
Conny Bindraban (Purmerend) : algemeen
Nel Bonnema (Hoofddorp) : algemeen
Saskia van Buren (Hoorn) : cardiovasculair
Lida Ligthart (Alkmaar) : diabetes Mellitus
Erna Moerman (Purmerend) : astma/COPD
Tamara Moras (Bergen) : algemeen/ouderenzorg
Marian Rodewijk (Bennebroek) : algemeen
Monique de Wit (Purmerend) : ouderenzorg/algemeen
De werkgroep heeft in 2010 vier keer vergaderd. Rolf Boot, huisarts was altijd hierbij aanwezig om de
activiteiten van de werkgroep medisch inhoudelijk te ondersteunen en de samenwerking met andere
disciplines o.a. de kaderartsen te bevorderen. In het jaar 2010 is dan ook een begin gemaakt samen met
de kaderartsen om een curriculae rondom chronische ziekten te ontwikkelen. Wat in 2011 zijn beslag
moet gaan krijgen. De coördinator en onmisbare steun van onze werkgroep is Karin Postma.
Nascholingen die zijn georganiseerd
• Dag van de 1 e lijn, op 19 januari met een workshop, duur een uur, gezamenlijk Medisch consult;
• Dag van de 1 e lijn, op 19 januari met een workshop, duur een uur, Ouderenzorg
• Consultvoering op 11 februari en 11 maart, totaal vier uur accreditatie. Deze nascholing is geëvalueerd en
beoordeeld met gemiddeld een acht!
• CCQ vragenlijst gepland op 8 april is geannuleerd wegens te weinig aanmeldingen
• Alkmaarse Artsen Cursus op 1 en 17 juni met een workshop Man en paard, duur 1,25 uur. Deze is zes keer
gegeven en gevolgd door huisartsen, praktijkondersteuners en praktijkassistenten. De workshop is
geëvalueerd en beoordeeld met gemiddeld een acht!
• Perifeer Arterieel Vaatlijden gepland op 12 oktober is geannuleerd wegens te weinig aanmeldingen.
• Hartfalen gepland op 11 november is geannuleerd wegen te weinig aanmeldingen.
• COPD Laatste stadium gepland op 29 november is geannuleerd wegens te weinig aanmelding.
De zorggroepen Diazon en Kennemerlucht bieden zelf scholingen aan op gebied van diabetes en
COPD/ASTMA en doen dat vooralsnog zonder samenwerking met DOKh. Dit belemmert het organiseren
van nascholingen in de regio Noord Kennemerland. De werkgroep zal zich in 2011, voor wat betreft
scholingen, richten op de andere regio’s
PR
Er is door Lida Ligthart en Karin Postma een presentatie gegeven in juni bij Inholland aan POH in
opleiding omtrent de mogelijkheden tot scholing na de opleiding via DOKh. Er hebben zich hierna 20
praktijkondersteuners bij DOKh ingeschreven.
22

Plannen voor 2011
• Curriculae ontwikkelen wat betreft chronische ziekten in samenwerking met de kaderartsen
Annemarie Hofman (diabetes) en Hetty Cox (Astma COPD);
• Workshops ontwikkelen en/of medewerking verlenen aan o.a. de Dag van de eerste lijn en de
Alkmaarse Artsen Cursus;
• Werkzaamheden/scholingen uitbreiden naar de regio Haarlem en Amstelland en Meerlanden;
• DOKh zal samenwerking zoeken met HONK/HZNK/Diazon/Kennemerlucht met als doel samen
scholingen te maken en organiseren;
• Samenwerking met ELS! Eerstelijnsscholingen multidisciplinair.
Lida Ligthart, praktijkondersteuner en voorzitter WDPO
23

Werkgroep
Deskundigheidsbevordering
Praktijk Assistenten
Jaarverslag Werkgroep Deskundigheidsbevordering Praktijkassistenten
(WDPA) 2010
Inleiding:
DOKh richt zich als onafhankelijke organisatie op kwaliteit en deskundigheidsbevordering van huisartsen,
praktijkassistenten en praktijkondersteuners. De WDPA bestaat uit een groep van 14 vrijwilligers, verdeelt
over zes regio’s (Zuid-Kennemerland, Midden-Kennemerland, Noord-Kennemerland, Den Helder, West-
Friesland en Waterland/Zaanland).
De WDPA organiseert nascholing voor de praktijkassistenten in deze regio’s. De werkgroep wordt
ondersteund vanuit het bureau door de projectcoördinatoren Karin Postma en Helma Deutekom. Rolf
Boot, huisarts en staflid DOKh, is altijd aanwezig bij de vergaderingen om de activiteiten van de
werkgroep medisch inhoudelijk te ondersteunen en beoordelen. Het werkgebied van DOKh omvat de
huisartsenzorg in Noord Holland exclusief de regio’s Amsterdam en het Gooi. Er wordt hiermee een
doelgroep bereikt ruim van 900 huisartsen en 1200 praktijkassistenten. Leden van de werkgroepen zitten
tevens in de projecten Baarmoederhalskanker en Triagetraining.
De werkgroep kwam in 2010 vier keer bij elkaar om het programma voor de nascholing te bespreken en
vast te stellen. Twee leden hebben de werkgroep verlaten, Annelies Meijboom en Esther Duineveld.
Gelukkig is de werkgroep weer aangevuld met Pauline van Wees (regio Noord Kennemerland).
Acht werkgroepleden hebben deelgenomen aan de jaarlijkse Kadertraining DOKh in Domburg. Dit was
een groot succes. De WDPA Kadertraining is op 25 september geweest met daarin de workshop
Communiceren met de Roos van Leary. Deze Kadertraining wordt zeer op prijs gesteld door de leden.
Christien van Velzen en Tineke van Baar zitten namens de WDPA in het Algemeen Bestuur van DOKh.
Samenstelling Regio Periode
werkgroep Coco Duijvestijn DPA ZKL 01.01.10 t/m 31.12.10
Evelien Groen ZKL 01.01.10 t/m 31.12.10
Ingrid Smit MKL 01.01.10 t/m 31.12.10
Esther Duijneveld MKL 01.01.10 t/m 31.08.10
Antje de Boer DH 01.01.10 t/m 31.12.10
Christien van Velzen DH/bestuur 01.01.10 t/m 31.12.10
Francis de Nijs NK 01.01.10 t/m 31.12.10
Pauline van Wees NK 01.01.10 t/m 31.12.10
Simone Bot WF 01.01.10 t/m 31.12.10
Jolanda Wagenaar WF 01.01.10 t/m 31.12.10
Margaret van Asselt WL/ZL 01.01.10 t/m 31.12.10
Patricia Nat WL/ZL 01.01.10 t/m 31.12.10
Annelies Meijboom WL/ZL 01.01.10 t/m 31.08.10
Tineke van Baar Bestuur 01.01.10 t/m 31.12.10
24

Activiteiten:
In 2010 zijn scholingsbijeenkomsten georganiseerd over de volgende onderwerpen:
nascholing WDPA 2010 locatie datum deelnemers beoordeling accreditatie
NOORD KENNEMERLAND
Kinderreanimatie en AED Alkmaar 18 feb Geannuleerd
Kinderziektes aan de telefoon Alkmaar 18-feb 15 niet bekend 3
Kinderziektes aan de telefoon Alkmaar 9-mrt 15 niet bekend- 3
Actief luisteren Alkmaar 25-mrt 11 niet bekend 3
Het oor Alkmaar 14-apr 20 niet bekend 2,5
Het oor Alkmaar 11-mei 18 8,29 2,5
Een wond…en nu? Alkmaar 19-mei 20 7,94 2,5
Een wond…en nu? Alkmaar 2-jun 19 8,18 2,5
Hoofdpijn en andere kopzorgen Alkmaar 16-jun 11 8,63 3
Urine-incontinentie Alkmaar 27 sept geannuleerd
De koffer in … Alkmaar 9-nov 12 8,25 3
AMSTELLAND EN DE MEERLANDEN
Duizeligheid Amstelland 4-okt 28 8,14 2,5
DEN HELDER
Kinderziektes aan de telefoon Den Helder 14-apr 29 8,25 3
De mammapoli Den Helder 9-jun 30 8,52 3
Een wond… en nu? Den Helder 13-okt 25 8,25 2,5
Reanimatie voor gevorderden Den Helder 22 sept geannuleerd
ZUID KENNEMERLAND
Van meisje tot vrouw Haarlem 4 febr. 14 Niet bekend 3
Duizeligheid Haarlem 28-jun 15 8,07 2,5
Maagklachten Haarlem 23-sep 9 8,14 2,5
Met rechte rug Haarlem 12 okt geannuleerd
Een wond… en nu? Haarlem 9-dec 30 7,81 2,5
MIDDEN KENNEMERLAND
EHBO/reanimatie Heemskerk 12-jan 11 Niet bekend 3
Kinderziektes aan de telefoon Heemskerk 4-feb 11 Niet bekend 3
Kinderziektes aan de telefoon Heemskerk 22-mrt 15 Niet bekend- 3
Dermatologie Beverwijk 23-mrt 20 Niet bekend 2
25

Dermatologie Heemskerk 20-apr 21 Niet bekend- 2
RKZ-dag Heemskerk 24-jun 26 8,33 6
WEST FRIESLAND
Met rechte rug Hoorn 12-jan 13 Niet bekend 3
Actief luisteren Hoorn 18-feb 15 Niet bekend 3
Duizeligheid Hoorn 18-mrt 25 Niet bekend 3
Kind in de knel Hoorn 15-apr 14 Niet bekend 2
Consultvoering I Hoorn 23-sep 11 8,09 2
Consultvoering II Hoorn 4-nov 14 8 2
WATERLAND/ZAANLAND
Duizeligheid Purmerend 12-apr 13 Niet bekend 2,5
Hartbeat Purmerend 16-sep 18 7,53 2
De mammapoli Purmerend 11-okt 25 8,71 3
Reanimatie voor gevorderden Purmerend 17 nov geannuleerd
Het totaal aantal scholingen wat is georganiseerd, is in 2010 lager dan in 2009. Echter de opbrengsten
liggen hoger dan in 2009. Dit houdt in dat er gemiddeld meer deelnemers per cursus zijn geweest.
Samenvatting
De huidige WDPA werkgroep draait goed, bijna het hele DOKh gebied is vertegenwoordigd, met
uitzondering van de regio Amstelland en Meerlanden. Er is samenwerking met de huisartsen in de AAC en
de samenwerking met WDH’s komt langzaam op gang. Er is een gevarieerd aanbod wat in meerdere
regio’s wordt aangeboden. Ook zijn er een aantal knelpunten, zoals: lastig om leden voor de werkgroep te
vinden, nieuwe leden hebben nog maar weinig kennis van nascholingen en de samenwerking met Horizon
dreigt wat te verwateren, omdat er geen M&I markt is georganiseerd.
Plannen 2011:
- voorstelstukje nieuwe WDPA lid in DOKh nieuws;
- deelnemers enthousiasmeren tijdens nascholing;
- kwaliteit nascholingen verbeteren m.b.v. het evaluatieformulier;
- Gebruik maken en vullen van de programmatheek;
- Samenwerking met het Horizon College versterken d.m.v. een Vaardigheidsdag;
- Meer publiciteit voor nascholingen d.m.v. e-mail netwerk
- Bekijken van mogelijkheden e-learning
- Nieuw jaarplan vaststellen voor 2011-2012
Plannen op langere termijn:
- PC’s vragen hem meer bij WDH te betrekken: bij invoering verplichte accreditatie HA praktijken
zal dit ook leiden tot meer nascholing van praktijkassistentes. Door een directer contact met de
WDH’s kan nascholing beter op elkaar worden afgestemd;
- BIG-registratie met bijbehorende verplichte nascholingsuren (NVDA).
Francis de Nijs, praktijkassistent en voorzitter WDPA
26

Kwaliteitsprojecten
2010
27

Werkgroepen
Deskundigheidsbevordering
Andere 1 e lijns beroepsgroepen;ELS!
Project Deskundigheidsbevordering andere eerstelijns beroepen; ELS!
Taakgebied ELS!
Het taakgebied van ELS! bevat het organiseren van scholingen voor zorgverleners werkzaam binnen de 1 e
lijn naast de huisarts. De belangrijkste beroepsgroepen zijn: fysiotherapeuten, logopedisten,
ergotherapeuten, diëtisten, logopedisten, 1 e lijns psychologen. POH-ers en PA-en worden bij ELS! scholingen
betrokken. Huisartsen daar waar functioneel, mogelijk en gewenst is. Deze scholingen worden in 3
vormen aangeboden:
1. Monodisciplinaire scholingen;
2. Multidisciplinaire scholingen;
3. Zorgregionale scholingen (ook multidisciplinair, indicatiegericht met een transmuraal component,
gericht op zorgregio’s van ziekenhuizen (niet plaatsgevonden in 2010).
Deze scholingen kwamen tot stand n.a.v. vraag/behoefte uit het werkveld.
Per beroepsgroep kwamen naast de al bestaande werkgroepen (oefentherapeuten, logopedisten,
psychologen en verloskundigen) ook werkgroepen voor ergotherapeuten en diëtisten. Met het
regiobureau van het KNGF in de Rijp wordt nauw samengewerkt om aan de vraag naar scholingen voor
fysiotherapeuten te tegemoet te komen, hierbij wil(de) het RGF zelf de regie over monodisciplinaire
scholing houden maar is er voor ELS! ruimte voor multidisciplinaire initiatieven.
Ziekenhuizen zijn benaderd met het zorgregioscholing concept. Door vooruit te zien en in te spelen op
actuele en toekomstige ontwikkelingen hoopt ELS! voor genoemde partijen een voorname partner te
worden. Deze scholingen in de zorgregio van een ziekenhuis kunnen voor alle partijen winst opleveren.
ELS! wil in deze in 2011 een coördinerende rol gaan spelen.
De structuur waarin het ELS! scholingsaanbod is gegoten, kent grofweg de onderstaande verdeling:
1. ROS-gebonden en daarmee ook regiogebonden want er is afhankelijkheid van Achmea (Thessa)
2. Niet-ROS gebonden/vrije scholingen ( Anne )
Samenstelling ELS!
Anne Feenstra, scholingscoördinator, 0,89 fte (vanaf 1 april 2010)
Thessa Bronwasser, scholingscoördinator, 0,84 fte (vanaf 1 juni 2010 daarvoor 0,63 fte )
Overlegstructuren
1. Wekelijks: met beide scholingscoördinatoren en operationeel directeur
Tijdens deze overleggen werd planning besproken, de koers uitgezet en werd dit vertaald naar ideeën
over te organiseren scholingen, een taakverdeling gemaakt en de gegeven scholingen geëvalueerd (qua
organisatie en inhoudelijk).
2. Om de (ongeveer) 3 maanden: Club van 5, bestaande uit operationeel directeur (Ruud),
scholingscoördinator Thessa, Jeroen van der Noorda (directeur ZONH) Jan de Wit (adviseur ZONH),
Simone Bremer (projectleider ZONH). Tijdens deze overleggen werd beleid gemaakt hoe beide organisatie
elkaar zoveel mogelijk versterken en complementair kunnen zijn. Er werd steeds gekeken hoe de
activiteiten van ZONH (netwerkvorming en adviestrajecten) kunnen aansluiten op scholingsactiviteiten
van ELS! en vice versa.
28

3. Om de 2 weken overleg Dag van de 1 e lijn: ELS! deelt ook actief een bijdrage aan de organisatie van
deze dag.
4. Incidenteel overleg tussen coördinatoren en DKB, directie, coördinatoren van huisartsen-, POH/PA- en
HAP-scholingen, bestaande communicatiestructuren worden geëvalueerd en eventueel aangepast.
5. Ad hoc wanneer afstemming nodig is tussen beide coördinatoren
Naamgeving:
De activiteiten buiten de scholingen voor huisartsen hebben een eigen identiteit nodig.
De benaming moet de doelgroep (zorgverleners binnen de 1 e lijn) beter dekken zonder dat de band met
DOKh te los wordt. In het logo en de uitstraling van ELS! is de binding met DOKh duidelijk, maar
symboliseert ook een stuk zelfstandigheid. NB: De overkoepelende uitstraling van DOKh blijft, zodat ELS!
kan profiteren van de bekendheid en de goede reputatie op scholingsgebied binnen de huisartsenzorg.
Eind november 2010 stond de naam van de nieuwe tak vast en is terug te zien op de website, in het
programmaboekje en in de interne organisatie
(Na lang onderhandelen met de English Language School is de naam geaccordeerd en kan ELS!
prominent naar buiten treden (maart 2011). In programmaboekjes, communicatie rond scholingen wordt
ELS! volop gebruikt soms met toevoeging DOKh)
Financieel
DOKh kreeg in 2010 een gedeelte van het ROS budget van Achmea, dit werd voor een deel aangewend
voor scholingsactiviteiten door ELS! georganiseerd.
De scholingen die werden georganiseerd zijn op zijn minst kostendekkend. Dit houdt in dat scholingen in
het Achmea gebied deels werden gefinancierd uit het ROS-budget (1 fte coördinator en DKB), voor het
overige DOKh gebied moesten alle kosten geheel door de scholingen worden gedekt.
ELS! zal op langere termijn op financieel terrein een voornamelijk zichzelf bedruipende tak zijn. Primair
onafhankelijk van externe financieringen zoals ROS-subsidies of DOKh abonnementgelden.
ELS! positionering
ELS! stond/staat in de beginfase van een traject dat moet leiden naar de positie van de preferente
Noordhollandse nascholer op paramedisch gebied.
In 2010 was DOKh/ELS! nog onbekend bij de 1 e lijns zorgverleners in het Noord Hollandse werkveld.
Indien wel bekend is er een sterke associatie met huisartsen nascholingen.
Meer naamsbekendheid werd verworven door:
1. Samen te werken met beroepsverenigingen, ziekenhuizen, zorgverzekeraars, ROS-sen;
2. De binding met DOKh te accentueren;
3. Het organiseren van voor het werkveld aantrekkelijke scholingen, welke dicht bij huis/de praktijk
gegeven worden;
4. Het opzetten van overlegstructuren met het werkveld (werkgroepen);
5. De nieuwe naam ELS! waar duidelijk de intentie van activiteiten uit spreekt;
6. Een concurrerende prijs-kwaliteitverhouding van de scholingen;
7. Er zijn overlegstructuren met in ieder geval de belangrijkste paramedische beroepsgroepen en
hun (regionale) vereniging(en).
Ev: Forse stappen in positionering zijn in 2010 gezet. Duidelijk was dat trajecten op het gebied van
zorgregioscholing zorgverzekeraars stroperige trajecten zijn.
29

Belangstelling voor scholing bleek moeilijk te peilen. De ene keer wordt een op het oog aantrekkelijke
scholing ( bijna) geannuleerd terwijl een andere volstroomt. Communicatie met het werkveld is in deze
van groot belang, maar niet zaligmakend.
Binnen het scholingsgebied is er concurrentie. ELS! moet op de hoogte blijven van activiteiten van haar
concurrenten (o.a. NPI, Pro Education, kleinere beroepsgroepgerichte bureau’s, de beroepsverenigingen
zelf)
Het scholingsaanbod
Strikte doorvoering van bovengenoemde onderscheiden in het takenpakket binnen ELS! (ROS/ Achmea
gebied en overig gebied binnen DOKh regio) bleek praktisch belemmerend voor de samenwerking tussen
beide coördinatoren. Tijdens de ontwikkelfase van scholingen werkten coördinatoren nauw samen maar
de (financiële) eindverantwoordelijkheid voor scholingen bleef dat Thessa die van de “ROS-scholingen”
droeg, Anne die van de “vrije”. Omdat ELS! op langere termijn (grotendeels) los komt van ROS-gelden,
zal ook die splitsing in eindverantwoordelijkheid in 2011 veranderen.
ELS! heeft ten opzichte van andere scholingsaanbieders voor 1 e lijnszorg twee grote meerwaardes:
1. de sterke positie in de regio door gelieerd te zijn aan DOKh;
2. alle beroepsgroepen in de 1 e lijn zijn betrokken.
Bij de ontwikkeling van ELS! moeten deze meerwaardes geborgd blijven.
O.a. door het logo, de huisstijl en in de PR kwam en komt de verbondenheid tot uiting. (Daar waar
wenselijk huisartsen betrekken bij ( een deel van) ELS! scholingen.
Goede communicatie tussen de diverse afdelingen binnen DOKh was en blijft een basisvoorwaarde.
Structureel overleg tussen coördinatoren van huisartsen-, POH/PA- en HAP-coördinator is en blijft
essentieel. Last but not least ELS! en DOKh hielden en houden elkaar op de hoogte van het
scholingsaanbod en hebben oog voor mogelijke interne concurrerende initiatieven.
Activiteiten
Welke monodisiplinaire scholingen in 2010 Voor welke doelgroepen?
Wanneer Roze Wolken Donderen Verloskundigen
Mentaliseren bevorderende therapie Psychologen
PROMPT Logopedisten
Reanimatie van de pasgeborene Verloskundigen
Woordenschat Logopedisten
Reanimatie volwassene en kind Verloskundigen
Triggerpoints Oefentherapeuten
Balans- en stabiliteitstraining Oefen- en fysiotherapeuten
Bekkenpijn Oefentherapeuten
Acute verloskunde Verloskundigen
Klankgeorienteerde stempedagogiek Logopedisten
Oplossingsgerichte therapie Psychologen en huisartsen
Welke multidisciplinaire scholingen in 2010
Carrousel de Malle Molen Alle beroepsgroepen
Neurorevalidatie (blokcursus) Alle beroepsgroepen
CPRS (blokcursus) Alle beroepsgroepen
Methode van Dixhoorn Logopedisten, oefen- en fysiotherapeuten
30

Project Zorg Voor Kwaliteit: NHG Praktijkaccreditering
Het doel van het project Zorg voor Kwaliteit ( ZVK) is implementatie van de NHG
praktijkaccrediteringscyclus binnen het DOKh gebied door het aanbieden van een ruime gestructureerde
ondersteuning aan de praktijken tijdens het uitvoeren van deze cyclus. Deze begeleiding wordt uitgevoerd
door NHG-erkend praktijkconsulenten, onder aanvoering van een HA-projectleider en een project
coördinator.
Naast de begeleiding van de huisartsen bij de NHG-Praktijkaccreditering® worden ook
verloskundigenpraktijken begeleid bij de NHG-Praktijkaccreditering®. Verder begeleiden we, in
samenwerking met het AMC, VU en SBOH huisartsopleiders (HAO) in het traject van de NHG-
Praktijkaccreditering®. Dit behelst een andere vorm van begeleiding. Bij de begeleiding van de HAO
praktijken wordt een aantal plenaire bijeenkomsten gepland in samenwerking met de opleidingsinstituten
van respectievelijk het AMC en VU en een aantal individuele praktijkbezoeken. Naast DOKH spelen ook de
opleidingsinstituten een actieve rol binnen het traject.
Voor Uvit en Achmea begeleiden we nog een groot aantal praktijken in de vervolgjaren van de
praktijkaccreditering. Nieuwe praktijken die onder de adherentie van deze zorgverzekeraars vallen konden
helaas niet meer instromen voor de door de zorgverzekeraar vergoede begeleiding door DOKh. Zij konden
zelf een verzoek indienen voor te begeleiding van de NHG-erkend praktijkconsulent middels een op maat
gemaakte offerte. In totaal 10 huisartsen die onder Zorg & Zekerheid vallen konden wel gebruik maken
van de begeleiding vanuit DOKh. Uit de cijfers valt te lezen, dat van de praktijken voor wie de begeleiding
werd betaald door Uvit of Achmea, een deel heeft besloten geen begeleiding af te nemen van DOKh en
een deel is gestopt.
Instroom 2010
2009 nieuwe instroom 2010 1e cyclus eind 2010
Achmea 66 0 46
Univé 82 0 56
Zorg en Zekerheid 29 10 32
Offertebasis 9 21 30
HAO AMC 18 17 35
HA VU 12 15 27
Verloskundigen 10 0 10
Totaal 226 63 236
In 2010 bestond het project Zorg voor Kwaliteit vijf jaar. Om een duidelijker beeld te krijgen van de
bevindingen van de huisartsen ten aanzien van de begeleiding die Dokh biedt hebben we een enquête
uitgezet onder 105 huisartsen, die tevens kwaliteitscoördinator (kwaco) zijn. De enquête was gericht op
een deel van de door DOKh begeleide praktijken. Daarvan hebben er 57 de enquête ingevuld.(54%). Uit
de uitkomsten konden we concluderen, dat het grootste deel van deze huisartsen tevreden is over de
begeleiding, met name de rol van de consulent als procesbewaker en ‘stok achter de deur’ is zeer
belangrijk. De schoen wringt echter als het gaat om de betaling van de consulent. Zolang de begeleiding
wordt vergoed door de zorgverzekeraar speelt dit niet, maar nu Uvit en Achmea dit losgelaten hebben en
de huisarts zelf opdraait voor de kosten, is hij kritischer geworden richting de werkzaamheden van de
consulent.
31

Eind 2010 werd duidelijk, dat het NPA haar richtlijnen met betrekking tot de Praktijkaccreditatie in 2011
zou gaan veranderen. De belangrijkste verschillen zijn:
• De cyclus van volledige gegevensverzameling gevolgd door 3 jaar verbeterplannen wordt verlaten
en vervangen door een systeem van jaarlijkse audits waarbij per jaar minimaal de gegevens van
1 chronische ziekte aangeleverd moeten worden;
• Er komt meer vrijheid voor het beschrijven van de verbeterplannen en voor de te gebruiken
patiënten enquêtes;
• Geen verplichting meer voor het inzetten van de praktijkconsulent.
In 2011 zullen wij met het team inspelen op deze wijzigingen, ten einde de huisarts optimaal te blijven
ondersteunen in het proces van kwaliteitsverbetering.
Het team van Zorg Voor Kwaliteit bestond eind 2010 uit:
Nicole Zwaneveld, huisarts, projectleider praktijkaccreditering
Hetty Cox, huisarts, project leider ZVK Huisartsopleiders
Arja Littink-Blom, praktijkconsulent/coördinator
Loes Dekker, praktijkconsulent
Monique de Wit, praktijkconsulent
Conny Bindraban, praktijkconsulent
Thessa Bronnwasser, praktijkconsulent
Lammy Pol, praktijkconsulent
Willy de Beer, freelance praktijkconsulent
Antje de Boer, freelance praktijkconsulent
Lia de Ruijter, freelance praktijkconsulent
32

Project POH GGZ: Nieuwe functie in de huisartsen praktijk
POH ggz
In 2010 zijn de 16 POH ggz-ers van de DOKh regio vier keer bijeengekomen om elkaar te informeren over
de invulling van de functie en ervaringen uit te wisselen.
Er wordt informatie uitgewisseld over bv. vragenlijsten, methodieken, patiëntfolders en er blijkt behoefte
aan intervisie en nascholing. Na enig zoeken is de bijeenkomst gesplitst in een deel netwerk en een deel
intervisie, waarbij in het eerste deel op mesoniveau informatie wordt uitgewisseld over de funtie-inhoud
en tijdens het tweede deel op patiëntniveau middels een casus.
Deze bijeenkomsten worden georganiseerd door DOKh (Arja Zwirs) in overleg met ZONH (Marlene de
Regt).
33

Project Quick-scan
Het Quick-scan team bestond in 2010 uit:
Conny Bindraban, POH, NHG-erkend praktijkconsulent
Monique de Wit, POH, NHG-erkend praktijkconsulent
Irmgard Rietbroek, logistieke ondersteuning
Hetty Cox, project leider
Naar aanleiding van het Vogelaar contract is vanuit de RHV Noord Kennemerland een werkgroep in het
leven geroepen met als doel een korte, duidelijke procedure te ontwikkelen voor praktijken die een POH
willen aanstellen en een POH contract met de zorgverzekeraar Univé willen sluiten.
Voor de regio met Univé als preferente zorgverzekeraar is De Quick-scan als instrument ontwikkeld om de
praktijken te helpen bij het creëren van de randvoorwaarden voor succesvolle integratie van de POH
binnen de praktijk.
In 2010 is bij 5 SWV een Quick-scan gedaan. Hiervan is er 1 gevestigd in de Kop van Noord Holland, 1 in
West-Friesland, 3 in Noord Kennemerland. In 2009 was er een afname van 60% in het aantal uitgevoerde
Quick-scans ten opzichte van 2008. In 2010 is er sprake van een opleving.
Afkortingen:
POH Praktijkondersteuner Huisarts
QS Quick-scan
RHV Regionale huisartsen Vereniging
SWV Samenwerkingsverband
34

Project POH-traject Achmea
Het team bestond in 2010 uit:
• Loes Dekker, POH en praktijkconsulent
• Irmgard Rietbroek, logistieke ondersteuning
• Hetty Cox, projectleider
Vanaf januari 2008 wordt POH-traject Achmea in opdracht van ZONH uitgevoerd door DOKh. De
procedure die geldt als een praktijk in de Achmea regio een POH wil aanstellen en daarvoor contract met
Achmea wil aangaan is als volgt:
• Aanmelden bij ZONH, deze geeft aanmelding door aan DOKh
• Irmgard Rietbroek maakt afspraak voor intake
• Tijdens intake krijgt de huisarts van Loes Dekker of Hetty Cox meer informatie over het vervolg
van het traject.
• Dokh brengt verslag uit aan Achmea
• Wel/niet praktijkanalyse
• Opdracht praktijkanalyse aan DOKh
• Versturen vragenlijsten praktijk
• Afspraak maken visitatie
• Uitwerken vragenlijsten door consulente
• Visitatie bezoek met als afsluiting bespreken verbeteringspunten
• Uitwerken rapport plan van aanpak door consulente
• Gegevens vragenlijsten en kopie plan van aanpak sturen naar praktijk
• Indien praktijk akkoord met plan van aanpak ondertekenen en versturen naar Achmea
• Achmea akkoord?
• Achmea sluit overeenkomst POH sluiten met praktijk
In 2010 hebben 5 praktijken een verzoek voor een intake ingediend bij Achmea. Al deze praktijken
hebben het gehele traject in 2010 afgerond. 1 praktijk was het traject in 2009 al gestart en heeft dit in
2010 afgerond.
35

Project Diabetes Implementatie Traject (DIT)
Sinds begin 2010 begeleidt DOKh voor Kcoetz huisartsenpraktijken bij het Diabetes Implementatie
Traject. Huisartsenpraktijken gaan een traject in waarbij ze met kleine stapjes grote veranderingen gaan
doorvoeren. De huisarts kan zelf sturing geven aan de exacte wijze waarop de diabeteszorg zal worden
gegeven, maar volgens de vaste structuur van het Diabetes Implementatie Traject.
Het traject bestaat uit 3 modules: de inventarisatiefase, de verbeteringsfase en de auditfase. Kcoetz
financiert zowel de inventarisatiefase als de auditfase, indien de audit positief wordt afgerond.
Inmiddels zijn er door DOKh 14 praktijken begeleid, waarvan bij 12 huisartsen de audit positief is
afgerond. 2 praktijken hebben een negatief advies gekregen en zullen na de benodigde stappen in 2011
opnieuw de audit ondergaan.
36

Project ontwikkeling van een Norm Huisartsenpraktijk 2010 (INK model)
Kwaliteitszorg eist een planmatige aanpak van inhoudelijke en organisatorische aspecten
van de praktijkvoering van de huisarts. De inhoudelijke aspecten zijn het
aandachtsgebied van de NPA accreditatie. De organisatorische aspecten worden daarbij
niet in de volle omvang afgedekt. Er werd een toetsingsinstrument ontwikkeld, de DOKh-
audit, waarmee de mate waarin die aspecten planmatig zijn aangepakt, kan worden
beoordeeld. Het instrument omvat een aantal vragen op de diverse organisatiegebieden
zoals die in een huisartsenpraktijk kunnen worden onderscheiden.
In 2009 hadden 10 Uithoornse huisartsenpraktijken afgesproken dat zij zouden gaan
verhuizen naar een gezamenlijke huisvesting, een HOED, waarin de praktijken zich in 3
"subHOEDen" zullen onderverdelen.
In een gedachtewisseling met de huisartsen werd door de opstellers van het audit
instrument uiteengezet dat inzicht in de huidige organisatie van de praktijken nuttig zou
kunnen zijn voor het proces van samengaan. Ook na het inhuizen kan zo'n inventarisatie
positief bijdragen tot het structureren van noodzakelijke, gezamenlijke bedrijfsprocessen.
Het toetsingsinstrument leent zich daar bij uitstek toe. Er werd een opdracht verleend.
De verleende opdracht hield in het uitvoeren van de DOKh audit in 10 praktijken,
eventueel aan te passen aan de specifieke situaties. Er werd per subHOED een inleiding
gehouden met een toelichting op de twee typen vragenlijsten: een voor de huisartsen en
een voor het ondersteunend personeel.
Alle ingevulde vragenlijsten van een praktijk werden na ontvangst door de auditers
samengevat: in één document per praktijk met daarin twee kolommen met de vragen
van de twee typen lijsten en één kolom met de resulterende samenvatting op grond van
de antwoorden van artsen en medewerkers. Deze samenvatting werd vervolgens aan de
desbetreffende praktijk toegezonden. Er werd daarna door de auditers een afspraak
gemaakt met de praktijk om de uitkomst te bespreken. Er werden van negen praktijken
voldoende ingevulde vragenlijsten ontvangen. Van één praktijk was de respons zodanig
dat er geen samenvatting kon worden gemaakt. Met acht praktijken werden de
vragenlijsten in de loop van 2010 besproken, met een praktijk werd afgesproken dat in
2011 te doen.
De ingevulde vragenlijsten toonden verschillen tussen de praktijken wat betreft de mate
waarin werkafspraken gestructureerd zijn vastgelegd en geëvalueerd. In het algemeen
kan worden gesteld dat dit eigenlijk in geen enkele praktijk in ruime mate het geval is. In
de praktijken die wel zaken hadden geregeld , betrof dit slechts bepaalde delen van alle
afspraken die in de praktijk van kracht waren. In alle praktijken zijn de afspraken
informeel geregeld en wordt daar waar een onduidelijkheid voorkomt, ad hoc bepaald
wat er moet worden gedaan. De kleinschaligheid van de praktijken en de persoonlijke
betrokkenheid van een ieder maakt dit mogelijk: het gaat opvallend vaak goed. Op een
aantal kritische onderwerpen zou dit echter toch tot misverstanden en miscommunicatie
met als gevolg mogelijk risicovolle situaties kunnen leiden. Het betreft:
• De uitvoering van voorbehouden en risicovolle handelingen door medewerkers;
• Van binnenkomende informatie over patiënten is de afhandeling soms niet waterdicht
geregeld;
• Er zijn verschillen wat betreft hetgeen er van de patiënt aan "zelfwerkzaamheid" in
het kader van de eigen zorg en de bewaking van zorgprocessen werd verwacht.
37

Daarbij is het onduidelijk of de patiënten zelf hiervan goed op de hoogte zijn;
• Risico's voor patiënten zijn niet systematisch in kaart gebracht;
• Onderhoud van apparatuur en instrumentatie wordt niet systematisch uitgevoerd en
geregistreerd;
• In vrijwel alle praktijken ontbreken procedures om uitval van apparatuur en
infrastructuur op te vangen;
• De meeste praktijken hebben geen geformuleerde missie maar men denkt dat ieder
in de praktijk informeel dezelfde "missie" deelt. Die gedachte blijkt in vele gevallen
niet gestaafd door de antwoorden op deze vragen;
• Praktijken hebben geen of een beperkt jaarverslag, en een beperkte, meestal niet
vastgelegde planning;
• Personeelszaken en (bij)scholing van personeel in dienst van de praktijken gebeurt op
ad hoc basis. Vanuit de POH maatschappen gebeurt dat meer systematisch;
• In de meeste praktijken is er geen geformuleerd en gepland kwaliteitsbeleid.
38

Zorginnovatievouchers van SenterNovem
SenterNovem is door het Ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport (VWS) als organisatie
uitgekozen om de gelden die het ministerie voor innovatie in de zorg beschikbaar heeft gesteld te
‘verdelen’.
Medio 2009 werd er via SenterNovem een oproep gedaan aan zorgaanbieders om een
zorginnovatievoucher aan te vragen, om een kennisoverdrachtproject te starten met als doel de
vernieuwing van producten, productieprocessen, diensten of dienstverleningsprocessen, met inbegrip van
de wijze waarop de arbeid is georganiseerd:
1. Ter versterking van het verlenen van patiëntgerichte zorg aan chronisch zieken of ouderen in een
netwerk van zorgaanbieders of
2. Ter verhoging van de affectiviteit van arbeid die wordt geleverd voor het verlenen van zorg aan
chronisch zieken of ouderen;
Een belangrijk kenmerk is, dat een kennisoverdrachtproject gericht dient te zijn op de zorg aan chronisch
zieken of ouderen.
Vanwege het belang voor alle praktijken, heeft DOKh iedereen in haar werkgebied geïnformeerd over
deze oproep en haar diensten aangeboden ter begeleiding van projecten. Voor DOKh was het van belang
om als officiële kennisinstelling te worden geclassificeerd, omdat alleen erkende kennisinstellingen de
projecten kunnen uitvoeren. Eind 2009 hebben wij deze status verkregen.
Van de 37 praktijken die zich als geïnteresseerden hebben gemeld, hebben 24 praktijken hun voucher bij
DOKh omgewisseld in een project. Alle ingediende projecten zijn door SenterNovem ingewilligd.
Hieronder vindt u een overzicht van de kennisvragen.
1. De huisartsenpraktijk in staat stellen om de zorgbehoefte van de kwetsbare oudere patiënt in kaart te
brengen middels een handzaam instrument en een overzichtelijk zorgsysteem;
2. Hoe kan door toepassing van een effectieve methodiek, de diabeteszorg in de huisartsenpraktijk,
organisatorisch geoptimaliseerd worden, mede ten behoeve van deelname aan ketenzorg in de regio;
3. Verbeteren van de kwaliteit van diabeteszorg voor allochtone diabetespatiënten door de
communicatie met genoemde patiëntengroep te optimaliseren middels voorlichting en educatie op
maat, rekening houdend met cultuur en afkomst van deze patiëntengroep;
4. Het realiseren van optimale samenwerkingsafspraken tussen huisarts en SPOG (Specialist
Ouderenzorg Geriatrie) m.b.t. ouderenzorg in de eerste lijn, c.q. thuissituatie met als doel de
ouderenzorg op een kwalitatief hoger niveau te brengen door efficiëntie in zorg en het in kaart
brengen van de zorgproblemen bij de ouderen in de thuissituatie;
5. Implementatie van polyfarmacie spreekuur: het volgens protocol in kaart brengen en vervolgen van
patiënten van 70 jaar of ouder met polyfarmacie (chronisch gebruik van vijf of meer verschillende
medicijnen);
6. Voor innovatie in deze huisartspraktijk annex gezondheidscentrum wordt gekozen voor een
projectmatige aanpak waarbij assistentes en praktijkondersteuners veel meer taken krijgen dan hun
traditionele rollen. De thema’s van die taken zijn: meer bewegen en leefstijl, ketenzorg astma/COPD,
screening in ouderenzorg, en voorbereiden op gestructureerde eerstelijn. Teneinde het gehele team
op deze innovaties voor te bereiden is er een training gedaan over het thema Gedragsverandering bij
de patiënt;
7. Identificeren van de groep patiënten met een hartinfarct dan wel CVA in de voorgeschiedenis waarbij
secundaire preventie voor hart en vaat ziekten geïndiceerd is en daarvoor een preventie spreekuur
opgezet wordt. Door dit preventie spreekuur wordt getracht het risico op een volgend cardiovasculair
event te verminderen en de kwaliteit van leven van deze patiëntengroep te verbeteren;
39

8. Hoe kan de implementatie ouderenzorg zo optimaal mogelijk worden opgestart;
9. Hoe kan de praktijk de COPD zorg optimaliseren en uniformeren?
Het team dat de verantwoordelijk was voor inhoud en uitvoer:
Hetty Cox, projectleider/HA
Annemarie Hofman, kaderarts DM in opleiding
Monique de Wit, POH-S/NHG-erkend praktijkconsulent
Lia de Ruijter, POH-S/NHG-erkend praktijkconsulent
Antje de Boer, POH-S/NHG-erkend praktijkconsulent
Carla Burger, POH-S/NHG-erkend praktijkconsulent
José Lentz-Peters, project administratie
40

Project SCEN
Het project Steun en Consultatie bij Euthanasie Nederland in Holland Noord is opgezet om de 30 SCENartsen
van deze regio gelegenheid te bieden ervaringen uit te wisselen. Doel hiervan is het vergroten hun
deskundigheid met betrekking tot de SCEN consultaties, maar ook herkenning en steun. Zowel huisartsen,
verpleeghuisartsen als een enkele specialist maken deel uit van deze groep.
SCEN artsen geven collega-artsen op verzoek steun, informatie en advies op juridisch medisch technisch,
ethisch of communicatief gebied.
Jaarlijks organiseert DOKh vier SCEN intervisiebijeenkomsten voor de SCEN-artsen in Holland Noord, op
wisselende dagen van de week van 16.15 - 18.15 uur, om zoveel mogelijk SCEN-artsen in de gelegenheid
te stellen hieraan deel te nemen. De bijeenkomsten zijn geaccrediteerd door de KNMG voor 2 uur per
bijeenkomst. Voorzitter van deze intervisiebijeenkomsten is Hans van der Voort, het organisatorische deel
wordt door DOKh (Arja Zwirs) verzorgd, die tevens de verslagen maakte. Eind 2010 heeft Ulla Vlas-van
Willigen, de taken van Arja Zwirs overgenomen.
DOKh verzorgt tevens per kwartaal de dienstroosters van de SCEN artsen en geeft deze door aan de
meldkamer van Atacom.
Het aantal hand- en spandiensten voor de SCEN-artsen is in 2009 toegenomen doordat DOKh steeds
meer als spil van de groep fungeerde. Het streven is in 2011 minder gehoor te geven aan verzoeken van
de SCEN artsen en meer te verwijzen naar de de KNMG en Atacom. Ook de zelfredzaamheid van de SCEN
artsen zal worden gestimuleerd.
Op verzoek van de SCEN artsen heeft de bijeenkomst van 19 oktober 2010 meer de vorm gekregen van
een nascholing: een langere sessie op buiten locatie met gast docenten en casus op film. De sessie is
inhoudelijk voorbereid door een drietal SCEN artsen o.l.v de projectleider van DOKh. Logistieke
ondersteuning van het secretariaat van DOKh.
Het streven is een keer per jaar een dergelijke nascholing te organiseren.
41

DOKhap
Activiteiten 2010:
In het eerste kwartaal is een programmaboekje samengesteld met een overzicht van de scholingen voor
de huisartsenposten. Dit programmaboekje is landelijk verspreid. Na de zomer is een tweede
programmaboekje landelijk verspreid met daarin extra scholingsaanbod. Dit extra scholingsaanbod
bestond uit vier nieuwe scholingen voor de HAP’s namelijk patiëntveiligheid, carrousel spoedeisende
geneeskunde, omgaan met de allochtone patiënt en wondverzorging op de HAP.
De docentenpool van DOKhap is uitgebreid met Inez Krol, Katja Reiding, Tim Peeters, Jeroen de Vries en
Ingrid Kuiper. Naar meer docenten wordt gezocht.
Roeland Drijver heeft in samenwerking met Van Campen Consulting een werk-last-meting verricht.
Voor 2010 stonden nog de volgende activiteiten op de planning maar hier is in 2010 geen gevolg aan
gegeven:
Belactie naar aanleiding van verspreiding van de programmaboekjes
Scholing aanbieden aan de aios via de coördinatoren van de posten
VHN benaderen voor het geven van workshops op landelijke dagen voor bestuurders of
kwaliteitsmedewerkers van de posten.
Subsidie aanvragen GHOR/GGD; rampenopvang
Uitgevoerde scholingen 2010:
Maand Soort scholing HAP
Januari x x
Februari x x
Maart 4 keer regiearts
4 keer CHZW
6 keer regiearts
6 keer Almelo
April 2 keer regiearts
2 keer CHZW
4 keer regiearts
4 keer Friesland
Mei 1 keer regiearts 1 keer Almelo
Juni 3 keer regiearts
2 keer regiearts
Accreditatie klachtenregeling
3 keer Deventer
2 keer Utrecht
Amersfoort
Juli x x
Augustus x x
September 4 keer regiearts
4 keer Friesland
1 keer regiearts
1 keer Deventer
1 keer regiearts
1 keer Emmen
2 keer werkconferentie
2 keer werkconferentie
spoedpost
spoedpost Haarlem
Oktober 2 keer regiearts 2 keer Emmen
November 4 keer regiearts 4 keer Amstelveen
December x x
Personele inzet:
Wat formatie betreft is Femke Moerbeek 4 uur per week werkzaam voor DOKhap en Sabrina Stap 12 uur.
42

Conclusie:
In de DOKh regio worden nauwelijks scholingen gegeven door DOKhap. Op een enkele scholing na is de
omzet in 2010 eigenlijk alleen maar behaald met de training regiearts. De posten hebben voor alle overige
onderwerpen (kindermishandeling, palliatieve zorg, vaardigheden assistentes etc.) of geen interesse of ze
gaan voor deze scholingen naar de concurrent.
De streefomzet is niet gehaald maar de marge die we op de scholingen hebben behaald is voldoende.
Een aantal activiteiten zijn blijven liggen maar verdienen in 2011 wel de aandacht. Het betreft dan met
name:
- aios; DOKhap heeft een scholingsplan liggen. Doel is dit scholingsplan landelijk uit te rollen
- subsidiemogelijkheden onderzoeken bij de GHOR en scholing hierop maken/aanbieden
- workshops verzorgen tijdens landelijke dagen van de VHN
- verder landelijk introduceren van resultaten Werk-last-onderzoek VCC en Roeland Drijver
- het promoten van DOKhap bij de vergaderingen van LINKH, en bij het overleg met
zusterorganisaties Stichting KOEL (Zwijndrecht) / Stichting KOH (Eindhoven).
Nog een blik op de toekomst:
- huisarts steviger verbinden aan DOKhap die de markt verkent en DOKhap aanprijst.
- Nieuwe scholingen blijven aanbieden maar met wat meer toeters en bellen zoals de carrousel
vaardigheden voor assistentes, carrousel spoedeisende geneeskunde, in samenwerking met de
NHG veilig incidenten melden, sportblessures op de post, brandwonden, scholing voor nurse
practitioners en de traumabox.
- Vervolg maken op regiearts.
43

QH.nu
In januari 2010 verscheen het eerste nummer van het nieuwe tijdschrift voor de huisarts in Noord
Holland, de QH.nu.. Doel van het tijdschrift is kwaliteitverhogende en innovatieve projecten in de
huisartsenpraktijk naar voren te brengen. Het format is door de eindredacteur aangeleverd en bestaat uit
een zestal artikelen, een aantal vaste rubrieken, een nieuwspagina, een cartoon en een DOKh
promotiepagina met o.a. de nascholingsagenda.
In 2010 zijn in totaal drie nummers verschenen die zeer positief gewaardeerd werden door lezers, relaties
en adverteerders.
De redactie bestaat uit een drietal huisartsen (waarvan een hoofdredacteur) en een eindredacteur. Deze
komt per nummer een à twee keer bij elkaar en brainstormt over mogelijke onderwerpen. De
eindredacteur interviewt o.a. op basis van informatie van DOKh-artsen en produceert de teksten,
coördineert en brieft vormgever, fotograaf, drukker en adverteerders.
Er is een eenvoudige website waarop de edities zijn na te lezen. Het plan voor 2011 is deze website te
voorzien van banners om extra advertentie-inkomsten te genereren.
De QH.nu wordt verzonden naar alle huisartsen en hidha’s van NH, managers van de HAP in heel
Nederland, SCEN artsen, relevante relaties en stake holders.
Redactie: Ad Bolhuis (hoofdredacteur), Wilfried Hartong, Astrid Kodde en Arja Zwirs (eindredacteur).
44

Samenvatting Jaarverslag 2010 Klachtenregeling Patiënt – Huisarts Noordwest-
Nederland
DOKh beschikt over een klachtenregeling huisartsenzorg. In 2010 heeft 85% van de huisartsen in het
werkgebied van DOKh te kennen gegeven hun wettelijke verplichting tot het treffen van een
klachtenregeling via de St. DOKh te willen afdekken. Huisartsen die zich aansluiten bij de klachtenregeling
ontvangen folders Heeft u een klacht over uw huisarts? U kunt hier iets mee doen!, bestemd voor de
wachtruimte in de praktijk. In 2010 kregen alle deelnemers ook een flyer Eerste Hulp bij Fouten en
Klachten, met een overzicht van valkuilen en hoe het beste te handelen bij klachten.
Op één na zijn ook alle huisartsenposten in 2010 aangesloten bij de klachtenregeling van DOKh.
Daarnaast hebben zich in 2010 een tweetal zorggroepen bij de klachtenregeling aangemeld. Patiënten die
klagen over zowel de organisatie van de post/zorggroep als het handelen door de dienstdoende
huisartsen c.q. medewerkers hoeven zich zodoende maar bij één loket te melden.
De klachtenregeling omvat, indien gewenst, een traject van klachtopvang, klachtbemiddeling en klachtbehandeling.
Voor klachtopvang konden patiënten terecht bij het Informatie- en Klachtenbureau
Gezondheidszorg (IKG) van de onafhankelijke patiëntenorganisatie Zorgbelang Noord-Holland;
klachtbemiddelaars werden desgewenst ingeschakeld door het IKG en vertegenwoordigers van de
patiëntenorganisatie participeerden samen met een huisartsenvertegenwoordiging in de klachtencommissie.
De klachtencommissie heeft in 2010 31 klachten afgerond, waarvan 6 nog in 2009 waren ingediend. Van
de in 2010 afgeronde 31 klachten zijn er uiteindelijk 16 klachten ter zitting behandeld door de
klachtencommissie. De overige klachten waren ofwel niet-ontvankelijk, zijn weer ingetrokken, enz.
De klachtencommissie, die conform de Wet Klachtrecht Cliënten Zorgsector alleen (WKCZ) gerechtigd is
om uitspraak te doen omtrent de gegrondheid van een klacht, oordeelde dat van de 16 klachten er 3
gegrond waren, 8 ongegrond en 5 deels gegrond. De commissie zag in 2010 eenmaal gelegenheid tot het
geven van een aanbeveling. De meeste klachten hadden betrekking op vaktechnische aspecten van zorg.
Artikel 2 lid 5 van de WKCZ bepaalt dat de zorgaanbieder binnen een maand na de ontvangst van de
uitspraak aan de klager en de klachtencommissie dient mee te delen of hij naar aanleiding van de
uitspraak maatregelen zal nemen en zo ja, welke. Alle aangeklaagde huisartsen gereageerd op de
uitspraak. Er is o.a. aangegeven dat maatregelen zijn getroffen en dat de klachtprocedure leerpunten
heeft opgeleverd, zoals eerder doorverwijzen, medeleven tonen, zorgvuldiger omgaan met medische
gegevens bij overdracht, als waarnemend huisarts een gesprek arrangeren met de patiënt, betrokken
huisartsen en specialisten, nascholing op bepaalde problematiek, op tijd grenzen stellen en duidelijkheid
bieden over de mogelijkheden en onmogelijkheden binnen het huisartsvak, betere (telefonische)
bereikbaarheid, meer verdiepen in de mens zelf (m.b.t. andere culturen), nog duidelijker benadrukken dat
patiënten weer contact opnemen wanneer het beloop anders is dan verwacht, alsnog schriftelijk reageren
op brief van klager, kwestie bespreken met betreffende (zorg)instanties en opstellen protocol met
betrekking tot herhaalreceptuur.
Alle geanonimiseerde uitspraken van de klachtencommissie zijn in het kader van eventuele nascholing ter
beschikking gesteld aan DOKh. Bij de Dag van de Eerstelijn Noord-Holland (januari) is aandacht besteed
aan de huidige en mogelijk toekomstige klachtenregeling voor huisartsen.
Het complete jaarverslag 2010, met alle door de betrokken partijen geregistreerde cijfers omtrent aantal
en aard van de klachten, geanonimiseerde uitspraken van en aanbevelingen door de klachtencommissie,
enz. is te downloaden op www.dokh.nl of op te vragen bij Karin Riepen, coördinator klachtenregeling, tel.
(072) 520 83 25 of klachtenregeling@dokh.nl.
45

Bijlage 1 Organogram
Manager stafzaken
DKB
-Ha
-Pa
-Po
-1e lijn
-HAP
WDH
plaatselijk
coördinator
-
Bestuur
Directie bedrijfsvoering en inhoud
Klachten Kwaliteit
-Projecten
-Chronische ziekten
-DOKhap
Huisartsen
projectleiders en
praktijkconsulentes
46