Seksuele delinquenten

In het overgrote deel van de geregistreerde zaken kennen slachtoffer en verdachte elkaar, in veel gevallen
maken slachtoffer en verdachte zelfs deel uit van hetzelfde gezin of dezelfde familie. Dit laatste is het
geval bij driekwart van de kindmisbruikzaken. Dit staat in contrast tot de aandacht in de media voor
seksuele delicten door vreemden. ‘De man uit de bosjes’ is echt een uitzondering. Het is een ernstige
constatering dat slachtoffer en verdachte vaak bekenden van elkaar zijn, ook omdat de gevolgen voor het
slachtoffer dan zwaarder zijn. In dit onderzoek komt een groot aantal, vaak langdurige en uit de literatuur
bekende gevolgen voor slachtoffers naar voren. Uit de dossiers blijkt verder dat de verdachten vaak
afkomstig zijn uit multi problem gezinnen en ook regelmatig zelf slachtoffer van seksueel misbruik zijn
geweest. Structurele aandacht voor slachtoffers van seksuele delicten is dan ook dringend noodzakelijk,
zowel voor de slachtoffers als met het oog op preventie van toekomstige seksuele delicten. In dit licht is
de recent geluide noodklok over het gebrek aan deskundige hulpverlening aan slachtoffers van seksueel
misbruik (Höing e.a., 2003) uiterst zorgwekkend.
Tot slot kan geconcludeerd worden dat ook de afdoeningen een heterogeen beeld vertonen. Meer dan 40
procent wordt door het OM geseponeerd. Voor een deel gaat het hier om lichtere vergrijpen. Van de
verdachten die uiteindelijk voor de rechter komen, wordt een grote meerderheid schuldig verklaard. Een
kanttekening hierbij is natuurlijk, het kan niet vaak genoeg herhaald worden, dat uiteindelijk van alle
gepleegde seksuele delicten slechts een fractie bij de rechtbank terechtkomt. Illustratief zijn in dit verband
misbruikzaken in instellingen, waarbij eerder misbruik door de dader heeft plaatsgevonden maar intern is
‘afgehandeld’.
LITERATUUR
Boerman, F., W. van Tilburg & M. Grapendaal (2003) Landelijke criminaliteitskaart 2000-2001,
aangifte- en verdachtenanalyse op basis van HKS-gegevens, Zoetermeer: KLPD.
Draijer, P.J. (1990) Seksuele traumatisering in de jeugd; lange termijn gevolgen van seksueel misbruik
van meisjes door verwanten, academisch proefschrift Vrije Universiteit Amsterdam, Amsterdam: SUA.
Frenken, J. (1995) ‘De verkrachter bestaat niet, de stand van zaken in de literatuur’, Maandblad
Geestelijke volksgezondheid, 50: 944-957
Frenken, J., L. Gijs & D. van Beek (1996) ‘Seksuele delinquenten in Nederland: incidentie, kenmerken en
behandeling van de plegers’, Maandblad Geestelijke volksgezondheid, 51: 372-389
Frenken, J. (1997) ‘Plegers van seksueel misbruik van kinderen, verscheidenheid, achtergronden en
behandeling’, Maandblad Geestelijke volksgezondheid, 52: 1094-1108.
Frenken, J. (2002) ‘Seksuele misdrijven en seksuele delinquenten’, in: P.J. van Koppen, D.J. Hessing,
H.L.G.J. Merkelbach & H.F.M. Crombag (eds.), Het recht van binnen: psychologie van het recht,
Deventer: Kluwer: 139-176.
Hazelwood, R.R. & C. Schippers (1995) ‘Hulpmiddel in zedenzaken: gedragskundige rechercheadvisering’,
Modus, 4 (5): 4-7.
Höing, M., A. van Engen, B. Ensink, P. Vennix & I. Vanwesenbeeck (2003) Hulp aan slachtoffers van
seksueel geweld, RNG-studies no. 3, Delft: Eburon.
Huls, F.W.M., M.M. Schreuders, M.H. Ter Horst-van Breukelen & F.P. van Tulder (2001) Criminaliteit
en Rechshandhaving 2000, ontwikkelingen en samenhangen, Den Haag: Ministerie van Justitie - WODC,
serie Onderzoek en Beleid, 189.
Knight, R.A. & R.A. Prentky (1990) ‘Classifying Sexual Offenders, the Development and corroboration
of taxonomic models’, in: W.L. Marshall, D.R. Laws & H.E. Barabee, Handbook of sexual assault,
issues, theories and treatment of the offender, New York: Plenum Press, 23-52.
Prentky, R. (1997) ‘Child sexual molestation’, in: M. Hersen & V. van Hasselt (eds.) Handbook of
psychological approaches with violent offenders: contemporary strategies and issues, New York: Plenum
Press.
Wijk, A.Ph. van & H. Ferwerda (2000) ‘Criminaliteitsprofielen van zedendelinquenten, een analyse van
politiegegevens’, Maandblad Geestelijke volksgezondheid, 55: 1131-1145.