Klik hier om deze publicatie te downloaden (pdf-document).

Foto: Gewone grootoorvleermuis - Joachim De Maeseneer
eens en voor altijd de wereld uit te helpen: vleermuizen
knagen niet en hun uitwerpselen zijn onschadelijk. Ze
groeien niet uit tot een plaag, omdat ze maar één jong
per jaar krijgen. Bovendien eet een vleermuis iedere
nacht ongeveer een derde van zijn gewicht in insecten:
dat scheelt toch in de slaapkamer.”
“Een ander heikel punt zijn de producten waarmee houten
gewelven behandeld worden. Die zijn vaak toxisch,
en vooral de naakte vleermuisjongen zijn erg gevoelig
aan vergiftiging. We vragen restaurateurs daarom om
andere, even doeltreffende maar minder schadelijke
producten te gebruiken zodat meer jonge vleermuizen
overleven. Nog een maatregel is het plaatsen van tussendeurtjes
of kasten, die plaatselijk voor microklimaten
zorgen. Zo kunnen vleermuizen bij warmer of kouder
weer beter kiezen waar ze blijven hangen.
Dat vaak kleine aanpassingen voor de vleermuis een wereld
van verschil kunnen maken, bleek recent in Hingene.
Met advies van het ANB heeft de gemeente daar de
kerkzolder vleermuisvriendelijk ingericht. De aanvlieggaten
zijn afgespannen tegen al te opdringerige duiven
en de ramen werden verduisterd om de zolder donker
genoeg te maken. Bij de restauratie van de kerk werden
enkel milieuvriendelijke producten gebruikt om het
hout te behandelen. Ten slotte werd de restauratie van
de kerk uitgesteld van juli naar half oktober, wanneer de
zomerkolonie terug verkast naar een fort of grot om te
overwinteren. Vorige zomer telden vrijwilligers opnieuw
230 ingekorven vleermuizen in Hingene. De soort lijkt
daarmee opnieuw grond onder de voeten te krijgen in
Klein-Brabant.
Vleermuispoorten
Vleermuizen zijn ook afhankelijk van de beschikbare
winterverblijven en ook daarvoor heeft het ANB een
project lopen. Onder de vlag van het Europese Lifeproject
BatAction pakt het ANB in samenwerking met
Natuurpunt een aantal forten en mergelgroeves aan. De
bedoeling is om bepaalde zeldzame soorten zoals de
meervleermuis, de Bechsteinvleermuis en de ingekorven
vleermuis te ruggensteunen. Joachim De Maeseneer:
“Voor de mergelgrotten van Zuid-Limburg heeft het
ANB onlangs een overeenkomst getekend met het gemeentebestuur
van Riemst, de Studiegroep Onderaardse
Kalksteengroeven (SOK), de vzw Hulpdienst Groeven
en Natuurpunt. De mergelgrotten werden voorzien van
vleermuispoorten: vleermuizen kunnen erdoor, mensen
niet. Die poorten worden gesloten zodat de vleermuizen
niet gestoord worden tijdens hun winterslaap en er geen
ongelukken gebeuren in de groeves. De groeves zijn
enkel met gids te bezoeken omdat dit de laatste plaats
in Vlaanderen is waar je nog echt kan verdwalen in de
doolhof van kilometers lange donkere gangen. Rond de
mergelgrotten hebben we enkele gronden gekocht om
er fruitbomen en andere bomen en struiken aan te planten.
Deze zijn belangrijk om de vleermuizen de weg te
wijzen naar hun winterverblijf. Bovendien trekken (fruit)
bomen insecten aan, waardoor de vleermuizen nog eens
uitgebreid kunnen tafelen voor ze aan hun lange winter-
slaap beginnen en om krachten te komen als ze wakker
worden.”
Ook de Antwerpse forten proberen Natuurpunt en het
ANB zo vleermuisvriendelijk mogelijk in te richten. Ze
sloten een overeenkomst met de gemeente Nijlen om
het fort van Kessel onder handen te nemen en een educatieve
ruimte in te richten. Ook fort Steendorp, al in
het bezit van het ANB, zal op maat van de vleermuizen
worden ingericht.
Schild en vleermuisvriend
Hoe meer huizen of kerken vleermuisvriendelijk worden
ingericht, hoe beter deze dieren zich ‘thuis’ zullen voelen
in Vlaanderen. Heb je al inspanningen geleverd om
jouw zolder of schuur geschikt te maken voor vleermuizen?
Of heb je al vleermuizen zitten en laat je ze gewoon
met rust? Dan kan je bij het ANB een schildje ‘vleermuisvriendelijk
gebouw’ aanvragen. Met zo’n schildje
toon je dat je de vleermuizen op je zolder een warm hart
toedraagt. De bedoeling van al deze projecten, maatregelen
en initiatieven is duidelijk: de vleermuis in Vlaanderen
opnieuw vleugels geven.
Voor al wie met vragen zit over vleermuizen in huis, stelt
het ANB de folder ‘Een (t)huis voor vleermuizen ter beschikking’.
Downloaden kan via www.bataction.be
Meer info: joachim.demaeseneer@lne.vlaanderen.be,
tel. 02 553 75 04
Foto: Baardvleermuis - Marc De Vos
Natuur en erfgoed
15