Help, ik ben een ambtsdrager! (Ambtsdragerscursus CGK Haarlem)

-11-
3.3 Bijzondere taken van de ouderling
3.3.1 ouderling van dienst
De ouderling van dienst draagt de praktische
eindverantwoordelijkheid voor de gang van zaken tijdens de
eredienst. Dat wil zeggen dat hij moet zorgen dat de dienst op
tijd begint. Maar hij geeft ook tijdens de dienst de doorslag of
de dienst al of niet voortgezet wordt als er iets mis gaat
(iemand word bv. onwel). Verder is hij de aangewezen man om
een reserve-preek bij zich te hebben voor als een predikant
onverwacht niet komt, en er ook voor te zorgen dat iemand die
preek zal gaan houden. Als er een gastpredikant voorgaat is
het plezierig als de ouderling van dienst op tijd in de
consistorie is om hem te verwelkomen en te vertellen wat de
gebruikelijke gang van zaken is.
Op een 'gewone' zondag blijkt zijn taak vooral in het doen van
het kerkenraadsgebed voor de dienst, en het geven van de
handdruk aan de predikant voor en na de dienst. Het
kerkenraadsgebed is bedoeld om een zegen te vragen over de
dienst en om kracht voor de voorganger. Dit hoeft helemaal
geen lang gebed te zijn. De handdruk aan de predikant geeft
aan dat de kerkenraad de verantwoordelijkheid voor de
prediking toevertrouwt aan de predikant en achter hem staat.
3.3.2 preeklezen
Leesdiensten waren in de tijd van de Reformatie al
gebruikelijk. De synode van Embden nam in 1571 het besluit
om in plaatsen waar geen predikant was vaste preeklezers aan
te stellen, maar latere synodes raadden dit gebruik af. Lezers
moesten noodhulpen blijven en mochten geen vaste positie in
de gemeente krijgen. Men wilde voorkomen dat er een soort
nieuw ambt zou ontstaan. Men wilde de bediening van het
Woord uitsluitend opgedragen hebben aan de predikanten die
daarvoor door de kerken zijn geëxamineerd en toegelaten. Dat
principe is nu ook nog van belang. De lezer is zelf geen
dienaar des Woords en moet de preek daarom lezen zoals zij
door de predikant is geschreven. Als er toch wijzigingen
aangebracht worden hoort dit te geschieden onder
verantwoordelijkheid van de kerkenraad.
Over de praktijk van het preeklezen schreef B. Lantink een
artikel in Ambtelijk Contact (1998, blz. 270). De preeklezer
heeft als taak de uitgezochte preek voor te lezen en te zorgen
voor een goede liturgie. Hij kan daarvoor in de meeste gevallen
de liturgie uit 'de Levensbron' volgen, maar hij mag de liturgie
aanpassen aan zijn visie. Dit geldt ook voor het gebed. Met de
preek ligt dat toch iets anders. Men leest immers uit het werk
van anderen en het zou unfair zijn om dan woorden te