Architectuur Constructie Actua

# 53
Konstruktief
jaarlijks naslagwerk tweeëntwintigste jaargang
09
Architectuur
Constructie
Actua

Rendement door
intelligent bouwconcept
Silka, doordacht en rendabel maatwerk. Silka systeembouw is bij uitstek geschikt voor appartements- en
utiliteitsbouw en levert aanzienlijke besparingen op. Silka staat voor uitstekende bouwelementen en een snelle, economische
bouwwijze. De bouwelementen uit silicaatsteen onderscheiden zich door hun draagkracht en akoestisch-isolerende eigenschappen.
Ze zijn maatvast en makkelijk te verwerken. Een dunne bepleistering van de muren volstaat - er kan zelfs rechtstreeks betegeld worden.
Het Silka-concept: het legplan van de wanden wordt uitgetekend en de hoeveelheid Silka-elementen wordt bepaald. Elke wand draagt
een code en de elementen zijn voorzien van coördinaten die overeenstemmen met hun plaats in het legplan. Vergissingen zijn uitgesloten.
Er zijn geen overbodige manipulaties op de werf en er is geen afval. En dat resulteert in een aanzienlijke kostenbesparing.
Silka is een geregistreerd merk van de groep Xella

Jaarlijks naslagwerk
tweeëntwinstigste jaargang
'Konstructief' is een uitgave
van Druco nv
in opdracht van
Xella BE nv/sa
en Sapa RC Systel nv.
Eindredactie
Nicole Wuyts
Redactie
Eduard Coddé
Laurent Denovillers
Chloé Martin
Tim Vanhove
Vorm, druk en afwerking
Druco nv
Beertsestraat 273
1500 Halle
T +32 2 360 01 90
druco@druco.be
www.druco.be
Advertentiewerving
Xella BE nv/sa
Xella BE nv/sa
Kruikbeeksesteenweg 24
B-2070 Burcht
T +32 3 250 47 00
F +32 3 250 47 06
ytong-be@xella.com
silicaat-be@xella.com
hebel-be@xella.com
www.xella.be
www.xella.fr
Sapa RC System nv
Industrielaan 17
B-8810 Lichtervelde
T + 32 51 72 96 66
F +32 51 72 96 89
pt.sbs.be@sapagroup.com
www.sapabuildingsystem.be
www.konstruktief.be
# 53
Het maximum eruit halen! 4
Avenir Architecten bvba
Volumetrisch ontwerpen 10
Bvba Architectuurburo
Duurzame architectuur 16
ADespace Brunin & Mouligneau
Een boeiende relatie tussen verleden en toekomst 30
Berckmans.Niewold architecten
Valeres ontwerpt een administratieve campus van formaat 54
Valeres Konstruktioun s.a.
Eén gebouw, twee gezichten 58
Blockx, Peeters & Van Looveren
Architectuurbureau bsarc 64
bsarc Christophe Bourguignon
Cellenbeton, een passief bouwmateriaal 86
Thierry Quataert
Ytong op een hoger niveau gebracht 20
Molse Bouwmaatschappij
Totaalaanpak en uitstraling 26
Lafaut
Cellenbeton als creatieve blikvanger 36
XYZ Architecten
Bondgenootschap met een hart voor kwaliteit 42
CVDS-bouwwerken Archium bvba Archimos
Geslaagde ruiloperatie 48
TMJ Construction
Ontwikkelaar en 'sleutel op de deur' leverancier
voor bedrijfsgebouwen 68
ABCD
Xella bouwt aan scholen voor de toekomst 74
Het wonen van A tot Z herdacht 80
A.Deko sprl
Bouwen is ons beroep 92
NMC s.a.
De Triage-Lavoir van Binche verrijst uit zijn assen 96
TPF Engineering
The Red Apple:
Zeldzame bouwuitdaging op een postzegel 100
Multipor - Isolatie van muren en plafonds 41
Ytong VHP - verdiepingshoge panelen 53
Silka-lijm en -vellingkantelblokken 63
Alle voordelen even samengevat
Do's and dont's ivm profiel-isolatie en U-waarden 104
De details maken het verschil

2
Konstruktief: kwalitatieve info,
milieuvriendelijk tot bij u gebracht
Dat ons milieu zo veel mogelijk ontzien moet worden, is vandaag een feit waar niemand omheen
kan. Ook Konstruktief niet. De enorme hoeveelheid papier die we dagelijks verbruiken in de
wereld, betekent een zware druk op het milieu. Minder papier is zowat het eerste waar we aan
denken als we het milieu willen sparen. Maar wij willen u uw magazine niet onthouden.
Eénmaal per jaar op milieusparend FSC-papier
Konstruktief wil iets doen voor ons milieu, en wordt vanaf dit jaar op FSC-papier gedrukt. Zo blijft u van een hoogwaardig
duurzaam magazine genieten en kan de impact op het milieu enigszins beperkt worden. FSC staat voor Forest Stewardship
Council. Dit is een organisatie die standaarden opstelt voor wereldwijd verantwoord duurzaam bosbeheer. Zo ziet zij er
o.a. op toe dat de ecologische functie van de bossen en de rechten van de lokale bevolking bewaard blijven.
Het lettertype, lettergrootte en lay-out van Konstruktief werden eveneens in het kader van eventuele milieubesparing
aangepast. Ook werd geopteerd per jaar slechts één uitgave te drukken.
Zoals voorheen blijft het abonnement op Konstruktief gratis.
IK WENS EEN ABONNEMENT OP DE NIEUWSBRIEF KONSTRUKTIEF
Via website en nieuwsbrief
Het huidige elektronische tijdperk verschaft een hele waaier aan
mogelijkheden om papierverspilling tegen te gaan. Zo heeft Konstruktief
reeds vele jaren een eigen website –www.konstruktief.be- waar u alle
voorbije uitgaven kan doorbladeren.
Om u meer inhoud, verdieping, extra foto’s, e.a. te kunnen bieden, verstuurt
Konstruktief vanaf dit jaar ook een digitale nieuwsbrief. Interessante
projecten, laatste bouwinformatie, evenementen, links naar nuttige
websites, dit alles kan aan bod komen, m.a.w. alles wat Konstruktief tot
nu toe voor u de moeite waard maakte.
Een abonnement op deze nieuwsbrief is eveneens gratis. U kan zich
daarvoor inschrijven via de website www.konstruktief.be of door
onderstaande strook ingevuld te versturen per fax.
Naam ............................................................................................................................................................................................
Voornaam ....................................................................................................................................................................................
Firma ..............................................................................................................................................................................................
Functie...........................................................................................................................................................................................
Straat .............................................................................................................................................................................................
Postcode + Stad ......................................................................................................................................................................
E-mail : .........................................................................................................................................................................................
Ingevuld te versturen aan fax. nr. +32 (0)250 47 06
(Eventueel per post aan : Konstruktief – Kruibeeksesteenweg 24 – B 2070 Burcht)

Bouwen
wij wel
voor onze
kinderen?
Het staat vast dat de kredietcrisis voor de vastgoedsector (en
dus ook voor de bouwactiviteiten) enorme consequenties heeft.
Nauwelijks nog financieringsmogelijkheden voor bouwprojecten,
sterk dalende markten en verlies van werkgelegenheid, zijn de
belangrijkste gevolgen op korte termijn. Onze aandacht moet
echter ook gaan naar de betekenis van deze crisis op langere
termijn. De behoefte aan nieuwbouw, zowel voor uitbreiding van
de voorraad gebouwen als ter vervanging of verbetering van
de bestaande voorraad, blijft inherent aanwezig. Beide typen
ingrepen zijn nodig.
De eerste om te kunnen voorzien in de voortdurende vraag naar
nieuwe gebouwen (woningen, scholen, verzorgingsinstellingen, …),
de tweede om het kwaliteitsniveau van de bestaande voorraad op
peil te houden of te verhogen. Maar ook zal in de toekomst veel
meer naar de mogelijkheden van grootschalige renovatie worden
gekeken. In bestaande gebouwen valt namelijk veel energiewinst
te realiseren.
De behoefte aan bouwen zal blijven bestaan, maar er zullen
belangrijke verschuivingen plaatsvinden in de aard van bouwen.
Een eerste trend is dat banken meer eigen risicodragend
vermogen zullen eisen bij vastgoedinvesteringen en een hogere
risicopremie voor hun leningen. Bovendien zullen kosten voor
grondstoffen en energie structureel stijgen. Hierdoor wordt
“betaalbaar” bouwen een belangrijk thema.
Een tweede “megatrend” is energiebesparing. Een toekomstgericht
energiebeleid zal prioriteit krijgen in deze crisistijd. Overheden
stimuleren nu al investeringen die goed zijn voor het milieu, voor
duurzaamheid van onze energiehuishouding, voor de portemonnee
van de burgers en voor de werkgelegenheid. Ons huidige
gebouwenbestand is immers nog niet duurzaam, maar kan worden
verbeterd door kwaliteitsnieuwbouw en -renovatie die de emissie
in de atmosfeer en de uitputting van grondstoffen beperken.
Hier is nog een wereld te winnen door het principe van “cradle to
cradle”, waarbij beroep gedaan wordt op het ketenbewustzijn van
grondstoffengebruik.
Als men oog heeft voor de milieukwaliteiten van gebouwen,
de milieueffecten van het bouwen zelf, in samenhang met
de milieueffecten van het gebruik (bijv. het energiegebruik
van installaties, schoonmaak en onderhoud), dan zijn er
voorzieningen te bedenken die niet enkel een antwoord zijn
op de “duurzaamheidgedachte” maar ook op de “total cost
of ownership”. Voordelig beheer van gebouwen zou een
basisvoorwaarde dienen te zijn van bij het ontwerp.
Een crisissituatie biedt ook kansen. Soorten die zich het best
aanpassen aan wijzigende omstandigheden overleven. Dit
geldt ook voor ondernemingen. In dit tijdschrift vindt u alvast
voorbeelden hoe toekomstgericht te bouwen. Veel leesgenot.
Jos Cox
53

4
Het
maximum
eruit
halen!
Avenir
Architecten
Tekst | Eduard Coddé
Fotografie | Dries Van den Brande

Dat is het leidmotief voor
ingenieurarchitect Maryse Vermeiren.
Bewust van de draagwijdte en de
verantwoordelijkheid van haar bijdrage
als architect, is de werfopvolging voor
haar van cruciaal belang. Bijgevolg is het
eigenlijke tekenwerk teruggedrongen tot
nog slechts 5% van haar tijdsbesteding.
Veelzijdige ervaring
Maryse Vermeiren studeerde in Leuven. Tijdens haar stage bij
architect Jos Vandeperren belandde ze voor drie maanden in
Hongarije om de bouw van een manege te coördineren. “De
uitdaging bestond erin het project te realiseren met primitieve
middelen en een beperkte kennis van het bouwvak”, herinnert
ze zich nog goed. “Dat was een bijzondere ervaring, die ons
confronteerde met de praktijk van de bouw.”
Na terugkeer zette Maryse Vermeiren de verplichte stage voort
bij studiebureau ‘Rimanque’ uit Tienen, dat zich bezighoudt met
o.a. architectuur, wegenbouw, rioleringen, stabiliteitsstudies voor
scholen en expertises. Na de stageperiode bleef ze er nog een
tijdje aan de slag. “Ik werd er in het diepe gegooid, moest heel
veel bijleren en dat leverde een zeer rijke ervaring op”, blikt ze
terug op haar stageperiode.
Zij heeft gedurende acht jaar voor Fortis gewerkt, waar ze de
functie van architect en projectmanager verenigde. Aanleiding
was de fusie van de toenmalige ASLK met de Generale bank. Zij
deed het volledig bouwtechnisch onderzoek voor de kantoren en
trad op als bouwheer tegenover andere architectenbureaus. In
de piekperiode was er samenwerking met een 30-tal architecten.
De volledige werfopvolging voor verscheidene projecten in de
provincie Limburg viel onder haar verantwoordelijkheid.
Parallel startte ze haar eigen architectenbureau. De eerste
opdracht kwam van een architect/meubelmaker en betrof vooral
het interieur. Nadien volgden verschillende woningen, waar zowel
exterieur als interieur het visitekaartje werd.
5

6
AVENIR Architecten
In 1997 heeft ze de knoop definitief doorgehakt en gekozen voor
een toekomst met een eigen architectenbureau. Vanwege de
drang naar voortdurende dialoog met collega’s, werd meteen een
eerste medewerker aangeworven.
“Als ingenieur-architect benader ik architectuur op een andere,
nuchtere manier”, klinkt het haast verontschuldigend. “Ik omring
mij graag met deskundige collega’s en ontwerpers, elk met hun
eigen kunnen.” ‘AVENIR Architecten’ is een nog jonge
vennootschap die toekomstgericht wil groeien. Vandaag telt ze
drie medewerkers, in functie tot de toevertrouwde projecten en
aangevuld met freelancers. Door samen te werken worden minder
aspecten over het hoofd gezien en groeien de ideeën sneller. Het
accent van de activiteiten ligt op woningbouw en verbouwingen.
Een bijzondere voorkeur gaat naar projecten die wonen en werken
combineren. Bij de grotere opdrachten vallen een groepspraktijk
voor dierenartsen met bovenliggend appartementen op, de
verbouwing van een fitnesscenter en de technieken voor het
Aarschotse ‘Museum voor Heemkunde en Folklore’. Van heel
bijzondere aard zijn twee opdrachten voor kerken. De eerste
betrof een dakrenovatie, de tweede een dak- en gevelrenovatie
met o.a. restauratie van glasramen.
Ingenieur-architect Maryse Vermeiren studeert voortdurend bij.
Zo heeft ze zich o.a. toegelegd op veiligheid en energie. Als
energiedeskundige onderzoekt ze de wisselwerking op het vlak
van energieprestatie tussen bestaande gebouwen en toegevoegde
nieuwbouw. De bestaande gebouwsituatie kan geoptimaliseerd
worden door onderzoek naar energieboekhouding van een
gebouw, bv. op basis van één of meerdere jaren intensieve analyse
in het verbruik, wat zeer nuttig blijkt bij grote openbare gebouwen
zoals bv. ziekenhuizen.
Energiezuinige zelfbouw
De opdrachtgever is een verwoede doe-het-zelver, die voor
zijn persoonlijk woonproject enkel de ruwbouw van het
‘buitenvolume’ wou uitbesteden. Door zoveel mogelijk zelf
te doen - de eigenaar vervaardigde zelfs de keukenkastjes
eigenhandig – moest zijn woning betaalbaar blijven en zou hij
budget vrijmaken voor een optimale isolatie, een investering
die zich bovendien snel zou laten terugverdienen. De
bouwheer bracht een zeer nauwkeurig
afgelijnd programma mee. Ingenieur-architect Maryse
Vermeiren ging de uitdaging aan en ontwierp bijna
een passief huis, een term die ze toch met de nodige
voorzichtigheid benadert.
De compacte woning telt 120m² bebouwde oppervlakte.
Gezien een hellend dak was voorgeschreven, werden twee
verdiepingen gebouwd met de zolder als extra beschikbare
ruimte.
B&B Industriebouw realiseerde een industriële
staalskeletstructuur die zelfs gedeeltelijk zichtbaar is gelaten,
als basis voor de woning. Amper drie dagen volstonden om
de gelakte staalbouwconstructie te voltooien. De muren zijn
samengesteld uit 20 cm Hebel-panelen, binnen afgewerkt
met 12 cm isolatie en een leidingspouw die nog eens met
5 cm isolatie is gevuld, waardoor een zeer goede U-waarde
werd gehaald.
Het dak is uitgevoerd in sandwichpanelen met 8 cm isolatie.
De uitgekiende samenstelling van het gebouw (buitenmuren uit 20 cm Hebelplaten
+ isolatie, en dak uit sandwichpanelen met 8 cm isolatie) resulteerde in
een K-waarde 36. O.a. door de installatie van zonnepanelen werd het energiepeil
gereduceerd tot E69.
Thermisch comfort
Cellenbeton is een vertrouwd materiaal voor ingenieur-architect
Maryse Vermeiren. Zij betreurt echter dat het nog altijd moeilijk is
om aannemers te vinden die voldoende ervaring in huis hebben
voor een optimale verwerking. “Het thermisch comfort vormt
de absolute troef voor dit bouwmateriaal”, klinkt het. Gezien de
isolerende prestaties gaat haar voorkeur uit naar de 36,5 cm dikke
Ytong-blokken. In de hedendaagse praktijk wordt veelal gewerkt
met 20 of 30 cm blokken, aangevuld met isolatie en afgewerkt
met sierpleister.
Ook bij het toepassen van 20 cm dikke Hebel-panelen wordt extra
isolatie toegevoegd.

De bouwheer verzorgde de tussenvloeren, opgebouwd uit houten
bruggen, ingelegd in metalen HEA-liggers. Alle binnenwanden zijn
in gipskartonplaten opgetrokken, gevat in lichtmetalen stijl- en
regelwerk, en volledig opgevuld met isolatie.
Het thema energiezuinige woning leidde tot de keuze van
zonnepanelen, een aardwarmtewisselaar in de grond en een
‘ventilatie-systeem D’. De aardwarmtewisselaar zorgt voor
verwarming in de winter en koeling in de zomer. Extra koeling
voor de slaapkamers blijkt overbodig. Tussen de kamers werd
een akoestische buffer gerealiseerd door middel van geïsoleerde
gipskartonwanden. De leidingen voor het ventilatiesysteem lopen
onder de vloer van de benedenverdieping, in valse plafonds en
over de zoldervloer. Eén centrale motor is via een netwerk van
buizen verbonden met de kamers.
Hoewel het project dateert van voor de verplichting om het E-peil
te berekenen, levert een snelle nacalculatie volgend resultaat
op: K36 en E 71. Na plaatsing van zonnepanelen is het E-peil
verder teruggedrongen tot E 69. De minder gunstige waarde
voor het K-peil is hoofdzakelijk toe te schrijven aan een groot
paneel uit Reglit-glas. Na 3 jaar kreeg de woning uiteindelijk een
gevelafwerking uit zwarte spuitpleister met kwartskorrel.
“De begeleiding van een zelfbouwer is zeer intens”, blikt Maryse
Vermeiren terug op dit project. “Het kost veel tijd en brengt heel
veel werk mee om een goede service te kunnen bieden en ook
de technieken correct te begeleiden, wat het ook duurder maakt
dan de door klanten veel gevraagde >ruwbouw-winddicht<
begeleiding. Een laatste anekdote om dit project in zijn context te
plaatsen: nadat de hele ruwbouw in amper anderhalve week was
voltooid, liet het buitenschrijnwerk vervolgens twaalf weken op zich
wachten.”
7

8
Totaalconcept
Totaalprojecten dragen de voorkeur weg van AVENIR Architecten.
Voor de interieurinrichting wordt dan samengewerkt met een
interieurarchitect.
De woning werd in opdracht van een alleenstaande gerealiseerd
door Bouw-Service nv en opgetrokken met 36,5 cm Ytongblokken.
Dit dossier vormde voor Maryse Vermeiren de
eerste kennismaking met Ytong-blokken. De gevelafwerking
combineert gebrande blauwe steen en crépi. Vloerverwarming
wordt aangevuld met een speksteenkachel als energiezuinige
bijverwarming.
In de tuin staan drie majestueuze eikenbomen en de bouwheer
wenste vanuit alle kamers zicht op de bomen. Eikenhout vormde
ook de grondstof voor het interieurontwerp. Aan de hand van
3D-simulaties werd het kleurenpallet voor de interieuraankleding
bepaald. Een speels element is het glazen balkon dat de
bibliotheek met de slaapkamer verbindt.
Van deze opdrachtgever kreeg de ingenieur-architect ‘carte
blanche’, waardoor ze haar filosofie – ‘het maximum eruit halen’ –
voluit kon doorzetten in de realisatie.
Eduard Coddé
AVENIR Architecten bvba
Maryse Vermeiren
Sint-Jorislaan 191
3540 Herk-de-Stad
T +32 13 55 11 44
F +32 13 55 11 44
info@avenirarchitecten.be
www.avenirarchitecten.be
De woning is opgetrokken met 36,5 cm Ytong-blokken. Oude bomen in
de tuin bepaalden de oriëntatie van de woning. Ze zijn dan ook vanuit alle
kamers zichtbaar. . Aan de hand van 3D-simulaties werd het kleurenpallet
voor de interieuraankleding bepaald.
6

Ytong nodigt uw bouwheer uit op de Infodagen. Kijkop www.ontdekytong.be
Ontdek de basis voor
élke bouwstijl
Gratis
Inspiratie-dvd
Kijk op
www.ontdekytong.be en download de
bon voor de gratis Inspiratie-dvd.
Optimale woningisolatie
Milieuvriendelijk
Ideaal voor laagenergie en passief
Ytong, het verrassend veelzijdige bouwmateriaal. Architecten vinden in Ytong een dankbaar bouwmateriaal.
Welke plannen u ook heeft, met Ytong tekent u in alle vrijheid de volledige woning uit, van kelder tot dak.
U kunt er elke stijl en vorm mee aan. Of u nu traditioneel of hedendaags ontwerpt. Afwerkt met gevelsteen, pleister of
hout. Ytong is bovendien sterk, onbrandbaar, recyclebaar én heeft uitstekende isolerende, en dus kostenbesparende
eigenschappen. Zelfs zonder toegevoegde isolatie voldoet het aan de eisen van de energieprestatie-regelgeving (EPB).
Ontdek de creatieve en duurzame kwaliteiten van Ytong. Kijk op www.xella.be.
Ytong is een geregistreerd merk van de groep Xella
* EPB staat voor
Energie-Prestatie
en Binnenklimaat

10
bvba
Tekst | Eduard Coddé
Fotografie | Dries Van den Brande
Volumetrisch
Architectuurburo

Architect Dirk Hulpia creëert vooral vanuit
volumes en veel gevoel met de uitvoering.
Hij neemt graag het voortouw op het vlak
van isolatie en energiezuinig bouwen. Een
groot eergevoel voor de goede technische
werking ter ondersteuning van het dagelijks
wooncomfort, is een ander opvallend
kenmerk voor de door hem opgevolgde
woonprojecten.
Complementair architectenduo
Als zoon van een aannemer was het voor Dirk Hulpia een vrij
logische stap om architectuurstudies aan te vatten. Als kind werd
hij al helemaal opgenomen in de bouwwereld en trok frequent
mee naar de werven om er de handen uit de mouwen te steken
en al doende heel wat praktijkkennis te vergaren. Hij studeerde in
1982 af aan de Gentse Academie.
Nog tijdens zijn stageperiode legde hij de basis voor een
toekomst als zelfstandig architect. In 1988 richtte hij zijn
eenpersoonsvennootschap op.
In de beginperiode begeleidde Dirk Hulpia naast woningen voor
particulieren ook tal van projecten voor het Gemeentekrediet. “
Het betrof het bouwen of verbouwen van agentschappen, maar
die opdrachten waren architecturaal strikt beperkt”, blikt de
architect terug. Uiteindelijk lag de liefde echter bij de woningbouw,
liefst met moderne architectuur.
Hoewel renovatiewerken altijd al deel uitmaakten van zijn
portfolio, stelt hij vast dat het aandeel de laatste 5 à 6 jaar enorm
is toegenomen.
Vandaag zijn de activiteiten van zijn bvba Architectuurburo
dan ook toegespitst op woning- en appartementsbouw. Sinds
1998 vormt hij samen met Tamara Beurms een complementair
architectenduo dat zowel exterieur als interieur inkleurt. “Van bij
de start als zelfstandig architect heb ik altijd zelf zorg gedragen
voor de uitwerking van de dossiers”, geeft Dirk Hulpia aan. “Ik kon
het plan niet zo gemakkelijk uit handen geven. Vandaag is dat nog
meer het geval en verzekeren we samen een begeleiding van onze
klanten tot het ogenblik dat ze verhuizen en hun nieuwe thuis
betrekken.” Zowat 90% van de opdrachtgevers bij bvba
Architectuurburo vraagt tevens naar een totale inrichting en
interieuraankleding.
11

12
Ruimtelijk denken
Architect Hulpia is een ‘freak’ als het over precisie gaat bij het
uitwerken van zijn ontwerpen. Alle details staan erop, zodat
het plan een ‘bouwhandleiding’ wordt, vergelijkbaar met wat
men verwacht van een ‘Meccano’ of andere bouwdoos. In
1982 tekende hij alles nog met de hand en toen al had hij veel
aandacht voor constructiedetails en alles wat bijdraagt tot
de kwaliteit van de uitvoering. Deze zin voor detaillering heeft
de architect behouden bij de overstap naar tekenwerk op de
computer.
Vandaag bouwt hij alle ontwerpen driedimensionaal op en dat
vanaf het voorontwerp. Dat werkt niet alleen veel begrijpelijker
voor de presentatie aan de bouwheer, maar verkleint ook het
risico dat details worden vergeten. “Ik heb altijd in ruimtes
gedacht, i.p.v. in een tweedimensionaal vlak”, verduidelijkt de
architect. “Door het ontwerp in volumes te creëren zit er van
meetaf een optimale indeling in. Sinds 2004 heb ik de
mogelijkheden van driedimensionaal ontwerpen op de computer
uitgediept en als standaard aangenomen. De klanten krijgen een
.dwf-bestand en kunnen dat rustig thuis ontleden. Zo kunnen ze
hun project inkijken, doorkijken, bewandelen – het is de moderne
vorm van de bekende maquette, maar geeft een veel realistischer
beeld.” Door in volumes te denken, laat zich de gewaarwording
van de ruimte beïnvloeden. Favoriet bij de architect is het
verhogen van de leefruimte om een betere uitkijk te verlenen
op de omgeving en zo de band tussen interieur en exterieur aan
te halen. Nog een typisch handelsmerk van Dirk Hulpia is het
uitspelen van contrasten tussen open en gesloten vlakken.
“Ik heb elk project altijd volledig in mijn hoofd zitten, waarbij ik
altijd denk in uitvoerbaarheid en het plan dus constructief vooruit
projecteer”, verduidelijkt de architect.
Energiezuinig bouwen
In 1989 bouwde architect Dirk Hulpia een woning met Ytongblokken,
die hij in 2005 overkocht en nu zelf bewoont. In die tijd
werd per verdieping nog een ringlaag U-lateien aangebracht.
“Aanvankelijk was er nogal wat negatieve kritiek”, herinnert onze
gastheer zich. “Ik wou het toch proberen en heb minutieus de
richtlijnen gevolgd. Alles verliep rimpelloos.” Vandaag is hij een
overtuigd voorschrijver van Ytong. Vooral bij renovaties is Ytong
altijd van de partij voor bijbouwen of vernieuwen. “Het is een zeer
flexibel materiaal”, beklemtoont hij. Voor de afwerking heeft crépi
de bovenhand, al komen ook gevelsteen, hout, of combinaties
ervan aan bod.
Dirk Hulpia toont ook een levendige belangstelling voor
energiezuinig wonen. Zijn voorkeur voor platte daken vereist extra
aandacht voor isolatie. Ook hier past Ytong perfect in het plaatje.
Voor buitenmuren gebruikt de architect altijd 30 cm blokken,
soms zelfs 30 + 10 cm. Voor de dakisolatie past hij 16 cm dikte
toe, opgebouwd uit 2 lagen van 8 cm PIR-platen die geschrankt
liggen. De vloer wordt van een 12 cm dikke gespoten isolatielaag
voorzien (PUR).

Dirk Hulpa volgde een cursus EPB-verslaggever en was bij de
eerste 500 architecten om het certificaat van ‘energiebewuste
architect’ in ontvangst te nemen. “Een strikte EPB-opvolging is een
automatisme geworden”, benadrukt de architect. “We werken altijd
naar optimale waarden, met een E peil < 60 en een K-waarde 29,
zonder echter te kiezen voor een volledig passiefhuis.”
De architect pleit ook voor het zelf voorzien in de eigen
energiebehoeften, zonder echter overschotten te creëren. “Ik sta
daar helemaal achter, zelfs toen de terugverdientijd nog
15 jaar en meer bedroeg”, klinkt het geëngageerd. “Vandaag is
de terugverdientijd voor zonnepanelen echter teruggevallen tot
7 à 8 jaar en bestaat er geen twijfel meer.” Hij vindt het wel een
schande dat er geen bouwvergunning nodig is voor de plaatsing
van zonnepanelen. Als architect moet men de kleur van de gevels,
de ramen en het dak precies plannen terwijl zonnepanelen
ongestraft de esthetiek van de woning mogen doorbreken.
Verjongingskuur
Het oorspronkelijke pand was familiebezit, maar de nieuwe
eigenaars zagen er het potentieel niet van in. Aan straatzijde
was slechts een compacte, kubusvormige woning met zadeldak
zichtbaar. Daarachter lagen in de diepte van het terrein stallingen
en een schuur. Architect Hulpia werd als ‘plastisch chirurg’
geraadpleegd om het project een drastische verjongingskuur
te verlenen. Hij vertrok vanuit het bestaand planmatig gegeven
om er een nieuwe woning in te creëren en wist daarmee de
opdrachtgever ruimschoots te overtuigen. Het integreren van
het oorspronkelijke volume liet stedebouwkundig een grotere
bouwdiepte toe en bracht bovendien het BTW-tarief van 21% naar
slechts 6%.
Het ontwerp vertrok vanuit de vraag gelijkvloers te wonen.
De oorspronkelijke woning werd ‘onthoofd’ en kreeg een plat dak
toebedeeld. De vroegere woonkamer is nu een garage, aangevuld
met een voorgebouwde carport. De verdieping biedt plaats voor
een ruime hobbykamer.
Vanuit het volume aan straatzijde vertrekt het langwerpige,
voormalige ‘stallenvolume’, waarin vandaag de slaapkamer,
badkamer, dressing en wasplaats zijn ondergebracht. Een
vlotte bereikbaarheid van deze ruimtes kwam tot stand via een
gaanderij. De royale glasoppervlakken kijken uit op een binnentuin
met waterpartij. De gaanderij leidt uiteindelijk naar een nieuw
gebouwd woonvolume dat als een overkoepelende U vorm
over de oude stalling werd geschoven. Het hierdoor verkregen
hoge plafond verleent het woongedeelte met open keuken een
bijzonder cachet.
Zoals zo vaak bij renovatieprojecten die de architect begeleidt,
werd ook hier gebruik gemaakt van Ytong-blokken.
Het ontwerp vertrok vanuit de vraag gelijkvloers te
wonen. Een gaanderij leidt naar een nieuw gebouwd
woonvolume dat over de vroegere stalling werd
geschoven. Het hierdoor verkregen hoge plafond
verleent het woongedeelte met open keuken een
bijzonder cachet.
13

14
Verstoppertje spelen
De nieuwbouwwoning is volledig opgebouwd in Ytong-blokken en
wordt gekenmerkt door een doorgedreven afscherming aan
straatzijde. Zelfs de ingang ligt verborgen achter een
vooruitgeschoven muur die als een schild is opgetrokken voor
het hoofdvolume. De noordoostenoriëntatie van de voorgevel
argumenteert eveneens de geslotenheid. De garage staat los van
de woning en kreeg een plaats achteraan in de tuin.
De gevel kreeg een afwerking met mosgroene sierpleister en
wordt onderaan afgeboord met een plint in blauwe hardsteen.
Voor het schrijnwerk viel de keuze op antracietkleurig aluminium.
De bouwvoorschriften legden een hellend dak op, met een
toegeving tot max. 50% plat. De architect vertaalde dit gegeven
in een blokvormig volume waarop een schuin hellend volume met
zinken bekleding is geplaatst, dat aan straat zijde oogt als een
lessenaardak. Zo ontstaat achteraan een extra verdieping, waarin
het thuiskantoor is ondergebracht.
De nieuwbouwwoning is volledig opgebouwd in
Ytong-blokken en wordt gekenmerkt door een
doorgedreven afscherming aan straatzijde. Zelfs de
ingang ligt verborgen achter een vooruitgeschoven
muur die als een schild is opgetrokken voor het
hoofdvolume. De gevel kreeg een afwerking
met mosgroene sierpleister en wordt onderaan
afgeboord met een plint in blauwe hardsteen.

BVBA ARCHITECTUURBURO
Dirk Hulpia (architect) en
Tamara Beurms (binnenhuis)
Rabotstraat 63
9940 Evergem
T +32 9 253 55 73
F +32 9 253 87 56
dirk@hulpia.be
www.hulpia.be
De leefruimte is hoger opgetrokken om de band met de tuin aan
te halen. De bouwheer vroeg nadrukkelijk een afsluitbare keuken,
ook al pleit de architect meestal voor een open structuur.
De verdieping is gekruist op de benedenverdieping gezet.
De beschikbare oppervlakte is opgedeeld in een kinder en
ouderzijde, zodat tussen beide een akoestische buffer ontstaat.
De beide kinderkamers beschikken over een washoek en delen
een douchecel. Aan ouderzijde vormen slaapkamer met balkon,
dressing en ruime badkamer een heuse ‘hotelsuite’.
Dirk Hulpia groeide op in een aannemersbedrijf. Als vierde
generatie in de bouwsector geeft hij het bouwmeesterschap een
extra dimensie door architecturale visie en creativiteit te koppelen
aan doorzicht in de praktische uitvoering.
Eduard Coddé
15

16
ADespace
Duurzame
architectuur
Tekst | Chloé Martin

Het architectenbureau werkt volgens een
strikt basisprincipe: nieuwbouw komt
slechts in aanmerking wanneer recyclage,
herbestemming, renovatie of transformatie
niet mogelijk zijn. Ongeacht de opdracht
houden ze zich strikt aan de verwerking van
duurzame materialen.
In januari 2006 werden Carole Brunin en Rémi Mouligneau
vennoten en richtten hun architectenbureau op onder de noemer
‘ADespace’. Ze waren gedreven om hun middelen en competenties
samen te voegen om zo beter te kunnen beantwoorden aan de
bredere vraag naar architectuur, renovatie, restauratie, design en
landschapsarchitectuur.
In elk toevertrouwd project streven de architecten naar een
optimaal evenwicht tussen de technische verplichtingen,
de functionaliteit en het beschikbare budget voor het
bouwprogramma. Er wordt nooit afgeweken van een kwalitatieve
architecturale benadering waarin volumes, ruimten, materialen,
lichtinval,… op elkaar aansluiten en een natuurlijk evenwicht
vinden. Nog een prioriteit voor ADespace is het creëren van een
architectuur waarbinnen een harmonie ontstaat tussen de mens,
zijn persoonlijkheid, zijn verwachtingen en zijn omgeving.
Als breed georiënteerd architectenbureau speelt
ADespace soepel in op de meest uiteenlopende
aanvragen: van de uitbreiding voor een privéwoning
tot de bouw van een industrieel gebouw of een
openbare aanbesteding. “Voor ons is de omvang van
het project niet belangrijk, maar wat de klant ons
vraagt, moet overeenstemmen met onze visie op de
architectuurbeleving waarvoor we staan. Bovendien
gaan we slechts over tot nieuwbouw wanneer
recyclage, transformatie of renovatie uitgesloten
zijn. Voor zover mogelijk geven we de absolute
voorkeur aan het recupereren van een gebouw
om het vervolgens een nieuw leven te schenken”,
verklaart Rémi Mouligneau.
Duurzame materialen
De diversiteit aan gerealiseerde projecten toont aan dat
de vennoten zowat elke studievorm en type bouwopdracht
aankunnen. De architecten hebben hierbij alle aandacht voor
het gebruik van kwalitatieve en duurzame materialen, zonder
de kostprijs ervan uit het oog te verliezen. Dat verklaart het
herhaald toepassen van Ytong-blokken voor werven met zeer
uiteenlopende omvang. Bij de restauratie van het middeleeuwse
kasteel van Beauraing, dat diende aangepast voor sociaal
toerisme, werd een kleine bergruimte opgetrokken in Ytong
en weggewerkt onder de buitentrap. De grot van Crupet kreeg
eveneens een uitbreiding met Ytong-blokken. “Het gaat in beide
gevallen om een minimale ingreep, die eigenlijk indruist tegen het
historische karakter van het gebouw, terwijl we dat toch helemaal
respecteren”, commentarieert Carole Brunin.
17

18
Veelzijdige Ytong-toepassingen
Wat meer voor de hand liggende projecten laten de architecten toe
de veelzijdigheid van Ytong als bouwmateriaal tot uiting te laten
komen. Dat geldt o.a. voor een boswachtersgebouw in Maizeret dat
tot woning werd omgebouwd.
Er ontstond een galerij in de tussenruimte tussen de bestaande
bebouwing en de stenen muur die het geheel omsluit. Het
aangebouwde gedeelte dat twee niveaus telt, is opgetrokken in
Ytong-blokken en omvat een ruime living met uitzicht op het door de
stenen muur ingesloten terrein en de wijde omgeving. Aan de inkom
werd een gebogen muur opgetrokken, met daarachter een klein
volume voor de techniek van centrale verwarming en bijkomende
berging. De architecten argumenteren het gebruik van Ytong als
volgt: “De soepele verwerking maakt het optrekken van een gebogen
muur heel eenvoudig, terwijl de verwerkingssnelheid–plaatsing,
verlijming en droogtijd – buiten alle concurrentie staat. Uiteraard
vergeten we de uitmuntende isolerende eigenschappen niet.”
Visitekaartjes
Uit de lijst met projecten in uitvoering selecteren we een
opdracht voor het constructiebedrijf Fero in Erpent. Ook hier
was het de opdrachtgever zelf die aandrong op het gebruik
van Ytong, nadat hij al verschillende malen had bijgebouwd in
cellenbeton. De vestiging van het bedrijf moest een visitekaartje
worden naar de klanten. De architecten tekenden een kubus
met twee niveaus en 45 m² grondoppervlakte, waaruit een
gebogen muur ontspruit die bovenaan uitloopt in een terras.
Rémi Mouligneau benadrukt: “Het gaat over een kleinschalig
project, maar waarin de veelzijdige toepassingmogelijkheden
van cellenbeton –Ytong en Hebel- goed tot uiting komen.
Rechte muren, gebogen muren, zones met dikkere wanden,
vloer- en dakplaten, het zit er allemaal in. Dit project
vertegenwoordigt een schoolvoorbeeld van het intelligent
toepassen van cellenbeton.”
Hoewel in deze regio het gebruik van bakstenen nog altijd
diep verankerd zit, komt het toch veelvuldig voor dat de
bouwheer zelf aandringt op het gebruik van Ytong. Dat was
het geval bij de bouw van een ‘eco-consulente’ in Waret-la-
Chaussée, waar de opdrachtgever cellenbeton verkoos voor
haar privé-woning. Omdat het bouwterrein bijzonder klein was,
bepaalden de architecten een lang en smal volume, waarin op
de benedenverdieping een keuken, woonkamer, slaapkamer
voor de ouders en een badkamer zijn ondergebracht. Een gang
met een niveauverschil groepeert de inkomhal, de toegang tot
de kelder en een wasplaats. Op de verdieping werden twee
kinderkamers geschikt, terwijl een thuiskantoor werd ingericht op
de tussenverdieping. “Het geheel is opgetrokken in Ytong-blokken,
terwijl ook alle andere verwerkte materialen duurzaam zijn. Zo
gebruikten we kurktegels voor de vloeren en hennepwol voor de
dakisolatie”, verduidelijken de architecten.

ADespace
Brunin & Mouligneau
Rue Lucien Namêche, 8
5000 Namen
T +32 81 26 21 34
F +32 81 26 35 76
info@adespace.be
www.adespace.be
Van een grotere omvang is de bouw van 700 m² kantoorruimte
en 900 m² werkplaats voor de firma GDK in het ‘Crealys’wetenschapspark
in Les Isnes (Gembloux). In dit geval voorzag het
architectenbureau ADespace de bouw van het kantoorgedeelte
in Ytong-blokken en opteerde het voor Hebel-wandplaten bij
de uitvoering van de werkplaats. “We bevinden ons hier in een
wetenschapspark en de bouwvoorschriften zijn veeleisend voor
wat de architectuur en de esthetiek van het gebouw betreft.
De hier toegelaten bedrijven moeten een innoverend profiel
aantonen en investeren in onderzoek en ontwikkeling, wat ook
het geval is bij GDK.” Eén van hun activiteiten bestaat uit import
van zonnepanelen, met daaraan gekoppeld het onderzoek naar
haalbaarheid van de installatie, de plaatsing en de administratieve
opvolging. Energiezuinig bouwen was hier logischerwijze een
aandachtspunt en het architectenbureau stelde dan ook
Ytong voor omwille van de uitmuntende thermische isolatieeigenschappen.
“We hebben alles in het werk gesteld om een
gebouw met laag energieverbruik te ontwerpen. De kantoren
zijn zuidelijk georiënteerd, terwijl de instraling van het zonlicht
getemperd wordt door een oversteek van de dakrand, een
lichtdoorlatende houten gevelbekleding en een aangepaste
beplanting voor het gebouw”, verduidelijkt Rémi Mouligneau. Dit
voorbeeld illustreert nogmaals de architectuurbenadering van
ADespace: globaal, optimaal en duurzaam.
Chloé Martin
19

20
Ytong,
op een
hoger niveau
gebracht
Molse
Bouwmaatschappij
Tekst | Tim Vanhove
Fotografie | Dries Van den Brande

Eind 2008 nam de Molse
Bouwmaatschappij een opmerkelijke
uitbreiding van haar bejaardenwoningen op
het Alfons Megensplein in Mol in gebruik.
Een deel van de nieuwe woningen werd op
een palenstructuur bovenop de bestaande
woningen gerealiseerd. De Ytong wanden
kregen een modern kleedje in gevelpleister
en vormen zo een fris contrast met de
bestaande woningen. Directeur Erik
Schoofs leidt ons rond.
21

22
Het Alfons Megensplein is al sinds de jaren ’90 een woonproject
voor bejaarden in beheer van de Molse Bouwmaatschappij. “We
hebben het in die periode verworven van het Molse OCMW onder
de vorm van aandelen. Het project telde 22 bejaardenwoningen
en een ontmoetingsruimte. De campus heeft een goede ligging in
de schaduw van het bestaande OCMW rust- en verzorgingstehuis
Ter Hove. Momenteel wordt er een nieuwbouw voor het rusthuis
gerealiseerd. Later zal het bestaande gebouw worden verbouwd
tot serviceflats en een dienstencentrum. Op die manier wordt het
gebied rond het Alfons Megensplein een heuse zorgcampus. Onze
bewoners kunnen overigens genieten van bepaalde diensten van
het OCMW zoals, poetshulp, warme maaltijden,... En dat was voor
ons als sociale huisvestingsmaatschappij een interessant gegeven
om op in te spelen,” schetst directeur Erik Schoofs de achtergrond
van het project.
Vanuit die wetenschap keek de Molse Bouwmaatschappij dan
ook verder naar de mogelijkheden op het eigen terrein rond het
Alfons Megensplein. Erik Schoofs: “In de onmiddellijke buurt van
ons project was nog een perceel beschikbaar waar het OCMW
niet onmiddellijk plannen mee had. We hebben dit perceel dan
overgenomen via een aandelenruil en hebben gezocht naar
uitbreidingsmogelijkheden. Het resultaat is uiteindelijk een
nieuwbouw geworden op het nieuwe terrein in combinatie met
enkele woningen die op de bestaande werden gerealiseerd. Het
project staat al geboekstaafd als ‘de paalwoningen van Mol’.
Zeker in de sociale huisvesting is dit nooit eerder voorgedaan.”
Moderne, speelse architectuur
Concreet werden 14 nieuwe woningen gebouwd, 8 woningen op
het nieuw verworven terrein en 6 woningen bovenop de bestaande
woningen aan de zuidzijde van het Alfons Megensplein. “De
woningen aan deze zijde van het plein lopen parallel met de
rijweg, terwijl de woningen aan de noordzijde geschrankt staan.
Die geschrankte inplanting was minder interessant voor een
uitbreiding.”
Om de funderingen en structuren van de bestaande woningen
niet te belasten, werd een metalen structuur gecreëerd om de
nieuwe woningen te dragen. Om het geheel zo licht mogelijk te
houden, werden de woningen op deze staalstructuur in Ytong
opgetrokken. Visueel zijn enkel de palen zichtbaar gebleven,
de rest van de staalstructuur is mee ingepakt met de isolatie
onder de afwerkingslaag in gevelpleister. Deze pleisterlaag vormt
een mooi contrast met het gevelmetselwerk van de bestaande
woningen. Ook de nieuwbouw op volle grond kreeg een afwerking
in gevelmetselwerk om de paalwoningen extra te benadrukken.
De woningen op de verdieping zijn toegankelijk via een metalen
passerelle die voor alle woningen doorloopt en toegankelijk is via
een centrale lift- en trapkern.
Door de pleisterafwerking vormen de nieuwe
woningen een speels contrast met de bestaande
woningen waarop ze zijn gebouwd.

Ontwerpers Raf De Backer en Ilse Creemers (Geel) gaven de
woningen een strakke en moderne architectuur. De nieuwe
woningen volgen het ritme van de bestaande koppelwoningen. De
ruimte tussen de bestaande woningen werd op de verdiepingen
benut door hier balkons annex terrassen te plaatsen. Deze
zijn telkens op een andere plaats aangebracht om de nodige
speelsheid in de architectuur te brengen.
Verder brengt de verspringing in de gevels een zekere ritmiek in
het gevelbeeld. De voordeuren sluiten onmiddellijk aan op de
passerelle terwijl de overige geveldelen een stuk terugspringen
ten opzichte van dit looppad. Dit biedt het voordeel dat daglicht
tussen de woning en passerelle kan doordringen tot de ramen van
de onderliggende woningen.
Ook de staalstructuur die de woningen draagt, werd
volledig ingepakt in isolatie en vervolgens afgewerkt
met een pleisterlaag.
Flexibele woningen
De woningen hebben een oppervlakte van 60 of 64 m² en bieden
binnen dit grondvlak een ruime woonkamer met gekoppelde
keuken, een slaapkamer, een badkamer, inkomhal en berging. De
zuidgeoriënteerde leefruimtes zijn sterk beglaasd en bieden een
mooi zicht op de OCMW-campus.
De woningen zijn allen rolstoeltoegankelijk. Vier woningen zijn
zelfs volledig voor mindervaliden ingericht, ze beschikken over
een inloopdouche, een verlaagd keukenblad, de doorgangen zijn
drempelloos en de hoogte van schakelaars en stopcontacten
werd aangepast.
Bouwbedrijf Moons uit Hechtel-Eksel startte in oktober 2007 met
de bouwwerken voor de 14 nieuwe woningen. Op 1 december
2008 namen de eerste senioren hun woning in gebruik. Daarmee
is meteen de werksnelheid van Ytong nog eens in de verf gezet.
In een laatste fase wil de Molse Bouwmaatschappij de
ontmoetingsruimte op de site een grondige opknapbeurt geven
om zo de sociale contacten tussen de bewoners een nieuw elan
te geven.
Win-win zoeken
23

24
Ontwerpers Raf De Backer en Ilse Creemers
gaven de woningen een moderne architectuur.
Aan de zuidzijde zorgt een doordacht raamgebruik
voor een goed evenwicht tussen lichtinval en een
beperking van zoninval.
Molse Bouwmaatschappij
voor de Huisvesting
Bosveld 152
2400 Mol
T +32 14 31 50 70
F +32 14 31 56 40
info@mbm.woonnet.be
De Molse Bouwmaatschapij is een sociale
huisvestingsmaatschappij die in Mol en Balen een 750-tal
woningen in beheer heeft. De maatschappij mag op Vlaamse
schaal dan als één van de kleinere worden beschouwd, ze zit
zeker niet stil. Zo koestert de organisatie plannen voor twee
gelijkaardige seniorensites in Balen, met 26 en 16 woningen.
Daarnaast staan er nog 298 nieuwbouwwoningen op de planning
en treft de maatschappij de voorbereidingen om 150 woningen te
renoveren.
Erik Schoofs: “Een aantal van de nieuwe projecten hebben een
uitgesproken moderne architectuur, die zich leent voor Silka of
Ytong. In het verleden gebruikten we deze materialen ook al.
Soms moeten we wel de aannemers overtuigen om met Silka of
Ytong te werken, maar hun ervaringen achteraf zijn altijd positief.”
In zijn nieuwe projecten zoekt de Molse Bouwmaatschappij meer
en meer naar samenwerking met andere partners, zoals openbare
besturen, om tot een win-winsituatie te komen. “Zo gaan we
samen met het gemeentebestuur tegenover de school van Mol-
Ginderbuiten een complex bouwen met 11 appartementen en een
kinderopvang.”
Tim Vanhove

+1100°C
Hebel
Hebel beschermt.
Reeds bij het ontwerpen van een gebouw moet men rekening houden met brandveiligheid. Een doordacht gebruik van brandmuren
en scheidingswanden geeft de vlammen geen kans. Als het noodlot toch toeslaat, zullen de gevolgen tot een minimum
beperkt blijven en kan uw bedrijf snel opnieuw verder. Ook onze planeet geniet van de bescherming van Hebel. Het is een
volledig ecologisch materiaal zonder schadelijke gevolgen voor ons leefmilieu.Hebel draagt het veiligstellen van onze aarde, de
mensen en wat hun dierbaar is hoog in het vaandel. Een mooi initiatief om de toekomst optimistisch tegemoet te zien.
is een geregistreerd merk van de groep Xella

26
Tekst | Eduard Coddé
Lafaut
Totaalaanpak
en
uitstraling

Opdrachtgevers verwachten een zorgeloze
totaalaanpak voor hun industrieel
bouwproject, waarvan ze vandaag overtuigd
zijn dat het bijdraagt tot de uitstraling en
het prestige van hun zaak.Lafaut heeft in die
bouwspecialiteit al een lange weg afgelegd.
De tweede generatie van dit familiebedrijf
paart een sterke locale verankering aan de
nooit aflatende drang tot expansie.
Ambitieus familiebedrijf
Het verhaal van deze industriële aannemer gaat terug tot
1974. Aanvankelijk concentreerde men zich op bouwprojecten
voor de landbouwsector. Vooral de vraag naar stallen was
groot. Door de jaren kwam er meer diversificatie met projecten
in de industriële sfeer. Vooreerst werd uitsluitend staalbouw
aangeboden. Vervolgens verbreedde het aanbod met beton en
houten gelamineerde liggers. Vandaag haalt de onderneming
een jaaromzet van 30 miljoen euro, waarvan driekwart is toe te
schrijven aan de industriebouw.
Binnen de groep opereren twee onderaannemers voor de
uitvoering van het metselwerk: Verbola en Lafaut-Desmet. In
totaal staan zeven eigen metselaarploegen paraat. Deze bedrijven
behartigen appartementsbouw en woningbouw. Daarnaast is de
groep actief met eigen projectontwikkeling. Uiteindelijk worden
een 100-tal mensen tewerkgesteld.
Vandaag heeft de tweede generatie de leiding over het
familiebedrijf. Oost- en West Vlaanderen vormen de kern voor de
bouwactiviteiten van Lafaut, maar projecten in een straal van 100
km rond de thuisbasis worden ernstig onderzocht.
Investeren in groei
Een eigen atelier voor staalconstructie verwerkt ongeveer 3000
ton staal per jaar. In de periode 2004 – 2005 werd geïnvesteerd
in een nieuwe zaag- en boorstraat, alsook in een knip- en
brand-straat. Vandaag is de volledige capaciteit benut. “Blijven
investeren zien we als cruciaal voor het realiseren van onze
toekomstplannen”, benadrukt Bart Lafaut. “Het gaat zowel om
het tijdig vervangen van materiaal als het toevoegen van nieuwe
uitrusting.”
De nagestreefde groei wordt enigszins beperkt door de
moeilijkheid om geschikt personeel te vinden. “Vooreerst willen we
onze goede mensen binden aan het bedrijf, maar er bestaat altijd
plaats voor goede krachten.” Op het ogenblik van ons bezoek
was er vraag naar calculators, tekenaars, metselaars en andere
werfmedewerkers. De sterke lokale verankering van het bedrijf
betekent zeker een troef voor de potentiële medewerkers.
Kwaliteit, service en timing vormen voor Lafaut de speerpunten
van het beleid om de verworven reputatie hoog te houden.
“We beogen zeker niet de goedkoopste te zijn”, beklemtoont
zaakvoerder Bart Lafaut. “Prijs is een zeer tijdelijk en bijgevolg
vergankelijk gegeven. Vechten met de laagste prijs getuigt van een
korte termijn strategie!”
Meerwaarde en nieuwe uitdagingen
Het orderportefeuille van Lafaut wordt gemengd gevuld door
architecten en opdrachtgevers die rechtsreeks de weg vinden.
De laatste tijd stelt men echter vast dat meer opdrachten via
architecten binnenstromen. De verklaring daarvoor ziet Lafaut
tweeledig: “Wij beschouwen de architect als een partner in alle
projecten en opdrachtgevers ontdekken de waarde van hun
industrieel bouwproject als visitekaartje voor hun bedrijf.” Heel wat
architecten die zich hebben toegelegd op industriebouw genieten
het volste vertrouwen van de bouwheer en treden op in hun plaats.
Dat kadert eveneens in de trend naar een totale projectrealisatie.
De architect neemt zelfs de belangrijke beslissingen om de
bouwheer te ontlasten.
Een bijzondere specialiteit van het aannemersbedrijf bestaat
uit de bouw voor de voedingsindustrie. Lafaut kan hier een
achtenswaardige referentielijst voorleggen. Het zwaartepunt ligt
bij diepvriesbedrijven en vleesverwerkende firma’s. Vooral de bouw
van diepvriescellen is een specialiteit die een grote inbreng van de
aannemer vereist.
Een trend die al een tijdje wordt opgemerkt is de vraag naar een
totale projectrealisatie. Naast ruwbouw verwacht de
opdrachtgever ook de afwerking van vloeren, het plaatsen van
de binnenwanden en de bezettingswerken. Actueler is de trend
naar duurzaam bouwen. De regelgeving wordt strenger en
daardoor hebben de klanten meer aandacht voor dit thema. De
samenwerking in bouwteamverband is een ander fenomeen dat
vandaag veelvuldig voorkomt. “De architect brengt de nodige
esthetiek in het project en staat in voor de bouwtechnische
begeleiding van de klant. Wij als aannemer realiseren het project
in nauwe samenspraak”, verduidelijkt Bart Lafaut.
De esthetische opwaardering van industriële bouwprojecten is
een feit. “Onze recentste realisaties hebben allen een moderne
uitstraling”, merkt Koen Van Daele op, verantwoordelijk voor de
verkoop. “Ook de graad van afwerking die de klanten verlangen
verhoogt.” Dat is zeker van toepassing voor projecten waarbij
kantoren en werkplaats of wonen en werken gecombineerd
worden. De bebouwde oppervlakte van dergelijke projecten
schommelt tussen 1000 en 2000m². “Op een industrieterrein
maakt de uitstraling van de gebouwen vaak onderdeel uit van de
concurrentiestrijd”, stelt Koen Van Daele vast. “Beter en mooier
bouwen dan de buren is zeker aan de orde. De vierkantemeterprijs
van de projecten stijgt sneller dan de verhogingen van
materiaal- en loonkosten, wat opnieuw een bewijs levert voor het
toegenomen prestige van de realisaties.”
27

28
Het belang van de brandveiligheid is een andere
kostenverhogende factor. Jammer genoeg ontbreekt het hier aan
uniformiteit en hangt men als aannemer veelal af van de willekeur
van de lokale brandweer. “Soms maken we het mee dat een
gemeente staalbouw verbiedt en betonstructuren eist - al dan
niet met houten gelamineerde liggers - terwijl minder dan 5 km
verderop net het omgekeerde gebeurt”, illustreert Koen Van Daele
de verwarrende situatie.
Lafaut tekent voor een 100-tal werven per jaar, met een
gemiddeld budget van 300.000 euro per project. Het
aannemersbedrijf verheugt zich over een groei van zowel te
bebouwen oppervlakte als budget per werf, wat zeker mede
het gevolg is van de vraag naar een totale projectaanpak.
Oud en nieuw versmelten
Voor de Citroën-concessie Vanhulle in Izegem was uitbreiding
van de bestaande garage en showroom gewenst. Het bestaande
garagegebouw was 15 jaar geleden al in Hebel-cellenbeton
opgetrokken. De opdrachtgever wou wou met de de verbouwing een
maximale verruiming realiseren, zonder echter te ingrijpende
werken te moeten uitvoeren. Samen met architect Johan Houwen
uit Poperinge kwamen de plannen tot stand, die voorzagen
in een nieuwbouw voor de showroom en een een versmelting
van de bestaande gebouwen tot één grote werkplaats. De
renovatiewerken hadden vooral betrekking op het leggen van
een nieuwe, doorlopende vloer en het inbrengen van een nieuwe,
uniforme verlichting.
Een Hebel-wand met kwartsafwerking van het bestaande atelier
loopt nu door de hoge glaspartij van de showroom en integreert
zo volledig in de nieuwbouw.
De oppervlakte verdubbelde, terwijl de kosten beperkt konden
blijven.
Lichtgewicht constructie
Coopman in Oudenburg is gespecialiseerd aannemer voor
elektriciteit en sanitair. Het project bestond uit de gecombineerde
nieuwbouw van een opslagruimte, beperkte kantoorruimte en
privéwoning. Architect Johan Houwen droeg het project aan bij
Lafaut. De keuze voor Hebel-platen wordt hier heel veelzijdig
geargumenteerd. Zo zijn er de isolerende eigenschappen en de
gemakkelijke afwerking, maar ook het beschikbare terrein stuurde
de keuze. De draagkracht van het perceel was beperkt en
bijgevolg kreeg een lichte constructie de voorkeur.
Staalskeletbouw gedicht met Hebel-wandplaten voldeed perfect
aan deze vereiste. Normaal is een fundering met palen nodig die
10 à 12 m diep zitten. Nu werd gewerkt met 3 à 4 m diepe valse
putten, wat voldoende draagkracht oplevert voor de constructie
die 3 tot 4 maal lichter is dan bij het gebruik van beton. Bovendien
leverde deze keuze een aanzienlijke budgetbesparing op voor de
bouwheer.

Brandveiligheid en werkcomfort
Voor Buro International in Tielt moest een nieuwe opslagruimte
bijgebouwd worden aan het bestaande pand. De keuze viel op een
hoge constructie (+ 9m) en de brandweer eiste een brandwand
tussen de nieuwbouw en het bestaande gebouw. Daarom trok
Lafaut 4 wanden op, waarvan één tegen het bestaande pand.
Voor alle wanden werden Hebel-platen toegepast en ook het
bestaande gebouw is in cellenbeton opgetrokken. Bijzondere
aandacht ging naar het werkcomfort voor de magazijniers. Er zijn
veel lichtkoepels in het dak gezet en de witte cellenbetonplaten
dragen bij tot een goede spreiding van het invallend daglicht. De
bekende isolerende eigenschappen komen ook hier weer goed
tot hun recht, omdat ze helpen de verwarmingskosten voor het
magazijn te drukken. De nieuwbouw haalt K55.
Lafaut
Posterijlaan 53
8740 Pittem
T +32 51 46 68 25
F +32 51 46 74 04
info@lafaut.be
www.lafaut.be
Voor de nieuwbouwprojecten in opdracht van D'arta in
Ardooie en Westfro in Staden – beide bedrijven
gespecialiseerd in diepvriesgroenten – werden Hebeldakplaten
toegepast omwille van hun brandvertragende
werking (REI 120 minuten) en de concurrentiële prijs.
Opmerkelijk is dat Lafaut in zijn 35-jarige bestaan nog nooit aan
actieve prospectie heeft gedaan. “De mond-aan-mond reclame
als gevolg van de reputatie die we in het verleden hebben
opgebouwd, is daarvoor de belangrijkste basis”, verklaart Bart
Lafaut met terechte trots. “Verder zijn herhaalopdrachten veel
voorkomend in industriebouw, voor zover men het er als aannemer
goed heeft vanaf gebracht… Wij zijn vastberaden te blijven
groeien!”
Eduard Coddé
29

30
Berckmans.Niewold
architecten
Een boeiende
relatie tussen
verleden en
toekomst
Tekst | Eduard Coddé
Fotografie | Dries Van den Brande

Katrin Berckmans en Sabine Niewold delen
een groot respect voor architecturaal
erfgoed - al dan niet van historische
waarde - terwijl ze zich met evenveel
overgave creatief uitleven in een
tijdloze moderne stijl voor hedendaags
wooncomfort.
Een boon voor restauratie
Katrin Berckmans studeerde in 1993 als ingenieur-architect aan
de Faculteit Toegepaste Wetenschappen van de KU Leuven. In
de periode 1993 - 1997 werkte ze bij het architectenbureau Jos
Roosemont in Mechelen, tot ze zich als zelfstandig architect
vestigde.
Sabine Niewold trok in de periode 1999 tot 2004 naar het
Gentse Sint-Lucas voor haar architectuuropleiding. Hierop
aansluitend behaalde ze in 2006 een ‘Master monumenten- en
landschapszorg’ aan het Hoger Instituut Henry Van De Velde
in Antwerpen. In de periode 2004 – 2007 werkte ze samen met
Katrin Berckmans tot ze besloten als vennoten verder te gaan in
het nieuw opgerichte ‘Berckmans.Niewold architecten’.
Restauratieopdrachten maken voor 50% deel uit van de
orderportefeuille. Vaak worden zeer grote restauratieopdrachten
gedeeld uitgevoerd met architect Jos Roosemont.
Als bureau houdt ‘Berckmans.Niewold architecten’ van
een gevarieerd portfolio, al was het maar omdat openbare
aanbestedingen vaak lang op een definitief akkoord laten
wachten. Voor particulieren is zowel nieuwbouw, renovatie als
verbouwen aan de orde. Ze namen ook deel aan ‘Mijn huis, mijn
architect’. Het architectenduo stelt een stijgende vraag vast naar
grondige renovaties van rijwoningen.
De geprefereerde architectuurstijl is tijdloos hedendaags, zonder
te provoceren. Strakke lijnen, eenvoudige vormen, duurzaamheid
en warmte zijn andere kenmerken die het duo nastreeft in hun
architectuur. Bij verbouwingen is het moeilijk tot onmogelijk om
een stijl op te leggen; daar bepaalt het bestaande gegeven het
uitzicht.
31

32
Isoleren, maar niet tot elke prijs
Katrin Berckmans en Sabine Niewold houden van aluminium
schrijnwerk omdat het hen toelaat elegante raampartijen te
realiseren die zich bovendien gemakkelijk laten onderhouden.
Aluminium sluit helemaal aan bij hun favoriete architectuurstijl.
De ruime kleurkeuze en de verschillende mogelijke
oppervlaktebehandelingen zijn bijkomende troeven. Aluminium is
een scheikundig element wat tegmoetkomt aan het streven naar
duurzaamheid.
Zij willen echter niet imiteren en wanneer een pand met
authentiek schrijnwerk geconserveerd kan worden, krijgt dat
steeds de voorkeur.
Sapa Building System heeft een berekeningspakket uitgewerkt
om per raam de exacte U-waarde uit te rekenen. Bij ramen is de
grootte van het glasoppervlak nog altijd doorslaggevend voor het
warmteverlies, daar het oppervlak van de toegepaste profielen
zeer klein uitvalt t.o.v. het totale raamoppervlak. Niettemin mag
hun inbreng niet onderschat worden. Sapa’s Avantis 70 profiel
scoort met een U waarde ≤ 1,3 W/m²K meteen het best in de
f
markt! De EPB-regelgeving roept hier wat twijfels op - niet voor
wat het belang ervan betreft, maar wel voor de ernst van het
gegeven. “Groen denken, ja, maar zonder overdrijven. Nu draait
alles om het E-peil en mag men om het even welk materiaal
gebruiken als het maar goed isoleert” klinkt het bezorgd. “Strikt
theoretisch mag men zelfs afval en toxische stoffen verwerken om
een zo optimaal mogelijk E-peil te halen en dat baart ons zorgen”.
Verweven
Voor het inrichten van de eigen privéwoning kocht ingenieurarchitect
Katrin Berckmans een karaktervol oud rijhuis. Vooral
het interieur was behoorlijk goed bewaard gebleven en toonde
heel wat elegante details als plafondlijsten, rijkelijke ornamenten
uit sierpleister, deuren met verfijnde glasraaminzet, enz. Amper
twee jaar na de aankoop werd het aanpalende pand te koop
aangeboden. De buurwoning dateerde uit dezelfde periode, maar
was minder rijkelijk afgewerkt en ook behoorlijk onderkomen.
Deze buitenkans mocht niet onbenut blijven, maar om beide
woningen een nieuwe glans te geven, bleek enkel een gefaseerde
aanpak realistisch.
Voor de eerste woning werd de oorspronkelijke uitstraling
maximaal in ere hersteld. Van de tweede woning werd het beeld
grondig gewijzigd: de gevel oogt nu opvallend hedendaags,
wat o.a. het gevolg is van een bepleistering en de vervanging
van de bestaande ramen door strak belijnd modern aluminium
schrijnwerk. Garagepoort en ramen maken gebruik van
fijne profielen. Voor de vervanging van het schrijnwerk in de
achtergevel moesten de ramen met een kraan over de huizen
getild worden. De firma Baeten-Van Es uit Rumst heeft haar
absolute vakmanschap getoond bij het maken en plaatsen van de
raampartijen van dit toch wel bijzonder project.

Aluminium sluit helemaal aan bij de
favoriete architectuurstijl van het
architectenduo. Bij dit renovatieproject
werd de oorspronkelijke kleine keuken
omgevormd tot vestiaire en toilet.
Het pand met moderne voorgevel vormt de thuishaven voor
Berckmans.Niewold architecten. Een afzonderlijke ingang zorgt
voor de nodige privacy. Kantoor en ontvangstruimte zijn op de
hoogste verdieping ondergebracht en bieden een mooie uitkijk op
de omgeving met enkele fraaie historische monumenten. Onder
het zadeldak ontdekken we de nodige ruimte voor archieven en
ingerichte tekenruimte. Een formatie van vier dakvensters haalt
rijkelijk daglicht naar binnen.
De eerste verdieping en het gelijkvloers van beide woningen
zijn tot een nieuw functioneel geheel verweven. Beneden werd
alle oorspronkelijke ‘koterij’ verwijderd om de achtergevel tot
aan de 17 m lijn te verschuiven. Zo ontstond een ruime living
met haardwand en aanpalende eethoek, die beiden uitkijken
over een breed uitgewerkt terras en fraaie stadstuin. Aluminium
schuiframen versterken de eenheid tussen binnen en buiten.
De oorspronkelijke kleine keuken van de eerst gekochte woning
kreeg een nieuwe bestemming als vestiaire en toilet. Hetzelfde
gebeurde met de ‘middelste plaats’ die een nieuw leven leidt
als comfortabele keuken. De moderne keukeninrichting wordt
gecombineerd met goed bewaard gebleven authentieke
elementen als het rijkelijke stukaplafond, deuren met kleurrijke
glasramen en een eikenhouten bekleding van de doorgang naar
de eethoek.
De contrasten tussen oud en nieuw en de verweving van de beide
panden resulteren in een bijzonder aangename belevingswaarde.
33

34
Durven met kleur
Een gesloten voorgevel, een hechte relatie met de tuin, een
open interieur en veel licht – zowel direct als indirect - waren de
wensen van de opdrachtgever voor een nieuwbouwwoning die als
totaalproject werd aangepakt.
De architecten genoten een grote vrijheid bij het ontwerpen. Op
de benedenverdieping loopt een lange kastwand van de inkom
tot in de tuin. Op de verdieping is de circulatieruimte benut als
thuiskantoor i.p.v. een klassieke gang te tekenen. Het thuiskantoor
kijkt uit over een groendak. Het hoogst gelegen dakniveau draagt
zonnepanelen.
Voor dit nieuwbouwproject werd
de architecten tevens de volledige
interieurinrichting toevertrouwd. De zuivere
strakke lijnen harmoniëren perfect met de
buitenarchitectuur. Speelse kleuraccenten
zorgen voor een verrassend effect.

Berckmans.Niewold architecten ontwierpen ook het ganse
interieur, waarvan de zuivere strakke lijnen perfect harmoniëren
met de buitenarchitectuur en waarin speelse kleuraccenten
voor een verrassend effect zorgen. “De bouwheer heeft een
voorliefde voor uitgesproken felle kleuren, maar we hebben dat
enthousiasme wat getemperd door te gaan voor vervangbare
kleurelementen” verduidelijken Katrin Berckmans en Sabine
Niewold. “De kleuraccenten zitten verwerkt in de kastinterieurs
en sommige wanden, zodat ze gemakkelijk vervangbaar zijn door
een zachter pallet wanneer ze zouden gaan vervelen…”. Goede
architectuur is vooruitziend!
Eduard Coddé
Berckmans.Niewold architecten
Kon. Astridlaan 151
2800 Mechelen
T +32 15 43 00 04
F +32 15 34 68 28
info@berckmans-niewold.be
www.berckmans-niewold.be
aluminium schrijnwerk
www.baeten-vanes.be
35

36
Cellenbeton
als creatieve
blikvanger
Tekst | Tim Vanhove
Fotografie | Dries Van den Brande

Voor heel wat ontwerpers is cellenbeton
een louter functioneel materiaal. Niet zo
voor XYZ architecten. Het team bekijkt
het materiaal door een creatieve bril
om het in het esthetische totaalplaatje
te laten passen. XYZ architecten
kijkt daarbij verder dan het obligate
likje verf en speelt met kwarts- of
epoxy-afwerkingen. Daarbij kiezen de
ontwerpers ook al eens voor opmerkelijke
kleuren(paletten), waardoor cellenbeton
van een wit product tot een heuse
blikvanger wordt. Mooie voorbeelden van
de creatieve visie van XYZ architecten
op Hebel-panelen zijn het Andromedaproject
voor Helvoet Pharma en de
nieuwe toonzaal van Elektro Hermans-
Mullens.
37

38
XYZ architecten staat voor moderne architectuur. Zaakvoerder
Kris Olaerts heeft zich altijd voor ogen gehouden mooie, strakke
dingen te maken voor de opdrachtgever. Die opdrachtgevers
bevinden zich hoofdzakelijk in de professionele markt. De eerste
opdracht voor GPS in Genk waar XYZ architecten carte blanche
kreeg om de visie op moderne architectuur in de praktijk om te
zetten, was meteen een schot in de roos. Het leidde onder meer
tot opdrachten voor Breva in Beringen of het Alkense Helvoet
Pharma. Momenteel bouwt XYZ architecten voor Helvoet Pharma
de 12e en meteen ook grootste referentie: het Andromedaproject.
“Het gaat om een volledig nieuw productiegebouw ter waarde
van 22 miljoen euro. Helvoet Pharma zal er rubberen stopjes
voor medicijnflesjes produceren. De nieuwbouw bestaat dan
ook hoofdzakelijk uit cleanrooms, aangevuld met magazijnen en
kantoren. Alles samen goed voor 8 800 m². Twee jaar geleden
startten we met de ontwerpen voor het gebouw, vandaag staan
we vlak voor de oplevering. “
Contrasten homogeen samenbrengen
De nieuwbouw onderscheidt zich esthetisch wezenlijk van de
andere gebouwen op de terreinen van Helvoet Pharma. Het
gebouw is een zwarte verschijning met enkele accenten in
grijstinten.
Kris Olaerts: “Eigenlijk vroeg de opdrachtgever esthetisch een
kopie van de bestaande gebouwen. We hebben de stoute
schoenen aangetrokken en gepolst of we een eigen visie
mochten voorstellen. Het is het speelse lijnenpatroon in grijstinten
geworden dat uiteindelijk ook werd gerealiseerd. De grijstinten
verwijzen naar de kleuren van de bestaande gebouwen op de site.”
Het combineren van de Hebel-panelen met sandwichpanelen
is een mooi voorbeeld van het leggen van contrasten in de
architectuur. In ieder project probeert XYZ architecten op één of
andere manier dergelijke contrasten te zoeken. Hier contrasteert
de structuur van de kwartsafwerking met de gladde, glanzende
metalen panelen. Hetzelfde geldt voor het zwart in combinatie
met de grijstinten, of het rode buitenschrijnwerk. Die in het oog
springende kleur werd ingegeven door de voor Helvoet Pharma
gangbare kleur voor de branddeuren. Een bijkomende uitdaging
die XYZ architecten aangaat, is de verschillende materialen toch
tot een homogeen geheel samen te brengen.
Duurzaam dankzij cellenbeton
Het was voor XYZ architecten een hele uitdaging om het
productiegebouw toch enige esthetische uitstraling te geven. “Het
wordt grotendeels ingenomen door een introvert productieproces
bestaande uit cleanrooms die geen daglicht dulden. Ter hoogte
van de kantoren hebben we speels kunnen werken met externe
lamellenzonwering voor de kantoren en de refter. De kantoren
zijn sterk beglaasd, zowel in de binnen- als de buitengevel om de
nodige transparantie te krijgen”, verduidelijkt Kris Olaerts.
Naast de esthetiek besteedde het ontwerpteam veel aandacht
aan duurzaam bouwen. Het gebouw voldoet aan de strengste
isolatienormen, mede dankzij het gebruik van Hebel-cellenbeton
voor de buitenwanden. Met het oog op de brandveiligheid
werd het dan weer losstaand van de andere bedrijfsgebouwen
ingeplant. Drie sassen linken het gebouw evenwel aan het
bestaande productiegeheel.

Cruciaal voor dit bouwproject was de continuïteit van de productie
op de site. De nieuwbouw werd op de bestaande parking
gerealiseerd. Daarom is in een eerste fase parking verhuisd naar
een aanpalend weiland. Die klus werd tijdens het drie weken
durende bouwverlof geklaard. Nadien werd op de vroegere
parking de nieuwbouw opgetrokken, het winddicht maken ervan
nam amper 8 maanden tijd in beslag.
Spraakmakende showroom
Een ander opmerkelijk project realiseert XYZ architecten
momenteel samen met Strabag in Houthalen voor Elektro
Hermans-Mullen. De elektrohandel klopte in 2005 bij XYZ
architecten aan met de vraag om een uitbreiding van de
showroom te ontwerpen. Tijdens het ontwerpproces werd het
bedrijf echter getroffen door een allesverwoestende brand. De
ontwerpopdracht diende dan ook bijgestuurd te worden tot een
volledige showroom die niet langer in een staalstructuur, maar in
een betonskelet werd opgetrokken.
In het ontwerp van de toonzaal ging veel aandacht naar de
isolatie van het gebouw. Zowel vloer,dak als gevel zijn veel beter
geïsoleerd dan de EPB-regelgeving voorschrijft. Bovendien dateert
het ontwerp van voor deze regelgeving. Efficiënt energiegebruik
was dan ook een belangrijk gegeven voor de bouwheer.
Kris Olaerts: “Ruwbouwaannemer Cordeel
heeft het complex opgetrokken in een
hoofdzakelijk geprefabriceerde betonstructuur.
De brandwanden en het overgrote deel van de
buitengevels werd in Hebel-panelen uitgevoerd.
De buitenwanden kregen een afwerking met een
zwarte kwartslaag. Op zich is dit een moeilijke
kleur om uit te voeren, maar het resultaat is
geslaagd. De sandwichpanelen zorgen voor grijze
accenten in het zwarte geheel“.
39

40
Oranje schijf
De brandwanden in het gebouw zijn in Hebel opgetrokken. Waar
ze boven het gebouw uitkomen, worden ze in een oranje epoxy
afgewerkt. Zo stemmen ze overeen met de oranje kleur bij de
inkomzone en wordt de visuele indruk gecreëerd dat er een
oranje schijf doorheen de toonzaal loopt.
“Die epoxybekleding is een mooi voorbeeld van de denkwijze van
XYZ architecten. Ze durven verder denken dan de loutere functie
van het materiaal”, geeft Hebel projectverantwoordelijke Erwin De
Moor aan.
Ook in andere projecten probeert XYZ architecten de creatieve
mogelijkheden van de Hebel panelen uit te puren. In een
bedrijventerrein dat op de tekentafel ligt, krijgt de voorgevel een
heel frivool kleurenpallet. Net omwille van dat creatieve denken
haalde XYZ architecten een ontwerpopdracht binnen voor een
binnenspeeltuin. Een project waar net die speelse creativiteit van
belang is.
Tim Vanhove
XYZ Architecten
Hoogstraat 54
3690 Zutendaal
T +32 89 76 16 64
F +32 89 79 16 84
info@xyz-architecten.be
www.xyz-architecten.be
7

MULTIPOR – isolatie
van muren en plafonds
MULTIPOR-isolatieplaten zijn het ideale materiaal om gebouwen langs binnen of
buiten thermisch te isoleren. Ze zijn gemakkelijk te verwerken en
beschikken over alle voordelen van een steenachtig materiaal. Bovendien zijn ze
ecologisch en duurzaam.
Multipor is een hedendaags product dat verschillende toepassingen kent.
.
Zowel bestaande gevels als nieuwe kunnen met de Multiporpanelen
hoogwaardig thermisch geïsoleerd worden, vrij van
koudebruggen. De isolatie is bestand tegen weer en wind én
zorgt ervoor dat warmteverlies via de gevel tot praktisch nul wordt
gereduceerd.
Bij de renovatie van een gebouw met gevels waaraan men niet
wil raken, is een binnenisolatie van de muren vaak de enige
mogelijkheid om de warmte-isolatie te verbeteren.
Multipor is uiterst geschikt voor het isoleren van ondergrondse
garages, car-ports, kelderruimtes, …
De niet-brandbare MULTIPOR-isolatieplaten geven niet enkel een
enkel een heldere uitstraling aan de ruimtes, maar zorgen tevens
voor veiligheid.
Materiaaleigenschappen Multipor
Volumieke massa ca. 115 kg/m³
Warmtegeleidingscoëfficiënt λ Ui
0,045 W/mK
Waterdampdiffusieweerstands μ = 3
Gemiddelde druksterkte 0,35 N/mm²
Treksterkte 0,08 N/mm²
Voordelen Multipor
- Niet-brandbaar
- Massief en vormvast
- Voorkomt vorming van algen, schimmels en
micro-organismen
- Mechanisch hoog belastbaar
- Gemakkelijk te verzagen
- 100 % milieuvriendelijk
- Toepasbaar in zowel nieuwe als oude gebouwen
Formaten Multipor- platen
Lengte x breedte ( in mm) 600 x 390
Diktes (in mm)
Concept : arch. Sylvia Heselmans
Aannemer : Go-Immo, Beverlo
Nieuwbouw met 24 cm Ytong + 6 cm Multipor
50 – 60 – 80 – 100 – 120 –
140 – 160 – 180 – 200
Formaten Multipor-stroken voor deur- en
kozijnopeningen
Lengte x breedte (in mm) 600 x 250
Dikte (in mm) 20
41

42
Bondgenootschap
met een hart
Tekst | Eduard Coddé
Fotografie | Dries Van den Brande
voor
kwaliteit

Aannemer Christophe Vanderschaeghe
en de architecten Carl Vanassche en Jan
Mostaert hebben vanuit hun dagelijkse
praktijk de voordelen van de ‘bouwteam’formule
ontdekt en hebben dit samenwerkingsverband
dat traditioneel alleen
voor grote projecten aan bod komt, op hun
eigen spontane wijze ‘getailleerd’ tot een
meerwaarde voor hun klanten.
Van de tekenplank naar de werf
Christophe Vanderschaeghe studeerde in 1976 af als bouwkundig
tekenaar, maar na twee jaar praktijk aan de tekentafel stapte
hij in het bouwvak bij een grote aannemer. Het tekenwerk was
hem te eentonig geworden en het ‘opgesloten’ gevoel werd hem
teveel. Bij een aannemer deed hij gedurende 7 jaren ervaring op
als bekister, het gieten van beton en uiteraard ook als metselaar.
In 1983 vestigde hij zich als zelfstandige eenmansaannemer.
“De contacten en meer nog het vertrouwen bij een aantal
groothandels in bouwmaterialen hebben daarbij veel geholpen”,
blikt hij terug. “Dat liet me toe op eigen ritme op te starten als
aannemer.”
Na een half jaar begon hij aan de bouw van zijn eigen woning,
een referentie voor potentiële klanten en meteen de start
voor een lange relatie met cellenbeton. De keuze voor Ytongcellenbeton
kwam er uit eigen overtuiging en een leverancier
in bouwmaterialen. “Tijdens mijn periode als werknemer had
ik er een eerste ervaring mee opgedaan”, verhaalt Christophe
Vanderschaeghe.
Voor zijn privé-woning opteerde hij voor 20 cm dikke Ytongblokken
met 7 cm spouw en een gevelsteen. “In de verkaveling
was het de eerste woning in cellenbeton en dat zorgde voor heel
wat ophef. Alle buren keken argwanend naar die witte blokken,
maar al vlug trok dat nieuwe klanten aan.”
Niet alleen door het gebruik van Ytong-blokken toonde deze
‘solo’-aannemer zich vooruitstrevend, ook het verzorgen van
een doorgedreven isolatie was twintig jaar geleden ronduit
revolutionair. “Ik bracht vloerisolatie aan, waarvoor ik o.a. een
7 cm dikke laag Argex-korrels toepaste”, verduidelijkt Christophe
Vanderschaeghe. “Dat geeft tot op heden nog altijd grote
voldoening. Het is nooit te koud of te warm in de woning. Mocht ik
het vandaag overdoen, dan zou ik zeker voor de 30 cm Ytongblokken
gaan.”
Werken met systeem
Als eenmanszaak wil hij het graag zien opschieten op de werf.
Daarbij komen de op paletten gestapelde Ytong-blokken hem
helemaal tegemoet. “Ze liggen grijpklaar voor een logische
verwerking”, merkt hij op. “De verwerking op de werf verloopt
sneller en praktischer. Dankzij Ytong kan ik als eenmanszaak
concurreren met grotere aannemersbedrijven.”
Het alleen werken vereist in ieder geval een heel specifieke
benadering van de werf. “Je moet een systeem ontwikkelen om
alles zelf te realiseren en toch een zo hoog mogelijk rendement
te halen”, verklaart hij. “Je bent uitvoerder en werfleider tegelijk.
Vanuit een studie van het plan ontwikkel ik telkens mijn
strategie voor een optimale uitvoering.” Goede relaties met
leveranciers ondersteunen het ‘systeem’ door een ‘just-in-time’
aanlevering van de materialen of het bijspringen met een kraan.
Als eenmanszaak draait
Christophe Vanderschaeghe
nu al zowat 10 jaar op volle
toeren. Particuliere woningbouw
geniet zijn absolute voorkeur.
Jaarlijks bouwt hij een drietal
woningen. Vaak is de ene werf
nog niet beëindigd, of een
volgende dient zich al aan.
Mond-aan-mond reclame levert
hem de beste referenties op.
Een actuele trend voor zijn
bedrijf is de samenwerking met
doe-het-zelvers. Hij verleent
hen halftijds assistentie bij
het zelfbouwen. “De klant wil
vandaag graag voeling met zijn
project en daarvoor is zelf de
handen uit de mouwen steken
43

44
ideaal”, aldus de aannemer. “Vandaag weet de bouwheer meer, is
mondiger, maar zet ook meer tijdsdruk op de uitvoering, terwijl het
beslissingsproces alsmaar langer wordt uitgesteld. Als aannemer
is men de eerste in het uitvoeringsproces. Daarna vallen de
werken vaak stil, bij gebrek aan een overkoepelende coördinatie
voor de afwerking.”
Praktijk en theorie versterken elkaar
Als bouwkundig tekenaar beschikt Christophe Vanderschaeghe
over een theoretische bouwtechnische kennis die dat van de
gemiddelde uitvoerder overtreft. Deze kennis, gekoppeld aan een
gedegen praktijkervaring op de werf, stelt hij graag ten dienste
van de bouwheer en architect. “Ik doe niets liever dan het
optimaliseren van plans in het belang van de uiteindelijke
woonkwaliteit voor de bouwheer. Het gaat mij absoluut niet om
het corrigeren van de architect, maar om het samen zoeken naar
een betere bouwkundige oplossing, die vaak ook nog voordeliger
uitvalt.
Prijsverhogende constructies herken ik snel. Trek- en drukkracht
fascineren me uitermate. Ze vormen telkens opnieuw een
uitdaging om te vereenvoudigen en voordeliger te werken,
vanzelfsprekend zonder afbreuk te doen aan stabiliteit en
wooncomfort.”
Inmiddels heeft hij zeer goede relaties uitgebouwd met enkele
architecten die deze samenwerkingsvorm weten te waarderen
en bovendien ook de voordelen van Ytong graag uitspelen in
hun ontwerpen. “Meedenken met hen ligt me nauw aan het hart,
om samen tot een zowel constructief als budgettair optimale
uitvoering te komen. Ik geloof ook heel sterk in de opwaarderende
samenwerking tussen architecten die open staan voor het werken
met Ytong en een aannemer die vertrouwd is met de verwerking
van dat bouwmateriaal.”
ARCHIUM bvba
Creatieve oplossingen bieden
Carl Vanassche ging in 1986 van start als zelfstandig
architect met voornamelijk woningbouwprojecten. Inmiddels
zitten zijn activiteiten onder de naam ARCHIUM bvba in
vennootschapsvorm.
Het portfolio is vandaag zowat gelijk verdeeld tussen woningbouw
en commerciële of industriële projecten. Bij de woningbouw
benadrukt hij de onafhankelijkheid tegenover bouwpromotoren.
Het gaat vooral om projecten in het midden- tot hogere segment.
Ook de betere verbouwingen krijgen hun plaats binnen de actuele
activiteitenwaaier.
“Industriebouw is complexer”, stelt Carl Vanassche. “De klant
vraagt een begeleider aan zijn zijde en verwacht een
totaaloplossing die hem alle zorgen ontneemt.” Bij industriebouw
gaat het vooral om het doorgronden van de industriële processen
voor integratie en optimalisatie.
ARCHIUM bvba beweegt zich ook nog in de ‘tussenmarkt’, het
combineren van privé-woning en een industrieel of commercieel
pand. “De wetgeving is zeer streng voor dit type projecten”,
verzekert de architect. “Het vormt wel een uitdaging om als
architect op zoek te gaan naar een nieuwe creatieve benadering.
Momenteel is het integreren van een loft in het industriële pand
erg in trek.”
ARCHIUM bvba treedt ook op als ‘partners in interieur’. Carl
Vanassche: “We willen de klant meerwaarde bieden door
integratie en een overkoepelende aanpak. Wij brengen de juiste
partners bij elkaar voor de uitvoering.”
Gevraagd naar de evoluties in het architectenberoep luidt
het antwoord: “Het kennen en opvolgen van de voortdurend
wisselende wetgeving en normen neemt alsmaar meer tijd in
beslag. De creativiteit die vandaag van ons verwacht wordt, staat
steeds verder verwijderd van de architectuur, maar is gericht op
het bieden van oplossingen.”
Om op de hoogte te blijven over nieuwe materialen en technieken,
zweert Carl Vanassche bij het Internet. “Honderden
documentatiemappen nemen plaats in en staan te verstoffen,
terwijl enkele muiskliks volstaan om alles te vinden wat men nodig
heeft”, klinkt het enthousiast. “Een goed gestoffeerde website is
onontbeerlijk om als toeleverancier ernstig genomen te worden!”
Anders ziet hij het belang van het www voor het eigen architectenbureau.
“Mond-aan-mond reclame is elementair. Een website kan
werken als ondersteuning daarvan, door de bezoeker referenties
aan te reiken. Voor klantenwerving zie ik er echter weinig heil in.”

Liever moeilijk
Via een bouwheer kreeg de architect CVDS aanbevolen.
Vandaag is Ytong-cellenbeton en een uitvoering door CVDS een
logische eenheid voor de architect.
Voor het hier getoonde project, gebouwd in opdracht van een
alleenstaande, was de vormgeving essentieel. De keuze viel
op een formele, ZEN-georiënteerde architectuur. Het terrein is
groot en meet 70 m aan straatzijde. Vandaar dat het ontwerp in
de breedte is uitgetekend. Voor de bouwheer was de tuinaanleg
uiterst belangrijk. Daardoor verliep de bouw van de woning in
2 fasen. De laatste fase voorzag in een nieuw woongedeelte.
De slaapkamer biedt via lage vensters een inkijk in het recent
aangebouwde leefgedeelte. De gang ontbreekt, men betreedt
direct de woning.
Ook de interieurinrichting is zeer opmerkelijk met in de wanden
verzonken aluminium plinten en een uniforme witte schildering.
“Een gemakkelijke opdracht gaat niet zo gauw in de richting van
CVDS”, lacht architect Carl Vanassche. “We geven hem graag
de moeilijke projecten, dan hebben we de zekerheid over een
optimale uitvoering. Christophe gaat immers enorm op in zulke
uitdagingen.”
Voor de bouwheer was de vormgeving essentieel.
Een formele, ZEN-georiënteerde architectuur
droeg de voorkeur weg. De breedte van het terrein
bepaalde de uitwerking van het ontwerp. Er werd in
2 fasen gebouwd, op het ritme van de tuinaanleg.
45

46
Archimos
Flexibel en klantgericht
Architect Jan Mostaert studeerde af in 1983 en besliste twee
jaar later voor een zelfstandig bestaan. Hij werkt alleen, een
bewuste keuze die hij niet wenst te veranderen. Voor een korte
periode had hij een tekenaar onder dak, maar dat leverde hem
meer correctiewerk op dan winst. “Als het vandaag fout gaat,
kan ik enkel kwaad zijn op mezelf”, grapt hij. De architect weet
van zichzelf dat een nauwkeurige tijdsregistratie niet meteen zijn
sterkste kant is. “Ik stop altijd veel meer tijd in een dossier dan
aanvankelijk ingeschat.” Die dossiers behandelen hoofdzakelijk
‘kleine’ projecten in de particuliere woningbouw, maar soms ook
kleine appartementsgebouwen of projecten die wonen en werken
combineren. Hij heeft een voorkeur voor een moderne stijlrichting,
maar is flexibel genoeg om zich aan te passen aan de vraag van
de klant. “Gelukkig hebben we de fermette achter ons gelaten,
maar de vraag naar pastoriewoningen is nog lang niet
uitgedoofd”, verklaart Jan Mostaert. “Ik heb zelfs haciënda’s
getekend – men probeert als architect van elk project het beste te
maken.”
De bouwheer kwam aankloppen met een opdracht
die architect Jan Mostaert volledige vrijheid liet naar
creatie. De architect speelde met het dakverloop, dat
van plat boven de woonruimte schuin uitschiet. Door
de aankleding van de gevel ontstond een wat bizar
ogend geheel: het is alsof er een volume schuin in de
benedenverdieping is geschoven.
Naast nieuwbouw blijkt een sterke toename van
verbouwingswerken aan de orde. Jan Mostaert: “Vandaag is
het aandeel zelfs gestegen tot ongeveer 80%. Een gebrek
aan – betaalbare – bouwgronden ligt hiervoor aan de basis.
Verbouwingen beginnen meestal kleinschalig, maar na de
tevredenheid over een eerste fase keren de klanten terug en
willen ze verder gaan. Ik heb ook al eigen ontwerpen gerenoveerd
en waar mogelijk neem ik contact op met de oorspronkelijke
architect alvorens met het ontwerp voor een verbouwing te
beginnen.”
Ytong leent zich uitstekend voor aanbouwen en vernieuwen.
Het uitsluiten van koudebruggen en de snelle verwerking zijn de
meest opvallende troeven. “Het gebruik van Ytong-blokken bij
een moderne vormgeving is een evidentie geworden”, verklaart
Jan Mostaert. “Het werkt gemakkelijk en levert altijd een elegant
resultaat op, wat mooi aansluit op een bestaand gebouw.”

Vrijheid, blijheid
De bouwheer kwam aankloppen met
een opdracht voor de bouw van een
verhuurwoning, voorzien van 3 praktijkruimtes
die al dan niet samengevoegd of los zouden
verhuurd worden. “Teken maar wat”, luidde het
eerder ongeloofwaardig voor architect Jan
Mostaert. Gezien de opdrachtgever zelf niet in
het te bouwen project trok, legde hij ook geen
afgebakende wensenlijst voor.
“Dit is het eerste volledig vrije ontwerp uit mijn
carrière”, verklapt de architect ons.
De bouwvoorschriften verplichten om 8 m van
de buren verwijderd te blijven. De terreinvorm
is een parallellogram, een vorm die de
architect overnam voor het grondplan van
zijn ontwerp. De filosofie voor het ontwerp is
heel eenvoudig: een benedenverdieping met
een dak erop. De architect speelde met het
dakverloop, dat van plat boven de woonruimte
schuin uitschiet. Door de aankleding van
de gevel met leisteen, ontstond echter een
CVDS-bouwwerken
Christophe Vanderschaeghe
Klokkeputstraat 120
8800 Roeselaere
T +32 51 21 11 96
F +32 51 21 11 96
stoffelvds@hotmail.com
www.cvds-bouwwerken.be
ARCHIUM bvba
Architect Carl Vanassche
Dorpsstraat 4
8840 Westrozebeke
T +32 51 77 03 35
info@archium.be
www.archium.be
wat bizar ogend geheel: het is alsof er een volume schuin in de
beneden-verdieping is geschoven. Het accent ligt nadrukkelijk op
het dak. “De vorm is een toevallige creatie”, klinkt het bescheiden.
Er blijkt geen garage maar wel een carport.
Voor de uitvoering verkoos de architect een uniform materiaal.
Daarom viel de keuze op 30 cm Ytong-blokken met een crépiafwerking,
om een optimale isolatie te bekomen. In de living zit
een 10 m brede overspanning. Hiervoor werden Ytong U-lateien
toegepast met ingegoten beton.
“De persoonlijke aanpak en het meedenken met de ontwikkeling
van elk project, maken aannemer Christophe Vanderschaeghe
tot een belangrijke meerwaarde voor het creatieve luik”, klinkt het
vol waardering bij de architect. “Door samen een bouwteam te
vormen, krijgt de opdrachtgever heel veel kwaliteit voor de beste
prijs”.
Zowel architect Carl Vanassche als Jan Mostaert zijn het eens dat
er vandaag, omwille van het rendement, vaak oplossingen moeten
gezocht worden tijdens de uitvoering. Dan is het van groot belang
te kunnen rekenen op een aannemer die meer doet dan muren
optrekken.
Eduard Coddé
ARCHIMOS
Ir. arch. Jan Mostaert
Gulden Peerdenstraat 84
8310 Brugge
T +32 50 35 90 33
F +32 50 37 20 39
GSM + 32 495 25 90 33
mostaert.jan@archimos.be
www.archimos.be 47

48
Tekst | Eduard Coddé
Geslaagde
ruiloperatie

De gemeente Schaarbeek beschikte over een
9.000 m² groot en bijzonder gunstig gelegen
terrein aan de Lambermontlaan, waar in het
verleden een hospitaal had gestaan. Er was
nood aan een aanzienlijke gemeentelijke
sportinfrastructuur, waarvoor echter de
nodige financiële middelen ontbraken. Een
publiek-private-samenwerking (PPS) was de
oplossing. De gemeente Schaarbeek legde
het terrein in de schaal en dat leidde, na
meer dan 30 jaar in de vergetelheid te zijn
geraakt, tot een uitermate geslaagde opbloei
van de site.
Kinetix met Europese klasse
De gemeente schreef een wedstrijd uit om de nodige partners
aan te trekken voor de beoogde PPS. De projectontwikkelaar
kreeg de vrijheid om op het terrein te bouwen wat hij wou, voor
zover de beoogde sportieve bestemming verzekerd bleef. VOP
diende zich aan als investeerder en projectontwikkelaar. Zij
hebben al heel wat ervaring met sportinfrastructuur, waaronder
‘Stadium’ in Sint-Jans Molenbeek. Daarnaast werd een tijdelijke
architectenvereniging gevormd tussen ‘Metger & Associés
Architecture’ en ‘3A Architectes’ uit Schaarbeek.
Aan de architecten werd enerzijds gevraagd om de site een
nieuwe inrichting te verlenen met voorkeur voor hedendaagse
architectuur en anderzijds de nodige technische knowhow in
te brengen voor een optimaal functioneren van de sportieve
infrastructuur.
In een eerste bouwfase werd het ‘Kinetix’ sportcomplex
gerealiseerd. Het complex heeft een nuttige oppervlakte van
11.000 m² en combineert een privatief uitgebaat fitnesscenter met
gemeentelijke sportfaciliteiten. Het behoort tot de vijf grootste van
Europa.
De daklijn loopt op gelijke hoogte met de aanpalende gebouwen.
Het fitnesscenter ligt centraal in het gebouw en omvat een
30 m lang zwembad dat centraal in het horizontaal vlak is
ingebed. Door een uitgekiende oriëntatie t.o.v. de omgeving kijken
de zwemmers uit op een bomenrij. Het zwembad zelf fungeert als
decor voor de sporters in de andere zalen, die telkens met een
halve verdieping verschuiven. Op het hoogste niveau van het
gebouw zit een publieke, 3.000 m² grote, multifunctionele
sportzaal met tribune voor 500 toeschouwers. Onderaan zitten
lokalen voor o.a. badminton, dans, een kinderopvangcentrum
voor 36 kleuters, de gemeentelijke bibliotheek - opgedeeld in een
Nederlands- en Franstalig deel (1200 m²).
De indeling van de niveaus werd volledig flexibel gehouden,
zoals we dat van kantoorbouw en andere utiliteitsbouw kennen.
“Sporten is ook trendgevoelig”, leert ons architect Frédéric
Huwaert van ‘3A Architectes’. “Enkele jaren geleden was squash
nog heel populair, vandaag is daar nauwelijks nog vraag naar.”
De bouw van ‘Kinetix’ ging van start in juni 2005. Binnen het jaar
na opening telde ‘Kinetix’ al meer dan 3.000 ingeschreven leden.
49

50
Sportief wonen
Naast het zeer aantrekkelijke sportcomplex verschenen in
opeenvolgende bouwfasen drie appartementsgebouwen met
een totaalaanbod van 126 wooneenheden. Aanvankelijk was
slechts één woonblok voorzien naast het sportcomplex, maar
het spontane succes bracht het bebouwen van de site in een
stroomversnelling. Het gaat uitsluitend om huurappartementen.
Per appartementsgebouw bestaat er een gemengd aanbod
van woningtypes: 1-, 2- en 3-slaapkamerappartementen met
oppervlaktes van 70, 100 en 135 m². De appartementen zijn zo
ingedeeld dat de leefruimte zowel voor- als achteraan over een
kamerhoog schuifraamvenster en terras beschikt.
De oriëntatie houdt ook rekening met het drukke verkeer op de
Lambermontlaan, zodat een maximale akoestische afscherming
ontstaat.
Omdat de Lambermontlaan afhelt, telt het gebouw naast het
sportcomplex acht verdiepingen, terwijl het laagst gelegen blok
tien niveaus hoog reikt. Ondergronds zijn 120 parkeerplaatsen
voor de bewoners voorzien. Op de site blijken nog eens 200
parkeerplaatsen voor het sportcomplex gereserveerd en 100
aanvullende plaatsen voor de appartementen.
Met de realisatie van het eerste appartementsgebouw werd
in 2006 begonnen. Betonnen kolommen dienen als basis.
Alle dragende muren zijn in 21,4 en 15 cm Silka-elementen
opgetrokken. Hetzelfde materiaal werd toegepast voor de
binnenspouwbladen, liftkokers en binnenmuren.

Met een ploeg van slechts twee man en een
montagekraan verwerkt men op de meeste werven
dagelijks een volledige vrachtwagen Silka-elementen
(+/- 13 m², afhankelijk van werf tot werf. In bebouwde
oppervlakte is dat gemiddeld 50 m²).
Werfvoordeel
Bij het eerste appartementsgebouw verliep de verwerking van
Silka nog wat onwennig maar na enkele grondige maatregelen op
de werf, werden de talrijke voordelen van Silka voor de uitvoering
plots heel duidelijk voelbaar. TMJ Construction s.p.r.l. uit Strepy-
Bracquegnies, werd als algemeen aannemer aangesteld en bracht
de juiste mensen samen. Het werd een eerste, maar overtuigende
ervaring met Silka. Het hoge rendement verbaasde iedereen. In
twee weken tijd werd een volledige verdieping afgerond. Bij het
laatste gebouw was iedereen perfect op elkaar ingespeeld en
had het juiste ritme gevonden. Dikwijls werden twee ploegen
per verdieping ingezet. Eén van de voordelen van het Silkaelementen
systeem is de aanlevering in precieze volgorde en
op het ritme van de montage. Hierdoor bevinden zich slechts
beperkte voorraden op de werf, waardoor weinig ruimte nodig is.
Daaruit volgt ook minimaal tijdverlies en geringe kosten voor de
werfinrichting.
Michael Brutti (werfleider) en Sammy Scieur (werfbeheerder en
verantwoordelijke aankopen) van TMJ Construction zijn na de
ervaringen met deze werf fervente voorstanders geworden
voor het toepassen van Silka. “Het is voordeliger dan beton of
metselwerk en de werfinstallatie gaat veel vlotter.
51

52
Project:
‘Kinetix’
Lambermontlaan 218 – 224
hoek Haachtse Steenweg
1030 Schaarbeek
www.stadium.be
Promotor:
VOP
Sippelberglaan 3
1080 Sint Jans Molenbeek
www.immo-vop.be
Architecten:
Tijdelijke architectenvereniging
Ma2 en 3A Architectes
Metger & Associés Architecture
3A Architectes
Joseph Wautersstraat
1030 Schaarbeek
T +32 2 245 54 60
F +32 2 215 10 04
Aannemer:
TMJ Construction s.p.r.l.
Zoning Industriel de Strépy
Rue de la croix du Maieur n° 25
7110 Strépy-Bracquegnies
T +32 64 37 04 81
F +32 64 37 04 82
tmj.construction@skynet.be
Studiebureau:
IRS Ingenieursbureau
Minneveldstraat 124
3070 Kortenberg
Zowel planning, voorbereiding, als uitvoering verlopen beduidend
sneller”, argumenteren zij. Waar de kelders voor de ‘Kinetix’-site
nog in beton werden uitgevoerd, pleiten Michael Brutti en Sammy
Scieur nu enthousiast om daarvoor de kleine Silka-blokken te
gebruiken.
Inmiddels is er een hechte samenwerking ontstaan tussen TMJ
Construction en de technische support van Xella in Burcht. “We
kunnen rekenen op een vaste tekenaar die de plannen omsleutelt
naar montageplans”, verduidelijkt Michael Brutti. “Voorafgaand
aan het opstarten van een nieuwe realisatie hebben we een
vergadering in Burcht om alles grondig door te spreken.”
Dankzij dit project heeft TMJ Construction bij een brede kring
promotoren erkenning gekregen als betrouwbare partner voor
grote projecten. Sammy Scieur stelt vandaag tevreden vast
dat zijn potentiële opdrachtgevers graag oor hebben naar zijn
argumentatie voor het gebruik van Silka. “Het rendement met
Silka is onvergelijkbaar gunstig – daar kan geen enkele partij aan
voorbij!”, besluiten beide gesprekspartners ons bezoek.
Eduard Coddé

Afmetingen
Densiteit Dikte (mm) Breedte (mm) Lengte (mm)
C5/800
70
100
Toepassingsgebied
VHP’s kunnen precies in de gevraagde maten geleverd worden.
Zij zijn dus ideaal bij grote nieuwbouw- en
renovatiewerken voor
- niet-dragende binnenwanden (scheidingswanden)
- leidingkokers
- bergingswanden
- e.a.
Voordelen
De belangrijkste voordelen van de Ytong VHP’s zijn :
1. reeds in de ruwbouwfase van een project inzetbaar
2. eenvoudig en snel te plaatsen (1,32 tot 1,79 m²/paneel)
3. vochtongevoelig
4. licht materiaal, dat probleemloos zware lasten kan
dragen (vb. sanitair , keukenkastjes, ...)
5. geen afval op de werf
Ytong VHP –
verdiepingshoge panelen
Tijd en kosten zijn meestal beslissend bij het bouwen. In de
binnenbouw kan in dat opzicht nog veel geoptimaliseerd worden.
Ytong biedt daarop een antwoord met zijn niet-dragende
binnenwanden, gemaakt van verdiepingshoge separatiepanelen
uit cellenbeton.
600
2200 tot
2980
Verwerking
De VHP’s worden staand gemonteerd en door middel van
panelenlijm verbonden. Het stellen gebeurt d.m.v. een elektrische
steller. Eventuele paselementen, inkortingen of schuine kanten
worden eenvoudig ter plaatse gezaagd.
Afwerking
Sleuven en uitsparingen voor elektrische installaties kunnen
eenvoudig, snel en zonder stof gerealiseerd worden. Na het
opvullen, kunnen de muren met een dunpleister afgewerkt
worden.`
Superieur
YTONG binnenwanden zijn dus duidelijk superieur aan
alternatieve oplossingen. Dat zorgt voor winst voor alle betrokken
partijen:
- de opdrachtgever die investeert in een hoogwaardig
resultaat,
- de aannemer die sneller en efficiënter bouwt,
- de installateur die gebruik maakt van het
arbeidsvriendelijk karakter en
- de gebruiker die profiteert van het comfort
Wenst u meer inlichtingen? U kan ons steeds
contacteren op ytong-be@xella.com of
tel. 03/250 47 60.
53 553
11 153

54
Tekst | Chloé Martin
Fotografie | MC Studio's
VALERES ontwerpt
een administratieve
campus van formaat
Valeres
Konstruktioun s.a.

Valeres is een bouwonderneming die vooral
actief is in Luxemburg. Eén van de meest
recente projecten was het Campus Contern
complex. Vanuit een globaal geïntegreerde
constructieve en ecologische filosofie werd
hierbij voor het schrijnwerk gekozen voor
aluminium profielsystemen van
Sapa Building System.
De Europese immobiliëngroep Valeres telt ongeveer 550
werknemers, verspreid over verschillende landen: België,
Luxemburg, Duitsland, Nederland, Frankrijk. Sinds kort is de
onderneming, met Valeres Project Developments, ook actief
in Slowakije en Oekraïne. De bedrijfsactiviteiten richten
zich vooral op industriële, ambachtelijke en administratieve
sectoren. Drie aspecten zijn hierbij essentieel: de productie van
voorgefabriceerde betonelementen, de bouw en de promotie. Het
presentatiedossier gaat verder: “Flexibiliteit en mobiliteit vormen
de slagkracht van Valeres. Een centraal team staat permanent
ter beschikking van de verschillende takken. Iedereen is actief
in een specifiek marktsegment van de bouwsector. Dankzij
jarenlange ervaring in verschillende landen en de beheersing
van specifieke wet- en regelgevingen, kunnen we onze klanten
een compleet dienstenaanbod aanbieden. Onze medewerkers
beheren deze diensten in synergie met openbare instellingen en
lokale professionele partners zoals notarissen, advocaten, banken,
verzekeringsmaatschappijen, architecten, ...”.
Ieder jaar bouwt het personeel van de onderneming ongeveer
400.000 m2 aan kantoorgebouwen, winkeloppervlakte, fabrieken,
garages, enz. Van ruwbouw tot sleutel op de deur, ieder project
wordt opgetrokken met een draagconstructie in staal of beton.
Valeres is eveneens zeer actief in de renovatie en transformatie
van bestaande gebouwen.
De onderneming zoekt eveneens geschikte bouwterreinen – zeer
zeldzaam geworden in bepaalde delen van Luxemburg –, biedt
deze aan en neemt alle administratieve formaliteiten voor zijn
rekening. “We beschikken, in eigendom of via onze partners,
over een portefeuille bouwterreinen in alle geografische zones
van Luxemburg”, verduidelijkt Emmanuel Vanquin, commercieel
directeur.
55

56
Contern Campus
Een van de recente grote projecten was de Contern Campus.
Hierbij werden acht kantoorgebouwen met een vernieuwend
ontwerp gebouwd op een terrein van 3000 m2 . Voor dit project
werd een joint-venture opgericht met Valad, een buitenlandse
investeringspartner actief over heel Europa. De eerste steen werd
gelegd in november 2007. Het eerste gebouw zit momenteel in de
laatste bouwfase en is al volledig verhuurd.
Ieder gebouw bestaat uit twee kelderverdiepingen en vier
bovengrondse verdiepingen, opgetrokken in gewapend beton. De
oppervlakken zijn opgebouwd vanaf halve plateaus van 350 m² en
worden aangeboden tegen een bruto huurprijs van 17 euro / m².
Deze kantoren zijn moduleerbaar en op maat in te richten.
Om het energieverbruik te minimaliseren, werden enkel
oplossingen met een uitstekend rendement gekozen. Zo werd
onder andere gebruik gemaakt van gordijngevels en aluminium
raamprofielsystemen van Sapa Building System. De Excellence 65
HV of Excellence 75 HV profielen met onzichtbare vleugel maken
dat er geen visueel onderscheid is tussen opengaande en vaste
ramen. Bijgevolg is slechts een minimaal aluminiumoppervlak
zichtbaar aan de buitenkant. Op esthetisch vlak is dit een sterke
troef én het vermindert de globale thermische Uw verliezen van
het raam. “We hebben in het verleden reeds samengewerkt met
Sapa Building System voor andere projecten en zijn zeer tevreden.
We hopen deze samenwerking in de toekomst voort te zetten”,
vervolledigt Enrique Carracedo, aankoopverantwoordelijke bij
Valeres.
Om het energieverbruik te minimaliseren, werden
enkel oplossingen met een uitstekend rendement
gekozen. Zoals ondermeer gordijngevels en aluminium
raamprofielsystemen van Sapa Building System.
De Excellence 65 HV of Excellence 75 HV profielen
met onzichtbare vleugel maken dat er geen visueel
onderscheid is tussen opengaande en vaste ramen.
Bijgevolg is slechts een minimaal aluminiumoppervlak
zichtbaar aan de buitenkant.
Een groene en gezellige site
De Contern site biedt een werkomgeving met een campussfeer,
groen en rustig, met restaurants in de nabijheid. “We hebben
een gezellige “campus” stijl ontwikkeld, met grasstroken
waar werknemers kunnen ontspannen tijdens pauzes.” Een
grote parking staat ter beschikking van de gebruikers (één
plaats per werknemer). Verder zijn er ook een broodjesbar
en conciërgedienst (droogkuis, levering van bloemen, wijn en
champagne, ...) voor geïmproviseerde diners na een zware
werkdag.

VALERES Konstruktioun s.a.
Z.A.E. Weiergewan
3-7 rue Goell
L- 5326 Contern
T +35 2 26 15 36 10
F +35 2 26 15 36 20
www.valeres.lu
www.campuscontern.lu
De site ligt in een industriezone waar in de loop der jaren
prestigieuze kantoorgebouwen zijn opgetrokken. Deze zijn gehuurd
door bekende bedrijven, zoals IBM of IEE, en hebben een design
vergelijkbaar met dat van de gebouwen van Kirchberg.
De Campus is ideaal gelegen, in de nabijheid van Luxemburg stad,
de internationale luchthaven Findel en het autowegennet naar
België, Frankrijk en Duitsland. “We hebben ervoor gekozen om
te werken in de periferie”, gaat Emmanuel Vanquin verder, “waar,
zoals overal, administratieve zones ingericht worden. We hebben
relatief open en boomrijke ruimten willen creëren. Om deze
band met de natuur te benadrukken, hebben we onze gebouwen
vogelnamen gegeven. We streven verder ook naar milieukwaliteit
dankzij hoogwaardige technische installaties. Het doel is minimaal
energieverbruik en minder CO2-uitstoot”.
“Dit project vat goed de vijf sleutelwoorden van de onderneming
samen”, benadrukt de commercieel directeur: “Luistervaardigheid,
Vertrouwen, Advies, Betrouwbaarheid, Flexibiliteit”. Hij voegt nog
met een glimlach toe: “En Excellence, zoals ... de profielen van
Sapa!”.
Chloé Martin
57

58
Eén gebouw,
twee gezichten
Blockx, Peeters
& Van Looveren
Tekst | Tim Vanhove
Fotografie | Dries Van den Brande

Een appartementsgebouw met 14
woongelegenheden ontwerpen in Meersel-
Dreef, één van de kleinste dorpjes van
Vlaanderen. Dat was de uitdaging waar
architectenbureau Blockx, Peeters & Van
Looveren voor stond. In samenspraak met
bouwheer en stedenbouw werd gezocht
naar een oplossing die beide uitersten met
elkaar verzoent.
Aannemer Roba en bouwmaterialenhandelaar
Van der Velden stonden in
het project voor een andere uitdaging:
de opdracht diende ingepast te worden
in de drukke agenda van de aannemer.
Zoeken naar een hoog rendement was de
boodschap. Dé oplossing vonden de partijen
in de kalkzandsteen elementen van Silka.
Meersel-Dreef is nog één van de weinige dorpjes in Vlaanderen
die een spreekwoordelijke zakdoek groot zijn. Het gehucht van
Hoogstraten telt amper 1 000 inwoners en mag er bovendien prat
op gaan het meest noordelijk gelegen dorpje van België te zijn.
Toch geniet Meersel-Dreef bij gelovigen in eigen land en Nederland
een zekere naamsbekendheid als bedevaartsoord. Het Mariapark
trekt jaarlijks enkele duizenden gelovigen om er de kapelletjes en
religieuze voorstellingen te bezoeken.
Op amper een boogscheut van dit Mariapark realiseerde
aannemer Roba afgelopen jaar een opmerkelijk nieuw project
naar ontwerpen van architectenbureau Blockx, Peeters & Van
Looveren. Het bouwwerk dat 14 appartementen herbergt, komt
in de landelijke omgeving absoluut niet als een mastodont over.
Daar werd dan ook de grootste zorg aan besteed. “Aanvankelijk
wilden we op het 50 meter brede perceel een vierkantshoeve
realiseren”, begint ontwerpster Ruth Van Looveren het verhaal.
“Stedenbouw was terughoudend voor dit idee en vroeg meer
in de richting van het patroon van de bestaande bebouwing te
denken. De denkoefening rond die vraag vertaalde zich in een
ontwerp met drie hoofdvolumes die met hun kopse gevel haaks
op de Meerselsedreef staan. Deze 3 volumes worden aan elkaar
geschakeld met kleine, terugliggende tussengebouwen. Boeiend
aan het ontwerp is dat het als het ware twee gezichten heeft.
De voorzijde oogt klassiek door het gebruik van hellende daken
en een combinatie van gevelsteen en gevelpleister voor de
gevelafwerking. De achterzijde komt dan weer modern en strakker
over door het gebruik van alleen de gevelpleister. Het gebouw
komt hier ook meer als een monoliet over omdat de geveldelen
niet terugspringen zoals in de voorgevel.
59

60
Luxueuze openheid
Een ander verschil tussen voor- en achterzijde is de openheid
van het gebouw. Aan de straatzijde houden kleine raampartijen
het gebouw eerder gesloten. Dit in contrast met de achterzijde.
De achtergevels zijn nagenoeg volledig beglaasd en bieden
zo een weids zicht op de ruime tuin, de rivier De Mark die het
perceel begrenst en de achterliggende weilanden. Elk gelijvloers
appartement geniet bovendien van een ruim terras dat aansluit op
de tuin. De bovenliggende appartementen hebben dito terrassen
op de daken van hun onderbuur.
De appartementen zijn met 120 m² ruim bemeten. “Die ruime
oppervlakte was een vraag van de bouwheer die op een
Nederlands cliënteel mikte voor deze huurappartementen”, geeft
Ruth Van Looveren aan. “Door het schakelen van de
drie volumes met de kleine bijgebouwen, was het vrij eenvoudig
om die oppervlaktes te bereiken. De gelijkvloerse appartementen
nemen de gelijkvloerse oppervlakte van deze bijgebouwen in. De
appartementen op de eerste verdieping krijgen de extra ruimte net
onder het hellende dak.”
De drie hoofdvolumes kregen intern ook een andere stijl voor
de afwerking. Ondanks die stijlwisselingen werd wel overal een
luxueus afwerkingsniveau gehanteerd.

Kiezen voor rendement
Het gebouw staat op een volledige kelderverdieping die plaats
biedt aan de nodige parkeerplaatsen en bergingen. Het aantal
parkeerplaatsen is ruim bemeten voor een klein dorpje als
Meersel-Dreef omdat de bouwvoorschriften in Hoogstraten
anderhalve parkeerplaats per appartement opleggen. Hierdoor is
de voetafdruk van de ondergrondse verdieping groter dan die van
de bovenliggende.
De bovengrondse verdiepingen zijn volledig in Silka opgetrokken.
De onderste twee niveaus in elementen, de topverdieping in Silka
light-blokken. De optie voor Silka-kalkzandsteen werd aangereikt
door bouwmaterialenhandelaar Van der Velden uit Hoogstraten.
“Het project was aanbesteed in keramische snelbouw. We hebben
toen voor de aannemer, Bart Aernouts (Roba), gekeken of er geen
snellere bouwwijze was dan vooropgesteld in de aanbesteding. Zo
kwamen we bij de kalkzandsteen elementen van Silka”, herinnert
zich zaakvoerder Erik Kenis. De materialenhandelaar vindt het
vanzelfsprekend dat zijn team die denkoefening maakte. “Het
is immers onze taak mee te denken met de klant. We moeten
meer doen dan materialen leveren alleen, maar ook zorgen dat
de aannemer hieraan nog iets verdient. Ook niet alle aannemers
staan te springen om met het elementensysteem te werken, zeker
niet in deze regio waar nog heel traditioneel wordt gewerkt. Maar
Bart staat open voor nieuwe dingen en wilde de uitdaging wel
aangaan.”
Dankzij het grote formaat en de exacte
afmetingen van de Silka-elementen ging de
werf snel vooruit : 2 personen volstaan voor het
bedienen van de elektrische stelkraan en het
plaatsen van de Silka-elementen.
Als binnenafwerking volstaat een dunpleister.
Sprong in het onbekende
“Het was inderdaad een nieuw product,” beaamt Bart
Aernouts , “maar het vooropgestelde rendement sprak me
wel aan. Daarom hebben we de sprong in het onbekende
gewaagd. En achteraf bekeken was het zeker de moeite
waard. Het werken met de kraantjes voor de plaatsing van
de elementen was volledig nieuw voor ons. Het verlijmen
van de light-blokken komt eigenlijk op hetzelfde neer als
het verlijmen van Ytong-blokken, wat we in het verleden
al hadden gedaan. Een voordeel van het werken met de
kraan is de lichtere arbeid. Voor ons is het werken met
de Silka-elementen zeker voor herhaling vatbaar voor
appartementsgebouwen.”
Ook voor het architectenbureau Blockx, Peeters & Van
Looveren was dit project het proefstuk met de Silkamaterialen.
“Wij zijn alvast overtuigd”, geeft Ruth Van
Looveren aan. “We willen het materiaal in de toekomst zeker
nog toepassen. Het is alleen spijtig dat je de aannemer keer
op keer moet overtuigen om ermee te werken. Een belangrijk
voordeel voor ons zijn de akoestische prestaties. We
besteden daar binnen het kantoor bijzondere aandacht aan
en de resultaten met kalkzandsteen zijn heel bevredigend.
Silka is met name interessant om het flankerend geluid te
reduceren, en dit omwille van zijn massa.”
Ook de bouwheer is tevreden over het werken met Silkaelementen,
ook al had hij aanvankelijk de voorkeur voor
keramische blokken. “De bouwheer stond niet weigerachtig
tegenover deze materiaalwijziging. Tijdens de bouwwerken
stelde hij zich her en der wel wat vragen, maar nu achteraf is
hij heel enthousiast”, weet Erik Kenis.
61

62
De binnenmuren van de appartementen werden uitgewerkt in
Silka-blokken. Deze massieve blokken leveren een uitstekende
akoestische isolatie dankzij hun hoge massa.
Blockx, Peeters
& Van Looveren
Burg. J. Van Aperenstraat 10
2320 Hoogstraten
T +32 3 314 86 60
F +32 3 314 86 09
info@blockx-atelier.be
www.blockx-atelier.be
Systemen bieden voordelen
Men merkt op dat meer en meer architecten vandaag afstappen
van keramische blokken en uitkijken naar totale systemen om te
voldoen aan de almaar strenger wordende normen. In het kader
van de EPB-regelgeving moeten de energieverliezen maximaal
worden beperkt, de nieuwe akoestische norm vraagt ook betere
prestaties,… Doorgaans kan je die hogere eisen alleen maar
invullen met totale systemen. Wanneer een gebouw volledig in
Silka of Ytong wordt opgetrokken, zijn de verschillende elementen
uit hetzelfde materiaal, waardoor het risico op koudebruggen wordt
beperkt. Bij de keuze voor het zware kalkzandsteen, zit je ook goed
op akoestisch vlak.
Een mooi voordeel van de keuze voor kalkzandsteen in het project
langs de Meerselsedreef is de plaatswinst. De Silka-wanden zijn
4 cm dunner dan die in keramische blokken. Dat geeft meer netto
binnenruimte en bovendien bespaar je op de materiaalkosten.
Tim Vanhove

Silka-lijm en –vellingkantblokken :
alle voordelen even samengevat
Naast de grote elementen, omvat het Silka-gamma een reeks
kleinere blokken die eveneens gelijmd worden. Deze blokken zijn
geschikt voor toepassingen in dragende en
niet-dragende wanden, en worden aangewend in allerhande
projecten, zoals kantoren, scholen, sportzalen, woningen, enz.
.
Slijpwerk minimaliseren
Het Silka-assortiment omvat twee soorten holle lijmblokken: de
light blokken (LBL) en de vellingkantblokken (VB). Deze blokken
zijn voorzien van een gatenpatroon voor leidingen. Gedaan dus
met het lastige uitfrezen van leidingsnetwerken na het optrekken
van de muren. Het volstaat om met een klokboor een opening te
boren op de plaats waar deze doorlopende gaten zich bevinden
(om de 15 cm).
Rendement en esthetiek
De Silka-vellingkantblokken bieden, naast het gatenpatroon
voor leidingen, vellingkanten langst alle zijden. Ze vormen een
esthetisch fraaie oplossing in tweezijdig zichtwerk. De stoot- en
lintvoegen hoeven niet meer opgevoegd te worden, en de blokken
kunnen direct met een mooi kleurtje verf afgewerkt worden.
Gezond en milieuvriendelijk
Silka is een natuurlijk materiaal. Het wordt voor 100%
geproduceerd uit zand, kalk en water en is dus volledig
recycleerbaar. Doordat wanden opgetrokken met Silka
‘ademen’, reguleren ze de luchtvochtigheid op een natuurlijke
manier. Dankzij hun hoge massa beschikken ze bovendien over
uitstekende warmte-accumulerende eigenschappen. Grote
temperatuurschommelingen in een gebouw worden op die manier
voorkomen
Massa is akoestisch isolerend
De juiste materiaalkeuze is onmisbaar voor het realiseren van
optimaal akoestisch comfort. Silka biedt op dit vlak uitmuntende
prestaties, vooral wanneer het gaat om scheidingswanden tussen
wooneenheden.. Dat is het gevolg van de hoge massa van Silka.
Wenst u meer inlichtingen?
U kan ons steeds contacteren op
silicaat-be@xella.com
of tel. 03/250 47 60.
De 10 troeven van de Silka-lijmblokken
- snelle, eenvoudige verwerking
- groot draagvermogen
- akoestische isolatie
- warmte-accumulatie
- gering lijmverbruik
- economische afwerking
- droogsysteem
- ecologisch
- 2-zijdig zichtwerk
- prijsgunstige wandopbouw
63

64
Architectuur
bureau
BSARC
Tekst | Chloé Martin
Fotografie | MC Studio's

Levenshypothesen
Ieder project van het architectuurbureau BSARC combineert
schoonheid met functionaliteit. De aandacht focust zich vooral op
volumes, tinten, materialen, ruimtelijk gebruik, ... . In and out.
Het architectuurbureau BSARC, opgericht in 2002, telt twee
vennoten: Christophe Bourguignon en Patrick Siebenaler. In een
tekst getiteld “Modellen” definiëren ze hun aanpak: “Naar het
voorbeeld van wiskundigen, die modellen gebruiken als universele
representatie vector om heel wat natuurlijke en menselijke
fenomenen te begrijpen of uit te leggen, koppelen we dit principe
aan de verificatie van hypothesen tijdens de ontwerpfase van
een project. Op basis van de eerste informaties die we krijgen bij
de start, zoals onder meer de doelstelling van het gebouw, de
site, de menselijke context en omgeving, alsook de beschikbare
financiële middelen, ontwikkelen we een basisidee. Dit informele
idee vormt de hypothese die aan de basis ligt van het project.
Vervolgens wordt dit model uitgewerkt ter verificatie van de
projectparameters (...)”.
Aluminium ramen van Sapa versterken de
esthetische soberheid van de ruimten. Bovendien
zorgen grote beglaasde gevelopeningen er voor dat
de ruimten baden in het licht.
Het internaat van Diekirch
Deze strategie vormt de basis van ieder project van het bureau
en werd ook toegepast voor het openbare internaat van Diekirch.
Dit internaat ligt in het hart van de Bamertal wijk en lag er begin
jaren 80 verlaten bij. In eerste instantie maakte het project deel
uit van de stedenbouwkundige renovatie van de stad Diekirch.
Enerzijds moest er een nieuw stedelijk contact gecreëerd worden
tussen het stadscentrum en de Bamertal wijk, op de site van een
oude brouwerij. Anderzijds moest het complexe en omvangrijke
programma van het internaat ook geïntegreerd worden in de
beperkte stedelijke ruimte.
Dankzij de aanleg van pleinen en steegjes integreert het internaat
zich momenteel in de stad als een nieuwe convergentiepool.
Een repetitieve volumetrische fragmentatie geven een duidelijk
beeld van de verschillende delen van het gebouw. Verder
blijven, als referentiepunten van de site, het nationale militaire
geschiedenismuseum en de schoorsteen van de oude brouwerij
van Diekirch behouden.
Het internaat, in hedendaagse stijl, heeft een oppervlakte van
13.000 vierkante meter en is onderverdeeld in twee stukken.
Het halfinternaat – schoolse ondersteuning voor bepaalde
studenten – bevindt zich op de oude brouwerijsite. “We hebben
de oorspronkelijke structuur van de Rue du Moulin trachten
te reproduceren. Het project ligt een beetje in de hoogte en
leunt tegen de Colline d’Arenberg. Groendaken benadrukken
dit nog meer en verlengen als het ware de heuvel. Het was de
bedoeling om het project op te delen om de visuele volumetrie te
verminderen”, benadrukt Christophe Bourguignon.
Ondanks dit gegeven, bestaat het internaat uit drie identieke
vleugels. Deze vleugels zijn onafhankelijk van elkaar en staan
met elkaar in verbinding door middel van een binnenin gelegen
straat, “die de mensen gebruiken als openbare ruimte. Er wordt
zelfs gefietst”. De vleugels huisvesten 9 gemeenschappelijke
ruimten, met telkens een verblijfruimte en sanitaire voorzieningen.
Overal zijn er betonvloeren, modern meubilair en grote beglaasde
gevelopeningen die de ruimten doen baden in licht.
65

66
Ramen en esthetiek
De Excellence 75 ramen van Sapa Building System versterken
de esthetische soberheid van de ruimten. Vooral in de kamers
spelen de architecten met het ritme van de ramen. Zo bestaat
ieder raamgeheel uit een smal ondoorschijnend gedeelte,
gecombineerd met een grote glaspartij, met als bijzonderheid
de mogelijkheid om beide delen te openen. Het kleine venster,
gebruikt voor verluchting, kan slechts enkele centimeters naar
buiten geopend worden en is bekleed met een aluminium
plaat dat garant staat voor minimaal onderhoud. Het raam met
doorkijkglas daarentegen, dat wel om een regelmatig onderhoud
vraagt, kan volledig naar binnen geopend worden dankzij het
draaislot met sleutel.
De voorstellen van Sapa Building System om slechts één
kaderprofiel te gebruiken, een opengaand raamgeheel met
verborgen vleugel zodat het aan de buitenzijde niet zichtbaar is
dat het raam open kan, evenals de creatie van een keerprofiel om
het probleem van de tegenovergestelde openingsrichtingen op te
lossen, voldeden aan de esthetische en functionele eisen.
Verder werden er een aantal aluminium afwerkingsprofielen
specifiek ontwikkeld voor dit project. Op die manier beantwoordde
men aan de wens om op esthetisch vlak de aansluiting van het
aluminium raamgeheel met de gevelbepleistering te benadrukken
door middel van een holle dichting in U-vorm.
Het project speelt met leemten en volle ruimten. De prioriteit
ligt bij de expressie van volumes. “In gebouw A is de ingang van
de onthaalruimte een verlengstuk van het plein. De toegang
ervan wordt benadrukt door volle deuren”. De bepleistering
in verschillende tinten (crème of grijs) toont ook duidelijk de
verschillende functies van het geheel. Een andere bijzonderheid is
de keuze voor een artisanale in plaats van gladde bepleistering.
Dit creëert een “daim” effect, dat licht vasthoudt en de gevel
diepte geeft”. Dit streven naar onregelmatigheid komt ook tot
uiting in de betegeling van de sanitaire voorzieningen.
De vennoten werken ieder projectdetail uit, zowel binnen
(materialen, meubilair, ...) als buiten. “We proberen altijd een
algemeen beeld te houden van het project om coherent te blijven.
De ontstaansgeschiedenis van een project is zeer rijk en kan
bijna vergeleken worden met een cinematografische aanpak. De
functionele organisatie van de ruimten wordt ontwikkeld door
levenshypothesen, scenario’s, ... uit te werken”.
Elk project houdt rekening met verschillende
criteria zoals ondermeer de doelstelling van het
gebouw, de site, de menselijke context en omgeving,
alsook de beschikbare financiële middelen.
Hangar voor boswachters
De hangar die in Hosingen werd gebouwd voor de administratie
van Water en Bossen, is gebaseerd op gelijkaardige principes. Het
project werd tot in de kleinste details uitgewerkt. “Er worden altijd
hypothesen opgesteld over de manier waarop mensen hun ziel
in het gebouw zullen leggen, hoe ze zich de ruimte eigen maken
en beleven”. In dit geval waren er, reeds vanaf het ontwerp twee
elementen duidelijk. “Enerzijds suggereerde het industriële gebruik
van het gebouw om goedkoop en gestandaardiseerd te werken.
Anderzijds inspireerde het natuurlijke kader tot het gebruik van
hout”.
Het bouwprincipe: een verticale kolom elke 3,60 meter liet toe
om alle functies (schrijnwerkerij en kantoren) vrij te organiseren
en om een gestandaardiseerde en voorgefabriceerde structuur
en afwerking te ontwerpen. De kantoren, met pleisterwerk en
gelakt hout, zetten aan tot meditatie en laten toe om afstand
te nemen ten opzichte van de andere delen. Het volume kan
beschouwd worden als een parallellepipedum met strakke lijnen,
geaccentueerd door het open latwerk.

sarc
11, avenue de la Gare
L-9233 Diekirch
T +352 26 80 29 1
F +352 26 80 29 40
bsarc@bsarc.eu
www.bsarc.eu
Van industrie tot woningbouw
Het kantoor realiseerde verder ook een agro-voeding fabriek voor
de landbouwassociatie Luxlait. Ieder detail werd opgenomen
in de plannen (meubilair, licht, ...) en uitgewerkt in functie van
het “melkconcept”. “Van de administratieve gebouwen tot het
bedrijfsrestaurant richtte de zoektocht zich grotendeels op het tot
uiting laten komen van ieder element. Zo worden de technische
functies bijvoorbeeld vertaald door gevels in aardekleur.
Industrieel glas verwijst naar de verwerking van de grondstof
(melk).
De administratieve en maatschappelijke zetel van Luxlait
bevinden zich eveneens in de fabriek en rechtvaardigen het
belang dat werd gehecht aan meubilair en sfeer.
Een totaal ander project is een appartementsgebouw, toegekend
op basis van een wedstrijd (28) in Luxembourg Kirchberg. De
stedebouw in dambord ligt aan de oorsprong van een project,
waarvan de vier hoofdgevels, voorzien van enorme glaspartijen,
even belangrijk zijn. Het modulaire systeem rust op een centraal
draagstuk. Om te beantwoorden aan de verplichting om terrassen
te integreren, werden overdekte buitenruimten in het verlengde
van de appartementen voorzien. Ook hier vloeien esthetiek en
functionaliteit naadloos in elkaar.
Chloé Martin
67

68
Tekst | Laurent Denovillers
Fotografie | Patrick Bedout
abcd :
ontwikkelaar en
‘sleutel-op-de-deur’-
leverancier voor
bedrijfsgebouwen.

‘abcd’ werd in 2006 opgericht en bevindt
zich in hartje Parijs (9e arrondissement).
Het bedrijf heeft zich gespecialiseerd als
bouwer van logistieke gebouwen volgens
de ‘sleutel-op-de-deur’-formule. Het heeft
twee ervaren creatieve talenten in huis,
stelt 47 medewerkers tewerk en heeft naast
twee vestigingen in Frankrijk ook nog twee
Europese satellieten in Frankfurt (D) en
Barcelona (E).
Francis Robert en Patrick Carnac besloten in 2006 om hun
eigen structuur op te zetten om in te spelen op de noden van de
vastgoedmarkt. Ze deden daarvoor beroep op een professioneel
en ervaren team, met verkopers, technici, projectleiders, enz.
Vastgoed voor bedrijven uit de meest uiteenlopende sectoren als
logistiek, retail, industrie en dienstverlening is de specialiteit van
abcd. Het nog jonge bedrijf treedt op in het kader van contracten
die een totaalrealisatie beogen, waarbij abcd de overeenkomst
voor vastgoedpromotie aanpast aan de specifieke behoeften
van hun klanten, de gebruikers of de terreinen. Op vraag van de
bouwheer verzekert het ook het volledige voortraject m.b.t. de
vastgoedwaarde, zoals opzoekingen naar de grondbelasting,
de juridische en financiële constructies, de onteigening of
herschikking van de bestaande terreinbezetting, enz.
“Met onze klant bepalen we vanuit een afgebakend programma
de conceptplannen, het algemene uitvoeringsplan en verbinden
ons ertoe om tegen een vastgelegde forfaitaire prijs binnen een
afgesproken termijn zijn project te realiseren” verduidelijkt
Francis Robert, Algemeen Directeur van abcd. “Vervolgens
komen de voorbereidende studiewerken aan bod, het raadplegen
en kiezen van bedrijven aan wie we de precies omschreven
uitvoering zullen toevertrouwen.” Binnen het bedrijf zelf is er
geen enkele aannemersactiviteit ondergebracht, zodat abcd de
volledige missie uitbesteedt aan een architectenbureau en een
gespecialiseerd studiebureau die het aanstuurt en controleert.
De opdracht waartoe abcd zich verbindt is duidelijk: op
elk ogenblik strikt toezien op het respecteren van de
uitvoeringstermijn, de kwaliteit van de realisatie en het budget.
Daarom zijn de teams van abcd altijd als duo georganiseerd –
technisch en commercieel – en dat vanaf de studiefase tot en met
de uiteindelijke oplevering. Vanuit de zorg om de duurzaamheid
van de gerealiseerde projecten en het comfort van de gebruikers,
biedt abcd naast concept en realisatie ook een naverkoopdienstverlening
aan, die zich tot een jaar na de oplevering uitstrekt.
De 47 werknemers van abcd zijn verdeeld over drie landen: 5
mensen bevinden zich in het Duitse filiaal (abcd Deutschland), een
even sterk team draagt zorg voor het Spaanse filiaal in Barcelona
(abcd Ibérica), terwijl de 37 collega’s in Frankrijk verspreid zijn
over de hoofdzetel in Parijs en de vestiging in Avignon.
Logistiek centrum Gazely te Canly (F)
69

70
Hoe gaat het eraan toe in de logistieke wereld?
Wij zijn met onze reactieve structuur zo georganiseerd dat we elk
type realisatie kunnen aanpakken binnen Europa en in staat zijn
om te gaan met alle daaraan verbonden bijzonderheden.
De basis voor onze aanpak is als volgt:
Elk project wordt opgevolgd door een technisch en
commercieel duo, dat aandacht heeft voor de belangen van de
klant.
Onze projectverantwoordelijken worden omringd door een
operationele directie en een team van aannemers
samengesteld volgens de schaalgrootte en complexiteit van de
werf.
Wij raden voor elk toevertrouwd project systematisch de
samenstelling van een overlegcomité aan, met het oog op een
actieve communicatie en efficiënte bemiddeling tussen alle
betrokken partijen.

Logistiek gebouw gerealiseerd voor Logiffine
(Concerto Développement - MGPA) te Hem (F)
Focus op milieuvriendelijke gebouwen
Momenteel hebben logistieke gebouwen 81% aandeel in de
orderportefeuille van abcd, terwijl de overige 19% verspreid zitten
over de dienstverlenende sector, industriebouw en commerciële
centra. “Bij onze recente projecten vermelden we graag de
renovatie van 90.000m² kantooroppervlakte en laboratoria
in Bagneux voor rekening van de Algemene Directie voor
Bewapening (Direction Générale de l’Armement). Op dit ogenblik
bouwen we een 35.000m² tellend kantoorgebouw, labo’s en
parkeergelegenheid voor de European Aeronautic Defence and
Space Company (E.A.D.S.) in Elancourt”, licht Francis Robert toe.
Tussen de ontwikkelaar-investeerders die abcd tot zijn klanten mag
rekenen zitten o.a. de groep Gazeley, SEGRO, AMB, ARGAN, . . .
Van bij de oprichting heeft abcd alle projecten gerealiseerd vanuit
een milieuvriendelijke benadering, uitgedragen via het label
‘Qualité Environnementale du Bâtiment’ (Q.E.B.). Dat bestaat in
het organiseren van de bouwwerken volgens een charter ‘werf
met geringe milieubelasting’. De controle wordt verzekerd door
onafhankelijke studie- en toezichtbureaus. “Wij passen ook onze
welkomstbrochure naar onze partners aan met een toelichting
over de verplichtingen die verband houden met het Q.E.B.-label”,
verduidelijkt Francis Robert. “We werden overigens door één van
onze belangrijkste klanten in die richting geduwd: Gazeley is een
voorloper op het vlak van duurzame ontwikkeling in de wereld
van de logistiek. Alle partijen die bij het bouwproces betrokken
zijn, zijn vandaag ruimschoots doordrongen van deze aanpak. We
kunnen deze sensibiliseringscampagne gerust vergelijken met
wat we vijftien jaar geleden hebben doorgemaakt op het vlak van
de veiligheid op de werf. Het leek ons destijds enigszins abstract,
maar vandaag maakt aandacht voor veiligheid gewoon deel uit
van de dagelijkse werfpraktijk – de goederenliften hebben al lang
de ladders vervangen.”
Deze aanpak met respect voor het milieu heeft echter ook een
kostprijs en daar dient men zich van bewust te zijn. Toch gelooft
abcd zeer sterk in milieuvriendelijk bouwen en engageert zich
daarvoor vanaf de conceptuele fase. Aldus wordt aandacht voor
het milieu niet beschouwd als een straf voor het project, maar als
een meerwaarde voor het vastgoed en zijn omgeving, evenals voor
de eindgebruiker.
De Post PIC Bois d'Arcy (F)
71

72
abcd gebruikt reeds 25 jaar
cellenbetonplaten van Hebel voor het
optrekken van zijn projecten.
“Het is nu al 25 jaar dat ik cellenbeton toepas…” , aldus
Francis Robert, Algemeen Directeur van abcd.
“Hebel-cellenbeton is een bouwmateriaal dat we al vele
jaren kennen. Al bij de eerste commerciële gebouwen die
ik 25 jaar geleden optrok, opteerde ik voor cellenbeton”,
herinnert ons Francis Robert graag. “Dat materiaal biedt
een bijzonder voordeel naar verwerkingssnelheid, naast
tal van technische en thermische kwaliteiten, zonder
de kleur te vergeten! Dankzij de witte kleur brengt dit
bouwmateriaal een zekere helderheid in de veelal zeer
slecht verlichte opslagruimten, dit in tegenstelling tot
grijs beton. Tenslotte biedt dit materiaal ook nog een
competitieve prijs, zodat het zich aandient als voor de
hand liggende oplossing wanneer het bouwbudget strikt
beperkt is en we besparingen zoeken om voor te stellen
aan onze klanten.”
Alsmaar grotere gebouwen
“Bij de oprichting van abcd stelden we ons tot doel om de omzet
gedurende de eerste vier jaar met 50 miljoen euro te laten
stijgen, om eind 2009 een zakencijfer van 200 miljoen euro te
totaliseren. Vandaag mogen we stellen dat het eerste deel van
deze doelstelling al bereikt is, want eind 2008 haalden we een
zakencijfer van ongeveer 150 miljoen euro. Rekening houdend
met de huidige conjunctuur, hopen we dit jaar onze activiteiten
op hetzelfde peil te kunnen houden als in 2008”, verklaart Francis
Robert. De vooruitgang vertoonde een constante sinds de
oprichting van de onderneming en dat zowel op het financiële
vlak als voor de personeelsaanwerving. Van aanvankelijk 2
medewerkers, steeg het aantal tot 47 vandaag. Francis Robert
merkt ook op dat de omvang van de opdrachten toeneemt
voor wat de oppervlakte betreft, terwijl de kostprijs eerder een
daling vertoont. Het gemiddeld budget voor een opdracht bij
abcd schommelt rond de 10 miljoen euro. Als reactie op deze
vaststelling zoekt Francis Robert naar diversificatie van de
activiteiten voor zijn bedrijf, om aldus het rendement te verhogen
en de cyclische bewegingen uit te vlakken die kunnen voorkomen
in de sector van logistieke opslagruimten. “We vangen her en
der op dat dit soort activiteiten overbelast is in sommige regio’s,
ook al deel ik deze vaststelling niet. Ik zie het logistieke product
vooral als vergankelijk. Een gebouw dat 15 jaar geleden werd
gebouwd, is vandaag verouderd en beantwoordt niet langer aan

de actuele noden van de logistieke bedrijvigheid. De specificaties
voor de afmetingen zijn gewijzigd, er is een evolutie merkbaar bij
de geografische zones en de gebouwen liggen veel te dicht bij
de agglomeraties…”, stelt hij vast. “Men heeft het Angelsaksische
model gekopieerd en bouwt alsmaar groter. Wanneer de logistieke
standaard twintig jaar geleden 5.000m² bedroeg, dan is die
de voorbije jaren verzesvoudigd om nu 30.000m² te bedragen!
Gebouwen met een hoogte van 5 à 5,50 m werden in de jaren
negentig als groot beschouwd. Vandaag is de standaardhoogte
minimaal 10 m. Desondanks halen onze constructies nog niet
de dimensies die in Groot-Brittannië gehanteerd worden, waar
60.000m² en 10 m hoogte gemeengoed zijn geworden.” Dat alles
is slechts het logische gevolg van een industriële evolutie. De
middelen voor goederenbehandeling zijn niet meer dezelfde
en ook de opslagsystemen evolueren. Bestaat er dan een
renovatiemarkt voor logistieke gebouwen? Niets is minder zeker.
Het verhogen van een bestaande constructie van 5 naar 10 m,
brengt evenveel kosten mee als ze volledig te herbouwen,
daar initieel geen enkele voorziening werd getroffen voor het
uitvoeren van dergelijke werken. Enkel lichte renovatiewerken,
zoals het aanpassen van gebouwen aan de actuele normen
voor de brandveiligheid door het invoegen van brandwerende
scheidingswanden, kunnen in overweging genomen worden. Mooie
vooruitzichten voor de Hebel-wandplaten uit cellenbeton!
Laurent Denovillers
Opslagplaats Gazely te Beaulieu (F)
abcd
12 rue Godot de Mauroy
F-75009 Paris
T +33 1 53 30 74 10
F +33 1 44 90 72 11
www.abcd-group.eu
De Hebel-wanden, die gebruikt worden voor alle
brandwanden, garanderen een brandweerstand
EI 360 minuten.
73

74
Xella bouwt aan
scholen voor de
toekomst
Tekst | Eduard Coddé

In Schotland bouwt Laing O’Rourke, dat over de hele wereld
bedrijvig is, samen met Xella liefst 14 schoolcomplexen. Geen
enkele van deze scholen oogt identiek; ze hebben allen hun
opmerkelijk bijzonderheden. Zo typeert een stijgend aantal
verdiepingen de gebouwen van de Tynecastle Highschool, en toont
de lagere school van Bonaly een kunstvolle inkomhal met veel
hout en glas. “Ze moeten allen een “X-factor” uitstralen”, aldus
Chris Bailey, project manager bij Laing O’Rourke, “zonder wint
men in Groot-Britannië geen enkele grote officiële bouwopdracht.”
Met X-factor wordt ook een zekere eXtra bedoeld
Ook de Silka-elementen, die werden uitgekozen voor het
optrekken van de wanden, hebben hun eigen X-factor. Met
Silka bouwt men X-maal sneller dan met klassieke materialen.
Werfleider Kerry Carmine van het aannemersbedrijf Expanded Ltd.
getuigt: “Met gebruikelijk metselwerk schieten drie metselaars 13
m² per dag op.
Met Silka-elementen volstaan twee werkkrachten voor 40 m²!
De muren van de 825 m² grote sporthal van de Holy Rood High
School hebben we in 6 dagen opgetrokken. En dat met slechts
3 man en een kleine kraan. Meer was er niet nodig. “ Geen
wonder dat deze Nieuw-Zeelandse aannemer, die reeds 7 jaren
bouwprojecten voor Laing O’Rourke uitvoert, overtuigd is van het
Silka-elementensysteem.
De katholieke St. Augustins Hogeschool en de aanpalende
Forrester Staatsschool tellen 34.000 m² wandconstructie.
Meer dan 3.000 studenten zullen er op 32.000 m² studeren en
ontspanning vinden. De schoolcomplexen omvatten immers ook
een atletiekpiste, turnzalen, een klein zwembad, een theater voor
schoolvoorstellingen en een bibliotheek.
Het totale bouwproject voor de 14
onderwijsinstellingen is met meer dan 300
miljoen Pond gebudgetteerd. In Xella heeft
Laing O’Rourke een trouwe en efficiënte partner
gevonden voor zijn schoolprojecten.
75

76
School te Opitter, opgetrokken met
Silka-materialen.
Ontwerp : arch. Vandekerkhof & Baens
Passief bouwen is een hot topic, zo ook vandaag in Vlaanderen
als het gaat over scholenbouw.
In het verleden werd bij de bouw van scholen altijd uitgekeken
naar een zo laag mo-gelijke bouwprijs, zonder rekening te houden
met de operationele kosten (verwarming, verlichting, elektriciteit,
enz.). Tijdens de gebruiksduur van het gebouw kunnen deze hoog
oplopen, zeker als gevolg van de voortdurende stijging van de
energieprijzen.
Op 5 juli 2006 keurde het Vlaams Parlement eenparig het
ontwerp van decreet goed voor een inhaalbeweging bij de
schoolinfrastructuur. Vandaag zijn een slechte luchtkwaliteit en
hoge energiefacturen de meest opvallende tekortkomingen bij de
bestaande schoolgebouwen.
Vlaanderen besliste in de periode 2007 tot 2011 liefst 1 miljard
euro te zullen investeren in de bouw of renovatie van
211 schoolprojecten. De projecten worden geleid door een DBFMvennootschap,
dat instaat voor het ontwerp (Design), de bouw
(Build), de financiering (Finance) en het onderhoud (Maintenance)
van het schoolgebouw.
Kleuterschool te Sint-Katelijne-Waver, gebouwd
met Ytong-blokken en voorzien van een dak in
Hebel. Het schoolgebouw is ontworpen met het
oog op een minimaal energieverbruik.
Ontwerp : ooSTPool, arch. Jos Serneels.
Passiefconcept
voor Vlaamse
scholen
Binnen dit grootschalige investeringsproject valt tevens de
bouw van 25 passiefscholen, verdeeld over alle onderwijsnetten
en niveaus (basisonderwijs, secundair onderwijs en
volwassenenonderwijs). Samen vertegenwoordigt dit een
bouwvolume van 65.565 m² en een bouwbudget van 21 miljoen
euro. De meerkost voor het passiefbouwconcept wordt volledig
gesubsidieerd.
Sinds januari 2008 moeten alle bouwaanvragen voor nieuwe
scholen E70 halen. Dat betekent dat ze 30% energiezuiniger
moeten zijn dan de voordien gehanteerde E100-norm. De
daarmee gepaard gaande bijkomende investeringskosten worden
volledig terugbetaald via subsidies.
Passiefscholen gaan nog veel verder en tonen een energieverbruik
aan dat vier keer lager ligt dan dat van een gebruikelijke
nieuwbouwschool.

Kiezen voor duurzame bouwtechnieken vereist een
hogere investering voor de bouw als gevolg van
meer isolatie, duurdere kwaliteitsmaterialen en
specifieke technieken, maar stelt daar een lagere
operationele kost tegenover.
Enkele criteria uit de Kwaliteitsverklaring voor
Schoolgebouwen
Het bruto energieverbruik voor het verwarmen van de
ruimten moet kleiner zijn dan 15 kWh/m² per jaar.
De luchtdichtheid moet beneden de 0,6
gebouwvolumewisselingen per uur blijven.
Concreet brengt dit volgende richtwaarden (U-waarde) van:
0,85 W/m²K voor vensters en deuren;
0,80 W/m²K voor beglazing;
0,15 W/m²K voor wanden, vloeren en muren.
Kinderdagverblijf 't Kadeeken
te Ninove. De buitenmuren
werden opgetrokken met Hebelwandplaten,
afgewerkt met
kleurrijke Rockpanel-platen.
Ontwerp : arch. Filip De Mulder.
77

78
Xella : de ideale partner voor het passiefbouwen
Veelal is de isolatie in de buitenmuren van een passief gebouw
ongeveer 30 à 35 cm dik, al kan de dikte variëren naargelang de
gebruikte constructie- en isolatiematerialen.
XELLA biedt tal van innovatieve wandoplossingen binnen de
verschillende merken – SILKA, YTONG, HEBEL en MULTIPOR -
die perfect inspelen op deze isolatienoden en bovendien door hun
eenvoud bijdragen tot maximale efficiëntie op de werf met daaruit
voortvloeiend voordeel voor de realisatietijd van het project en het
bouwbudget.
Vanzelfsprekend laten alle voordelen van de innovatieve XELLAwandoplossingen
zich niet enkel valoriseren in scholenbouw, maar
ook in andere publieke bouwprojecten als overheidsgebouwen,
kantoren, sportcomplexen, RVT-instellingen, enz.
Eduard Coddé
Voorbeeld 1
Bouwlaag
Dikte
d
Isolatiewaarde
λ u (W/mK)
Binnenpleister 1 0,520
YTONG C1,6/300 48 0,080
Buitenpleister 1,5 1,200
Totale muurdikte 50,5 cm 0,16 W/m²K
Ytong
Zowel massieve Ytong-blokken als een
combinatie van de isolatiepanelen Multipor
met Ytong of Silka, laten toe aan de strengste
vereisten op het vlak van thermische isolatie
te voldoen.
Voor passiefgebouwen - met een U-waarde rond
0,15 W/m2K - heeft XELLA oplossingen uitgewerkt.
Hiervoor kan bijv. worden teruggegrepen naar
de enkelvoudige wandopbouw. In dat geval biedt
XELLA een YTONG-blok met een λ -waarde van
Ui
0,08 W/mK en een dikte van 48 cm. Samen met de
binnen- en buitenpleister voldoet deze wandopbouw
om de isolatie-eisen voor een passiefgebouw te behalen.

Bouwlaag
Voorbeeld 2
Dikte
d
Multipor
Ytong
Isolatiewaarde
λ u (W/mK)
Binnenpleister 1 0,520
YTONG C2/400 20 0,100
Isolatie MULTIPOR 20 0,045
Buitenpleister 1,5 1,200
Totale muurdikte 42,5 cm 0,15 W/m²K
Dit passiefgebouw (K15) te Leuven van de
Vlaamse Milieumaatschappij werd ontworpen met
Silka-blokken. Aan de buitenzijde is het gebouw
aangekleed met verduurzaamd hout.
Ontwerp : evr-Architecten
Hetzelfde geldt voor de combinatie van een YTONG-blok met
een dikte van 20 cm, aangevuld met een
MULTIPOR-isolatie van 20 cm dik. Deze opbouw is
goed voor een isolatiewaarde van 0,15 W/m²K.
De keuze voor deze laatste optie biedt een slanke
wandopbouw in vergelijking met andere oplossingen
voor passiefhuizen. Bovendien krijg je een homogeen
geheel voor de buitenmuur en profiteer je
van de voordelen van het steenachtige isolatiemateriaal.
79

80
A.Deko
Het wonen
van tot
herdacht
Tekst | Chloé Martin
Fotografie | Dries Van den Brande

A.Deko verzekert voor ieder project
een alles overkoepelende coördinatie,
met de grootste zorg voor alle details,
technieken en materialen aangepast
aan elke specifieke situatie. Zo ook bij
de renovatie van deze villa in Ukkel,
waar van binnenuit geïsoleerd werd met
gebruik van Multipor.
81

82
Bij dit project was de initiële doelstelling om de Brusselse woning te
strippen en vervolgens de ruimte-indeling te optimaliseren. Zo kon
de keuken – die al was aangebouwd aan de oorspronkelijke woning -
vergroten door het opengooien van twee overbodige kamertjes. De zolder
werd heringericht tot slaapkamer. Dankzij het toevoegen van een volledig
verdiepingsplan ontstonden twee bijkomende slaapkamers en evenveel
badkamers. Na de renovatie staan 300 m² bewoonbare oppervlakte ter
beschikking t.o.v. de oorspronkelijke 200 m².
Alain De Koninck begon in de architectuur
aanvankelijk in de klassieke vorm, later als
interieurarchitect. Vervolgens tekende hij vooral
projecten uit voor architecten. Hij is veeleer een man
van de praktijk dan een kantoormens. Zijn grote
bezorgdheid om de praktische kant van de zaken
leidde tot de oprichting van zijn eigen algemeen
aannemersbedrijf voor bouw en renovatie: A.Deko.
Ook vandaag adviseert hij nog vaak de klanten:
“Wanneer er geen architect betrokken is bij het
project, neem ik de zaken graag in eigen handen.
Ik adviseer over de volumes en de uit te voeren
veranderingen. Ik werk ook samen met een architecte,
die de nodige administratieve ondersteuning verleent
voor het bekomen van de bouwvergunningen. De
klanten tonen veel belangstelling voor deze werkwijze,
want ze hebben zelf niet de tijd om aan alles te
denken”, verduidelijkt Alain De Koninck.

In de actuele context van duurzaam bouwen en
het terugdringen van het energieverbruik biedt
Multipor een ideale oplossing voor de thermische
isolatie van gebouwen, zowel voor de binnen- als de
buitenkant. Het materiaal is eenvoudig te verwerken,
milieuvriendelijk en duurzaam. Een van de
karakteristieke eigenschappen van de panelen is hun
uitzicht en aanvoelen als een steenachtig materiaal.
Isolerende Multipor-panelen
A.Deko brengt alle bouwspecialiteiten samen onder een
overkoepelend bedrijf. Het team bestaat uit metselaars,
dakwerkers, schrijnwerkers, tegelzetters en andere specialisten
voor de afwerking. “Die veelzijdigheid is onontbeerlijk voor wie
zich wil waar maken in de renovatiesector. Enkel zo kan men alle
soorten opdrachten aan, van een gedeeltelijke vernieuwing van
een dak of gevel tot de volledige restauratie van een gebouw.
Naast het polyvalent team zijn snelheid en kwaliteit van de
uitvoering onze sterke troeven.” De werven hebben betrekking op
de meest uiteenlopende projecten: individuele woningen, kantoren,
winkels. De laatste jaren hebben de privé-woningen een groter
aandeel verworven in de orderportefeuille. “Wij voeren heel wat
renovaties uit, maar ook het aanbouwen of toevoegen van een
verdieping is regelmatig aan de orde.”
A.Deko was bij de eerste aannemersbedrijven in België om de
isolerende Multipor-panelen te testen, het nieuwste product in het
uitgebreide Xella-gamma.
“Omdat het gebouw heel wat isolatieproblemen stelde als gevolg
van koudebruggen en er bovendien ook schimmelvorming op de
muren voorkwam, raadde de leverancier van bouwmaterialen
dit product aan”, verklaart Alain De Koninck. “De villa dateert uit
de jaren vijftig en in die tijd was er van isoleren helemaal geen
sprake. Het betrof een oude woning met betonbalken en uit beton
gegoten rolluikkasten. Na het afkrabben, drong de noodzaak zich
op om van binnenuit te isoleren en zo de gevels aan de buitenkant
ongemoeid te laten.”
83

84
De ruimte-indeling verbeteren
Na enkele proeven toonde de aannemer zich overtuigd door het
steenachtig karakter en de densiteit van de Multipor-panelen. Zij
klinken en voelen aan als een massieve muur. “Dat is heel anders
bij een isolerende bekleding, die hol klinkt. De uitgangssituatie
was zeer lastig: de muren waren heel onregelmatig en in de
winterperiode waren de kamers ook nog erg vochtig. Maar het
werd een mooie ervaring, met een goed resultaat tot besluit.
Uiteindelijk vergemakkelijkte dit een vlot verloop van de
bezettingswerken.”

“De isolatie werd maximaal bestudeerd om de temperatuur te
kunnen beheren en te vermijden dat kamers teveel opwarmen in
de zomer en sterk afkoelen in de winter”, gaat Alain De Koninck
verder. Er is een meerlagig onderdak toegepast, samen met een
15 cm dikke isolatielaag uit glasvezel. Alle buitenmuren kregen
aan de binnenkant een isolatielaag uit Multipor.
De opdrachtgevers wensten een herschikking van de ruimten en
volumes, echter met behoud van sommige originele elementen
als trappen, leuningen, ingemaakte kasten en deuren. Voor al het
overige vertrouwden ze volledig op de aannemer: “Ik adviseer
de mensen graag bij de kleurkeuze, het bemeubelen, enz. Bij dit
project hebben we elke fase van de renovatie gesuperviseerd, van
de ontmanteling tot de afwerking van de luxe badkamers.”
Chloé Martin
A.Deko sprl
Drève de l'Infante, 29b
1410 Waterloo
T +32 2 353 29 49
F +32 2 353 29 53
adk@adeko.be
www.adeko.be
85

86
Cellenbeton,
een passief
bouwmateriaal
Thierry Quataert
Tekst | Chloé Martin
Fotografie | Clémence Gossart

Thierry Quataert stelt de voordelen van Ytong erg op
prijs, en ziet dat de vraag ernaar stijgt, en dit voor
allerhande projecten. Ytong is hét materiaal wanneer
hedendaagse esthetiek en kwaliteit inzake thermische
isolatie gevraagd worden.
Het ‘Atelier d’Architectes Quataert’ legt
het accent op een laag energieverbruik,
ongeacht of het gaat om privéwoningen,
sociale huisvesting of vakantieprojecten.
Architect Thierry Quataert nam het in 1952 door zijn vader
opgerichte architectenbureau over. Door het venster van zijn
kantoor, kijkt hij over de tuin uit op de sociale woningen die Lucien
Quataert in de jaren zestig ontwierp in Couvin. Vandaag blijft de
sociale woningbouw één van de kernactiviteiten voor zijn opvolger.
Het team van ‘Atelier d’Architectes Quataert’ is samengesteld
uit drie architecten, een interieurontwerper en een tekenaar. De
echtgenote van Thierry Quataert verzekert het administratieve
beheer.
Naast de opdrachten vanuit de openbare sector, beantwoordt
het architectenbureau ook de vraag van particuliere bouwheren,
in het bijzonder dan voor de bouw van passieve woningen. Voor
het bureau is dat al lang geen nieuwe aanpak meer. Zij zweren al
een kwarteeuw trouw aan Ytong. “Begin de jaren tachtig bouwde
ik al een eerste milieuvriendelijke woning met Ytong-blokken”,
blikt Thierry Quataert terug. “In het centrale deel hadden we
zelfs al vier zonnepanelen verwerkt onder een grote veranda. In
die tijd realiseerde architect Luc Schuiten ook al een autonome
woning temidden van de bossen. Stilaan begon men te isoleren
en bepaalde criteria te respecteren. Toen al beantwoordde Ytong
volledig aan de nieuwe doelstellingen.”
87

88
De sociale woningbouw –zowel nieuwbouw
als renovatie- is in volle bloei.
Overigens stijgt de vraag naar woningen in Ytong-blokken de
laatste twee tot drie jaar opmerkelijk in deze regio. “De mensen
hebben niet langer een baksteen in de maag. Ze beseffen dat de
isolatiewaarde gering is en geven ook steeds meer voorrang aan
de esthetiek van hun project, waarbij de afwerking met
sierpleister resulteert in een strakker en meer hedendaags uitzicht.
Wij bouwen alsmaar meer met cellenbeton. Bovendien kunnen de
klanten er in functie tot hun financiële draagkracht voor kiezen om
eerst de ruwbouw te realiseren en de gevelafwerking uit te stellen
tot later.” De architect prijst ook de Silka-producten aan: “Ze
hebben dezelfde draagkracht als beton!”

Sociale woningbouw
Tussen de recente werven laat de bouw van dertien sociale
woningen in het centrum van Couvin zich opmerken.
Opdrachtgever is de ‘Société Des Habitations de l’Eau Noire’,
die valt onder de bevoegdheid van de SWL (Société Wallonne
du Logement). Het gaat om eengezinswoningen met drie of vier
kamers en een bewoonbare oppervlakte variërend tussen 71 en
120 m². In het project integreren tevens een aantal woningen voor
mindervaliden. De woningen zijn ingeplant in de site van l’Espace
St Joseph, een oud braakliggend industrieterrein dat een nieuwe
bestemming kreeg. Ook voor dit project opteerde de maatschappij
voor het bouwen met Ytong, dit met het oog op een blijvende
energiebesparing voor de bewoners. Voor de verwarming van het
sanitaire water wordt gebruik gemaakt van zonne-energie.
Er lopen nog andere dossiers met deze dynamische sociale
huisvestingsmaatschappij. De architect werkt nog aan een
appartementsgebouw met acht wooneenheden in Villers le
Gambon en twaalf woningen in Florennes.
In de markt wijzigt de situatie voor de sociale woningbouw. Als
gevolg van het PEI, een uitgebreid programma voor renovatie
dat nu zowat vijf jaar geleden werd opgesteld door de SWL,
de Waalse huisvestingsmaatschappij die een patrimonium van
ongeveer 120.000 woningen beheert, bevinden tweederde van die
sociale woongelegenheden zich momenteel in een renovatiefase.
“Men renoveert de gebouwen, versterkt ze, maakt ze veiliger – in
het bijzonder voor wat de balkons betreft”, vult Thierry Quataert
aan. Voor deze grootschalige aanpak werkt hij rechtsreeks voor
de SWL als expert voor drie sociale huisvestingsmaatschappijen.
De binnenmuren werden
opgetrokken met Ytongblokken.
Dankzij de uitstekende
thermische isolatie van Ytong
kunnen de huurders van de
woningen besparen op hun
energie-uitgaven.
89

90
Atelier d’Architectes
Quataert scprl
Rue Regniessart 1
5660 Couvin
T +32 6 034 56 99
F +32 6 034 71 91
thierry.quataert@skynet.be
Passief bouwen
Van heel andere aard is het ontwerp van een nieuwe infrastructuur voor de
‘Football club Surice’ in Philippeville. Het betreft sanitaire voorzieningen en
kleedkamers op de benedenverdieping; een cafetaria voor 160 personen op
de verdieping. Ook in dit geval heeft men aandacht voor het terugdringen
van het energieverbruik. De verwarming van het water voor de sanitaire
installaties wordt verzekerd door het plaatsen van zonnepanelen. Verder
is er vloerverwarming. De ruwbouw wordt opgetrokken uit Ytong. Verder
worden glas en staal toegepast. Het project kan tot stand komen dankzij de
subsidiering door ‘Infra-Sport’.
Het architectenbureau mag zich verheugen over een snel groeiend aantal
projecten in Philippeville, waar de gemeente en het CPAS (=OCMW) veel
goede wil en dynamiek aan de dag leggen. Op de referentielijst prijken
twee dorpswoningen, een gemeentelijke feestzaal voor het dorp Surice en
de reconversie van een oude brouwerij – gebruik makend van Ytong - tot
lokalen voor jeugdbewegingen en middelgrote woongelegenheden op vraag
van het OCMW.
Nog andere paden worden bewandeld in Wallonië en Brussel. “Het gaat
in het bijzonder over een twintigtal gemeenten, waar het mogelijk is om
bestaande panden te slopen om er nadien nieuwbouw te realiseren tegen
verlaagd BTW-tarief – 6% i.p.v. de gebruikelijke 21%. Opdrachten bereiken
het architectenbureau ook vanuit Waals-Brabant. “Jammer genoeg stelt
zich een probleem door een tekort aan toegewijde werkkrachten voor
het bouwen van passieve woningen. Dergelijke woningen moeten perfect
wind- en waterdicht zijn”. De architect benadrukt: “Er is nochtans en groot
potentieel voor passieve woningen en steeds meer klanten beseffen dat dit
de toekomst is. Ytong-blokken passen optimaal in deze denkwijze.”
Chloé Martin

Wilt u alles weten over
de mogelijkheden en voordelen
van Hebel? Bezoek ons !
Hebel is het merk dat staat voor een brandveilig, modulair, ecologisch en duurzaam gamma cellenbetonplaten, die hun toepassing vinden in
allerhande gebouwen in de industriële en utiliteitssector.
Graag nodigen wij u uit om de Hebel-producten en –diensten in onze fabriek te Burcht beter te leren kennen. U kan zich inschrijven in 2
verschillende modules. Een infosessie à la carte in uw bedrijf is ook mogelijk.
Module
1
Uitgewerkt voor architecten, studiebureaus, gebouwbeheerders,
openbare instanties, bouwheren, aankopers, …
Module
2
Praktijkgerichte kennismaking, geschikt voor constructeurs, aannemers,
plaatsers, …
Richt zich vooral tot de conceptie van de gebouwen. Richt zich veeleer tot de uitvoering van de bouwprojecten.
Data: woensdag, 10 februari 2010 Data: woensdag, 23 september 2009
woensdag, 14 april 2010
Programma (wordt steeds aangepast in functie van de module):
- brandveiligheid van industriegebouwen, nieuw KB
- conceptie en opbouw brandmuren, daken, buitenmuren
- EPB-normering industriebouw
- Hebel-gamma: fysische eigenschappen, toepassingen, uitvoeringsdetails, …
- architecturale
ontwerpen
en
afwerkingsmogelijkheden
industrie- en utiliteitsgebouwen
- e.a.
- fabrieksbezoek
Duur : altijd van 13 u 30 stipt tot ± 17 u 30
U kan zich inschrijven door onderstaande antwoordstrook minstens 2 weken op voorhand
te faxen naar nr. 03/250 47 07 of u in te schrijven via onze website www.xella.be
of een mail te sturen naar hebel-be@xella.com.
U ontvangt enkele dagen voor uw bezoek altijd een bevestiging per mail.
BEDRIJF:
Adres:
Inschrijving voor HEBEL-infonamiddag op woensdag om 13h30
( invullen
per
deelnemer)
Naam deelnemer:
Functie:
Tel.:
E-mail: (verplicht in te vullen)
o Ons bedrijf zou graag gecontacteerd worden voor een infosessie intern bij ons ter plaatse.
91

92
Bouwen
is ons beroep
NMC sa
Tekst | Chloé Martin

Al meer dan 30 jaar lang is Eric Lefebvre,
medezaakvoerder bij NMC, aan de slag
met Ytong-blokken. Zijn enthousiasme
voor cellenbeton komt tot uiting in recente
projecten, zijn eigen privé-woning en een
klein landhuis.
NMC (Notre Métier Construire / Bouwen is ons Beroep) opende
in 1995 haar kantoren in het afgedankt stationsgebouw van
Vorst-Zuid. Eric Lefebvre en zijn schoonbroer John Lor stonden
aan de wieg van hun eigen bouwbedrijf. “Dat stationsgebouw
hebben we meteen gekocht. Het was een echte hartendief. We
waren helemaal vol van het idee om in een oude omgeving met
een ziel te kunnen werken”, blikt Eric Lefebvre terug. “We hadden
ons ongetwijfeld voordeliger kunnen vestigen in een industriezone.
Het stationsgebouw bleek aangetast door schimmelvorming
en daardoor voorbestemd voor de sloop. Wij hebben voor een
volledige renovatie gekozen. Het gebouw werd grondig gestript en
helemaal herbouwd: het dak, de vloeren, de elektrische installatie,
centrale verwarming op gas, enz.”
93

94
NMC heeft zojuist een verbouwing in Ukkel afgesloten. De
klant bezat een huis met enkel een benedenverdieping. De
verbouwing voegde daaraan een verdieping toe, gebruik
makend van Ytong-blokken en een gevelbekleding in
natuurlijke leisteen.
Familiebedrijf
Sinds de oprichting in 1981 is NMC altijd een familiebedrijf
gebleven. Door de jaren groeide het aantal medewerkers
uit tot twintig en nemen renovatiewerken een steeds groter
aandeel binnen hun activiteitenwaaier. “We beheren alle fasen
van de ruwbouw tot de afwerking. Er wordt samengewerkt
met architecten en ingenieurs voor de ontwikkeling van elk
nieuwbouw- of renovatieproject. Daar investeren we graag
de nodige tijd en energie in, om een resultaat te bereiken dat
beantwoordt aan de verwachtingen van alle betrokken partijen.”
Eric Lefebvre maakte al op zeer jeugdige leeftijd kennis met de
Ytong-blokken. “Ik begon al op mijn 14e te werken voor een kleine
aannemer in de streek van Chièvres, waar ik vandaan kom. Dat
was in de jaren zeventig. In die tijd woog een Ytong-blok veel
zwaarder en werd deze op traditionele wijze verwerkt met rode
mortel. Ik heb daar nadien mijn voordeel mee gedaan!”, glimlacht
de ondernemer. “Het materiaal was destijds vernieuwend, maar
veel minder gemakkelijk te verwerken dan momenteel het geval
is.”
Vandaag wordt het grootste deel van de verbouwingen die
NMC voor zijn rekening neemt, uitgevoerd in Ytong-blokken.
Vanwaar deze keuze? “Daar zijn heel wat argumenten voor,
maar laat ik beginnen met de netheid van het werk, de snelheid
van de verwerking en de eenvoud van de uitvoering: men kan
probleemloos de ruimten moduleren volgens de vraag van de
architecten. Het materiaal droogt snel en levert mooie vlakken op
voor de afwerking.”
Natuur en ecologie
Eric Lefebvre liet zijn eigen woning in Henegouwen volledig
optrekken in Ytong-blokken. “Ondanks de afwerking met
gevelstenen opteerde ik voor het gebruik van 24 cm dikke Ytongblokken
i.p.v. 20 cm om aldus het thermisch comfort op te voeren.
Mocht ik het overdoen, zou ik niet twijfelen om 30 cm blokken
aan te wenden”, bekent de aannemer vol enthousiasme voor het
product. “In heel de woning ervaart men een gevoel van welzijn,
ten dele toe te schrijven aan het gebruik van een natuurlijk en
ecologisch bouwmateriaal. Zowel ’s zomers als ’s winters blijft de
temperatuur in de woning mooi constant. Jaarlijks verbruik ik 2000
liter stookolie, maar ik geef toe dat ik ’s avonds wel eens de open
haard aansteek als bijverwarming.”
In de mate van het mogelijke tracht het bedrijf altijd te werken met
cellenbeton. “Toch blijven heel wat metselaars nog terughoudend
t.o.v. het bouwen met Ytong, omdat ze zo gewend zijn aan het
werken met traditionele gereedschappen”, betreurt Eric Lefebvre.
“Dat terwijl tal van andere vakmensen in de bouwsector er juist de
voordelen van inzien. Zo de elektrisch installateurs, die het gemak
van uitfrezen van kabelleidingen loven. Ytong laat zich heel
precies en rechtlijnig inslijpen, zodat er nadien minder pleisterwerk
aan te pas komt, wat het risico op koudebruggen uitsluit.”

NMC sa
Chemin d'Accès, 36
1190 Brussel / Vorst
T +32 2 376 55 29
F +32 2 333 09 60
info@nmc-construction.be
www.nmc-construction.be
Kennisoverdracht
Na meer dan dertig jaar activiteit in de bouwsector is Eric
Lefebvre moe van de alsmaar toenemende administratieve
beslommeringen en stedenbouwkundige voorschriften, die een
hinderpaal zijn gaan vormen voor een vlotte afhandeling van
sommige werven. “Soms wordt van ons verwacht meer een
ambtenaar te zijn dan een aannemer.” Binnen enkele jaren
overweegt de aannemer om een nieuwe wending te geven aan
zijn loopbaan en de overstap te maken naar het onderwijs. “Zo
kan ik mijn kennis overdragen en dat is heel belangrijk voor mij.”
Chloé Martin
Onlangs werd het aannemersbedrijf gecontacteerd voor
de renovatie van een klein landhuis, dat zich situeerde op
een achterplaats in Vorst. De eigenaar twijfelde niet om
de typische oude structuur te combineren met moderne
materialen. Aan de linkerkant werd het bestaande gebouw
vergroot met een aanbouw in Ytong-blokken, gecombineerd
met grijs gekleurd aluminium buitenschrijnwerk. In het
originele gebouw werd echter het rood geschilderde houten
schrijnwerk vernieuwd. Een stalen trap die de verdiepingen
verbindt, zorgt voor een verrassend hedendaags accent in
het project.
95

96
De
Triage-Lavoir
van Binche
verrijst uit zijn
assen
TPF Engineering
Tekst | Chloé Martin
Fotografie |Sapa Building System

De buitenrenovatie van een pareltje van de Waalse
industriële architectuur loopt ten einde: de Triage-
Lavoir van Binche. Dit project is een initiatief van
het Waalse Instituut voor het Patrimonium (IPW) en
stond onder leiding van de groep TPF, in associatie
met het architectuurbureau Arco team.
Met bijna 1000 medewerkers en een omzet van 71
miljoen euro, waarvan 60 % in het buitenland, is
TPF het tweede studiebureau in België. Het blijft
desondanks een zelfstandig bureau. Aanvankelijk
richtte het zich op energie en het principe van
de derde investeerder (Third Party Financing),
waaraan ook de naam werd ontleend. In de loop
der tijd ontwikkelde de onderneming zich ook in
traditionelere en minder cyclische engineering
markten in België. TPF dekt momenteel een groot
geografisch gebied en is actief in Frankrijk, Spanje,
Portugal, Roemenië, Polen, Algerije, Angola, India en
uiteraard België.
Triage-Lavoir du Centre
In 2003 is TPF een associatie aangegaan met andere
ondernemingen – IDEA, IMMOCITA, IPW, SPAQuE – in de s.a.
Triage-Lavoir du Centre voor de renovatie van de Triage-Lavoir
van Binche. Het project krijgt steun van de Europese Unie en het
Waalse gewest, via Feder kredieten, subsidies van het Marshall
plan voor renovatie van sites die economisch inactief zijn en
patrimoniumsubsidies.
Deze oude steenkoolwasserij zal, op middellange termijn, nieuwe
bewoners krijgen: het IFAPME (centrum voor beroepsopleiding:
hedendaagse ambachten – design), opslagruimten voor federale
diensten alsook kantoren van openbare of private ondernemingen.
14.000 m² is reeds bestemd en de resterende 8.000 m² wordt
aangeboden in loten van 200 tot 1.200 m².
Het renovatieproject werd toevertrouwd aan het
architectenbureau Arco team, in nauwe samenwerking met het
studiebureau TPF-Engineering, dat het projectmanagement voor
zijn rekening neemt, de stabiliteitstudies en bijzondere technieken,
alsook de coördinatie van de uitvoering en de veiligheid. Diverse
elementen dragen bij tot de charme van de locatie, zoals het
waterbassin aan de voorzijde, de gevels, het dak, de trappen, de
zuidelijke travee (waar de transportbanden voor steenkool zich
bevonden), de silo’s …
We geloven in dit gebouw, het is een visitekaartje”, gaat Rodolphe
Carvalho, project manager van TPF Engineering, verder. “Het
project raakt enorm veel mensen, van dichtbij of van ver, in het
bijzonder de bevolking van Binche. Het gebouw maakt deel uit van
de geschiedenis van de streek: de oude koolmijnen. Toen de site
tijdens de Patrimoniumdagen in 2007 opengesteld werd voor het
publiek was er dan ook een grote belangstelling.
Doordat het gebouw geklasseerd is, moet een project
begeleidingscomité – bestaande uit kunstgeschiedkundigen,
architecten, personeel van de dienst Monumenten en
Landschappen en de dienst Stedenbouw van de Stad Binche – de
beslissingen nemen. “Zeer open en constructieve mensen die zich
goed bewust zijn van de technische eisen”.
De renovatie van de betonnen gevels werd afgerond in 2006.
Hierbij werd gebruik gemaakt van realkalisatie, een elektroosmotisch
procedé dat toelaat om het beton in zijn oorspronkelijke
staat te herstellen en de corrosie van de wapening te stoppen.
Deze fase werd onmiddellijk gevolgd door de vervanging van de
ramen en het herstel van de dakbedekking. Vervolgens stonden de
binnenrestauratie en -inrichting, een nieuwbouw aan de achterzijde
en de aanleg van de omgeving op de agenda.
Harmonie tussen heden en verleden
Inzake architectuur lag de uitdaging in het simultaan benadrukken van
de patrimoniale waarde en de toekomstige functies van het gebouw.
Zo werd de buitenkant van het gebouw behandeld met moderne en
duurzame procedés en behield het zijn oorspronkelijk aanzicht. Aan
de binnenzijde zijn oude en nieuwe delen zeer duidelijk van elkaar te
onderscheiden.
Het architectuurbureau koos voor hedendaagse materialen, zoals
bepleistering in primaire kleuren, vloerbedekking in epoxy,
skeletbouw uit roestvast staal, aluminium en glas..., zodat de
nieuwe functies tot uiting kunnen komen in eenvoudige en
sobere volumes. Architect Juan-Luis Rodriguez Samper: “Om de
architectuurkwaliteiten van dit omvangrijke gebouw maximaal te
behouden, meerbepaald de bijzondere binneninrichting, kiest het
renovatieproject er voor om de nieuwe functies te kenmerken door
een uitgesproken hedendaagse inrichting. Die contrasteert met de
patrimoniale zones door de materiaalkeuze en de uitgesproken
kleuren. Bepaalde hiervan, geïntegreerd in de gemeenschappelijke
zones, zijn zichtbaar of toegankelijk voor het publiek bij bepaalde
gelegenheden, in het kader van een didactisch parcours”.
Tevens werd de kwaliteit van indeling en transparantie behouden,
alsook de geklasseerde elementen die getuigen van de industriële
activiteit uit het verleden: kuipen, silo’s, schuine hellingen,
enz. Verder ging bijzondere aandacht uit naar de lichtstudie.
“Deze plaats straalt iets krachtigs uit en licht speelt hierbij een
belangrijke rol. De lichtinval verandert ook met de seizoenen. In de
herfst, als de zon laag staat, ontstaat er bijna een grafische compositie”,
vult de architect aan.
97

98
Transparantie en ondoorzichtigheid
De lichtinval in het hart van het gebouw gebeurt hoofdzakelijk
door de zuidelijke travee , evenals door de indeling van de
mezzanines en een atrium die zich tot bijna over de volledige
hoogte van het gebouw uitstrekken. Nieuwe wanden uit glas en
aluminium laten licht door in de kantoren en behouden zo een
visuele transparantie. “Verder worden ondoorzichtige wanden
geplaatst met grote grafische voorstellingen, zoals grote logo’s
van liften, die functionaliteit met esthetiek combineren”, aldus de
architect.
De aluminium profielen van de ramen werden speciaal ontworpen
om zich probleemloos in het gebouw te integreren. Dit gebeurde in
samenwerking met Sapa Building System. “We zijn zeer tevreden
over de uitvoering en de verstandhouding met deze onderneming.
Ze zijn geslaagd in de technische uitdaging om een raamsysteem
te ontwikkelen met onzichtbare vleugels, geïntegreerd in
draagkaders met specifieke afmetingen”. De oorspronkelijke
ramen bestonden uit geprefabriceerd beton voorzien van enkele
beglazing. “In die tijd dacht men helemaal niet aan isolatie, terwijl
energienormen momenteel een prioriteit zijn”.
De inschrijving voor het lot van het buitenschrijnwerk, met een
globale raamoppervlakte van +/- 3000 m², werd binnengehaald
door de tijdelijke vereniging Atalu & Henri Dethier.
Op basis van het prototype van de aluminium constructeur Atalu,
goedgekeurd door de diensten patrimonium beheer, zorgde Sapa
Building System - in nauwe samenwerking met deze twee partners
- voor de studie, het ontwerp en de extrusie van profielen op maat.
De onderneming Atalu uit Ath was verantwoordelijk voor het
werfbeheer, de plaatsing van het aluminium schrijnwerk, alsook
de productie en het verlijmen van het glas in de openende ramen.
Dit gebeurde in samenwerking met de studiebureaus van Sapa
Building System en 3M.
De onderneming Henri Dethier uit Waimes nam de productie
van de samengestelde vaste delen voor haar rekening. Om
de productiekosten aanzienlijk terug te dringen, voerden
technischeverantwoordelijken een volautomatische
productieprocedure in ondersteund door de ICT-afdeling van Sapa
Building System.
De optimalisering van profielen en de vereenvoudiging van
bevestigingsstukken en dichtheidselementen liet toe om het
aandeel uitval aanzienlijk te verminderen.
Hetzelfde geldt voor de dakbedekking, momenteel in
afwerkingfase: “Het dak is geïsoleerd met rotswol en een EPDM
dichtingmembraan. Beschadigde structuurelementen werden
vervangen, rekening houdend met het oorspronkelijke uitzicht”.
Beetje bij beetje heeft de Triage-Lavoir van Binche een nieuw
kleedje gekregen, maar zonder hierbij zijn geest te verliezen.
Nieuwe muren uit glas en aluminium laten licht door in
de kantoren en behouden zo een visuele transparantie.
De aluminium raamprofielen voor dit gebouw werden,
in samenwerking met Sapa Building System, specifiek
voor dit gebouw ontwikkeld.
Duurzame ontwikkeling
Het behoud en de recuperatie van een bestaand gebouw vermijdt
de productie van afvalmateriaal en het gebruik van nieuwe
materialen. De verbeterde isolatie van gevels en dakbedekkingen
vermindert het energieverbruik. Dankzij aluminium ramen (volledig
recycleerbaar materiaal) en super isolerende beglazing met
zonnefactor vermindert de oververhitting in het gebouw en is
airconditioning overbodig.
Bij de binneninrichting werden functies die geen natuurlijk licht
nodig hebben in het midden geplaatst en functies die natuurlijk
licht nodig hebben, aan de gevelzijde.
Bepaalde delen van het project, buiten het geklasseerde
monument, bevatten verder groendaken om de hygrometrie van
de omgeving te regelen. Deze daken zijn een buffer bij onweer en
vermijden een overbelasting van het rioolnet.
Voor wat de omgeving betreft, beperkt de aanleg van
landschapsparkings met drainerende materialen het aantal
mogelijks onderstromende wegen tot een strikt minimum. Het
grootste deel van de site wordt gebruikt als groene ruimte. De
aanleg van bloemenweiden zorgt voor de ontwikkeling van de
lokale fauna en flora.

Artistieke projecties
De plaats laat niemand onberoerd. Enkele jaren geleden wijdde
fotograaf Marie-Françoise Plissart een reportage aan de site.
“Twee vrienden hadden me gesproken over de wasserij. Het was
een plaats waarnaar ik altijd al had gezocht. Een jaar lang bracht
ik er ieder vrij moment door. De laatste foto die ik nam, was de
mooiste. Ik had drie dagen nodig om haar te nemen. Het is een
omgeving die alle herinneringen weer naar boven haalt. Mijn
herinneringen – de wasserij werd gebouwd in mijn geboortejaar en
maakte veel in mij los –, maar ook van omwonenden of passanten.
Men komt in het oneindige terecht: een deur gaat open, nog een
andere, zoals de band van Möbius. In de zomer heb ik er mensen
zien picknicken en zien rondlopen, horen roepen en die, in de
winter, zelfs ramen stukgooiden …”.
Als reflectiematerie voor architectuurstudenten, leende de site
zich eveneens voor de uitwerking van futuristische scenario’s.
Gérard Béthume, professor architectuur aan het Victor Horta
Instituut: “Men heeft zich de vraag gesteld in welke mate het
gebouw vernieuwing zou kunnen brengen inzake bestemming.
Dit is een interessante manier om de ruimte te zien en te
sensibiliseren rond perspectieven. De architectuur is utopisch
en emotioneel. Meer nog, het gebouw verschijnt als een object
gekoppeld aan een visie van een bijzonder grondgebied, net als
de vijvers en steenbergen in de omgeving. De studenten hebben er
enorm veel in gezien”.
Chloé Martin
TPF Engineering
Haveskerckelaan 46,
1190 Brussel
T +32 2 370 19 70
F +32 2 370 19 11
roc@tpf.be
www.tpf.eu
99

100
The Red
Fotografie | Fotostudio Tholenaars
zeldzame bouwuitdaging
op een postzegel

Wat doe je als je als bouwer op een klein
oppervlak hoogbouw én een aangrenzend
gebouw met een flinke overkraging
wilt realiseren? Dan ga je op zoek naar
bouwmaterialen die eenvoudig zijn aan
te voeren, flexibel in het bouwproces
zijn toe te passen en snel te verwerken.
Materialen ook die zo veel mogelijk
‘op maat’ zijn en die gunstige fysische
eigenschappen in zich verenigen. The
Red Apple in het centrum van Rotterdam
steekt 120 meter de lucht in op een
bouwplaats die nauwelijks groter is dan
het grondoppervlak van het project.
Bouwtechnisch en logistiek een flinke
uitdaging.
The Red Apple wordt gebouwd op de punt van het
Wijnhaveneiland. Een stukje Rotterdam dat aan drie zijden wordt
omgeven door het water van de Scheepmakershaven en de
Wijnhaven. Bewoners hebben straks vanuit hun appartement zicht
op de Willemsbrug, de Maasboulevard en het centrum van de
stad.
Bouwtechnisch hoogstandje
Het project omvat de nieuwbouw van een 120 meter hoge
woontoren met een vuurrode, ‘golvende’ aluminium gevel met
daartussen glas en franse balkons. Hoe hoger de verdieping, des
te opener de gevel. Dwars op de toren staat het kopblok, dat
oogt alsof het van de toren is ‘afgekanteld’. Het bestaat uit een
kantoorgebouw met daarop een overkragend woongebouw van
negen woonlagen met een groot glazen atrium. Verder komen er
een éénlaagse ondergrondse parkeergarage, een bovengrondse
achtlaagse parkeergarage en winkelruimten. Het aansluitende
bestaande gebouw wordt gerenoveerd en in het plan geïntegreerd.
The Red Apple telt 231 appartementen, 3.870 vierkante meter
kantoorruimte en 1.580 vierkante meter winkelruimte.
Een bouwtechnisch hoogstandje vormt het overkragende
woongebouw. Een vakwerk staalconstructie van 130 ton houdt
de onderste twee verdiepingen op hun plaats. De stalen spanten
sluiten het bouwwerk als het ware op; de ondersteunende
kolommen zijn met schoren verankerd in het gebouw eronder.
Tijdens de bouw werd de onderste betonvloer van de overkraging
met twee cilinders (18 ton elk) een centimeter of zes opgedrukt.
De druk van de bovenliggende vloeren heeft ervoor gezorgd dat
de hele constructie weer keurig in het lood ligt.
101

102
Rood & groot
‘The Red Apple’ verwijst niet alleen naar de kleur van de gevels
van de woontoren en het aangrenzende kopblok, maar is ook
een knipoog naar ‘The Big Apple’, de stad New York waaraan
Rotterdam zich graag spiegelt als het om hoogbouw hoogbouw gaat. Tot
slot wortelt de de naam ook in de de geschiedenis van de de Maasstad:
via de naastgelegen Wijnhaven werden, naast allerlei andere
materialen en levensmiddelen, in vroeger tijden ook veel appels
per platbodem aangevoerd.

Profijt van Ytong
Logistiek gesproken is de bouw van The Red Apple een
zeldzame uitdaging, want de bouwplaats is niet groter dan de
spreekwoordelijke postzegel. Veel bouwmaterialen worden
noodgedwongen gefaseerd aangevoerd vanaf een tijdelijke
opslag in Rotterdam-Zuid. Het is dus van het grootste belang dat
bouwmaterialen waar mogelijk precies op tijd en op maat worden
geleverd. Dat alle binnenwanden van de 231 appartementen,
inclusief die van de natte ruimten, worden opgetrokken uit Ytongseparatiepanelen,
was dan ook een bijzonder bewuste keuze.
Flip Streefkerk, hoofduitvoerder van Heijmerink- J.P. van Eesteren
Bouwcombinatie: ‘We hebben veel profijt van het werken met
Ytong-separatiepanelen. Groot voordeel is dat de panelen
naadloos meelopen in het hele proces. We kunnen ze bij Xella
afroepen op het moment dat we ze nodig hebben, ze worden per
appartement gesorteerd geleverd, ze kunnen tegen het vocht
waarmee je tijdens de ruwbouw altijd nog te maken hebt en
ze zijn snel en schoon te verwerken, zonder afval. In één week
voorzien we zodoende zonder problemen tien verdiepingen van
binnenwanden.’
Mooi van Ytong: separatiepanelen op maat
Ytong-separatiepanelen voor scheidingswanden
kunnen op elke gewenste maat worden geleverd. De
standaardhoogte varieert van 2,6 tot 3 m; op aanvraag
zijn ook uitvoeringen tot 3,4 m mogelijk. Behalve het feit
dat Ytong-separatiepanelen flexibel inzetbaar zijn in
het bouwproces, zijn ze ook brandwerend en akoestisch
isolerend. Scheidingswanden tussen bijvoorbeeld twee
slaapkamers of twee kantoorruimten worden uitgevoerd
in panelen met een dikte van 100 millimeter in de
gewichtsklasse C5/800.
103

104
DO’S AND DONT’S
ivm profiel-isolatie en
U-waarden, de details
maken het verschil
Sapa Building System lanceert energievriendelijke
Avantis 70 en 75
Gebouwen moeten vandaag almaar energievriendelijker zijn. Dé
sleutel tot het meest energievriendelijke gebouw ligt niet enkel
bij het gekozen bouwsysteem of de dikte van het isolatiepakket.
Ook in ogenschijnlijke details zoals raamprofielen kan een verschil
worden gemaakt. Niet alleen het geselecteerde profiel, ook de
berekeningswijze van de warmtegeleidingscoëfficiënt (U-waarde)
speelt een gevoelige rol in het eindresultaat. Product Manager
Willy Houben en Sales Support Manager Eddy Arron van Sapa
Building System lichten de belangrijkste wijzigingen van het
rekenen in U-waarden toe, stellen de nieuwe Avantis-reeks voor
en geven aan welke maatregelen je als ontwerper en constructeur
kan nemen om een energievriendelijker eindresultaat te krijgen.
De warmtegeleidingscoëfficiënt van buitenschrijnwerk wordt
tegenwoordig uitgedrukt in de U-waarde. Tot voor 10 jaar rekenden
we nog in K-waarde. De omschakeling naar de U-waarde was
belangrijk om nauwkeurigere waarden te krijgen. Laat ons om een
duidelijk beeld te krijgen nog eens op een rijtje zetten van waar we
komen en waar we vandaag staan.
Tot 1998 rekenden we in K-waarden volgens de Duitse DIN 4108norm.
Volgens deze norm werden de profielsystemen ingedeeld
in klassen volgens hun warmtegeleidingscoëfficiënt. Klasse 1.0
had bijvoorbeeld een maximale K-waarde van 2,0 W/m²K, terwijl
de hoogste klasse 3 de systemen met een waarde > 3,5 W/m²K
verzamelde.
“In de oude rekenmethode werd per profielsysteem één
rekenwaarde gehanteerd. De bovengrens van deze K-waarde
bepaalde in welke klasse het profiel viel. Daardoor werd
voor de omrekening naar de K-waarde voor het raam (K ) f
met bovenwaardes van de warmtegeleidingscoëfficiënt van
de profielen gerekend, wat een vertekend eindresultaat gaf,”
verduidelijkt Willy Houben.

Om nauwkeuriger te kunnen rekenen, werden op basis van
de EN 10 077 de U-waarden ingevoerd. Daarbij staat Uf voor de warmtegeleidingscoëfficiënt van het frame, U voor g
de warmtegeleidingscoëfficiënt van het glas en U voor de
w
warmtegeleidingscoëfficiënt van het totale raam.
De nauwkeurigere resultaten - dankzij het rekenen volgens de
EN 10 077- hebben onmiskenbaar gunstige gevolgen voor de
E-peilberekening van het totale gebouw.
De invloed van Psi
Volgens de nieuwe rekenmethode wordt de
warmtegeleidingscoëfficiënt voor elke profielcombinatie
afzonderlijk berekend. Er wordt dus geen waarde per groep meer
bepaald, maar er is een specifieke waarde voor elke mogelijke
profielcombinatie (kader-vleugel, T-profiel,…)
In de nieuwe berekening wordt ook een extra parameter gebruikt:
Ψ(psi). Deze parameter staat voor het warmteverlies ter hoogte
van de inklemming van het glas. De berekening van de U-waarde
gebeurt volgens de formule zoals hieronder voorgesteld :
ψ
ψ
105

106
De invloed van Ψ in de nieuwe berekeningswijze mag volgens
Willy Houben niet onderschat worden. De waarde van U wordt
g
immers bepaald in het midden van het glas. Hier worden de
glasbladen van elkaar gescheiden door Argon. Maar U houdt
g
geen rekening met de randzone waar de glasbladen niet alleen
via de afstandshouder -of spacer- rechtstreeks in contact staan
met elkaar, maar ook nog eens via de profielen met de (buiten)
omgeving. De warmte – of koude – wordt hier dus beter geleid. De
invloed van de gebruikte spacer is dan ook cruciaal.”
Maak je raam energievriendelijker
De preciezere berekeningswijze mag dan wel bijdragen tot een
meer waarheidsgetrouwe indicatie van de U -waarde van het
w
raam, het beïnvloedt de eigenlijke prestatie van het raam niet.
Die kan je als ontwerper of constructeur zelf gevoelig verbeteren
wanneer je enkele aandachtspunten respecteert.
Reken met de juiste gegevens
Het mag intussen duidelijk zijn dat het rekenen met de tabellen
met de warmtedoorgangscoëfficiënten niet de meest exacte
werkwijze is. Beter is het een berekening te maken voor iedere
raam- of deurpartij. Sapa Building System biedt met Sapa Thermic
een handig programma aan om op basis van het gekozen profiel,
het glas en de spacerkeuze de exacte U -waarde te bepalen, dit
w
volledig maatafhankelijk en tot op de millimeter nauwkeurig.
Geïnteresseerde architecten kunnen het programma Sapa
Thermic gratis downloaden op www.sapatechnic.com. Nadat u
zich op deze site aangemeld heeft en u toegang werd verleend,
vindt u Sapa Thermic bij “downloads”.
Eenmaal geregistreerd, kan u op Sapa Technic tevens de volledige
gegevensbank van Sapa Building System raadplegen zoals Dxf
tekeningen, catalogi, brochures en dergelijke meer.
Kies de juiste verhouding tussen beglazing en
profiel
Houd de oppervlakte van het aluminium in de totale
raamoppervlakte zo klein mogelijk door een juiste productkeuze
te maken. Gebruik bijvoorbeeld geen zware profielen voor een
klein raam.
Maak de juiste glaskeuze
Vandaag is beglazing met een U-waarde van 1,1 W/m²K de
standaard. Wie echt energiezuinig wil zijn, heeft keuze uit
beglazing met een U-waarde tot 0,5 W/m²K.
Let op de diepte van de thermische zone
Hoe dieper de thermische zone, des te groter de overgangszone
tussen binnen en buiten. Door het vergroten van deze zone dringt
de koude moeilijker naar binnen.
De thermische onderbreking – steeg in het vakjargon – tussen het
binnen- en buitenprofiel bestaat uit glasvezelversterkte
polyamide. In een enkelvoudige vormgeving kan deze kunststof
het torsingseffect tijdens het lakprocédé op 200°C opvangen
tot een breedte van 35 mm. Wanneer een grotere diepte nodig
is, moet een stabielere steeg worden gebruikt, bijvoorbeeld
een meerkamersteeg met holle kamers. Hierdoor verhoogt de
stabiliteit aanzienlijk. Sapa Building System gebruikt bijgevolg de
enkelvoudige steeg in de nieuwe Avantis 70-serie, terwijl in de
nieuwe Avantis 75-serie een meervoudige steeg wordt toegepast.
Onderschep de koude zo snel mogelijk
Bij een opengaand raam vormt de middendichting niet alleen
een waterkering voor eventueel binnengedrongen water, maar
vormt zij ook een barrière tussen buiten en binnen. Door deze
middendichting meer naar het buitenprofiel te verplaatsen,
verkleint de koude zone aan de buitenzijde van het samengesteld
profiel. Hierdoor koelt de lucht aan de warme zijde minder snel af.
Door een bijkomende massavergroting in coëxtrusie, heeft Sapa
Building System deze middendichtingen in zijn nieuwe Avantis 70
en 75-gamma gevoelig verbeterd en de temperatuursoverdracht
via radiatie tot een uiterst minimum herleid.
Vul de thermische zone op
Een volgende stap om de koudestraling te verminderen is
het opvullen van de thermische zone met een voorgevormde
schuimisolatie. Na een grondig praktisch en materiaalonderzoek
heeft Sapa Building System hier voor polyethyleen infills op
basis van het “Foam-Power”-principe gekozen. Naast in het reeds
bestaande profielsysteem Excellence 75 SI, wordt dit “Foam-
Power”-principe nu ook toegepast in bepaalde versies van de
Avantis 70 en 75.
Het unieke aan deze nieuwe reeksen is bovendien dat het “Foam-
Power”-principe als het ware als een sjaal rond de opengaande
raamdelen kan geplaatst worden waardoor de thermische
prestaties van de profielreeks gevoelig verhoogd worden.

Avantis 75 SI
Schakel de koudestraling volledig uit
Foam-Power
De open stelruimte rondom de geplaatste beglazing is een bron
van koudestraling aangezien er hier standaard geen isolerend
materiaal aanwezig is.
Door het toepassen van thermisch verbeterde beglazingsrubbers
met verlengde lippen wordt de rechtstreekse koudestraling van
buiten- naar binnenprofiel belet.
Het verhaal is echter compleet wanneer de open ruimte in
de glassponning tussen de beglazing en het profiel zelf wordt
opgevuld met een speciaal ontworpen polyethyleenstrip.
Hierdoor wordt een compleet homogeen isolatiepakket tussen
de aluminium buiten- en binnenschaal opgebouwd en wordt de
thermische overgang rond de beglazing volledig geneutraliseerd.
Gebruik onderbouwrubbers
Een raam dat te ver naar buiten of binnen geplaatst wordt, kan
een koudebrug creëren doordat één van de profielen een brug
slaat tussen de raamdorpel en de binnenomgeving. Dergelijke
koudebruggen kunnen vermeden worden door het gebruik van
onderbouwrubbers.
Bouw luchtdicht
Voor het buitenschrijnwerk betekent dit dat de aansluiting tussen
ramen en deuren en de ruwbouw goed verzorgd moet worden.
Dit kan door een membraan te plaatsen dat de zone tussen
beide bouwdelen dichtmaakt. Sapa Building System heeft hiertoe
overigens EPDM-slabben in het gamma.
Plaats isolatie rond de ramen
EPDM-slabben zorgen voor een luchtdichte bouwaansluiting. Ze
hebben echter geen isolerende functie.
Zorg er daarom ook voor dat de ruimte tussen de raamprofielen
en de ruwbouw goed wordt opgevuld met isolatie(schuim).
Ventileer
Goed isoleren en luchtdicht bouwen maakt ventileren
noodzakelijk. Het toepassen van de ventilatieprincipes en de goed
isolerende beglazing betekent echter niet dat de woning volledig
vrij zal zijn van condensatie op de ramen. Die is afhankelijk van de
leefwijze en de manier van ventileren,…
U wenst te weten of er een profielsysteem bestaat dat met al
deze tips rekening houdt? Zeer zeker! U kan ervoor terecht bij
Sapa Building System!
107

108
Het beste op de markt
Met Avantis 70 en 75 biedt Sapa Building System in één systeem een antwoord op heel wat van
de bovenstaande aandachtspunten. De basisversie van de Avantis 70 legt al een U -waarde van
f
2,3 W/m²K voor dankzij de inbouwdiepte en de omegavormige polyamidestrips.
Deze U -waarde kan modulair nog verbeterd worden tot 1,4 W/m²K (zie onderstaande tabel),
f
afhankelijk van de gekozen opties : aangepaste rubbers, Foam-Power-principe etc.
Avantis 75 wordt ook dit voorjaar gelanceerd en scoort nog beter dan zijn kleine broertje
dankzij de grotere inbouwdiepte. En ook hier zijn verschillende isolatieniveaus mogelijk.
Met de introductie van Avantis 70 en 75 biedt Sapa Building System betaalbare oplossingen
met hoge prestaties. De Avantis SHI en Avantis 75SHI zijn vandaag zelfs de best beschikbare
oplossingen op de markt
Alle info op www.sapatechnic.com

THERMISCHE
THERMISCHE
UU ww 1,3* 1,3*
GARANTIE

Vooruitzien met Hebel.
Gebouwen ontwerpen is denken aan de toekomst. Eén ongelukkige vonk en jaren van inspanning van een ondernemer
gaan in rook op. Hebel heeft tal van constructieve oplossingen om rampen te voorkomen en bewijst reeds jaren zijn
effi ciëntie bij brand en explosie. Een doordacht ontwerp van de Hebel-wanden en -daken zal de druk van een explosie uit
het gebouw leiden. Rondvliegende brokstukken worden door de Hebel-wanden opgevangen.
Bouwen met Hebel is vooruitzien en de beste keuze voor de toekomst maken.
Hebel beschermt
bij explosie !
Hebel is een geregistreerd merk van de groep Xella