(PDF) van dit bulkboek.

De Beatrijs
een inleiding
Dit middeleeuwse gedicht gaat over een meisje, Beatrijs,
dat rond haar twaalfde jaar intreedt in een klooster voor
adellijke nonnen.
Dankzij haar toewijding (en haar hoge afkomst?) schopt
Beatrijs het in het klooster snel tot kosteres. Een belangrijke
taak. Elke dag als in de kloosterkerk de getijden (gebeden)
gezongen moeten worden, steekt zij de olielampen en
kaarsen aan, legt zij de gebedsboeken klaar voor de andere
nonnen en luidt zij de kerkklok.
Verder beheert zij verschillende sleutels van het klooster.
Dit komt haar snel van pas: niet om iemand binnen te
laten, maar om zelf te kunnen vluchten. Want als non zat je
in die tijd echt levenslang opgesloten in het klooster.
Beatrijs is verliefd
Wat is het geval? Op het eerste gezicht lijkt Beatrijs
prima te aarden in het kloosterleven. Maar diep in haar hart
is het vuur van haar jeugdliefde blijven smeulen. Beatrijs is
opgegroeid in een adellijk gezin. Aan haar edele afkomst
heeft ze haar knappe smoeltje en haar beschaafde manieren
te danken en is ze gewend geraakt aan een luxe leventje.
En aan het omgaan met jongens. Op één jongen, haar
jeugdliefde, is ze nog steeds verliefd.
In het klooster groeit die verliefdheid uit tot een obsessie.
En natuurlijk helpt de duivel een handje door haar
fantasieën en verlangens aan te wakkeren.
Beatrijs is zich goed bewust van haar plichten als non. Ze
vecht tegen haar ‘slechte’gevoelens door te vasten en zich
te kastijden (zichzelf te geselen met een zweep). Ze bidt
intens tot God, maar haar verlangen naar die jongen blijft,
en ze voelt dat ze het kloosterleven zal verlaten. Ze stuurt
een bode naar haar geliefde met een brief, waarin zij de
jongeman vraagt naar het klooster te komen.
De minnaar
Zo snel hij kan, rijdt de minnaar op zijn paard naar het
klooster en wordt binnengelaten in het bezoekersvertrek
met het spreekvenstertje. Dit is de enige plek waar nonnen
met mensen van buiten het klooster kunnen spreken. Spoedig
verschijnt Beatrijs aan de andere kant van het raampje
met de tralies. Het komt er voor haar nu op aan: als de jongeman
de juiste woorden zegt, zal zij besluiten voor hem
het klooster te verlaten.
Zoals het hoort voor een beschaafde jonkvrouw,
spreekt zij in ‘hoofse’ (beschaafde) beeldspraak over haar
‘minnepijn’, in de hoop dat de jongeman op de juiste
manier antwoord geeft. De jongeling bevestigt dat de liefde
nog steeds wederzijds is. En uit zichzelf zegt hij dat hij
Beatrijs wil helpen om het klooster te ontvluchten. Hij belooft
haar een welvarend leven, en hij zweert haar eeuwige
trouw.
Dat is precies wat Beatrijs wilde horen. Haar besluit staat
nu vast: ze zal vluchten om met hem te gaan samenleven.
Het plan
Een week na hun ontmoeting moet de jongeman ‘s
nachts met alle benodigdheden terugkomen om haar op te
halen. Eerst gaat hij in de stad inkopen doen. Kosten noch
moeite spaart hij om zijn vriendin van alles te voorzien wat
een adellijke dame nodig heeft. Alleen de duurste kleren
en sieraden zijn goed genoeg. Een mooi voorbeeld van
de manier waarop sommige mannen denken dat ze een
meisje van hun liefde kunnen overtuigen. Zijn paard zwaar
bepakt met kostbaarheden en geld keert hij een week
later terug naar het klooster. In het duister wacht hij op zijn
vriendin onder de eglantier, de wilde rozenstruik, die in de
Middeleeuwen het zinnebeeld van de liefde is.
Ondertussen luidt Beatrijs die nacht de kerkklok nog
voor het nachtelijk gebed, maar als de nonnen na afloop
weer naar bed gaan, knielt Beatrijs voor het hoofdaltaar.
Daar bidt ze tot Christus en Maria om vergeving voor de
zonde die zij zal begaan. Ondanks al haar inspanningen
moet zij toegeven aan de lokroep van de aardse liefde. Dan
loopt zij naar het Maria-beeld en bekent nogmaals dat zij
het habijt (het kloosterkleed) niet langer om haar lichaam
kan verdragen. Haar habijt, sluier en sandalen legt zij op
het Maria-altaar, haar sleutels hangt zij aan het beeld, zodat
men ze de volgende ochtend gemakkelijk zal vinden bij het
3