restauratieplan Fort Kijkuit - Gemeente Wijdemeren

In de zuidmuur van de linker vleugel – de keuken – werd in het metselwerk een raamopening gemaakt. In deze
en twee bestaande raamopeningen in de westmuur werden kozijnen met draairamen geplaatst. De gehele
vensteropening werden met zware luiken afsluitbaar.
zie afbeelding 11
Om het bomvrije aspect te verbeteren werd op het voormalige buskruitmagazijn zowel als op de keuken een
betondekking toegevoegd. Evenzo werden de zuidmuren van respectievelijk het voormalige kruitmagazijn en de
keuken voorzien van een betonnen klamp 25 cm dikte.
Onder de vloer van de linker ruimte in het wachthuis werd een regenbak van 4,7 bij 5,4 meter tussen de
bestaande fundering aangebracht. De vloer van de regenbak bestond uit een omgekeerd gewelf. De regenbak
werd met een tongewelf afgedekt. Een overstort naar een vergaarbak onder de bestrating in de keel van het
gebouw werd voorzien. Boven de regenbak werd een pomp met gootsteen opgesteld.
Op de vergaarbak was eveneens de druipkoker - als lozingspunt van de drainage van het bovenvlak van het
wachthuis – aangesloten. De vergaarbak stond via een overstortriool weer in verbinding met de gracht.
zie afbeelding 12
In de oorspronkelijke achtermuur werden twee vensters vervangen en vrijwel alle schietgaten in de buitenmuren
werden met enkelsteens muurtjes afgedicht. Voor lichttoetreding in de bestaande ruimten in het wachthuis werd
in beide zijmuren een groot venster ingepast. Het houtwerk van deuren, ramen en kozijnen moest blijkens het
bestek binnen lichtgrijs en buiten donker chromaatgroen worden afgewerkt.
zie afbeelding 13
De bovenzijde van het oorspronkelijke wachthuis zowel als de nieuwe remises werd voorzien van een 1meter
dikke laag beton. Aan de voorzijde en op het fort kwam een gronddekking.
Tenslotte werd de binnenste gracht gedempt en de oorspronkelijke ophaalbrug verwijderd.
De gevels werden in 1937 voorzien van een camouflagebeschildering. De toegangen tot de remises zijn
vermoedelijk in datzelfde jaar verkleind. Evenzo zijn de ondiepe nissen in de buitenmuur dichtgezet met
metselwerk.
Kruithuis en wachtlokaal
Uit het bestek van 23 september 1879 en de tekeningen van oktober 1880 is de opbouw en constructie van het
gebouw nauwkeurig te achterhalen.
zie afbeelding 14
De kern van het gebouw bestaat uit twee kruitkamers van 4,29 bij 2,28 respectievelijk 2,68 meter, waar omheen
een ‘luchtingang’ van 60 cm breedte ligt. Aan de westzijde van deze kern liggen twee identieke ruimten van 4 bij
3,5 meter.
Het totale gebouw werd gefundeerd op 217 palen van 8 m lengte, waarvan 49 palen schorend werden geheid.
Hierover kwam een roosterwerk van kespen waarop een vloer van 9 cm dik werd aangebracht. Het bovenvlak
van de kespen moest op 1,8 m -/- NAP liggen. De gehele fundering werd uitgevoerd in dennenhout.
De stenen fundering moest hierop tot een meter hoogte worden opgetrokken. In de ‘luchtgang’ zowel als in de
twee kruitkamers werden tussen deze funderingsmuren gemetseld ‘aardbogen’ (=een omgekeerd gewelf)
aangebracht. Vervolgens werden de binnen- en buitenmuren tot de vereiste hoogte en met de voorgeschreven
dikte opgemetseld. Alle vertrekken werden overwelfd met een tongewelf. Bovenop de buitenmuren kwam tot 6
m + NAP een steunmuur, afgewerkt met een anderhalfsteens rollaag.
De gebogen vleugelmuur aan de noordwest-zijde sloot over een breedte van 4,65 m aan op het gebouw. De dikte
van deze muur liep terug tot 67 cm aan het uiteinde. De rechte vleugelmuur aan de andere zijde sloot over een
breedte van 2,5 m aan op het gebouw. De dikte liep identiek terug. Beide vleugelmuren werden tot 2,6 + AP in
volle dikte opgetrokken; hierboven verjongde het muurwerk tot de dikte van 67 cm werd bereikt.
In de zuidelijke vleugelmuur kwam een nis van 70 cm diepte, die werd afgesloten met schuifdeuren. Uit de
stukken blijkt niet waarvoor deze nis diende. 4
zie afbeelding 15 en 16
4 Mogelijk werden deze op het eerste gezicht doelloze nissen in het muurwerk opgenomen als onderdeel van de camouflage
van het fort. Voor de tegenpartij lijkt de met een zware deur afgesloten nis een hoofdtoegang tot het fort. Mogelijk werd er op
gespeculeerd dat de hierdoor misleidde tegenstanders hun vuurkracht op deze loze ‘ingang’ zouden richten.
Restauratiearchitectenbureau De Steunbeer BV
Restauratie- en uitbreidingsplan Fort Kijkuit te Vreeland
10