nummer 4 (pdf) - Literair Werk

Pauline Genee
Zaal 305
Dinsdagochtend om negen uur kwam het bericht: ons museum kreeg toestemming
om westerse impressionisten ten toon te stellen. Iedereen was euforisch
– we zijn in ons hart tenslotte allemaal Hermitazjniks. Hoe Anna
Vassilievna het voor elkaar had gekregen begreep echter niemand. Connecties
bij de Sovjetcommissie voor Volkskunst, werd gefluisterd. Ik wist
dat dat niet waar kon zijn. Haar vader, een baron, was jaren geleden in de
kampen verdwenen, net als haar broers.
Anna Vassilievna wijdde er niet over uit. Ze vouwde het telegram na haar
korte aankondiging in haar jaszak en keek zwijgend over de glinsterende
Neva.
Wij wachtten in de deuropening.
‘Nu dan,’ zei ze na enig moment. ‘Dit heeft lang genoeg geduurd.’ Ze draaide
zich om. ‘Aan het werk allemaal.’
Teleurgesteld maakten we aanstalten.
‘Niet jij, Irina. Kom mee naar beneden.’
Ik snelde achter haar aan. Niemand van ons was ooit in de ondergrondse
depots geweest – het exclusieve domein van de Directeur, de Hoofdconservator
en de Depotbeheerder.
Alexeij Ivanov leek ons te verwachten. Zwijgend stak hij de sleutel in het
goudbeslagen slot en stapte achteruit. ‘Gaat uw gang, Anna Vassilievna.’
De deur knarste open. Een muffe lucht sloeg ons vanuit het duister tegemoet.
Even wankelde ik op mijn benen; mijn pupillen hadden een paar
seconden nodig om te wennen aan het halfduister en ik hoorde de stem van
mijn oude professor: ‘Impressionisme weerspiegelt het verval van de burgerlijke
cultuur’ – een van de vele definities uit zijn eigen Sovjet Encyclopedie.
Anna Vassilievna stapte over de drempel. Het was alsof de jarenlang ongeziene
werken haar naar zich toezogen. Haar rug was gekromd, haar tred was
die van een jachtluipaard en haar blik kreeg iets waanzinnigs.
‘Kijk, kijk, kijk, Irina. Dit gaat niet over objecten of voorstellingen.’
Stapje voor stapje verschoof ze langs de doeken.
‘Dit gaat over licht, Irina. Licht.’
Ik stapte de gewelfde ruimte in. Nu pas durfde ik naar de collectie te kijken
MEI 2012 | Nummer 4 17