Jaargang 2013, Week 19

fysiotherapie
Oefentherapie bij longaandoeningen
In dit artikel geven wij u uitleg en informatie over
astma en COPD.
Astma
Astma is een aandoening die wordt gekarakteriseerd door
een chronische ontsteking van de luchtwegen. Bij gevoelige
personen veroorzaakt deze ontsteking terugkerende
episoden van piepen, kortademigheid, benauwdheid op
de borst en hoesten, vooral 's nachts en 's ochtends.
Deze symptomen gaan meestal gepaard met uitgebreide
beperkingen van de luchtstroom die zich spontaan of na
behandeling kan normaliseren. Deze ontsteking veroorzaakt
daarnaast een toename in gevoeligheid van de
luchtwegen voor veel verschillende prikkels.
COPD
COPD staat voor 'chronic obstructive pulmonary disease',
een chronische en langzaam groeiende longaandoening
waarbij het bereik van de luchtwegen geleidelijk vermindert
en het transport van de lucht naar de longen moeilijker
wordt. Het is een aandoening die blijvende schade
geeft aan de luchtwegen (een niet volledig onomkeerbare
luchtwegobstructie) die in het algemeen steeds erger
wordt en wordt veroorzaakt door een abnormale ontstekingsreactie
van de longen op schadelijke deeltjes of
gassen. De GOLD-classificatie staat voor 'global initiative
for chronic obstructive lung disease en werkt samen
met artsen, specialisten en officiële instanties wereldwijd
om de ziekte COPD onder de aandacht te brengen en
om de preventie en behandeling van deze ziekte te verbeteren.
GOLD geeft richtlijnen uit voor de diagnose,
behandeling en preventie van COPD.
Behandeling van longziekten
Na medicamenteuze behandeling voor astma, COPD of
andere longziekten blijven er vaak beperkingen in functie
bestaan. Deze beperkingen in functie worden geassocieerd
met klachten van dyspneu (kortademigheid), een
beperkte conditie (inspanningscapaciteit), beperkte
sociale mogelijkheden, toename van medicatie en mogelijk
ook een toename van sterfte. Het doel van de long-
Door Renee Kester
Fysionova
revalidatie is het opheffen of verminderen van deze
beperkingen. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat
de longrevalidatie zich heeft ontwikkeld tot één van de
belangrijkste behandelingsopties in internationale richtlijnen
voor behandeling van obstructieve longziekten.
Het is een feit dat de patiënten met longziekten een
longpathologie hebben, maar veel van deze klachten zijn
te wijten aan een vermindering van conditie en/of spierzwakte.
Deze patiënten mijden immers inspanningen
vanwege kortademigheid, vermoeidheid of angst.
Daarnaast ziet men bij veel longpatiënten een algemene
spierzwakte. Die spierzwakte kan het gevolg zijn van te
weinig beweging, ondervoeding, bloedarmoede, hartproblemen,
langdurig ontstekingsbeeld of een frequente
behandeling van corticosteroïden. Deze patiënten worden
in toenemende mate, na optimalisering van medicamenteuze
behandeling, opgenomen in een longrevalidatieprogramma.
Deze programma’s omvatten aangepaste
trainingsschema’s, voedingsadvies en eventuele psychosociale
begeleiding. Aangezien bij patiënten met longziekten
de oorzaken van inspanningsbeperkingen divers
zijn en van patiënt tot patiënt kunnen verschillen, is een
individueel trainingsschema van groot belang. Daarom
wordt er in kleine groepjes op individuele basis geoefend.
Van dergelijke revalidatieprogramma’s is duidelijk
aangetoond dat de inspanningscapaciteit en de levenskwaliteit
verbeteren. De patiënten hebben minder klachten
en de medische consumptie daalt. Dat betekent dat
ze minder frequent en minder lang in een ziekenhuis
opgenomen worden en minder kans op exacerbaties
(terugval) krijgen.
Ook wordt er aandacht besteed aan het stoppen met roken.
Veel patiënten denken ten onrechte dat het de moeite niet
meer is om te stoppen met roken als er longschade is. Uit
onderzoek blijkt dat het zeker de moeite loont om toch te
stoppen met roken. Zie hiervoor figuur 1.
Voor verdere informatie kunt u contact opnemen met een
contactpersoon gespecialiseerd op COPD.
De Uitstraling 49