Werk van gewone mensen: - Economy and Society of the Low ...

5. Op zoek naar een ijkpunt: bouwvakkers in 1505/06 en 1547
(Steenhouwer, ’s-Hertogenbosch, Luchtboogbeeld Sint-Jan)
In het discours over sociale ongelijkheid wordt echter vaak (al dan niet)
stilzwijgend de overgang gemaakt van relatieve naar absolute deprivatie. 43 Het
is inderdaad niet gemakkelijk zich een voorstelling te vormen van de absolute
inkomens en vermogens die schuilgingen achter de belastingaanslagen. Omdat
de bouwvakkers in levensstandaardstudies het beste bestudeerd zijn, lijkt het
dan ook nuttig om de sociale ongelijkheid (en de socio-professionele
hiërarchie) zoals ze uit de belastinglijsten kan gereconstrueerd worden, te
‘ijken’ aan de hand van de positie van de bouwvakkers in deze belastingen. 44
De zettingen van 1505/6 en 1547 zijn de enige twee waarin hetzelfde
criterium als belastingbasis werd genomen. Het zijn dan ook de documenten
die zich het beste lenen voor een vergelijking in de tijd. We keken daarin naar
diegenen die in de zettingen van 1505/06 en 1547 zelf als metselaar, leidekker
en timmerman werden opgeschreven. Het spreekt voor zich, dat de sociale
ongelijkheden binnen deze beroepsgroepen heel vaak groot zijn. Anderzijds
43 Bv. C.LIS & H.SOLY, Armoede, p. 92. J.DAMBRUYNE, Corporatieve middengroepen, p.504.
44 In de nabije toekomst plannen wij een onderzoek af te ronden waarin op basis van een
prosopografisch onderzoek een rechtstreekse brug wordt geslagen tussen de bouwvakkers en
bouwhandelaars zoals ze optreden in verschillende rekeningen enerzijds en de belastinglijsten
anderzijds.
- 12 -