Armoede en armoedebeleid Amsterdam, Stadsdeel Zuid - DSP-groep

werkende partner 77 . Van bijna 10 procent van de zelfstandigen zonder personeel is het
ondernemersinkomen in de jaren 2004-2008 niet de voornaamste inkomensbron geweest 78 .
Zzp’erschap en loondienst wisselen elkaar ook af. Van recent gestarte ondernemers (waaronder
een onbekend aantal zzp’ers) kiest 13% binnen een jaar weer voor het werknemerschap.
Terugkeer naar loondienst is mede afhankelijk van leeftijd: jongeren keren relatief minder vaak
terug dan ouderen. Van de zzp’ers ouder dan 50 jaar keert een vijfde weer terug in loondienst.
Vermoedelijk hangt de overstap van werknemer naar ondernemerschap op hogere leeftijd samen
met het ontbreken van alternatieven in loondienst 79 . In de literatuur wordt wel onderscheid gemaakt
tussen ‘opportunity entrepreneurs’ en ‘necessity entrepreneurs’. De eerste groep kiest voor het
ondernemerschap omdat ze ervan overtuigd zijn dat dit de beste optie voor hen is, terwijl de
tweede groep ondernemer wordt bij gebrek aan een aantrekkelijk alternatief. In de literatuur wordt
betoogd dat opportunity entrepreneurs succesvoller zijn dan necessity entrepreneurs 80 . Dat lijkt ook
vanzelfsprekend want als iemand het niet redt op de arbeidsmarkt, zal hij in de regel ook niet
beschikken over talenten om een succesvol ondernemer te kunnen zijn.
7.2 Aantal zzp’ers
Welke definitie ook gehanteerd wordt en hoe uiteenlopend de groep zzp’ers ook is, duidelijk is dat
het aantal zzp’ers sterk in opmars is. Het CBS telde in 2002 519.000 zzp’ers en 728.000 in 2011 81 .
De groei zit relatief en absoluut vooral bij de (niet-)commerciële dienstverlening.
Bedrijfssector 2002 2011 Verschil 2011 t.o.v.2002
Landbouw, bosbouw en visserij 83.000 64.000 - 19.000 (- 21,1%)
Nijverheid 84.000 124.000 + 40.000 (+ 47,6%)
Commerciële dienstverlening 214.000 312.000 + 98.000 (+ 45,8%)
Niet-commerciële dienstverlening 125.000 203.000 + 78.000 (+ 62,4%)
Bedrijfssector onbekend 13.000 25.000 + 12.000 (+ 92,3%)
Totaal 519.000 728.000 + 209.000 (+ 40,3%)
De groei manifesteert zich vooral bij hoger opgeleiden en mensen van 35 jaar en ouder. De
toename binnen de leeftijdscategorieën 35-45 jaar, 45-55 jaar en 55-65 jaar was ongeveer gelijk.
In 2011 maakten zzp’ers 9,2% uit van de totale werkzame beroepsbevolking.
Ook Amsterdam kent een toenemend aantal zzp’ers. In 2012 telde Amsterdam 47.000 zzp’ers.
Verreweg de meesten van hen (29.000) zijn actief in de commerciële dienstverlening en vooral in
Noot 77 Idem.
Noot 78 CBS, Het inkomen van flexwerkers en zelfstandigen zonder personeel, Den Haag 2011.
Noot 79 Idem.
Noot 80 W.J. Liebregts, Explaining economic performance of solo self-employed from a motivational perspective.
Empirical evidence from dutch micro data, Tilburg 2012.
Noot 81 CBS Webmagazine 22 mei 2012, Toename aantal zelfstandigen.
40 RAPPORT | Armoede en armoedebeleid Amsterdam, Stadsdeel Zuid | DSP-groep