Achter de hand (2008) - Nibud

eserveringsuitgaven. Alleen liquide bezittingen, zoals geld op een bankrekening en een niet-
geblokkeerde spaarrekening kan gebruikt worden. Vaste bezittingen, zoals de waarde van
het huis, zijn niet direct inzetbaar als dat nodig is. Dergelijke vermogensvormen kunnen dan
ook niet als buffer dienen. Daarom gebruiken we niet het totale vermogen, maar het
aanwezige liquide vermogen als richtlijn voor de buffer die wij huishoudens adviseren.
Behalve het liquide vermogen zijn de korte-termijnschulden van belang. Een huishouden met
schulden kan die beter eerst aflossen voordat het een buffer opbouwt.
Bij het vaststellen van de benodigde buffer, is het Nibud uitgegaan van het liquide vermogen
van huishoudens tussen de 23 en 65 jaar. Na hun 65-ste hebben veel huishoudens vaak een
relatief hoog liquide vermogen, maar dit is veelal voor meer zaken bedoeld dan alleen de
buffer. Het vermogen is dan niet langer een goede richtlijn voor de benodigde buffer. Ten
slotte kijken we naar het mediane in plaats van het gemiddelde liquide vermogen. Dit
voorkomt de invloed van huishoudens met een extreem hoog liquide vermogen dat veel
hoger ligt dan feitelijk als buffer noodzakelijk is.
Niet alle huishoudens zullen een gelijk bedrag nodig hebben als buffer. Daarom hebben we
onderzocht welke huishoudkenmerken van invloed zijn op het aanwezige liquide vermogen.
Als we naar de afzonderlijke vermogensvormen kijken, dan blijkt dat veelal het inkomen, de
leeftijd van de kostwinner en het type woning bepalend is voor de hoogte van het vermogen.
Dit zijn ook de factoren die het totale aanwezige liquide vermogen van huishoudens
verklaren. Vooral kopers blijken veel meer liquide vermogen te hebben dan huurders.
Daarom hebben we woningeigenaren en huurders apart geanalyseerd. Bij beiden blijkt dat
het vermogen stijgt met het inkomen en de leeftijd. De aanwezigheid van een partner en het
aantal kinderen is niet van invloed op het aanwezige liquide vermogen. Dit komt overeen met
de bevindingen uit het Nibud-onderzoek uit 2005, waaruit blijkt dat het gewenste financiële
reserve van huishoudens met en zonder kinderen ongeveer gelijk is.
Welk advies over de buffer geeft het Nibud?
Zoals eerder aangegeven, wil het Nibud huishoudens twee richtlijnen mee geven: een buffer
die aansluit bij de persoonlijke huishoudsituatie en een minimumbuffer.
De buffer die aansluit bij de persoonlijke huishoudsituatie is gebaseerd op de resultaten van
de analyse van het liquide vermogen van huishoudens. De geadviseerde buffer is dus
afhankelijk van het woningtype, de leeftijd en het netto besteedbare inkomen van een
huishouden. De huishoudsamenstelling speelt geen rol. Deze buffer zou voldoende moeten
zijn om de uitgaven waar een buffer voor is bedoeld op te vangen.
De minimumbuffer is een bedrag dat verstandig is om minimaal achter de hand te hebben.
Dit is bedoeld om in ieder geval in staat te zijn de noodzakelijke inventaris te kunnen
Achter de hand/ 6