boek 8 nieuw burgerlijk wetboek van suriname - Gov.sr

edelijke zorg aan te wenden voor de zeewaardigheid van het schip (eerste lid) en de lading zorgvuldig te behandelen
(tweede lid). Deze verplichtingen worden in het Angelsaksische recht 'overriding obligations' genoemd. Wanneer een
tekortkoming in één van beide verplichtingen schade veroorzaakt, staat het de vervoerder niet vrij, zich op de
ontheffingen van artikel 383, tweede lid, te beroepen, wanneer zich ook één van de daar genoemde omstandigheden heeft
voorgedaan. De schade wordt in zijn geheel aan de tekortkoming in de zorgverplichting toegerekend. Deze regel geldt
niet wanneer er geen oorzakelijk verband is tussen de schade als gevolg van de schending van één der zorgplichten en de
schade ten gevolge van één der omstandigheden van de lijst van artikel 383, tweede lid. De zorg voor de zeewaardigheid
strekt zich uit tot aan de aanvang van de reis. Later optredende onzeewaardigheid, die niet het gevolg is van een gebrek
aan zorg bij het begin van de reis, is een vrijgetekende oorzaak (artikel 383, tweede lid). Het schip is zeewaardig wanneer
het geschikt is voor de voorgenomen reis en geschikt is voor de lading die het zal vervoeren.
Artikel 382 verklaart de regeling van de aansprakelijkheid voor het vervoer over zee onder cognossement tot dwingend
recht. Dat in het artikel naar de aansprakelijkheid van het schip wordt verwezen is niet meer dan een gevolg van het
volgen van de tekst van het Verdrag. De aansprakelijkheidsregeling is niet dwingend in het geval van vervoer van
levende dieren, deklading en bijzonder vervoer.
Artikel 383
1. Dit artikel bevat een lijst met oorzaken waarvoor de vervoerder niet aansprakelijk is. Het tweede lid van dit artikel is
ook van toepassing op vervoer zonder cognossement. Kenmerkend voor deze aansprakelijkheidsregeling is, onder
andere, de vrijtekening voor handelingen, onachtzaamheid of nalatigheid van de bemanning, gepleegd bij de
navigatie of de behandeling van het schip en de vrijtekening voor schade veroorzaakt door brand. In beide gevallen
is de vervoerder niet aansprakelijk voor fouten van zijn hulppersonen of ondergeschikten.
2. Het artikel geeft ook een bewijslastverdeling. Op grond van het tweede lid, onderdeel q, moet de vervoerder,
wanneer hij op deze vrijtekening een beroep wil doen, bewijzen dat de 'andere oorzaak' (anders dan de eerder
genoemde oorzaken) zich heeft voorgedaan en dat noch de vervoerder noch een van zijn hulppersonen schuld heeft
gehad aan de oorzaak. Wanneer de vervoerder een beroep wenst te doen op de andere oorzaken, onderdelen c tot en
met p, dan behoeft de vervoerder slechts te stellen en te bewijzen, dat de oorzaak zich heeft voorgedaan en dat de
schade daarvan het gevolg is. Het is dan aan de cognossementhouder om aan te tonen dat de vervoerder schuld heeft
gehad aan het zich voordoen van de oorzaak.
3. De vrijtekening van het tweede lid, onderdeel a, de behandeling van het schip, is een ruime vrijtekening waaronder
alle schadegevallen kunnen worden gebracht die terug te voeren zijn op enig onderdeel van het schip. Vaak is niet
duidelijk of er sprake is van een behandeling van de lading of een behandeling van het schip. Als een luik wordt
opengezet om de lading te luchten en er vervolgens water door het openstaande luik komt en de lading waterschade
oploopt, is niet duidelijk of het hier gaat om de vrijgetekende behandeling van het schip of een gebrek in de zorg
voor de lading. In de jurisprudentie lijkt doorslaggevend te zijn of de hantering van het scheepsonderdeel de zorg
voor de lading ten doel had.
Bij artikel 384 gaat het om eenzijdig dwingend recht, omdat wel ten gunste van de cognossementhouder van het
dwingende recht mag worden afgeweken.
Artikel 385 ziet op het zelden voorkomende geval van een uitzonderlijke lading.
Artikel 386
Het aansprakelijkheidsregime van de voorgaande artikelen geldt niet dwingend voor de periode waarin de vervoerder de
zaken wel onder zijn hoede heeft maar deze niet in het schip zijn. Dit gebeurt in de praktijk meestal en een dergelijke
clausule wordt een 'before and after clause' genoemd. Ook wordt een dergelijke clausule een 'tackle-to-tackle' clausule
genoemd. Het aansprakelijkheidsregime loopt dan vanaf het moment dat begonnen wordt met de inlading tot het einde
van de lossing.
In artikel 387 wordt bepaald dat de geadresseerde in geval de zaken niet of beschadigd worden afgeleverd geen andere
rechten heeft dan de vordering tot schadevergoeding, Hij kan de vervoerovereenkomst niet ontbinden en blijft daarom de
vracht verschuldigd. Met de zinsnede 'opgekomen aan de zaken' wordt bedoeld duidelijk te maken, dat het mogelijk is
een vrijtekening overeen te komen voor schade die veroorzaakt is voor de inlading, maar die zich pas openbaart na de
inlading. Ook is in dit artikel een van de centrale beginselen van vervoerrecht neergelegd, namelijk dat de vervoerder niet
aansprakelijk is voor eventuele gevolgschade, zoals het stilliggen van de productie van een fabriek door het niet
beschikbaar zijn van grondstoffen door een tekortkoming van de vervoerder.
26