Evolutie van Communicatie, Taal en Cultuur. p 1 Verschillende ...

toename van de groepsgrootte gepaard gaan met een toenemende behoefte tot communicatie, waarbij
de vocale uitingen steeds belangrijker gaan worden, wat uiteindelijk tot een gesproken taal gaat
leiden. De toenemende complexiteit van de communicatie eist steeds meer hersencapaciteit waarbij de
toenamen van de hersengrootte bij de Hominiden deze complexe taken mogelijk zal maken.
De afstand tussen de dierlijke vormen van communicatie en de gesproken taal van de Homo
sapiens met betekenis bevattende abstracte en symbolische inhouden die worden toegekend
aan geluiden die door soortgenoten ontvangen en herkend worden, zijn groot en de
evolutionaire paden die hiertoe kunnen leiden zullen meerdere miljoenen jaren gaan duren.
In het hiernavolgende deel bespreken we een tweetal benaderingen die beiden uitgaan van de
evolutie van de hominiden. Der eerste theorie gaat uit van het ontstaan van pre-talige
communicatie bij de eerste hominiden als een holistische muzikale uiting. Later in de
evolutie zal deze holistische taal zich splitsen in een gesproken taal en een muzikale taal.
De tweede theorie beperkt zich tot een theorie over taalvorming en ziet het ontstaan van
muziek als een apart en voor de evolutie van de hominiden een nutteloos verschijnsel. Citaat
Dickerton: It’s the problem that something which has no meaning acquires meaning - not the
vague emotional sensations that Music arouses , but precise, specific refences to things”.
Muziek ontstaat in deze visie pas in een later stadium van de evolutie en behoort bij de
culturele uitingen van de Homo sapiens.
a. Evolutionaire ontwikkelingen van de hersenen bij Hominiden, relatie met de plaats in
de voedselketen en culturele verworvenheden.
Het ontstaan van de eerste hominiden start ca 6-7 miljoen jaar geleden met de eerste vroege
hominiden zoals de Ardipithecinen en later de Australopithecinen Deze, van vroegere
primaten afgeleidde hominiden die de bossen gedeeltelijk verlaten en voor het eerst meer
rechtop gaat lopen, gaan op zoek naar voedsel op de savannen (insecten, noten, vruchten,
etc.). De herseninhoud (450 cc) is ca 100 cc meer als van de bekende mensapen (ppt). De
armen blijven nog vrij lang en geschikt om in bomen te klimmen en mogelijk ook daar te
overnachten. Recent werden er nog nieuwe vormen gevonden die iets verder ontwikkeld zijn,
vooral een meer rechtopgaande houding, zoals de bekende Lucy (Australopithecus afarencis)
en de Australopithecus sediba. Als we de herseninhoud van de diverse hominiden met elkaar
en de mensapen vergelijken (uitgezet tegen het lichaamsgewicht), zien we de herseninhoud
toenemen van 400 cc tot ca 1200 cc voor de Homo sapiens en zelfs iets meer voor de
Neanderthalers (ppt). Als we de herseninhoud uitzetten tegen de tijd zien we dat de eerste 4
miljoen jaren de herseninhoud betrekkelijk weinig toeneemt. Pas in de laatste 2 miljoen jaar
14