TOENEMENDE VERGRIJZING EN DE GEVOLGEN VOOR ...

7
Aanleiding
1.2 Probleemanalyse en doelstelling
Uit paragraaf 1.1 blijkt dat de landelijke beroepsbevolking aan het vergrijzen is. Het aantal 50-
65 jarigen nam in 2006 met 62 duizend toe, terwijl het aantal 20-50 jarigen met 58 duizend
afnam. Ook blijkt dat het ‘openbaar bestuur’ een van de economische sectoren is waar relatief
veel 50-65 jarigen werken, en dat dit aantal tussen 2000 en 2005 sterk gegroeid is. Uit
prognoses 4 blijkt dat deze trend zich voort zal zetten tot ongeveer 2025. De cohort 50-65
jarigen zal een forse uitstroom naar pensionering te zien geven, terwijl uit een krimpende
cohort 20-50 jarigen naar verwachting onvoldoende aan de vervangingsvraag zal kunnen
worden tegemoet gekomen. Hieruit concluderen wij dat de arbeidsmarkt in deze sector krimpt
en aan het vergrijzen is.
Wij willen onderzoeken met welke gevolgen gemeenten binnen Gelderland geconfronteerd
gaan worden en welke beleidsinstrumenten ingezet kunnen worden, om adequaat in te spelen
op de demografische ontwikkelingen. Echter, voordat er gekeken wordt naar
beleidsinstrumenten is het noodzakelijk te onderzoeken of gemeenten dit probleem herkennen
en erkennen. Met andere woorden: hebben gemeenten reeds beleid ontwikkeld en
geïmplementeerd teneinde het hoofd te bieden aan de vergrijzingsgevolgen voor hun
organisatie?
Ons onderzoek handelt over de vraag hoe het personeelsbeleid van gemeenten er in de
toekomst uit zal dienen te zien: Welke instrumenten zijn, of kunnen ingezet worden om de
vergrijzingseffecten het hoofd te bieden?
Anders gezegd: zijn gemeenten in staat zich aan te passen aan de veranderende omgeving
door in te spelen op de demografische ontwikkelingen ten einde de taken en diensten aan
bedrijven en burgers op een adequate manier, nu maar ook in de toekomst te kunnen blijven
uitvoeren?
1.3 Probleemstelling
Als gevolg van demografische ontwikkelingen zal de bevolking sterker vergrijzen, omdat er
een verminderende aanwas van jongeren is en omdat ouderen een steeds hogere leeftijd
bereiken. De beroepsbevolking zal door deze ontwikkelingen eveneens sterk vergrijzen en
bovendien door de afnemende instroom gaan krimpen. De claim die werkgevers en
overheidsorganisaties op de arbeidsmarkt gaan leggen zal dan ook steeds groter worden, met
als gevolg dat die arbeidsmarkt gaat verkrappen. Dit zal als gevolg van personeelstekorten
risico's voor de bedrijfsvoering kunnen inhouden. Voor overheidsorganisaties geldt daarmee
dat de kwaliteit van de uitvoering van hun publieke taken onder druk zal komen te staan.
Hieruit kan de probleemstelling worden afgeleid, die leidend is in ons onderzoek.
Probleemstelling:
Hoe kan er beleidsmatig met een (eventueel) krimpend en vergrijzend personeelsbestand bij
gemeenten in Gelderland worden omgegaan?
De probleemstelling is uit een aantal onderzoeksvragen opgebouwd. Deze onderzoeksvragen
komen bij de benadering van het onderzoeksveld naar voren en zijn daarmee bepalend voor
de beantwoording.
4 Persbericht CBS: PB07-008 9 februari 2007.