Onafhankelijk magazine van Tilburg University

16. Studeren in buurlanden
tekst Malini Witlox & Emma Veringa illustratie Marthe Kalkhoven
Denny Chen (21) studeert Stadt- und Regionalplanung
aan de Technische Universiteit in
Berlijn.
“Ik wilde graag in het buitenland gaan
studeren, zo kon ik een technische studie
combineren met een taal. Het werd Duitsland,
omdat de taal geen probleem was en Berlijn
financieel aantrekkelijk is. Je betaalt hier geen
collegegeld, alleen 500 euro per jaar aan een
ov-kaart en administratiekosten. Ik ben
begonnen met de studie Verkehrswesen
(transport), een jaar later ben ik er nog een
tweede studie bij gaan doen: Stadt- und
Regionalplanung (Planologie en stedenbouw).
Het is in Duitsland vaak moeilijk goede en
populaire universiteiten binnen te komen. Dit
heeft te maken met het Numerus Clausus
systeem, dat de beschikbare plaatsen aan de
beste inschrijvers geeft. Sommige Duitsers
beginnen daarom eerst met een baan. Mede
hierdoor zijn Duitsers een stuk ouder als ze
gaan studeren. Ik heb hier al verschillende
onderwijssituaties meegemaakt. Zo heb ik in
wiskundecolleges met 1200 mensen gezeten,
maar ook taalseminars met vier mensen
meegemaakt. Werkgroepen spelen een
belangrijke rol in Duitsland want Duitsers
houden van discussiëren, zelfs of juist als er
bier op tafel staat. Ze discussiëren totdat er
een goed plan is opgesteld. Vaak wordt er dan
ook strikt aan dit plan vastgehouden, wat
soms voor grappige situaties zorgt. Zo heb ik
al vaak genoeg meegemaakt dat Duitsers
enorm gaan stressen als het soms eventjes
iets anders loopt. Dat is denk ik het grootste
verschil met Nederlanders.
Ik werd hier gelijk goed geaccepteerd. Veel
Duitsers hebben nog steeds een WOII-trauma
en zijn daarom erg geïnteresseerd in andere
landen en culturen. Nederland is tenslotte het
buurland met kaas, wiet en de schattige taal.”
Univers 12 mei 2011
‘Duitsers kunnen
enorm stressen’
Deutschland
macht Spaß!
Grote goedkope studentenkamers en geen collegegeld.
Een studie in België of Duitsland lijkt aantrekkelijk
nu studenten in Nederland worden geconfronteerd
met langstudeerboetes en dure tweede
masters. Maar er zijn ook nadelen. “België was een
behoorlijke cultuurshock.”
Tot 2006 was studeren in
Duitsland een walhalla voor
de Nederlandse student. Oké,
dan moest je wel colleges in
het Duits volgen en ouders
met een WK-trauma (1974) hadden er
misschien wat gemengde gevoelens bij,
maar je bespaarde flink wat geld. Vooral
studenten uit de grensstreek trokken naar
Duitsland. Het heffen van collegegeld
was tot 2002 in Duitsland verboden door
Schröders regering van SPD en Groenen
die zich beriepen op een VN-verdrag over
de toegankelijkheid van het onderwijs.
Alleen studenten die langer dan de
nominale studieduur over hun studie
deden, kregen van sommige deelstaten
een rekening. Voor alle anderen bleef het
hoger onderwijssysteem collegegeldvrij.
Een aantal deelstaten stapte naar de
rechter om toch collegegeld te mogen
vragen. In 2005 werd het verbod door het
Federale Constitutionele Hof opgeheven.
375 euro per semester
Sindsdien mogen de deelstaten zelf
bepalen of en hoeveel geld ze studenten
vragen. Volgens A. Schäfer van de Deutscher
Akademischer Austausch Dienst,
een Duitse organisatie die het studeren
in buitenland promoot, “rekenen de
staten Baden-Württemberg, Bayern en
Niedersachsen vijfhonderd euro per
semester voor een bachelor en een
gewone master. Een speciale master,
bijvoorbeeld een in de avonduren, is veel
duurder. De deelstaat Hamburg rekent
slechts 375 euro per semester. In de rest
van de deelstaten is studeren gratis.“
Voor de Duitsers die een gratis studie
gewend waren is die vijfhonderd euro
per semester een flinke kostenpost, maar
voor Nederlanders is dat een schijntje.
Het hoger onderwijs in Duitsland is wel
anders vormgegeven. Er zijn massale
hoorcolleges, er is weinig contact met
docenten en Nederlanders krijgen te
maken met andere beleefdheidsnormen.
Het aanspreken van een docent met du
is uit den boze, die term is voorbehouden
aan goede vrienden. Maar met het niveau
is niets mis, beamen ook Nederlandse
docenten.
Geen loting
Een andere optie, nog dichterbij voor
de Brabantse studenten, is een studie in
België. Bijna vierduizend Nederlandse
studenten kozen vorig jaar voor onze
zuiderburen. Het collegegeld bedraagt