def.pdf - LokaleZaken

3.2.1 Onveiligheid: een structureel overlastvraagstuk
LokaleZaken
Uit de gemeentelijke veiligheidsmonitor blijkt een redelijke stabilisatie van delicten zoals
vandalisme, geweld en jongerenoverlast over de periode 2005-2008. Verreweg de meeste
geregistreerde incidenten betreffen overlast. Een lichte daling van diverse criminaliteitsvormen
is zichtbaar (Veiligheidsmonitor Gouda 2009, 2009: 23-24). In vergelijking met de vijftig
grootste gemeenten in Nederland scoort de gemeente Gouda als één van de minste op het thema
veiligheid, zijnde geweldsdelicten en vernielingen. Van het totaal aantal veiligheidsincidenten in
de stad is het overgrote deel zoals gezegd overlastgerelateerd. Overigens past hierbij de
kanttekening dat deze overlast niet uitsluitend overlast door jongeren betreft. Die wordt namelijk
apart geregistreerd. Toch blijkt uit ander onderzoek dat veel Gouwenaren op straat
rondhangende jongeren als één van de belangrijkste vormen van overlast in de stad beschouwen
(BOOM, 2009). De mate waarin Gouwenaren overlast ervaren in hun stad is, zeker in
vergelijking met andere gemeenten in Nederland sterk, zo blijkt het de Atlas voor Gemeenten
(2009). Bij de inwoners van Gouda bestaat scepsis over het gebruiken van algemene trendcijfers.
"Monitoren is goed. Maar bewoners hebben niets aan een trendverbetering op het
moment dat zij daadwerkelijk lijden onder (psychische en materiële) schade en overlast".
(wijkteamlid)
De overlast wordt door Goudse veiligheidspartners betiteld als zogenaamde 'nieuwe overlast':
hinderlijke en irritante gedragingen die niet per definitie strafbaar zijn als gevolg waarvan
handhaving lastig is (Bervoets en Van der Torre, 2009). De overlast wordt overwegend door
jongeren en minderjarigen veroorzaakt, overigens niet alleen door Marokkaans-Nederlandse
jongeren. Overlastgevende groepen kennen in Gouda over het algemeen een gemêleerde
samenstelling, qua leeftijd, etniciteit en geslacht, zo merkt een deelnemer van het
Veiligheidshuis op. Naarmate groepen een zwaardere kwalificatie krijgen, denk aan
overlastgevende en criminele groepen, neemt de etnische homogeniteit van de groep toe.
Hoewel de overlast zich verspreid over de stad voordoet, concentreert deze zich niettemin in een
aantal gebieden zoals Gouda-Oost en het winkelcentrum in Goverwelle. Een politierespondent
wijst op het vervelende, tergende karakter van de overlast:
"Een deel van de autochtone Gouwenaren in een wijk als Goverwelle is getergd. Zij
krijgen opmerkingen van allochtone jongeren, worden uitgescholden of geïntimideerd of
er worden steentjes naar hen gegooid".
Een aantal (wanna be) leden van criminele jeugdgroepen creëert en ervaart tegenstellingen
tussen aan de ene kant hun groep of directe leefwereld en aan de andere kant andere groepen,
categorieën of (street-level)functionarissen, zo blijkt uit onderzoek door Beke (2010). De
essentie van het probleem dat ze creëren bestaat uit de toe-eigening van delen van het publieke
domein, in die zin dat ze denken in hoge mate de norm te kunnen bepalen. Dit uit zich in
intimidatie, treiteren en bedreiging. Dit verloopt niet per se langs etnische scheidslijnen, maar
het keert zich wel tegen personen, instanties of functionarissen waarvan ze menen dat die zich
20