KNMG handreiking Beroepsgeheim en politie/justitie - Inspectie voor ...

Bij het maken van de keuze moet de arts zich de volgende vragen stellen:
π Alles is in het werk gesteld om eerst toestemming tot doorbreking van
de patiënt te verkrijgen.
π De arts verkeert in gewetensnood door het handhaven van de
zwijgplicht.
π Er is geen andere weg dan doorbreking van het geheim om het probleem
op te lossen.
π Het niet doorbreken van de zwijgplicht levert voor de patiënt zelf of
voor een ander ernstige schade op.
π Het moet vrijwel zeker zijn dat door de geheimdoorbreking die schade
kan worden voorkomen of beperkt. 8
Doorbreking van het beroepsgeheim tegenover politie/justitie op grond
van een conflict van plichten is met name 9 geoorloofd in situaties waarin
ernstige schade als gevolg van strafbaar handelen kan worden afgewend
door ingrijpen van de arts, bijvoorbeeld door bij (een vermoeden van)
kindermishandeling de politie op de hoogte te stellen. De dreiging voor de
patiënt of voor een ander moet reëel zijn en niet op een andere, minder
ingrijpende wijze afgewend kunnen worden. Besluit een arts, na afweging
van de diverse belangen, om de politie te informeren, dan moet hij zijn beroepsgeheim
zo min mogelijk schenden. Hij moet dus niet meer gegevens
verstrekken dan strikt noodzakelijk is voor het doel. Geadviseerd wordt
om politie/justitie te verzoeken om gerichte vragen op schrift te stellen
en om het geven van informatie zoveel mogelijk te beperken tot feitelijke
gegevens, dus geen vermoedens of interpretaties. Van zijn afwegingen mag
de arts aantekening maken in het medisch dossier; dit is geen wettelijke
plicht maar wordt wel aanbevolen door de KNMG. 10 Er zijn gevallen denkbaar
waarin een arts concrete aanwijzingen heeft dat sprake is van een
gevaarlijke situatie maar toch bewust besluit om na afweging het beroepsgeheim
(nog) niet te doorbreken. In een dergelijk geval is het doorgaans
verstandig ook notitie te maken van de redenen om het beroepsgeheim
(nog) niet te doorbreken. Men dient hierbij voor ogen te houden dat het
medisch dossier tot doel heeft de kwaliteit en continuïteit van zorg te
bevorderen. Het is geen vehikel voor maatschappelijke risicotaxaties.
8 Zie ook KNMG Richtlijnen inzake het omgaan met medische gegevens (januari 2010), p. 17 en H.J.J.
Leenen, J.K.M. Gevers en J. Legemaate, Handboek Gezondheidsrecht: Deel I: Rechten van mensen in de
gezondheidszorg. Houten: Bohn Stafleu van Loghum 2007, p. 240.
9 Bij hoge uitzondering kan schending plaatsvinden zonder gevaarzetting, zie onder II, 9.
10 Zie bijvoorbeeld KNMG Richtlijnen inzake het omgaan met medische gegevens (januari 2010), par. 3.6;
KNMG Meldcode Artsen en kindermishandeling: Meldcode en Stappenplan (2008), art. 3, lid 1.
Beroepsgeheim en politie/justitie 13