KNMG handreiking Beroepsgeheim en politie/justitie - Inspectie voor ...

46 Beroepsgeheim: arts als getuige
dat de arts de vragen niet kan beantwoorden zonder zijn beroepsgeheim te
schenden. Ook hier gelden de in par. I.1 genoemde uitzonderingen voor het
doorbreken van het beroepsgeheim. 67
Voorbeeld
Een huisarts wordt bij een jonge buitenlandse studente geroepen die
koorts heeft. Als hij bij de patiënt aankomt en de dekens wegslaat, ziet
hij dat ze zojuist is bevallen. Moeder en kind worden met spoed naar het
ziekenhuis gebracht. Aldaar aangekomen blijkt de baby door verstikking
om het leven te zijn gekomen. De patiënte wordt als vermoedelijke dader
gezien en wordt in dat kader door de politie verhoord. De huisarts wordt
gevraagd een getuigenverklaring op te stellen. Is hij verplicht daaraan mee
te werken? 68
Als er een vermoeden bestaat dat een strafbaar feit is gepleegd, stelt de
politie doorgaans een onderzoek in. Een onderdeel van dit onderzoek kan
zijn dat getuigen wordt gevraagd een verklaring op te stellen over hetgeen
ze hebben opgemerkt. Deze verklaringen kunnen in een eventuele strafrechtelijke
procedure tegen de verdachte worden gebruikt.
Ook artsen kunnen door de politie worden gevraagd een getuigenverklaring
af te geven. Bijvoorbeeld over de wijze waarop een patiënt werd aangetroffen.
Het verstrekken van informatie kan echter strijdig zijn met het
beroepsgeheim van de arts. Dit roept de vraag op of de arts verplicht een
getuigenverklaring af te geven of dat hij dit kan weigeren.
Als uitgangspunt geldt dat het beroepsgeheim ook in contacten met politie
en justitie wordt gehandhaafd. Dat geldt ook voor het afgeven van een
getuigenverklaring. De politie heeft in dit verband geen bijzondere bevoegdheden
om de arts te dwingen daaraan mee te werken. Zelfs als de
arts door een rechter als getuige wordt opgeroepen, is hij niet verplicht te
spreken. Hij kan zich dan op zijn verschoningsrecht beroepen. De arts is
overigens wel verplicht in dat geval op de zitting te verschijnen.
In sommige gevallen kan de arts echter toch besluiten mee te werken aan
het verzoek een getuigenverklaring af te leggen. Hij zal dan zijn beroepsgeheim
opzij moeten zetten. Dit kan alleen als sprake is van een van de
uitzonderingen op het beroepsgeheim. Dit is bijvoorbeeld aan de orde
67 Op grond van art.6 EVRM (recht op een eerlijk proces) is het de arts dan toegestaan om ten behoeve
van zijn verweer patiëntgegevens te openbaren aan de rechter(-commissaris), ook zonder toestemming van
de patiënt.
68 Zie hierna: par. II.16.