jubileumkrant - Nvve

More documents

Recommendations

Info

6 Wist u dat... • Nederland in 1989 bijna een euthanasiewet had, maar het kabinet-Lubbers enkele dagen na aanvang van het euthanasiedebat viel over het reiskostenforfait? • De speciaal opgeleide telefoonvrijwilligers van de NVVE jaarlijks meer dan 25.000 telefoontjes verwerken? • De Japanse vereniging Dying with Dignity met 121.000 leden de grootste euthanasievereniging ter wereld is? • De NVVE met bijna 104.000 leden op de tweede plaats staat? • Het bestuur van de NVVE tweemaal, in 1975 en 1987, na een motie van wantrouwen werd weggestemd door de ledenvergadering? • Een kwart van de hulpvragen in 1981 al over hulp bij zelfdoding ging, maar het tot 1991 duurde voordat hulp bij zelfdoding aan de doelstelling van de NVVE werd toegevoegd? • De voorzitter van de Stichting Vrijwillig Leven begin jaren tachtig het woord auto-euthanasie (dat psychiater Chabot afgelopen jaar wederom introduceerde) afwees omdat het haar deed denken aan euthanasie door een auto? • Huib Drion dacht niet de moed te hebben zelf “de pil van Drion” in te durven nemen als deze er ooit zou komen? • Zimbabwe ook een euthanasievereniging heeft? • De niet-reanimerenpenning van de NVVE eind 2006 tweeënhalve maand tentoongesteld werd in The Museum of Modern Art in New York? • De NVVE vorig jaar door de beheerder van het gebouw waarin de vereniging is gevestigd, is verzocht de toevoeging Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde van het naambordje bij de ingang te verwijderen, omdat de beheerder meende dat hierdoor de eerste verdieping – die al meer dan een half jaar leeg stond – niet verhuurd werd? NIET HET ECHTE LEVEN Elf jaar geleden tekende Peter de Wit zijn eerste cartoon voor Relevant, het tijdschrift van de NVVE. Aanleiding om hem te vragen als cartoonist (of “plaatjesmaker” zoals hij zichzelf liever noemt) was een stripverhaal van Sigmund in de Volkskrant waarin hij de NVVE op de korrel nam. Zijn plaatjes werden door de jaren heen door NVVEleden vaak geprezen, maar soms ook verguisd. Sommige leden zagen er zelfs aanleiding in om hun lidmaatschap op te zeggen. De Wit: ‘Ik kan me voorstellen dat mijn plaatjes soms hard aan kunnen komen. Maar je moet begrijpen dat het het echte leven niet is.’ Waar liefde toe kan leiden... In Zwitserland is hulp bij zelfdoding alleen verboden als je zelf belang hebt bij de zelfdoding. België, Frankrijk en Duitsland kennen zelfs helemaal geen bepaling die hulp bij zelfdoding verbiedt. Hoe kwam het verbod op hulp bij zelfdoding dan wel in het Nederlandse Wetboek van Strafrecht terecht? We schrijven 1858. De 20-jarige Jacob Dettemeijer krijgt een oproep van het ministerie van Oorlog in Den Haag: hij moet naar Indië. Jacob schrikt zich een hoedje. Tijdens de paasdagen had hij de 20-jarige Marie de Greve ontmoet. Het jonge stel was smoorverliefd. In juni vroeg hij haar ten huwelijk. Haar vader, een Amsterdamse zakenman, wilde met het huwelijk instemmen op voorwaarde dat zijn dochter mee zou mogen naar Indië. Jacob vroeg het aan de legerleiding. Het antwoord was herhaaldelijk ‘neen’. De jonge gezondheidsofficier vroeg in september 1858 de koning toestemming om zijn bruid mee te nemen. Hij kreeg er snel lucht van dat de minister van Oorlog die goedkeuring niet zou verlenen. In wanhoop besloten de jonggeliefden samen einde aan hun leven te maken. Ingezonden Brief IK HAD EEN PISTOOL Dettemeijer kocht bij een apotheek in Utrecht een morfinepreparaat met het smoesje dat hij wat proeven wilde doen met een paar konijnen. Op 6 oktober had hij een persoonlijk gesprek met de bewindsman en diende hij een nieuw schriftelijk verzoek in. Een week later ontving hij de definitieve afwijzing. De vader van zijn geliefde ontzegde hem prompt de toegang tot zijn woning aan de Haarlemmerdijk in Amsterdam. Onder het mom dat ze zijn koffers gingen pakken, begaf het stel zich naar de logeerkamer in het huis. Daar namen ze ieder de helft van het morfinepreparaat in. Toen het meisje onwel werd, zette haar vader de jonge militair zijn huis uit. Een toevallig passerende arts schreef haar koffie, een voetbad en kamferpoeder voor. De behandeling hielp niet. ’s Avonds om zeven uur overleed ze. Dettemeijer belandde brakend in het Binnengasthuis. Hij kwam er boven op. De krijgsraad veroordeelde hem op 3 januari 1859 tot de “straffe des doods met den strop”. De krijgsraad erkende dat Marie geheel vrijwillig had meegewerkt “zonder dat zij daartoe door den beklaagde is aangezet of overgehaald”, maar Uit Kwartaalblad NVVE, 1975 Ja, ik had een pistool. Als burgemeester mag je dat hebben zonder de machtiging die een ander krachtens de vuurwapenwet nodig heeft. Doordat ik het al had tijdens mijn werkzaamheden in de gemeente die een aantal jaren eerder door samenvoeging werd opgeheven, was er in mijn volgende gemeente niemand die wist dat ik het had en er zou geen haan naar gekraaid hebben als ik het na mijn pensionering gehouden had, al zou ik dan wel in strijd met de wet hebben gehandeld. Toch heb ik geaarzeld het terug te geven. Niet dat ik het had willen behouden uit een oogpunt van zelfverdediging. Wél omdat ik dacht: het is wellicht het enige middel dat het mij mogelijk zal maken zelf mijn leven te beëindigen als ik reden heb om aan te nemen dat het ondraaglijk zou gaan worden, door welke oorzaak dan ook. Want je kunt wel hopen, dat in zo’n situatie je medemens, in casu je arts, voldoende medegevoel en respect voor je uitdrukkelijke wil zal hebben, maar zekerheid daarvan heb je niet in deze wonderlijke wereld, waarin doden op bevel (b.v. in een oorlogssituatie) duidelijk minder weerstand ondervindt dan doden op verzoek. Toch heb ik bij mijn vertrek het vuurwapen aan mijn opvolger overgedragen. Ik wilde na zoveel jaren uitvoerder van de wet geweest te zijn, de wet niet willens en wetens overtreden. Maar ben ik er nu gerust op, dat ik dit scrupuleuze gedrag nooit zal betreuren? Anoniem 2000 vond dat de jonge militair toch de doodstraf verdiende. Het Hoog Militair Geregtshof liet geen spaan heel van dit vonnis. Het hof sprak Jacob op 22 maart 1859 vrij: Marie de Greve had het vergif vrijwillig en eigenhandig ingenomen. “Mitsdien moet zij geacht worden zelfvergiftiging te hebben begaan.” En: “Noch de zelfmoord, noch de medeplichtigheid aan zelfmoord is bij de Nederlandse wetgeving strafbaar gesteld.” Het drama was de directe aanleiding dat de regering hulp bij zelfdoding in het nieuwe Wetboek van Strafrecht, dat in 1886 in werking trad, opnam. Het geldt nog steeds. Het verbiedt doden op verzoek (het ‘euthanasieartikel’, art. 293) én hulp bij zelfdoding (art. 294). De Raad van State, vooraf om advies gevraagd, vond het raar dat het nieuwe wetboek hulp bij zelfdoding strafbaar stelde. Zelfdoding was – begrijpelijk – niet strafbaar. Hoe kan iemand nou strafbaar zijn als hij helpt bij een daad die zelf straffeloos is? Later stelde een minderheid van een Kamercommissie, die het wetboek beoordeelde, dezelfde vraag. De discussie over het artikel is tot op de dag van vandaag nooit verstomd. ■ 2002 2003 (Advertentie) HELP MEE Steeds meer mensen kiezen er bewust voor om middels een schenking of legaat het werk van de NVVE toekomst te geven. Zowel vóór als na hun levenseinde. Help ook mee de NVVE nog sterker te maken door een donatie over te maken op Postbank nr. 6335188, t.n.v. de NVVE te Amsterdam. Wilt u meer weten over schenkingen en legaten? Neem dan contact op met Rob Jonquière, directeur van de NVVE, tel. 020 - 531 59 16.
Nederland neemt euthanasiewet aan Na 28 jaar campagne voeren voor legalisering van euthanasie en hulp bij zelfdoding wordt op 10 april 2001 in de Eerste Kamer der Staten-Generaal de Wet toetsing levensbeëindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding behandeld. Voor aanvang van het debat wijst voorzitter Korthals Altes de Kamerleden er op, dat hij ’s avonds om acht uur een afspraak heeft die hij niet wil missen. Die afspraak heeft hij gehaald! Voor achten wordt de euthanasiewet, met 46 stemmen voor en 26 tegen, door de Eerste Kamer aangenomen. Een jaar later, op 1 april 2002, wordt de wet van kracht. Artsen zijn dan, mits ze zich aan de regels houden, niet langer strafbaar als ze op verzoek euthanasie of hulp bij zelfdoding geven aan mensen die ondraaglijk en uitzichtloos lijden. Daarmee is Nederland het eerste land ter wereld waar euthanasie wettelijk is geregeld. Het recht op zelfbeschikking: dat was de rode draad in het wetsvoorstel waarmee D66 in 1984 probeerde euthanasie te legaliseren. Maar het wetsvoorstel zou uiteindelijk eind 1993 (negen jaar later!) stranden. Het was wederom D66 die in 1998 met een initiatiefwetsvoorstel de stap zette in de richting van legalisering van euthanasie en hulp bij zelfdoding, dit keer gesteund door PvdA en VVD. Het tweede paarse kabinet neemt het wetsvoorstel in 1999 over. Na een reeks hoorzittingen waaraan ook de NVVE deel nam, vond op 30 oktober 2000 in de Tweede Kamer het wetgevingsdebat plaats. Tot diep in de nacht debatteerden de ministers Borst van Volksgezondheid en Korthals van Justitie met de fractiewoordvoerders voor euthanasie. Het wetsvoorstel werd artikel voor artikel doorgevlooid. Op 26, 27 en 28 november volgde een drie dagen durend debat, waarna de Tweede Kamer in de avond van 28 november 2000 met 104 tegen 40 stemmen de wet aanneemt. CDA, RPF/GPV, SGP, alsook de SP stemden tegen. Van Amerika tot Japan, waren de schrijvende pers, cameraploegen en De Tweede Kamer neemt op 28 november 2000, met 104 stemmen voor en 40 tegen, de euthanasiewet aan. 2006 2007 radioverslaggevers toegestroomd. Voor het eerst in de geschiedenis van de Kamer was er zoveel media aanwezig dat er te weinig perskaarten waren en de journalisten de beschikbare kaarten moesten delen. Kranten, tv en radio in de hele wereld berichtten over de wet in het liberale Nederland. Vooral ook met verbazing over hoe zo’n klein land aan zee zo’n trendsetter kon zijn als het gaat om zaken als prostitutie, homohuwelijk, drugs en nu ook nog “de goede dood”. “Erkenning van algemene praktijk en die vervolgens decriminaliseren is een handelsmerk van de Nederlanders geworden, schreef de International Herald Tribune. En ook de Franse krant Figaro stak een pluim op de Nederlandse onconventionele hoed door te stellen dat Nederland wederom in de frontlinie van de westerse sociale wereld staat.” Naast de loftuitingen waren er ook veel oorvijgen. Het Vaticaan stuurde een verontwaardigde reactie de wereld in: “Euthanasie is een schending van de menselijke waardigheid en gaat in tegen de natuurlijke wet van het menselijk geweten.” Maar ja, “Nederland en de paus liggen altijd overhoop”, weet de Italiaanse krant La Republica en haalde er zelfs de tachtigjarige oorlog en het verzet tegen de nazi’s bij. De Rheinische Post spande de kroon met het veroordelen van de Een van de 15.000 brieven aan de leden van de Eerste Kamer Geachte leden van de Eerste Kamer, Onze dochter Judith die ongeneeslijk ziek was (ziekte van Hodgkin) heeft op 29 juni 1995 (zij is 44 jaar geworden) op eigen verzoek, met onze toestemming en fantastische hulp en begrip van de huisartsen, op legale manier bij ons thuis euthanasie gehad. Hierdoor was zij en waren wij in staat om ons op de dood voor te bereiden. Ouders, familie en vrienden kregen de gelegenheid op een onbeschrijflijk droevige, mooie manier van onze dochter afscheid te kunnen nemen. De laatste dag van haar leven heeft Judith tot een feest gemaakt. Samen met familie en vrienden is een feestmaal georganiseerd met Judiths lievelingsgerechten sushi en sashimi met sake. Er is nog veel gepraat. Met een lach en een traan heeft zij daarna de beker gif gedronken, waarna zij met een tevreden gezicht is ingeslapen. Voor ons was het onbeschrijflijk droevig om zo onze dochter te moeten verliezen. Maar haar is veel bespaard gebleven. We zijn trots op onze dappere dochter die na drie jaar vruchteloos vechten voor haar leven op deze waardige manier een einde aan haar leven heeft weten te maken. Mede namens onze overleden dochter vragen wij u vriendelijk doch dringend ervoor te zorgen dat deze wet er komt. Lydia en Hans Steinweg, Amsterdam EERSTE KAMER OVERSPOELD MET BRIEVEN In de aanloop naar de behandeling van de euthanasiewet in de Eerste Kamer opperde NVVE-voorzitter en Eerste Kamerlid Jacob Kohnstamm het idee om leden van de NVVE op te roepen een kaart of brief te laten sturen aan de leden van de Eerste Kamer. De oproep werd in het tijdschrift Relevant van de NVVE geplaatst. De respons was overweldigend. Veertigduizend(!) leden grepen de pen. De voorgedrukte kaart die aan Relevant was toegevoegd, werd door 25.000 leden ondertekend en opgestuurd. En maar liefst 15.000 leden schreven een persoonlijke brief. De brieven en kaarten kwamen met postzakken vol bij de postkamer van de Eerste kamer binnen. ‘Jacob, doe ons dit nóóit meer aan’, riep het hoofd griffie Kohnstamm toe. Nooit eerder waren er zoveel brieven bij de Eerste Kamer binnengekomen. Vijftien medewerkers waren er nodig om de brieven en kaarten te sorteren. Zelfs de beveiligingsmedewerkers en de bode werden ingeschakeld. Omdat er geen beginnen aan was alle brieven te kopiëren en te verspreiden onder de Kamerleden, zoals normaal gesproken gebeurt, werd uit de persoonlijke brieven – met veel heel openhartige en aangrijpende verhalen – een selectie gemaakt, die verspreid werd onder de Kamerleden. Ook tegenstanders lieten van zich horen. Tijdens de behandeling van de euthanasiewet in de Eerste Kamer hielden duizenden mensen een stille tocht tegen de wet. Foto: Onder leiding van dominee Dorenbos houden tegenstanders van de wet een wake bij de Eerste Kamer. Nederlandse wet: “Artsen mogen straffeloos doden”, kopte de krant. “Erschreckend,” vind de columniste het. “Wat een catastrofe! Het besluit rakelt weer gruwelijke herinneringen uit het verleden op.” De Britse Times tekende uit de mond van een Cry for Life-activist op: ‘Als artsen niet aarzelen om mensen te doden, dan zullen ze ook niet aarzelen om mensen die ze niet mogen medische zorg te weigeren.’ Het loog er allemaal niet om. Maar voor sommige landen was Nederland ook een inspiratiebron. De Spaanse kranten El Pais en La Vaguardia roepen op tot debat, “want negeren is geen oplossing”. Binnen de Raad van Europa wordt nog gepoogd Nederland van de euthanasiewet af te houden, maar het mocht niet baten. Op 10 april 2001 stemt ook de Eerste Kamer voor de wet. Achter de schermen van de Eerste Kamer vallen minister Els Borst (D66) – die de wet te vuur en te zwaard verdedigde in de Tweede en Eerste Kamer – en prof. Henk Leenen, de grondlegger van de euthanasiewet, elkaar in de armen. ■ 7
Page 1 and 2: 1973 2008 Interview met founding mo
Page 3 and 4: moeilijk is, blijf ik net zo lief l
Page 5: NVVE WEIGERDE MINISTER BOEKJE MET Z

jubileumkrant - Nvve

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?