Middeleeuwse kloosters van Amsterdam - theobakker.net
Middeleeuwse kloosters van Amsterdam - theobakker.net
Middeleeuwse kloosters van Amsterdam - theobakker.net
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
De middeleeuwse <strong>kloosters</strong> <strong>van</strong> <strong>Amsterdam</strong><br />
D e<br />
gasthuizen – met hun pest- en leprozenhuizen – waren<br />
er niet allemaal gelijktijdig. Sommige weken uit voor<br />
andere bebouwing, verhuisden naar andere plekken in<br />
de stad of trokken bij een ander gasthuis in. Zo werd het Sint Pietersgasthuis<br />
een vergaarbak voor diverse gasthuizen om dan in<br />
1635 zelf weer op te splitsen in een Buiten- en een Binnengasthuis.<br />
Met de pesthuizen ging dat evenzo; zodra zo’n huis door de oprukkende<br />
stad ingehaald was werd het verplaatst naar een nieuwe plek<br />
buiten de stad om daar opnieuw ingehaald te worden. Zo was het<br />
St.Nicolaasgasthuis de vergaarbak voor besmettelijk zieken tot het<br />
rond 1600 alsnog binnen de stad kwam te liggen. In 1630 werd de<br />
eerste steen gelegd voor een reusachtig nieuw pesthuis aan de Overtoomsevaart<br />
dat Buitengasthuis ging heten en werden alle eerdere<br />
pesthuizen ontruimd. Ook dat werd in de 19 e eeuw weer ingehaald<br />
door de stad en werd een zwakzinnigengesticht. In 1893 werd het<br />
buiten gebruik gesteld nadat het Wilhelminagasthuis, vlak naast<br />
het Buitengasthuis gebouwd, in gebruik kwam.<br />
A. Sint Elisabethgasthuis of Oude Gasthuis<br />
Qua vermelding het oudste gasthuis <strong>van</strong> de stad is het Sint Elisabethgasthuis,<br />
gelegen achter het oude stadhuis <strong>van</strong> de stad, daar<br />
waar nu de Paleisstraat is. Op de afbeelding rechts is het half verscholen<br />
achter de vierschaar <strong>van</strong> het stadhuis zichtbaar. De dakruiter<br />
links is die <strong>van</strong> de gasthuiskapel. De eerste vermelding <strong>van</strong> het<br />
gasthuis dateert <strong>van</strong> 1361. Het werd waarschijnlijk gesticht door<br />
een gilde of broederschap en het was uitsluitend voor mannen bestemd.<br />
Direct bij de stichting is ook sprake <strong>van</strong> een bayart, het<br />
Links: De ingang <strong>van</strong> het Sint Elisabethgasthuis, nadat dit in 1492 ingenomen werd als<br />
uitbreiding <strong>van</strong> het stadhuis en de vierschaar al gebouwd was.<br />
43