16.09.2013 Views

Middeleeuwse kloosters van Amsterdam - theobakker.net

Middeleeuwse kloosters van Amsterdam - theobakker.net

Middeleeuwse kloosters van Amsterdam - theobakker.net

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

De middeleeuwse <strong>kloosters</strong> <strong>van</strong> <strong>Amsterdam</strong><br />

D e<br />

gasthuizen – met hun pest- en leprozenhuizen – waren<br />

er niet allemaal gelijktijdig. Sommige weken uit voor<br />

andere bebouwing, verhuisden naar andere plekken in<br />

de stad of trokken bij een ander gasthuis in. Zo werd het Sint Pietersgasthuis<br />

een vergaarbak voor diverse gasthuizen om dan in<br />

1635 zelf weer op te splitsen in een Buiten- en een Binnengasthuis.<br />

Met de pesthuizen ging dat evenzo; zodra zo’n huis door de oprukkende<br />

stad ingehaald was werd het verplaatst naar een nieuwe plek<br />

buiten de stad om daar opnieuw ingehaald te worden. Zo was het<br />

St.Nicolaasgasthuis de vergaarbak voor besmettelijk zieken tot het<br />

rond 1600 alsnog binnen de stad kwam te liggen. In 1630 werd de<br />

eerste steen gelegd voor een reusachtig nieuw pesthuis aan de Overtoomsevaart<br />

dat Buitengasthuis ging heten en werden alle eerdere<br />

pesthuizen ontruimd. Ook dat werd in de 19 e eeuw weer ingehaald<br />

door de stad en werd een zwakzinnigengesticht. In 1893 werd het<br />

buiten gebruik gesteld nadat het Wilhelminagasthuis, vlak naast<br />

het Buitengasthuis gebouwd, in gebruik kwam.<br />

A. Sint Elisabethgasthuis of Oude Gasthuis<br />

Qua vermelding het oudste gasthuis <strong>van</strong> de stad is het Sint Elisabethgasthuis,<br />

gelegen achter het oude stadhuis <strong>van</strong> de stad, daar<br />

waar nu de Paleisstraat is. Op de afbeelding rechts is het half verscholen<br />

achter de vierschaar <strong>van</strong> het stadhuis zichtbaar. De dakruiter<br />

links is die <strong>van</strong> de gasthuiskapel. De eerste vermelding <strong>van</strong> het<br />

gasthuis dateert <strong>van</strong> 1361. Het werd waarschijnlijk gesticht door<br />

een gilde of broederschap en het was uitsluitend voor mannen bestemd.<br />

Direct bij de stichting is ook sprake <strong>van</strong> een bayart, het<br />

Links: De ingang <strong>van</strong> het Sint Elisabethgasthuis, nadat dit in 1492 ingenomen werd als<br />

uitbreiding <strong>van</strong> het stadhuis en de vierschaar al gebouwd was.<br />

43

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!