Oorzaken en gevolgen van koudebruggen, thermische ...
Oorzaken en gevolgen van koudebruggen, thermische ...
Oorzaken en gevolgen van koudebruggen, thermische ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf www.wtcb.be<br />
Informatie-avond CCB-C<br />
20 oktober 2010<br />
Antoine Tilmans, ir<br />
Afdeling Klimaat, Installaties <strong>en</strong> Energieprestatie<br />
WTCB - Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf<br />
Technologische Di<strong>en</strong>stverl<strong>en</strong>ing Duurzaam bouw<strong>en</strong>
<strong>Oorzak<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> gevolg<strong>en</strong><br />
Definitie<br />
Warmteverliez<strong>en</strong><br />
Vochtproblem<strong>en</strong><br />
Nieuwe gebouw<strong>en</strong> : EPB regelgeving<br />
Koudebrugg<strong>en</strong> bij r<strong>en</strong>ovatie<br />
Isolatietechniek<strong>en</strong><br />
Praktische voorbeeld<strong>en</strong><br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
2
<strong>Oorzak<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> gevolg<strong>en</strong><br />
Definitie<br />
Warmteverliez<strong>en</strong><br />
Vochtproblem<strong>en</strong><br />
Nieuwe gebouw<strong>en</strong> : EPB regelgeving<br />
Koudebrugg<strong>en</strong> bij r<strong>en</strong>ovatie<br />
Isolatietechniek<strong>en</strong><br />
Praktisch voorbeeld<strong>en</strong><br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
3
Koudebrugg<strong>en</strong> :<br />
“ Plaats<strong>en</strong> <strong>van</strong> de gebouwschil waar de<br />
warmteoverdracht in 2 of 3 dim<strong>en</strong>sies gebeurt. Op<br />
deze plaats<strong>en</strong>, heeft m<strong>en</strong> niet alle<strong>en</strong> e<strong>en</strong> hoger<br />
warmteverlies, maar ook e<strong>en</strong> lager binn<strong>en</strong>oppervlaktetemperatuur<br />
dan de randelem<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
gedur<strong>en</strong>de het stookseizo<strong>en</strong>.”<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
4
2 types koudebrugg<strong>en</strong> :<br />
- Geometrische koudebrugg<strong>en</strong><br />
- Structurele koudebrugg<strong>en</strong><br />
Hoek<strong>en</strong>, raamaansluiting<strong>en</strong>,...<br />
Kolom, balkon, bevestiging,...<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
5
Warmteverliez<strong>en</strong><br />
scheidingsconstructies (1D) :<br />
Afhankelijke <strong>van</strong> :<br />
- U waard<strong>en</strong><br />
- oppervlakk<strong>en</strong><br />
- omgeving<strong>en</strong><br />
oppervlakte<br />
A ib iU i<br />
k<br />
U waarde<br />
reductiefactor<br />
(kelder, kruipruimte,<strong>en</strong>z.)<br />
Warmteverliez<strong>en</strong> koudebrugg<strong>en</strong><br />
(2D of 3D) :<br />
- aansluiting<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> 2<br />
scheidingsconstructies<br />
- onderbreking <strong>van</strong> isolatielaag<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
6<br />
+<br />
lkbkψe,k + blχe,l k<br />
l<strong>en</strong>gte<br />
lineaire<br />
warmteverlies<br />
l<br />
punctuele<br />
warmteverlies<br />
W<br />
K
Warmtestroomdichtheid q door e<strong>en</strong> homoge<strong>en</strong> bouwelem<strong>en</strong>t<br />
Θi<br />
R si R 1 R 2 R 3 R 4 R se<br />
q = U (Θ i - Θ e) [W / m²]<br />
Warmtedoorgangscoëfficiënt (U-waarde) <strong>van</strong> e<strong>en</strong> bouwelem<strong>en</strong>t<br />
U = 1 / Rt [W / m² K]<br />
Totale warmteweerstand (<strong>van</strong> omgeving tot omgeving)<br />
Rt = Rsi + ΣRi + Rse [m² K / W]<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
7<br />
q<br />
Θe
Ψ- <strong>en</strong> χ-waard<strong>en</strong> = correctieterm op de<br />
refer<strong>en</strong>tieberek<strong>en</strong>ing <strong>van</strong> het transmissieverlies<br />
Lijnwarmtedoorgangscoëfficiënt Ψe [W/mK]<br />
= de lineaire correctieterm op de warmtestroom zoals berek<strong>en</strong>d bij de<br />
ééndim<strong>en</strong>sionale refer<strong>en</strong>tie <strong>en</strong> bij e<strong>en</strong> temperatuursverschil <strong>van</strong> 1K tuss<strong>en</strong> de<br />
omgeving<strong>en</strong> aan weerszijd<strong>en</strong> <strong>van</strong> de lineaire bouwknoop<br />
Ψ<br />
e<br />
=<br />
Φ<br />
− Φ<br />
− T<br />
2D<br />
1D<br />
Ti e<br />
⎡ W<br />
⎢⎣ mK<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
8<br />
⎤<br />
⎥⎦
T i<br />
* L<strong>en</strong>gte bouwknoop = 1 m<br />
Q 2D<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
9<br />
T e<br />
a.d.h.v. numerieke berek<strong>en</strong>ing<br />
Ψ<br />
e<br />
=<br />
Φ<br />
− Φ<br />
− T<br />
2D<br />
1D<br />
Ti e<br />
⎡ W<br />
⎢⎣ mK<br />
⎤<br />
⎥⎦
Lijnwarmtedoorgangscoëfficiënt Ψe [W/mK]<br />
= de lineaire correctieterm op de warmtestroom zoals berek<strong>en</strong>d bij de ééndim<strong>en</strong>sionale<br />
refer<strong>en</strong>tie <strong>en</strong> bij e<strong>en</strong> temperatuursverschil <strong>van</strong> 1K tuss<strong>en</strong> de omgeving<strong>en</strong> aan<br />
weerszijd<strong>en</strong> <strong>van</strong> de lineaire bouwknoop<br />
OP BASIS VAN<br />
BUITENAFMETINGEN<br />
T i<br />
* L<strong>en</strong>gte bouwknoop = 1 m<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
10<br />
T e<br />
Ψ<br />
e<br />
=<br />
Φ<br />
− Φ<br />
− T<br />
2D<br />
1D<br />
Ti e<br />
⎡ W<br />
⎢⎣ mK<br />
⎤<br />
⎥⎦
Lijnwarmtedoorgangscoëfficiënt Ψe [W/mK]<br />
= de lineaire correctieterm op de warmtestroom zoals berek<strong>en</strong>d bij de ééndim<strong>en</strong>sionale<br />
refer<strong>en</strong>tie <strong>en</strong> bij e<strong>en</strong> temperatuursverschil <strong>van</strong> 1K tuss<strong>en</strong> de omgeving<strong>en</strong> aan<br />
weerszijd<strong>en</strong> <strong>van</strong> de lineaire bouwknoop<br />
T i<br />
* L<strong>en</strong>gte bouwknoop = 1 m<br />
Φ 1D-dak<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
11<br />
T e<br />
Ψ<br />
Φ 1D-muur<br />
e<br />
=<br />
Φ<br />
− Φ<br />
− T<br />
2D<br />
1D<br />
Ti e<br />
⎡ W<br />
⎢⎣ mK<br />
⎤<br />
⎥⎦<br />
Φ 1D = Φ 1D-dak + Φ 1D-muur
Lijnwarmtedoorgangscoëfficiënt Ψe [W/mK]<br />
= de lineaire correctieterm op de warmtestroom zoals berek<strong>en</strong>d bij de ééndim<strong>en</strong>sionale<br />
refer<strong>en</strong>tie <strong>en</strong> bij e<strong>en</strong> temperatuursverschil <strong>van</strong> 1K tuss<strong>en</strong> de omgeving<strong>en</strong> aan<br />
weerszijd<strong>en</strong> <strong>van</strong> de lineaire bouwknoop<br />
T i<br />
* L<strong>en</strong>gte bouwknoop = 1 m<br />
Φ 1D-dak<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
12<br />
T e<br />
Ψ<br />
Φ 1D-muur<br />
e<br />
=<br />
Φ<br />
− Φ<br />
− T<br />
2D<br />
1D<br />
Ti e<br />
⎡ W<br />
⎢⎣ mK<br />
⎤<br />
⎥⎦
GEVOLG<br />
Door de afhankelijkheid Buit<strong>en</strong> <strong>van</strong> isolatie de geometrie zijn Binn<strong>en</strong> Ψ- <strong>en</strong> isolatie χ-waard<strong>en</strong> niet ev<strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong>duidig te interpreter<strong>en</strong> als U-waard<strong>en</strong><br />
Ψ- <strong>en</strong> χ-waard<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> negatief zijn<br />
Kleine Ψ- of χ-waarde niet noodzakelijk indicatie <strong>van</strong><br />
koudebrugarm detail<br />
Voorbeeldwaard<strong>en</strong> voor buit<strong>en</strong>hoek<strong>en</strong> (NBN EN ISO 14683) :<br />
Buit<strong>en</strong>afmeting<strong>en</strong>:<br />
Binn<strong>en</strong>afmeting<strong>en</strong> :<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
13
To<strong>en</strong>ame K-peil<br />
10.0<br />
9.0<br />
8.0<br />
7.0<br />
6.0<br />
5.0<br />
4.0<br />
3.0<br />
2.0<br />
1.0<br />
0.0<br />
SENVIVV studie (1995-1997)<br />
Voor “goede” details :<br />
impact tuss<strong>en</strong> 2 <strong>en</strong> 4 K-punt<strong>en</strong><br />
• gebouw<strong>en</strong> met bouwaanvraag tuss<strong>en</strong> 1990 <strong>en</strong><br />
1993<br />
• op basis <strong>van</strong> de plann<strong>en</strong><br />
• default psi-waarde (NBN B 62-002:1987)<br />
Flatgebouw Rijwoning Halfop<strong>en</strong> Vrijstaand Bungalow<br />
Business as usual Standaard-details Koudebrugarm Limietwaard<strong>en</strong><br />
Koudebrug-IDEE project<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
14
BISCO<br />
Therm<br />
TRISCO<br />
KOBRA<br />
www.wtcb.be/go/kobra<br />
HEAT2<br />
, <strong>en</strong>z.<br />
Lijst <strong>van</strong> programma’s in de Information Paper P198<br />
<strong>van</strong> het Europese project ASIEPI : www.asiepi.eu<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
15
Koudebrugg<strong>en</strong><br />
Verlaagde inw<strong>en</strong>dige<br />
temperatuur <strong>en</strong> binn<strong>en</strong><br />
oppervlaktetemperatuur<br />
Vochtproblem<strong>en</strong><br />
Verhoogte cond<strong>en</strong>satierisico <strong>en</strong><br />
schimmelvorming<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
16
Droge lucht :<br />
78.08 % stikstof (N 2)<br />
20.95 % zuurstof (O 2)<br />
Minder dan 1% <strong>van</strong> edelgass<strong>en</strong> (Ar, Kr,...) <strong>en</strong> CO 2 (380ppm)<br />
Lucht :<br />
Droge lucht + waterdamp<br />
gek<strong>en</strong>merkt door :<br />
• zijn temperatuur<br />
• zijn relatieve vochtigheid (RV):<br />
ratio tuss<strong>en</strong> de hoeveelheid <strong>van</strong><br />
waterdamp <strong>van</strong> de lucht <strong>en</strong> zijn maximaal<br />
waterdamp capaciteit voor e<strong>en</strong> gegev<strong>en</strong><br />
temperatuur <strong>en</strong> e<strong>en</strong> gegev<strong>en</strong> druk<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
17
Het optred<strong>en</strong> <strong>van</strong> cond<strong>en</strong>satie<br />
afhankelijke <strong>van</strong>:<br />
- binn<strong>en</strong>klimaat (T° <strong>en</strong> RV)<br />
- temperatuur ter hoogte <strong>van</strong> de<br />
koudebrug<br />
Koudebrug:<br />
10°C<br />
Psychrometrisch diagram<br />
CONDENSATIE : +-12 °C<br />
Binn<strong>en</strong>lucht :<br />
20°C<br />
60% RV<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
18
τ<br />
0 , 2<br />
T i = 20°C<br />
T e = 0°C<br />
T 0i = 15°C<br />
15 − 0<br />
= =<br />
20 − 0<br />
0,<br />
75<br />
OK!<br />
τ 0,<br />
2<br />
T<br />
=<br />
T<br />
0<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
19<br />
i<br />
i<br />
−T<br />
−T<br />
e<br />
e<br />
Ontwerp criterium voor<br />
woning<strong>en</strong> : τ ≥ 0,7<br />
Voor andere types <strong>van</strong><br />
gebouw<strong>en</strong>, kan de criterium<br />
verschill<strong>en</strong><br />
Afhankelijk <strong>van</strong> binn<strong>en</strong>klimaat
Dezelfde als voor warmteverlies berek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>+<br />
MOIST<br />
WUFI<br />
MATCH<br />
LATENITE<br />
, <strong>en</strong>z.<br />
Dit zijn gespecialiseerde programma’s voor hygro<strong>thermische</strong><br />
studies : niet beperkt tot koudebrugg<strong>en</strong><br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
20
<strong>Oorzak<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> gevolg<strong>en</strong><br />
Definitie<br />
Warmteverliez<strong>en</strong><br />
Vochtproblem<strong>en</strong><br />
Nieuwe gebouw<strong>en</strong> : EPB regelgeving<br />
Koudebrugg<strong>en</strong> bij r<strong>en</strong>ovatie<br />
Isolatietechniek<strong>en</strong><br />
Praktisch voorbeld<strong>en</strong><br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
21
Eis<strong>en</strong><br />
E peil 90<br />
Woongebouw<strong>en</strong> kantoor- <strong>en</strong><br />
schoolgebouw<strong>en</strong><br />
K peil 40 45<br />
U max/R min waard<strong>en</strong> Bijlage IV<br />
Oververhitting I < 17500 Kh -<br />
V<strong>en</strong>tilatie-eis<strong>en</strong> Bijlage VI Bijlage VII<br />
Technische installaties Bijlage VIII<br />
!<br />
3 eis<strong>en</strong> hang<strong>en</strong> af <strong>van</strong> de warmteverliez<strong>en</strong><br />
Inrek<strong>en</strong>ing <strong>van</strong> bouwknop<strong>en</strong> nog niet <strong>van</strong><br />
toepassing!<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
22
Bijlage IV bepaalt de term ‘H T junctions ’<br />
= warmtestroom door transmissie via de bouwknop<strong>en</strong> per Kelvin<br />
temperatuurverschil tuss<strong>en</strong> binn<strong>en</strong>- <strong>en</strong> buit<strong>en</strong>omgeving<br />
GEVOLG: Totale warmtestroom door transmissie H T wordt<br />
constructions junctions<br />
HT = HT + HT<br />
[W⁄ K]<br />
Wijziging <strong>van</strong> H T door toevoeging <strong>van</strong> H T junctions grijpt in op<br />
Energiebehoefte voor verwarming (E-peil)<br />
Oververhittingsindicator<br />
Koelbehoefte<br />
K-peil<br />
Bijlage IV heeft (via H T junctions ) impact op elk <strong>van</strong> deze 4 resultat<strong>en</strong>!<br />
De EPB regelgeving betreft <strong>en</strong>kel <strong>thermische</strong><br />
aspect<strong>en</strong> (niet vochtproblem<strong>en</strong>)<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
23
Per K-peilvolume kiez<strong>en</strong> uit 1 <strong>van</strong> 3 onderstaande opties:<br />
OPTIE A Gedetailleerde methode<br />
het effect <strong>van</strong> alle bouwknop<strong>en</strong> wordt ‘exact’ ingerek<strong>en</strong>d, hetzij<br />
3D hetzij 2D<br />
Variabele ΔK<br />
OPTIE B Methode <strong>van</strong> de EPB-aanvaarde bouwknop<strong>en</strong><br />
Er wordt moeite gedaan om zoveel mogelijk te voldo<strong>en</strong> aan de<br />
voorschrift<strong>en</strong> <strong>van</strong> koudebrugarm detailler<strong>en</strong> (basisregels,Ψe,lim)<br />
waardoor e<strong>en</strong> kleine forfaitaire toeslag volstaat.<br />
Wat niet voldoet, wordt extra ingerek<strong>en</strong>d.<br />
3K-punt<strong>en</strong> + variabele ΔK<br />
OPTIE C Forfaitaire toeslag<br />
Er wordt ge<strong>en</strong> moeite gedaan om de toeslag <strong>van</strong> bouwknop<strong>en</strong> in te<br />
rek<strong>en</strong><strong>en</strong>, met als gevolg e<strong>en</strong> hoge forfaitaire bestraffing<br />
10K-punt<strong>en</strong><br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
24
Per K-peilvolume kiez<strong>en</strong> uit 1 <strong>van</strong> 3 onderstaande opties:<br />
OPTIE A Gedetailleerde methode<br />
het effect <strong>van</strong> alle bouwknop<strong>en</strong> wordt ‘exact’ ingerek<strong>en</strong>d, hetzij<br />
3D hetzij 2D<br />
Variabele ΔK<br />
OPTIE B Methode <strong>van</strong> de EPB-aanvaarde bouwknop<strong>en</strong><br />
Er wordt moeite gedaan om zoveel mogelijk te voldo<strong>en</strong> aan de<br />
voorschrift<strong>en</strong> <strong>van</strong> koudebrugarm detailler<strong>en</strong> (basisregels,Ψe,lim)<br />
waardoor e<strong>en</strong> kleine forfaitaire toeslag volstaat.<br />
Wat niet voldoet, wordt extra ingerek<strong>en</strong>d.<br />
3K-punt<strong>en</strong> + variabele ΔK<br />
OPTIE C Forfaitaire toeslag<br />
Er wordt ge<strong>en</strong> moeite gedaan om de toeslag <strong>van</strong> bouwknop<strong>en</strong> in te<br />
rek<strong>en</strong><strong>en</strong>, met als gevolg e<strong>en</strong> hoge forfaitaire bestraffing<br />
10K-punt<strong>en</strong><br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
25
Het extra warmteverlies t<strong>en</strong> gevolge <strong>van</strong> de bouwknop<strong>en</strong> wordt in rek<strong>en</strong>ing<br />
gebracht a.d.h.v. gevalideerde numerieke berek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />
OP GEBOUW-NIVEAU<br />
Driedim<strong>en</strong>sionale berek<strong>en</strong>ing <strong>van</strong> het volledige gebouw<br />
Blijft praktisch moeilijk realiseerbaar<br />
Zal nog niet geïmplem<strong>en</strong>teerd word<strong>en</strong> in software<br />
OP BOUWKNOOP-NIVEAU<br />
ALLE bouwknop<strong>en</strong> word<strong>en</strong> INDIVIDUEEL ingerek<strong>en</strong>d<br />
ELKE lineaire bouwknoop: Ψe <strong>en</strong> l<strong>en</strong>gte l<br />
ELKE puntbouwknoop: χe <strong>en</strong> aantal<br />
~ ‘Klassieke’ manier<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
26
Toepassingsvoorbeeld:<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
27
Linteel raam metselwerk > 1m<br />
Linteel raam metselwerk < 1m<br />
Linteel poort<br />
Dagkant raam metselwerk<br />
Dagkant poort metselwerk<br />
Dagkant raam /hout<br />
Dorpel raam<br />
Dorpel v<strong>en</strong>sterdeur<br />
Deurdorpel<br />
Poortdorpel<br />
Funderingsaanzet metselwerk<br />
Funderingsaanzet hout<br />
Buit<strong>en</strong>hoek mur<strong>en</strong><br />
Verdieping AOR gevel<br />
Dakrand plat dak<br />
Dakconstructie gevel<br />
Kopgevel metselwerk hell<strong>en</strong>d dak<br />
Kopgevel hout hell<strong>en</strong>d dak<br />
Zoldervloer gevel hout<br />
Zoldervloer gevel metselwerk<br />
Zoldervloer hell<strong>en</strong>d dak<br />
Zoldervloer gem<strong>en</strong>e muur<br />
Gevelmetselwerk houtafwerking<br />
Kroonlijst hell<strong>en</strong>d dak<br />
Buit<strong>en</strong>muur gem<strong>en</strong>e muur<br />
Hell<strong>en</strong>d dak gem<strong>en</strong>e muur<br />
Plat dak AOR<br />
Plat dak opgaande muur<br />
Verdiepingsvloer AOR dak<br />
Verdiepingsvloer AOR opgaande muur<br />
Verticale dakconstructie gevel hout<br />
Dak AOR gevel hout<br />
Hell<strong>en</strong>d dak gevel hout<br />
Dakconstructie hell<strong>en</strong>d dak<br />
Aansluiting dakvlakraam<br />
Verdiepingsmuur door zoldervloer<br />
Verdiepingsmuur door hell<strong>en</strong>d dak<br />
Verdiepingsmuur door dakconstructie<br />
…<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
28
ALLE BOUWKNOPEN<br />
• Oplijst<strong>en</strong><br />
• L<strong>en</strong>gtes met<strong>en</strong><br />
• Berek<strong>en</strong><strong>en</strong> of waarde bij<br />
ontst<strong>en</strong>t<strong>en</strong>is<br />
• Ingev<strong>en</strong> in de software<br />
OPTIE A<br />
Gedetailleerde<br />
methode<br />
variabele K-peil<br />
toeslag<br />
Arbeidsint<strong>en</strong>sief<br />
≥ 206 meter bouwknop<strong>en</strong> ingev<strong>en</strong><br />
≥ 55 l<strong>en</strong>gtes met<strong>en</strong><br />
≥ 39 Ψ <strong>en</strong> Χ gedetailleerd berek<strong>en</strong><strong>en</strong><br />
=> Ingev<strong>en</strong> in de EPB-software<br />
…<br />
Nauwkeurig<br />
Goede detaillering wordt beloond,<br />
Slechte detaillering wordt bestraft<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
29
Per K-peilvolume kiez<strong>en</strong> uit 1 <strong>van</strong> 3 onderstaande opties:<br />
OPTIE A Gedetailleerde methode<br />
het effect <strong>van</strong> alle bouwknop<strong>en</strong> wordt ‘exact’ ingerek<strong>en</strong>d, hetzij<br />
3D hetzij 2D<br />
Variabele ΔK<br />
OPTIE B Methode <strong>van</strong> de EPB-aanvaarde bouwknop<strong>en</strong><br />
Er wordt moeite gedaan om zoveel mogelijk te voldo<strong>en</strong> aan de<br />
voorschrift<strong>en</strong> <strong>van</strong> koudebrugarm detailler<strong>en</strong> (basisregels,Ψe,lim)<br />
waardoor e<strong>en</strong> kleine forfaitaire toeslag volstaat.<br />
Wat niet voldoet, wordt extra ingerek<strong>en</strong>d.<br />
3K-punt<strong>en</strong> + variabele ΔK<br />
OPTIE C Forfaitaire toeslag<br />
Er wordt ge<strong>en</strong> moeite gedaan om de toeslag <strong>van</strong> bouwknop<strong>en</strong> in te<br />
rek<strong>en</strong><strong>en</strong>, met als gevolg e<strong>en</strong> hoge forfaitaire bestraffing<br />
10K-punt<strong>en</strong><br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
30
In deze optie word<strong>en</strong> de aanwezige bouwknop<strong>en</strong> opgedeeld in 2 soort<strong>en</strong>, elk<br />
met hun eig<strong>en</strong> invloed op het transmissieverlies<br />
EPB-aanvaarde bouwknop<strong>en</strong><br />
= ‘koudebrugarme’ bouwknop<strong>en</strong><br />
Word<strong>en</strong> gezam<strong>en</strong>lijk in rek<strong>en</strong>ing gebracht<br />
K-peiltoeslag <strong>van</strong> 3 K-punt<strong>en</strong><br />
niet-EPB-aanvaarde bouwknop<strong>en</strong><br />
= bouwknop<strong>en</strong> die moeilijk op te loss<strong>en</strong>/te berek<strong>en</strong><strong>en</strong> zijn<br />
Word<strong>en</strong> op ‘klassieke manier’ in rek<strong>en</strong>ing gebracht<br />
Variabele K-peiltoeslag<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
31
EPB-aanvaarde bouwknop<strong>en</strong><br />
= ‘koudebrugarme’ bouwknop<strong>en</strong><br />
= bouwknoop die voldoet aan<br />
BASISREGELS voor KOUDEBRUGARM detail<br />
<strong>en</strong>/of<br />
Ψ e ≤ Ψ e,lim<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
32
BASISREGEL 1<br />
Minimale<br />
contactl<strong>en</strong>gte<br />
isolatielag<strong>en</strong><br />
EPB-aanvaarde bouwknoop<br />
Voldoet aan één <strong>van</strong> de<br />
BASISREGEL(S)<br />
BASISREGEL 2<br />
Tuss<strong>en</strong>voeging<br />
isoler<strong>en</strong>de del<strong>en</strong><br />
BASISREGEL 3<br />
Weg <strong>van</strong> minste<br />
weerstand<br />
Voldoet aan<br />
Ψ e ≤ Ψ e,lim<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
33<br />
of
d contact<br />
d 1 et d 2<br />
ISOLATIELAGEN kunn<strong>en</strong> RECHTSTREEKS contact mak<strong>en</strong><br />
Contactl<strong>en</strong>gte <strong>van</strong> de<br />
isolatielag<strong>en</strong>, gemet<strong>en</strong><br />
tuss<strong>en</strong> koude <strong>en</strong> warme<br />
zijde<br />
Respectievelijke diktes<br />
<strong>van</strong> de isolatielag<strong>en</strong> <strong>van</strong><br />
de 2 sam<strong>en</strong>kom<strong>en</strong>de<br />
scheidingsconstructies<br />
EIS<br />
d contact ≥ ½ *<br />
min(d 1, d 2)<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
34
d 1= 9 cm<br />
d contact ≥ 9/2 = 4,5 cm<br />
Brussel, 6 juli 2009<br />
d 1= 12<br />
cm<br />
EIS<br />
d contact ≥ ½ *<br />
min(d 1, d 2)<br />
d 1= 12<br />
cm<br />
Eis licht aangepast voor aansluiting<strong>en</strong> met<br />
raamprofiel<strong>en</strong><br />
d contact ≥ 9/2 = 4,5 cm<br />
d 1= 9 cm<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
35
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
36
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
37
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
38
BASISREGEL 1<br />
Minimale<br />
contactl<strong>en</strong>gte<br />
isolatielag<strong>en</strong><br />
EPB-aanvaarde bouwknoop<br />
Voldoet aan één <strong>van</strong> de<br />
BASISREGEL(S)<br />
BASISREGEL 2<br />
Tuss<strong>en</strong>voeging<br />
isoler<strong>en</strong>de del<strong>en</strong><br />
BASISREGEL 3<br />
Weg <strong>van</strong> minste<br />
weerstand<br />
Voldoet aan<br />
Ψ e ≤ Ψ e,lim<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
39<br />
of
Isolatielag<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> niet RECHTSTREEKS contact<br />
mak<strong>en</strong>, maar ISOLERENDE DELEN zijn tuss<strong>en</strong>gevoegd<br />
zodat <strong>thermische</strong> snede behoud<strong>en</strong> blijft<br />
Isoler<strong>en</strong>de del<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> aan 3 eis<strong>en</strong> voldo<strong>en</strong><br />
opdat het detail EPB-aanvaard is<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
40
λ-waarde-eis<br />
λ ≤ 0,2W/mK<br />
EN<br />
R-waarde-eis<br />
R ≥ min (R1/2, R2/2, 2)<br />
EN<br />
λ moet ≤ 0,2 W/mK<br />
Contactl<strong>en</strong>gte-eis<br />
d contact,i ≥ ½ *<br />
min(d insulating part, d x)<br />
Meerdere material<strong>en</strong> met λ ≤ 0.2 W/mK<br />
mog<strong>en</strong> als 1 homoge<strong>en</strong> isoler<strong>en</strong>d deel<br />
aanzi<strong>en</strong> word<strong>en</strong> !<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
41
λ-waarde-eis<br />
λ ≤ 0,2W/mK<br />
R 1<br />
EN EN<br />
R-waarde-eis<br />
R ≥ min (R 1/2, R 2/2,<br />
2)<br />
R<br />
R 2<br />
De warmteweerstand R <strong>van</strong> elk isoler<strong>en</strong>d deel<br />
mag niet kleiner word<strong>en</strong> dan de helft <strong>van</strong> het<br />
kleinste <strong>van</strong> R1 <strong>en</strong> R2<br />
LIJN die<br />
Contactl<strong>en</strong>gte-eis<br />
d contact,i ≥ ½ *<br />
min(d insulating part, d x)<br />
R moet gemet<strong>en</strong> word<strong>en</strong><br />
LOODRECHT op<br />
THERMISCHE SNEDELIJN<br />
• 2 isolatielag<strong>en</strong> verbindt doorhe<strong>en</strong> de isoler<strong>en</strong>de<br />
del<strong>en</strong><br />
• zoveel mogelijk // verloopt aan de begr<strong>en</strong>zing <strong>van</strong><br />
de isolatielag<strong>en</strong> <strong>en</strong> isoler<strong>en</strong>de del<strong>en</strong><br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
42
λ-waarde-eis<br />
λ ≤ 0,2W/mK<br />
R 1<br />
EN<br />
R-waarde-eis<br />
R ≥ min (R1/2, R2/2, 2)<br />
EN<br />
R<br />
R 2<br />
?<br />
VOORBEELD<br />
Contactl<strong>en</strong>gte-eis<br />
d contact,i ≥ ½ *<br />
min(d insulating part, d x)<br />
R 1 = 0,20 m / 0,027 W/mK = 7,41 m 2 K/W<br />
R 2 = 0,15m / 0,027 W/mK = 5,56 m 2 K/W<br />
R groter of gelijk aan helft <strong>van</strong> het kleinste<br />
R ≥ 5,56/2 = 2,78 m 2 K/W ?<br />
Mag begr<strong>en</strong>sd word<strong>en</strong> tot 2 m 2 K/W<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
43
λ-waarde-eis<br />
λ ≤ 0,2W/mK<br />
EN EN<br />
R-waarde-eis<br />
R ≥ min (R 1/2, R 2/2,<br />
2)<br />
Contactl<strong>en</strong>gte-eis<br />
d contact,i ≥ ½ *<br />
min(d insulating part, d x)<br />
Analoog aan BASISREGEL 1<br />
ELKE aansluiting i tuss<strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
isoler<strong>en</strong>d deel <strong>en</strong> e<strong>en</strong> isolatielaag of<br />
tuss<strong>en</strong> twee isoler<strong>en</strong>de del<strong>en</strong><br />
onderling moet voldo<strong>en</strong>!<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
44
λ-waarde-eis<br />
λ ≤ 0,2W/mK<br />
d x = d 1<br />
d contact,1<br />
EN EN<br />
R-waarde-eis<br />
R ≥ min (R 1/2, R 2/2,<br />
2)<br />
d insulating part<br />
Contactl<strong>en</strong>gte-eis<br />
d contact,i ≥ ½ *<br />
min(d insulating part, d x)<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
45
λ-waarde-eis<br />
λ ≤ 0,2W/mK<br />
d insulating part<br />
EN EN<br />
R-waarde-eis<br />
R ≥ min (R 1/2, R 2/2,<br />
2)<br />
d x = d 2<br />
d contact,2<br />
Contactl<strong>en</strong>gte-eis<br />
d contact,i ≥ ½ *<br />
min(d insulating part, d x)<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
46
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
47
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
48
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
49
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
50
BASISREGEL 1<br />
Minimale<br />
contactl<strong>en</strong>gte<br />
isolatielag<strong>en</strong><br />
EPB-aanvaarde bouwknoop<br />
Voldoet aan één <strong>van</strong> de<br />
BASISREGEL(S)<br />
BASISREGEL 2<br />
Tuss<strong>en</strong>voeging<br />
isoler<strong>en</strong>de del<strong>en</strong><br />
BASISREGEL 3<br />
Weg <strong>van</strong> minste<br />
weerstand<br />
Voldoet aan<br />
Ψ e ≤ Ψ e,lim<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
51<br />
of
Weg <strong>van</strong> de minste weerstand<br />
= het kortste traject tuss<strong>en</strong> binn<strong>en</strong>omgeving <strong>en</strong> buit<strong>en</strong>omgeving of AOR<br />
dat nerg<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> isolatielaag of e<strong>en</strong> isoler<strong>en</strong>d deel snijdt met e<strong>en</strong> R ≥ min<br />
(R1,R2)<br />
b.v. uitkraging vloer + gevel b.v. funderingsaanzet<br />
Exterior<br />
R 1<br />
Interior<br />
R 2<br />
Exterior<br />
Basisidee: ‘warmte kiest de gemakkelijkste weg’ = NIET doorhe<strong>en</strong> de isolatie<br />
Interior<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
52<br />
R 1<br />
Heat<br />
= WEG VAN DE MINSTE WEERSTAND<br />
R 2
Weg <strong>van</strong> de minste weerstand<br />
= het kortste traject tuss<strong>en</strong> binn<strong>en</strong>omgeving <strong>en</strong> buit<strong>en</strong>omgeving of AOR<br />
dat nerg<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> isolatielaag of e<strong>en</strong> isoler<strong>en</strong>d deel snijdt met e<strong>en</strong> R ≥ min<br />
(R1,R2)<br />
b.v. uitkraging vloer + gevel b.v. funderingsaanzet<br />
Exterior<br />
R 1<br />
Interior<br />
Meet de l<strong>en</strong>gte l i <strong>van</strong> de weg <strong>van</strong> de<br />
minste weerstand<br />
R 2<br />
Exterior<br />
Interior<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
53<br />
EIS<br />
R 1<br />
Heat<br />
L<strong>en</strong>gte l i moet ≥ 1<br />
meter<br />
R 2
Weg <strong>van</strong> de minste weerstand<br />
= het kortste traject tuss<strong>en</strong> binn<strong>en</strong>omgeving <strong>en</strong> buit<strong>en</strong>omgeving of AOR<br />
dat nerg<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> isolatielaag of e<strong>en</strong> isoler<strong>en</strong>d deel snijdt met e<strong>en</strong> R ≥ min<br />
(R1,R2)<br />
b.v. uitkraging vloer + gevel b.v. funderingsaanzet<br />
Exterior<br />
R 1<br />
Interior<br />
R 2<br />
Indi<strong>en</strong> niet voldaan, moet isolatie met R ≥<br />
min (R1,R2) word<strong>en</strong> toevoegd om l<strong>en</strong>gte<br />
te vergrot<strong>en</strong>!<br />
Exterior<br />
Interior<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
54<br />
EIS<br />
R 1<br />
Heat<br />
L<strong>en</strong>gte l i moet ≥ 1<br />
meter<br />
R 2
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
55
Bron : www.<strong>en</strong>ergieplus-lesite.be<br />
1. Bestaande muur.<br />
2. Geïsoleerde vloer op grond.<br />
3. Buit<strong>en</strong>isolatie <strong>van</strong> gevelmuur.<br />
4. Thermische isolatie (XPS) bevestigd op de ingegrav<strong>en</strong> muur<br />
om de koudebrug ter plaatse <strong>van</strong> de fundering te<br />
verminder<strong>en</strong><br />
5. Afwateringsmembraan<br />
6. Vorstbest<strong>en</strong>dige bescherming metaalpaneel<br />
7. Afwateringsbuis<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
56
BASISREGEL 1<br />
Minimale<br />
contactl<strong>en</strong>gte<br />
isolatielag<strong>en</strong><br />
EPB-aanvaarde bouwknoop<br />
Voldoet aan één <strong>van</strong> de<br />
BASISREGEL(S)<br />
BASISREGEL 2<br />
Tuss<strong>en</strong>voeging<br />
isoler<strong>en</strong>de del<strong>en</strong><br />
BASISREGEL 3<br />
Weg <strong>van</strong> minste<br />
weerstand<br />
Voldoet aan<br />
Ψ e ≤ Ψ e,lim<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
57<br />
of
Te check<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> gevalideerde numerieke berek<strong>en</strong>ing:<br />
- volg<strong>en</strong>s NBN EN ISO 10211<br />
- door fabrikant, databank, eig<strong>en</strong> berek<strong>en</strong>ing, <strong>en</strong>z.<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
58
Per K-peilvolume kiez<strong>en</strong> uit 1 <strong>van</strong> 3 onderstaande opties:<br />
OPTIE A Gedetailleerde methode<br />
het effect <strong>van</strong> alle bouwknop<strong>en</strong> wordt ‘exact’ ingerek<strong>en</strong>d, hetzij<br />
3D hetzij 2D<br />
Variabele ΔK<br />
OPTIE B Methode <strong>van</strong> de EPB-aanvaarde bouwknop<strong>en</strong><br />
Er wordt moeite gedaan om zoveel mogelijk te voldo<strong>en</strong> aan de<br />
voorschrift<strong>en</strong> <strong>van</strong> koudebrugarm detailler<strong>en</strong> (basisregels,Ψe,lim)<br />
waardoor e<strong>en</strong> kleine forfaitaire toeslag volstaat.<br />
Wat niet voldoet, wordt extra ingerek<strong>en</strong>d.<br />
3K-punt<strong>en</strong> + variabele ΔK<br />
OPTIE C Forfaitaire toeslag<br />
Er wordt ge<strong>en</strong> moeite gedaan om de toeslag <strong>van</strong> bouwknop<strong>en</strong> in te<br />
rek<strong>en</strong><strong>en</strong>, met als gevolg e<strong>en</strong> hoge forfaitaire bestraffing<br />
10K-punt<strong>en</strong><br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
59
<strong>Oorzak<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> gevolg<strong>en</strong><br />
Definitie<br />
Warmteverliez<strong>en</strong><br />
Vochtproblem<strong>en</strong><br />
Nieuwe gebouw<strong>en</strong> : EPB regelgeving<br />
Koudebrugg<strong>en</strong> bij r<strong>en</strong>ovatie<br />
Isolatietechniek<strong>en</strong><br />
Praktisch voorbeld<strong>en</strong><br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
60
Drie mogelijke techniek<strong>en</strong> voor na-isolatie<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
61
Drie mogelijke techniek<strong>en</strong> voor na-isolatie<br />
Buit<strong>en</strong>isolatie<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
62
Drie mogelijke techniek<strong>en</strong> voor na-isolatie<br />
Buit<strong>en</strong>isolatie<br />
Binn<strong>en</strong>isolatie<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
63
Drie mogelijke techniek<strong>en</strong> voor na-isolatie<br />
Buit<strong>en</strong>isolatie<br />
Binn<strong>en</strong>isolatie<br />
Na-isolatie <strong>van</strong> spouwmur<strong>en</strong><br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
64
Meerdere mogelijke oplossing<strong>en</strong><br />
Gevelbekleding<br />
Buit<strong>en</strong>gevelisolatiesystem<strong>en</strong><br />
met<br />
pleisterafwerking<br />
Speciale<br />
system<strong>en</strong><br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
65
Het is de beste techniek (wanneer<br />
toepasbaar!)<br />
Gunstig hygrotermisch gedrag<br />
Beperkte koudebrugg<strong>en</strong> MAAR<br />
• Aansluiting<strong>en</strong> met fundering<br />
• Balkon<br />
• Alle uitstek<strong>en</strong>de gevelelem<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
• ...<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
66
Enkele aandachtspunt<strong>en</strong>...<br />
Ok voor wat betreft waterdichtheid, maar de<br />
koudebrug is niet opgelost.<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
67
Enkele aandachtspunt<strong>en</strong>...<br />
TV 209, WTCB, 1998<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
68
Enkele aandachtspunt<strong>en</strong>...<br />
TV 209, WTCB, 1998<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
69
Enkele aandachtspunt<strong>en</strong>...<br />
TV 209, WTCB, 1998<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
70
Enkele aandachtspunt<strong>en</strong>...<br />
Balkons!<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
71
Ongunstig hygrothermisch gedrag<br />
Koudebrugg<strong>en</strong> (quasi onvermijdelijk) :<br />
Vloeroplegging<br />
Aansluiting met binn<strong>en</strong>wand<strong>en</strong><br />
Raamaansluiting<strong>en</strong><br />
...<br />
Vaak de <strong>en</strong>ige mogelijke oplossing!<br />
Gevoelige uitvoering:<br />
Waterdampscherm<br />
Luchtdichtheid<br />
Convectie <strong>van</strong> lucht rond de isolatie<br />
...<br />
voorkom<strong>en</strong><br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
72
M<strong>en</strong> moet ook aandacht bested<strong>en</strong> aan de<br />
volg<strong>en</strong>de elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong>:<br />
Elektrische leiding<strong>en</strong> : technisch spouw voorzi<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> het waterdampscherm niet onderbrek<strong>en</strong><br />
Waterleiding<strong>en</strong> : beschut teg<strong>en</strong> vorst!<br />
Radiator<strong>en</strong> bevestig<strong>en</strong><br />
...<br />
Praktische uitvoering niet e<strong>en</strong>voudig!<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
73
industrieel<br />
- prefab-plat<strong>en</strong><br />
isolatie + gipskarton<br />
- verkleefd op muur<br />
ambachtelijk<br />
isolatie tuss<strong>en</strong><br />
stijl-<strong>en</strong> regelwerk<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
74
Uitvoering : isolatie moet in aanraking kom<strong>en</strong> met het raamprofiel<br />
http://www.<strong>en</strong>ergieplus-lesite.be<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
75
Uitvoering : oplossing voor aansluiting<strong>en</strong> met binn<strong>en</strong>mur<strong>en</strong><br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
76
Mogelijke oplossing<strong>en</strong>:<br />
http://www.<strong>en</strong>ergieplus-lesite.be<br />
Aandachtspunt:<br />
Balk ingebouwd in de metselwerk : risico<br />
<strong>van</strong> verrotting<br />
L’APPLICATION DE PRINCIPES DE LA MAISON PASSIVE EN REGION DE BRUXELLES-CAPITALE, CERAA voor BIM, 2008<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
77
O. H<strong>en</strong>z, FHW architectes<br />
http://lehr.be/FR-P-Eup<strong>en</strong>.htm<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
78
Enkele praktische voorbeeld<strong>en</strong>...<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
79
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
80
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
81
Ribb<strong>en</strong>vloer<strong>en</strong> 3D berek<strong>en</strong>ing<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
82
Situatie in de hoek 3D berek<strong>en</strong>ing<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
83
Studie <strong>van</strong> koudebrugg<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> sociale woning<br />
Met isolatie op het plafond + gevel isolatie (5cm<br />
dikte, 30cm hoogte)<br />
Met isolatie op het plafond (5cm dikte, 70 cm breedte)<br />
Zonder toegevoegde isolatie<br />
Τ = 0,63 < 0,7<br />
Τ = 0,63 < 0,51<br />
Τ = 0,75 > 0,7<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
84
Id<strong>en</strong>tiek aan binn<strong>en</strong>isolatie, verschill<strong>en</strong>de<br />
koudebrugg<strong>en</strong> zijn bijna onvermijdelijk :<br />
Lintel<br />
Vloeroplegging<br />
Raamaansluiting<strong>en</strong><br />
Dakaansluiting<strong>en</strong><br />
...<br />
Oplosbaar?<br />
Let op bij uitvoering : controle nodig<br />
Hygro<strong>thermische</strong> impact is minder negatief dan voor<br />
e<strong>en</strong> binn<strong>en</strong>isolatie...<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
85
Correctie <strong>van</strong> e<strong>en</strong> kouderbrug rond e<strong>en</strong> raam<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
86
Het risico <strong>van</strong> oppervlaktecond<strong>en</strong>satie is niet<br />
verhoogd!<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
87
Voorbeeld <strong>van</strong> uitvoering<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
88
Voorbeeld <strong>van</strong> uitvoering<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
89
Bedankt voor uw aandacht!<br />
Vrag<strong>en</strong>?<br />
WTCB<br />
Technologische Di<strong>en</strong>stverl<strong>en</strong>ing Duurzaam Bouw<strong>en</strong><br />
Antoine Tilmans<br />
antoine.tilmans@bbri.be<br />
02/655.77.11<br />
20/10/2010 Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> Technisch C<strong>en</strong>trum voor het Bouwbedrijf Informatieavond CCB-C : koudebrugg<strong>en</strong><br />
90
Change language