Untitled - Drukwerk in de Marge

Drukkcr!/ cn rytlcr/, vaarit de xaqalcn uan Latrcns Jatqoox CoÍer cn Gatcnbarg ons uorgingcn
GRAFTSCHE HTSTORTE / Cor Mus, Den Hoog M U S E U M P LANT' N.'YI OR ETUS
Natuurlilk u'eten rr'c ons vakmensen van 'eigen tijd', althans
we betrachten zulks. \7e willen van uit hct oude naar hct
hedendaagse, vooral ook in onze gÍafischc vakken. Van uit
een verre historie naaÍ dc tweede helft van de twintigste
eeuw is cen periodc aan tc gevcn vaarin de ontv/ikkeling
van de boekdrukkunst bcsloten ligt. In hct l\'Iuscum Plantin
te Antwerpen, in dit ccntrum der oudc graÍische vakkcn, gaat
die geschicdenis voor ons lcven. Het is in dit muscum dc
persoon van Plantin (r 5 zo-r 5 89) zelf, waarom dit 'grafischc
leven' als hct ware draait. In z'n eigen ontwikkelingsgang
is dit grafische tijdpcrk dcr zestiendc ecuw, zo nauw mct
Àntwerpcn verbonden, ambachteliik bcslotcn. Zoals daar
in Antwcrpen dit gebouwencomplex tot cen museum is
gewordcn, vinden wii het gehele vak van die vroegere tijd
in een grafisch bedriff gcconccntÍeerd.
De iongc Christoffcl Plantin, van Franse afkomst, die mct
z'n vadet eerst een zwervend bestaan moet hebben gcleid,
heeft zich, nadat hii als lceriongen en als gezcl zich ziin vak-
kennis heeft eigen gemaakt, in de Scheldestad gevestigd.
Aangekomen in 1549, werd Plantin op de 2re Maart rtto
34
poorter van de stad Àntwcrpcn cn nog hctzelfde jaar op-
genomen in het St Lucasgilde. Aanvankelijk pocgde hii ziin
brood als bockbinder en leerbcwerkeÍ te vcrdicnen. Door
allerlei omstandigheden vcrwissclde hij dit vak in r559 met
dat van zelfstandig boekdrukker. Alle bcgin was ook voor
Plantin moeilijk. De eerstc bocken dic Plantins persen ver-
lieten, v'arcn dan ook van dc gewone alledaagse soort. $Teldra
werd dit bctcr cn spoedig was de faam van deze drukker-
uitgever gcvestigd. In viif jaren kwamen z6o werken van
Plantins pcrscn, hetgecn tocntcrtijd, als gemiddeld vijftig
cdities per jaar, zeet hoog kon worden geacht. -i\{ct de
kurantiteit was daarbii ook de kwaliteit gcstcgen.
In Plantins geest was inmiddels een groots plan gerijpt,
namclijk het uitgcven van ecn betrouv-barc cn wetenschap-
pelijke uitgavc van dc bijbcitckstcn. Door bcmiddeling van
kardinaal Granvclle en De Cayas wist hif Filips II voor de
onderneming te intercsscrcn. De Spaanse koning zegde
financiëlc stcun toe en stuurde tevens als wctenschappelijk
leider van de onderneming ziin huiskapelaan, de grote
humanist Arias Montanus, naar Plantins drukkerii, In r568