MDF Manual NL - SpanoGroup

36
7. Oppervlakte-afwerking
MDF-plaatmateriaal is een ideale ondergrond voor
een groot scala aan eindafwerkingen.
7.1. Lakken
MDF is met zijn gladde en stabiele oppervlak en zijn
goed af te werken kanten de ideale ondergrond voor
lakafwerking. De keuze aangaande het laksysteem
hangt af van de beschikbare lakinstallatie, de
mogelijke droogtechnieken en de bijhorende lakeisen
in de eindtoepassing.
Zo beschikt bvb. een particulier niet over een
industriële lakstraat, kan er gewerkt worden met een
MDF-plaat met lakfilm, etc.
Algemeen kan er gesteld worden dat de plaat best
rondom afgelakt wordt zodat ze stabieler wordt
en minder gevoelig is aan eventuele temperatuur-
of vochtschommelingen. Het is belangrijk dat het
gebruikte laksysteem aan volgende eisen voldoet:
• Elasticiteit: de verf moet een zekere elasticiteit
hebben om dimensionele verandering van MDF
door vochtopname en -afgifte te kunnen opvangen
zonder te barsten.
• Laag oplossend vermogen voor paraffine
(aanwezig in MDF) om uitharding niet negatief te
beïnvloeden
• Vrij hoog vaste-stofgehalte waardoor in weinig
lagen een spiegelglad oppervlak kan ontstaan.
Er bestaan een heel aantal verschillende types
lakken:
• Nitrocellulosesystemen zijn eenvoudig en met
verschillende methodes aan te brengen en
leveren een goed eindresultaat, maar zijn wegens
hun hoog gehalte aan oplosmiddelen eerder
milieuonvriendelijk.
• Acrylaat-of watergedragen verfsystemen zijn
eveneens eenvoudig om te verwerken op MDF. Hoe
sneller het watergehalte uit de verf kan gedroogd
worden, hoe minder de vezels zullen opzwellen.
• Zuurhardende lakken geven een sterk en
bestendig oppervlak, maar kunnen na uitharding
nog formaldehyde emitteren.
• Polyesterlakken maken een perfect glanzend
resultaat mogelijk, maar kunnen ook milieuproblemen
opleveren.
• Bij de tweecomponenten-verfsystemen zijn de
polyurethaanlakken de belangrijkste omwille van
hun uitstekende kwaliteit.
• UV-uithardende lakken worden in industriële
lakstraten toegepast, meestal om vlakke panelen
in hoge aantallen te lakken. De UV-lakken hebben
een zeer hoog vaste stof gehalte, waardoor impact
op het milieu miniem is.
Onder impuls van de EU-richtlijn inzake VOS (Vluchtige
Organische Stoffen) worden solventgedragen
producten in 2010 gebannen en zullen deze door
watergedragen lakken vervangen worden. Sinds
januari 2007 is een eerste fase van de wet van
kracht, waardoor nu reeds een sterke evolutie en
ontwikkeling van de watergedragen lakken te noteren
valt.
7.1.1. Niet-industriële lakafwerking
Onder niet-industriële lakafwerking wordt het verven
of lakken door bvb. een interieurschilder of particuliere
doe-het-zelf schilder verstaan. Deze kan wanden,
meubilair, maatmeubilair, binnenschrijnwerk … van
MDF-platen afschilderen. Daarbij worden volgende
werkingsstappen geadviseerd.
Ondergrondbehandeling:
Algemene voorbereiding:
De MDF-oppervlaktes moeten proper en stofvrij zijn.
Eventuele verontreinigingen van bvb. vet of resten
van bouwproducten moeten verwijderd worden.
Verder worden de MDF- platen best geklimatiseerd
worden vooraleer de lakafwerking plaatsvindt.
Het lakken gebeurt best in ongeveer dezelfde
klimaatomstandigheden als deze waar de MDF-
platen effectief in hun eindtoepassing zullen terecht
komen. Zo worden barsten en spanningen in het
gelakte oppervlak voorkomen, die mogelijks bij
sterke temperatuur- of vochtschommelingen kunnen
optreden.
Voorbereiding schilderwerken:
Na plamuren en/of reparatie wordt het te behandelen
oppervlak bij voorkeur geschuurd met een
schuurkorrel ≥ P220 om een effen eindresultaat en
goede hechting te bekomen. Na het schuren dient
het oppervlak steeds goed te worden ontstoft.
Aanwezige randen worden liefst afgeschuind of
afgerond. Het verdient ook aanbeveling om op
zaagsneden een extra grondlaag aan te brengen, bij
voorkeur een speciale vullende primer of poriënvuller
(bvb. Brushfiller van Boss Paints).
Aanbrengen van grondlaag:
Voor de grondlaag wordt bij voorkeur gebruik gemaakt
van een witte, reukarme, isolerende, fysisch drogende
verf (bvb. Elastoprim Hydro van Boss Paints). De
isolerende grondlaag verhindert ongelijkmatig
inzuigen van de eindlagen en het doorslaan van
mogelijke vlekken of kleuronregelmatigheden uit de
ondergrond.
Bijwerken / Reparatie:
Eventuele beschadigingen worden hersteld met
materialen verenigbaar met het daaropvolgend
verfsysteem, bvb. polyesterplamuur.
Vervolgens dient het oppervlak lichtjes geschuurd te
worden met schuurpapier (korrel P180-P220). Hierbij
Figuur 37: Grondlaag aanbrengen
dient het schuurstof ook steeds netjes verwijderd te
worden.
Eindlagen:
Voor de eindlagen kan gebruik gemaakt worden
van:
• Lakverf op solvent- of watergedragen basis (bvb.
PU-Satin en Hydrosilk van Boss Paints).
• Muurverf, zowel watergedragen (bvb. latexverf,
acrylverf of vinylverf) als synthetische verf.
Voor een goed dekkend eindresultaat worden
minstens twee eindlagen aangeraden, waarbij
telkens wordt tussengeschuurd (liefst schuurkorrel ≥
P220) om vezelopruwing weg te werken.. Hoe fijner
de schuurkorrel bij het tussenschuren, hoe strakker
het eindresultaat.
Verschillende glansgraden zoals mat, zijdeglans,
glans en hoogglans zijn mogelijk, alsook verschillende
opbrengmethodes : met kwast, met verfrol of spuiten.
Watergedragen verf heeft steeds het voordeel dat deze
geen solventen bevatten en eenvoudig te verwerken
zijn, aangezien het benodigde verfmateriaal met
water kan gereinigd worden. Een solventgedragen
verf heeft het voordeel iets krasbestendiger te zijn
dan een watergedragen verf.
Figuur 38: Eindlagen lakafwerking met een spuitbus
De maximale wachttijd tussen de verschillende lagen
onderdeling bedraagt maximaal 4 dagen. Wordt
deze termijn overschreden, dan is tussenschuren
absoluut noodzakelijk om problemen met hechting
van de tussenlagen te vermijden.
Zorg steeds voor voldoende temperatuur, licht en
verluchting bij de uitvoering van de schilderwerken.
Mogelijke problemen en oplossingen:
• Vezelopruwing:
Vezelopruwing ontstaat door het intrekken van vocht
in de plaat, waardoor vezeltjes opzwellen en recht
komen te staan. Vezelopruwing is een normaal
verschijnsel bij het verven van MDF, in het bijzonder
bij gebruik van watergedragen lakken. Dit kan
eenvoudig voorkomen of opgelost worden door het
MDF-oppervlak, alsook de verschillende verflagen
licht op te schuren met een schuurkorrel ≥ P220.
Bij het gebruik van sommige watergedragen verven
zal er meer vezelopruwing ontstaan, waardoor
meer aandacht zal moeten besteed worden aan het
correct fijnschuren om eenzelfde eindresultaat te
bekomen.
Bij brandvertragende en vochtwerende MDFplaten
zoals de Firax, Firax Class 0 en de Firax
Light, de Umidax ® en de Umidax ® Light, zal minder
vezelopruwing optreden dan bij de andere MDFplaten.
Het probleem van vezelopruwing is niet volledig
relateerd aan de gemiddelde densiteit van de MDF-
plaat, omdat ook de lichtere MDF-platen over een
hoge oppervlaktedensiteit beschikken. Enkel de hele
lichte MDF-plaat MXL vertoont bij de afwerking met
een watergedragen lak iets meer vezelopruwing in
vergelijking met de andere types MDF.
• Kleurdoorbloeding:
Bepaalde types MDF zijn in de massa ingekleurd om
de platen gemakkelijk te kunnen herkennen: Rood
staat voor brandvertragende eigenschappen, groen
voor vochtwerende. Bij het verven is het mogelijk
dat kleurdoorbloeding ontstaat, nl. dat de kleur
van de ondergrond blijft doorschijnen, zelfs nadat
er een grondlaag en bijvoorbeeld twee eindlagen
werden opgebracht. De kans op doorbloeding van
de onderliggende basiskleur is het grootst bij slechte
droogomstandigheden, zoals bvb. in te vochtige en/
of te koude ruimtes.
• Slechte hechting:
Een slechte hechting kan ontstaan door slechte
drogingomstandigheden zoals bijvoorbeeld
te vochtige en/of te koude ruimtes, te korte
drogingstijden of door foute verfkeuze.
• Absorptie, verfverbruik
Vochtwerende MDF-platen zoals de Umidax en de
Umidax Light vertonen heel wat minder waterabsorptie
na het aanbrengen van watergedragen verven dan
bvb. MDF Standard of Fibrabel, waardoor er tot 15%
minder grondlaag of primer nodig is.
Brandvertragende MDF-platen zoals de Firax,
Firax Class 0 en de Firax Light vertonen door de
aanwezigheid van zouten dan weer een hogere
37
7