Bedrijfjes duiken op internationale bemiddeling - Nuffic Transfer

t het ei van Columbus
maatwerk. En hoe los je het op als jouw partner alleen
maar tweejarige masters mag aanbieden? En hoe ga je
om met de verschillende eisen die aan scripties worden
gesteld? Dat is iedere keer weer puzzelen.
Bij joint degrees ligt een aantal zaken nog ingewikkelder.
Dat komt doordat er een gezamenlijk
programma wordt ontworpen
met gezamenlijke examinering en
toetsing. Met partners uit verschillende
landen, met elk hun eigen
opleidingscultuur, is dat geen sinecure.
Bij de double degree worden
twee bestaande geaccrediteerde
programma’s in elkaar geschoven.
Er kan gebruik worden gemaakt
van wederzijdse vrijstellingen
waardoor er wat meer rek zit in het
programma. Bij een joint degree moeten beide partners
het programma, inclusief het deel dat aan de partneruniversiteit
wordt gevolgd, laten accrediteren in beide
landen. Het gezamenlijk ontwerpen en het tweezijdig
laten accrediteren kosten veel tijd, inspanning en
geld. Tegelijkertijd vormt het volledig geïntegreerde
programma de meerwaarde van de joint degree.
Het lijkt erop dat de Nederlandse wet vooralsnog
onvoldoende ruimte biedt aan de joint degree. En is
dat de reden dat instellingen niet staan te popelen
om deze trajecten te ontwikkelen. “Een joint degree
is kostbaar vanwege de tijd die erin gaat zitten om
zoiets te ontwerpen”, zegt Janco Bonnink, coördinator
strategisch onderwijsbeleid bij de Vrije Universiteit.
Een hoger collegegeld mag er echter niet voor worden
gevraagd. “Wij hebben de ambitie om internationaal
talent aan te trekken. Daar spelen joint degrees een
belangrijke rol in. De meerwaarde van een joint degree
wegen we per geval af tegen de inspanningen die
het kost”. Bonnink denkt dat, vanwege de nationale
verschillen, er minder gebruik van de joint degree zal
worden gemaakt dan vijf jaar geleden werd gedacht.
“Maar”, tekent hij aan, “misschien waren de verwachtingen
toen ook wel te hooggespannen. Toen het
idee van joint degrees werd gelanceerd, dacht men dat
we inmiddels, in het kader van Bologna, veel verder
zouden zijn met Europese regelgeving op het gebied
van kwaliteitszorg en collegegeld.”
Ook Frans Rutten, associate dean for international
affairs aan de Rijksuniversiteit Groningen, houdt
het voorlopig op double degree-opleidingen. Aan zijn
“Van joint degrees zal
minder gebruik worden
gemaakt dan vijf jaar
geleden werd gedacht”
instelling zijn inmiddels acht van deze mastertrajecten
ontwikkeld. “Een joint degree is a hell of a job en ik zie
er geen grootse toekomst voor weggelegd”, vertelde hij
eind september op de Duits-Nederlandse hogeronderwijsdagen.
“De bureaucratische rompslomp is beslist
niet minder geworden doordat het wettelijk mogelijk is
gemaakt.”
Ook het hbo loopt nog niet warm
voor joint degrees. Dat komt doordat
in de wet is vastgelegd dat deze
opleiding niet mag bestaan uit een
hbo- en een wo-programma. Nu
werken veel hogescholen samen met
buitenlandse universiteiten. Via die
constructie kunnen hbo-studenten
in het buitenland een mastertitel
behalen. Dat is interessanter voor
hen dan een joint degree op hbo-niveau.
Dat het opzetten van joint degrees tijdrovend en kostbaar
is, is bekend. Daarom heeft de overheid er voor
de periode 2009–2013 extra geld voor uitgetrokken.
Naast de directe bijdrage aan de instellingen is jaarlijks
60.000 euro gereserveerd voor netwerkactiviteiten,
het bundelen van best practices en evaluaties. Op
die manier kunnen ervaringen worden gedeeld en
hoeft niet iedere instelling zelf het wiel uit te vinden.
Universiteitenvereniging VSNU beheert dit stimuleringsfonds.
Perspectief
De Nederlands Vlaamse Accreditatie Organisatie
(NVAO) werkt aan een andere hobbel. Als de buitenlandse
accreditatie valt onder een wederzijdse erkenningsovereenkomst
met de NVAO, dan neemt de
NVAO deze beoordeling over. Dat kan een heleboel
werk schelen, maar dan moet je partner wel in een
land zitten dat een overeenkomst met de NVAO heeft.
Gelukkig breidt de samenwerking op accreditatiegebied
zich, door het voortschrijdende Bolognaproces, steeds
verder uit. Dat biedt dus perspectief voor de toekomst.
Want ook al is het ploeteren om gezamenlijke internationale
opleidingen op te zetten, betrokkenen vinden
het nog steeds de moeite waard. Zij wijzen erop dat
joint degrees niet alleen verrijkend zijn voor de instelling,
maar studenten veel meer bieden dan een uitwisseling
met een partnerinstelling.
els heuts
transfer | november 2010 | 17