lesmap knetter - Lessen in het donker

Scenariste Mieke de Jong: “We wilden
niet absoluut een film maken over manischdepressiviteit.
Tijdens het ontwikkelen van het script bedachten we
allerlei mogelijke ziektes voor de moeder. Maar welke paste het beste in
het verhaal? Welk ziektebeeld kon ook door kinderen begrepen worden?
Uiteindelijk kozen we voor ‘manisch–depressief’. Tijdens de research kwamen
we terecht bij een student die een eindwerk had geschreven over het onderwerp.
Hij wou zijn kennis graag met ons delen. Hij had zelf aan de ziekte geleden en was
voor ons de ervaringsdeskundige. Martin, Carice en ik gingen hem vaak opzoeken
met onze vragen. We hebben veel gelezen en gepraat met mensen die
aan de ziekte lijden. Zij vonden de meeste situaties
herkenbaar.”
Martin Koolhoven: “Misschien verwachten de mensen een sombere
probleemfilm en dat is KNETTER hoegenaamd niet! Het is een vrolijke, lieve
film… maar het gáát wel ergens over. Dat vind ik net zo goed.
Die hoogtes en laagtes van een manische depressie zijn voor iedereen
herkenbaar. (…) Zo’n ‘bi-polaire afwijking’ (zoals dat correct genoemd wordt)
is haast bij iedereen latent aanwezig. Ik ben ook wel eens onderhevig
aan extreme stemmingen: soms ben ik mateloos bedroefd zonder dat ik
precies weet waarom. Maar niet in die mate dat het mij belemmert om te
functioneren.”
Vragen
Moeder Lis lijdt aan een ziekte die heet ‘manische
depressie’.
• Wat deed moeder wanneer ze depressief was?
Wat deed ze wanneer ze manisch (extreem
uitbundig) was?
• Wanneer ze depressief was, had moeder weinig
aandacht voor Bonnie. Wat deed ze NIET?
• Waarom schaamt Bonnie zich voor haar moeder?
0 1
Wat zijn de gevolgen van moeders gedrag voor Bonnie?
• Ben jij elke dag even vrolijk? Heb jij elke dag evenveel zin om er in te
vliegen?
Bonnie heeft veel geduld met haar moeder. Tot het haar te veel wordt. Ze
geeft moeder zelfs een klap!
• Schrok je toen ze moeder een klap gaf? Waarom deed ze dat?
• Had je medelijden met Lis? Vond je dat ze dat verdiend had?
• Kan jij je indenken je ouders een klap te geven? Kan dat? Mag dat? Vertel
wat je hier over denkt?
T egen moeders ziekte bestaan wel pilletjes, maar die genezen niet echt. Lis
wil geen pilletjes; met pilletjes ‘raak je jezelf kwijt’: “Het is net alsof ze een
stukje van je afknippen, van boven en van onder. Ik kan niet meer echt
verdrietig zijn. Ik kan niet meer echt vrolijk zijn.”
Verklaar.
Nog meer ernstige thema’s
Met oma’s dood doen nog enkele ernstige thema’s hun intrede in het
verhaal: sterven, schuld, rouw,... “Het lijkt wel alsof niemand me hardop
durft zeggen dat m’n oma dood is.” Maar alles wordt prachtig gecounterd
in een heel mooie, delicate scène bij oma’s opgebaarde lichaam. Je ziet
Bonnie’s twijfels... tot ze naast oma in slaap valt, net zoals een olifant zou
doen, want “olifanten hebben écht verdriet”. Martin Koolhoven: “Die scène
sprong er uit. Ik was enorm ontroerd door de manier waarop Bonnie met de
dood omgaat: aanraken, tasten… Hartverscheurend mooi.”
Vragen
Bonnie’s oma sterft. Dat komt voor Bonnie hard aan. Maar in haar grote
verdriet doet ze iets heel bijzonders: ze kruipt bij haar dode oma in bed.
Wat vond jij daarvan? Wat denk je dat ze toen voelde?
• Hoeveel oma’s en opa’s heb jij nog?
• Hoe vaak zie je hen? Wat doen ze bij jou in huis? Vergelijk hun rol met
die van Bonnie’s oma.
• Wie heeft er een oma of opa die gestorven is? Herinner je je nog de dag
dat het gebeurde? Wie vertelde jou het nieuws?