Valorisatieprogramma Zuid-Limburg ... - Hogeschool Zuyd

Valorisatieprogramma Zuid-Limburg
Ondernemen
met Kennis
013 - 2018
motivation
inspiration
teamwork
success
research
innovation
vision

Valorisatieprogramma Zuid-Limburg
Ondernemen met Kennis
2013 - 2018

Inhoud
Samenvatting ........................................................................................................................................................2
1. Inleiding ....................................................................................................................................................................4
1.1. Van kolen naar kennis ............................................................................................................................................4
Leeswijzer ....................................................................................................................................................................5
2. Huidige stand van zaken. ..............................................................................................................................6
2.1. Kennisinstellingen ....................................................................................................................................................6
2.2. Bedrijvigheid op de campussen ..........................................................................................................................8
2.3. Overheidsbeleid .........................................................................................................................................................9
2.4. Samenvatting en Conclusie ............................................................................................................................... 11
3. Krachtige verbindingen ............................................................................................................................... 12
3.1. Visie op kennisvalorisatie ................................................................................................................................... 12
3.2. Strategie van het Valorisatieprogramma Zuid-Limburg ........................................................................ 13
4. Ambitie, doelstelling en beoogde resultaten .............................................................................. 14
4.1. Ambitie en Doelstelling .......................................................................................................................................14
4.2. Beoogde resultaten in vier actielijnen .......................................................................................................... 16
4.3. Risico’s en randvoorwaarden ............................................................................................................................ 18
4.4. Key Performance Indicators .............................................................................................................................. 19
5. Actielijnen en Basisfaciliteiten ..............................................................................................................24
5.1. Actielijn 1: Ondernemerschapsonderwijs .................................................................................................... 24
5.1.1. Basisfaciliteit: Center of Entrepreneurship (Subsidiabele Faciliteit A) ...............................................24
5.2. Actielijn 2: Kenniscirculatie ............................................................................................................................... 30
5.2.1. Basisfaciliteit: Community of Practice (Subsidiabele Faciliteit F) ...................................................... 31
5.2.2. Basisfaciliteit: Kennisaccountmanagers (Subsidiabele Faciliteit F)................................................... 32
5.2.3. Basisfaciliteit: Kennisportaal (Subsidiabele Faciliteit F)......................................................................... 33
5.2.4. Basisfaciliteit: Personele mobiliteitstrajecten ............................................................................................ 34
5.3. Actielijn 3: Primair Valorisatieproces ............................................................................................................ 34
5.3.1. Basisfaciliteit: Valorisatie/Competence Center (Subsidiabele Faciliteit B) ..................................... 34
5.3.2. Basisfaciliteit: IP Fund (Subsidiabele Faciliteit C) ..................................................................................... 36
5.3.3. Basisfaciliteit: Preseed Fund (Subsidiabele Faciliteit D) ......................................................................... 37
5.3.4. Basisfaciliteit: Seed Fund.................................................................................................................................... 38
5.3.5. Basisfaciliteit: Proof of Concept Fund (Subsidiabele Faciliteit E) ........................................................ 39
5.3.6. Basisfaciliteit: Holding ......................................................................................................................................... 40
5.4. Actielijn 4: Doorgroeifaciliteiten ...................................................................................................................... 41
5.4.1. Basisfaciliteit: Science Park ................................................................................................................................41
5.4.2. Basisfaciliteit: Facility Sharing ..........................................................................................................................41
5.4.3. Basisfaciliteit: Incubator ..................................................................................................................................... 42
5.4.4. Basisfaciliteit: Groeiaccelerator ....................................................................................................................... 43
6. Organisatie en Management ...................................................................................................................46
6.1. Stuurgroep ................................................................................................................................................................ 46
6.2. CVO ............................................................................................................................................................................. 46
6.3. Ad hoc adviesgroep .............................................................................................................................................. 47
6.4. Projectteams & Teamleiders ............................................................................................................................. 47
6.5. Verbindingen tussen actielijnen en basisfaciliteiten ............................................................................... 47
7. Verankering .........................................................................................................................................................48
8. Consortium ..........................................................................................................................................................50
9. Bijlagen................................................................................................................................................................... 52

Samenvatting
Dit Valorisatieprogramma Zuid-Limburg dient als basis voor een subsidieaanvraag bij het
Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I) en wordt breed gedragen
door een consortium. Dit bestaat uit de Universiteit Maastricht (tevens penvoerder),
academisch ziekenhuis Maastricht, Zuyd Hogeschool, LIOF en Chemelot Campus BV.
De Maastricht Health Campus BV wordt toegevoegd na oprichting. Deze partijen spelen alle
een rol in en hebben belang bij het opzetten van een duurzame valorisatie infrastructuur.
Het initiatief wordt gesteund door regionale en locale overheden, bedrijven, brancheorganisaties
en anderen.
Ambitie en Doelen
De ambitie van het valorisatieprogramma is om een nieuwe
toekomst voor Zuid-Limburg te creëren die gebaseerd is op
doorontwikkeling van de kenniseconomie. Die ambitie komt
voort uit de gezamenlijke opdracht die de kennisinstellingen,
overheden en het bedrijfsleven voor zichzelf zien in de ontwikkeling
van de regio. In die zin sluit dit programma aan bij
de ambitie van Brainport 2020 om te gaan behoren tot de
Top 3 van Europa en de Top 10 van de Wereld op het gebied
van Innovatie.
Het Valorisatieprogramma bouwt voort op reeds lopende
projecten en processen, en in het verleden opgedane kennis
en ervaring. In de regio is reeds het nodige gedaan op het
gebied van valorisatie, maar het moet en kan beter. De vertaling
van kennis naar nieuwe economische activiteiten zal
naar een hoger plan getild worden.
Het belangrijkste doel is om de output van valorisatie te
verhogen. Dit moet gebeuren door het opzetten van een
infrastructuur die het benutten van kennis op een efficiënte
en effectieve wijze faciliteert. Deze infrastructuur is nodig
om de valorisatie doelstellingen te realiseren van een aantal
initiatieven die in het recente verleden opgezet zijn, zoals de
beide Zuid-Limburgse campussen. Maar ook op de andere
kennisdomeinen is verbetering noodzakelijk.
2
De valorisatie infrastructuur wordt gevormd door de basisfaciliteiten
die genoemd worden in het Rapport Waas
‘van voornemens naar voorsprong: kennis moet circuleren’.
Veel van deze faciliteiten zijn reeds in meer of mindere mate
aanwezig, maar dienen waar nodig uitgebreid, vernieuwd
en geprofessionaliseerd te worden om tot een op output
gerichte valorisatie organisatie te komen.
Hierbij is samenwerking tussen de partners die deze faciliteiten
leveren van eminent belang om te waarborgen dat
middelen optimaal ingezet worden en duplicatie voorkomen
wordt. Dit is zowel een voorwaarde voor als een meerwaarde
van het Valorisatieprogramma.
Aanpak
De beoogde resultaten zullen worden behaald door in
corresponderende Actielijnen verbeteringen in de valorisatie
infrastructuur aan te brengen. Dit zal gebeuren in
het merendeel van de basisfaciliteiten die in het ‘ rapport
Waas’ genoemd zijn en die als uitgangspunt voor het
Valorisatieprogramma dienen. Voor de uitvoering zijn
primair de consortiumpartners verantwoordelijk, vaak
in samenwerking met individuele bedrijven.

De Actielijnen en Basisfaciliteiten zien er als volgt uit:
- Actielijn 1: Verbreed en verbeterd ondernemerschapsonderwijs
Basisfaciliteit: Center of Entrepreneurship
- Actielijn 2: Intensievere kenniscirculatie tussen bedrijven
en kennisinstellingen
Basisfaciliteiten: Community of Practice, Kennisaccountmanagers,
Kennisportaal, Personele Mobiliteitstrajecten
- Actielijn 3: Een professioneel primair valorisatieproces
‘Van Idee tot BV’
Basisfaciliteiten: Valorisatie/Competence Center, IP-,
(pre-)seed-, en Proof of Concept funds, Holding
- Actielijn 4: Exploitatie van de campussen als doorgroeifaciliteiten:
Basisfaciliteiten: Science park, Facility Sharing, Incubator,
Groeiaccellerator
Primair verantwoordelijk voor de aansturing van het
programma is de Chief Valorisation Officer (CVO) die ook
het nieuwe Maastricht Valorisation Center leidt. De CVO
rapporteert aan de Stuurgroep, die gevormd wordt door
vertegenwoordigers van de consortiumpartners.
Budget
Met het Valorisatieprogramma Zuid-Limburg is voor de
periode 2013-2018 een bedrag van meer dan €17 miljoen
gemoeid. De consortiumpartners en de ondersteunende
bedrijven en instanties nemen hiervan ruim €12,5 miljoen
voor hun rekening in de vorm van cash voor startersleningen,
patenten, haalbaarheidsstudies en het inzetten
van zittend en nieuw personeel. Voor de ontbrekende
€4,5 miljoen wordt een subsidie gevraagd van het
Ministerie van EL&I.
3

Inleiding
In minder dan tien jaar moet Nederland behoren tot de
top-vijf van de meest innovatieve economieën ter wereld.
Eén van de belangrijkste troeven om de ambitie waar
te maken is de ontwikkeling van Zuid-Oost-Nederland
tot internationaal erkende kennisregio; vastgelegd in
Brainport 2020. Wezenlijk hierin is de valorisatie van
kennis, tot uitdrukking gebracht in onder andere dit
‘Valorisatieprogramma Zuid-Limburg – Ondernemen
Met Kennis’. Naadloos passend in Brainport 2020, maar
tegelijk ook bedoeld om voor deze regio een nieuwe toekomst
te creëren. Waar ooit de industrie en de kolenmijnen
welvaart én innovatie brachten, zijn het nu de
life sciences, health, chemie en nieuwe materialen die
het begin van een nieuw tijdperk inluiden.
De eerste stappen zijn gezet, de trein rijdt. In de driehoek
Heerlen-Maastricht-Sittard-Geleen bruist en borrelt het.
Op en rond de Chemelot-campus zijn tientallen nieuwe
bedrijven neergestreken, aangetrokken door het model
van open innovatie, de honderden gespecialiseerde
kenniswerkers en de onderzoeksfaciliteiten. Rond de
Universiteit Maastricht groeit de Health Campus met
toekomstige grote trekkers als Brains Unlimited en
Living Lab Limburg.
Nu is de tijd rijp voor die volgende belangrijke stap:
vertalen van kennis naar economie. Daarom is dit
Valorisatieprogramma geschreven. Om die nieuwe toekomst
voor Zuid-Limburg te borgen, om kenniswerkers
uit de hele wereld naar deze regio te halen, om Brainport
2020 verder uit te bouwen. We willen verder, want de
tijd dringt.
Van Kolen naar Kennis
De Zuid-Limburgse economie is in relatief korte tijd sterk
veranderd. Na de sluiting van de steenkolenmijnen in de
jaren zeventig ontstond een gevarieerde economie met
DSM als kernspeler in de chemische sector, een aantal
grote overheids- en financiële dienstverlenende organisaties
en een brede traditionele maakindustrie. De oprichting
van de Universiteit Maastricht en het academisch
ziekenhuis Maastricht en de totstandkoming van de
Zuyd Hogeschool en de focus van DSM op fijnchemie en
biomaterialen zijn bepalend geweest voor een omslag
naar een meer kennis gedreven economie.
In 1976 gingen de laatste mijnwerkers met pensioen.
Hiermee kwam een einde aan een tijdperk van welvaart,
4
groei en nagenoeg volledige werkgelegenheid in de
regio. Duizenden Nederlanders van boven de rivieren en
Europeanen uit alle windstreken vonden in de mijnstreken
emplooi. En als ze al niet terecht konden in de verschillende
mijnen, dan was er wel werk in de bloeiende maakindustrie
in en rond Maastricht. Ondanks compenserende
werkgelegenheid (CBS, ABP) markeerden de mijnsluitingen
het begin van een lange periode van economische tegenwind
met een hoge werkloosheid. De sluipende teloorgang
van de traditionele maakindustrie in de laatste twee
decennia bestendigde de zwakke economische structuur.
De keramische industrie rond Maastricht is anno 2012
nagenoeg verdwenen, cementbedrijf ENCI stopt met produceren,
de papierindustrie is gedecimeerd en ook in de
metaalsector is sterk gesaneerd. Autofabrikant NedCar
zit al vele jaren in zwaar weer en zag de werkgelegenheid
teruglopen van ruim 10.000 mensen in de jaren tachtig
tot amper 1.500 in 2011.
Met de verkoop van de bulkchemie door DSM, nog altijd
de grootste werkgever, aan het Saudische SABIC leek het
lot van Zuid-Limburg definitief bezegeld. Maar de stap
richting fijnchemie en materialen van het vroegere mijnbedrijf
paste precies in de nieuwe economische structuur
die zich onder de scherven van de gesloten mijnen en
gedecimeerde maakindustrie langzaam vormde. Meest
tastbare resultaat was het openstellen van de laboratoria
en andere faciliteiten op Chemelot. Hierdoor kon het ooit
hermetisch gesloten bolwerk van kennis en kunde uitgroeien
tot een internationaal aantrekkelijke locatie voor
bedrijven uit alle werelddelen. Diverse innovatieprogramma’s
als de “Versnellingsagenda I en II” en de Europese
programma’s in het kader van ESF en EFRO en het nationale
programma “Pieken in de Delta” met een duidelijke
focus op life sciences, health, biomaterialen en fijnchemie
misten hun uitwerking niet. In al deze programma’s heeft
de Provincie Limburg een sturende en regisserende rol
gespeeld.
In 2008 is de samenwerking tussen de gezondheidsfaculteit
van de UM en het academisch ziekenhuis
in Maastricht geformaliseerd in de structuur van het
Maastricht Universitair Medisch Centrum Plus (MUMC+).
De plus geeft aan dat het niet alleen om cure gaat, maar
ook om care, bijvoorbeeld in de vorm van preventie en
diagnostiek. Tussen de Provincie en de UM en MUMC+
zijn convenanten gesloten tot verdere uitbouw van de
Life Sciences en de inzet van deze kennisinstellingen in
de regionale ontwikkeling.

In korte tijd is in Zuid-Limburg een kenniseconomie
gegroeid die ongekende mogelijkheden biedt voor nieuwe
onderzoek- en innovatieagenda’s bij kennisinstellingen
en bedrijven. Om de kansen te benutten hebben bedrijfsleven,
onderwijsinstellingen en overheden de samenwerking
geïntensiveerd. Deze voor Nederland unieke ‘triplehelix’
investeert in totaal ruim een half miljard euro in de
ontwikkeling van de Chemelot Campus en de Maastricht
Health Campus. Hierdoor ontstaan de komende tien jaar
2100 nieuwe banen voor kenniswerkers en vele duizenden
extra arbeidsplaatsen aan indirecte werkgelegenheid.
De economische activiteiten in Zuid-Limburg sluiten
naadloos aan bij Brainport 2020. Zo opent de complementariteit
tussen de high tech systems in Eindhoven
en de life & material sciences in Zuid-Limburg nieuwe
perspectieven voor innovatie, die immers vooral op
grens vlakken tussen disciplines tot uitdrukking komt.
Brainport heeft de ambitie om in 2020 bij de top-drie van
de technologieregio’s van Europa te horen en daarmee bij
de top-tien van de toptechnologie regio’s in de wereld. Nu
al is Zuidoost-Nederland nummer 9 van Europa en 13 van
de wereld. Tevens is het streven de bijdrage van 40 miljard
euro aan de Nederlandse economie te laten toenemen
tot 136 miljard euro per jaar. De economie in Zuidoost-
Nederland moet met drie procent per jaar bijna twee
maal zo hard als gemiddeld gaan groeien. Mede met het
oog op deze ambitieuze doelstelling is Limburg Economic
Development (LED) opgericht.
Ook de gemeenschappelijke koers van het Limburgse
hoger onderwijs zoals verwoord in het Sectorinvesteringsplan
hoger onderwijs uit 2010 richt zich op sectoren
waarin de regio uitblinkt. Gezamenlijk willen de kennisinstellingen
de innovatiekracht van de sectoren versterken
door te investeren in onderzoek en kennisontwikkeling.
Ook het versterken van het MKB en het stimuleren van
nieuwe bedrijvigheid is een gezamenlijk doel van de
instellingen. Van alle partners gezamenlijk is het doel
om meer kennis om te zetten in producten en om
meer nieuwe bedrijvigheid tot stand te laten komen.
De opleiding en training van kenniswerkers in intraen
entrepreneurship heeft daarbij hoge prioriteit.
De koers van de regio Zuid-Limburg is duidelijk: op weg
naar een kennisintensieve economie, met de campussen
voorop. Valorisatie is hierin onmisbaar. De ambities
van dit Valorisatieprogramma Zuid-Limburg dienen dan
ook gezien te worden als bijdrage
aan de grotere ambities van deze
regio, als onderdeel van Brainport
2020.
Leeswijzer
In dit document wordt uiteengezet
wat de huidige situatie
in de regio is op het gebied van
valorisatie (Hoofdstuk 2). Vervolgens wordt de visie van
het consortium op valorisatie beschreven (Hoofdstuk 3),
waarna nader wordt ingegaan op de ambitie, doelstelling
en beoogde resultaten (Hoofdstuk 4). In hoofdstuk
5 wordt dit vertaald naar activiteiten en voorzieningen
die in het kader van dit programma worden versterkt.
Vervolgens wordt kort ingegaan op de organisatie
(Hoofdstuk 6), de verankering (Hoofdstuk 7) en de samenstelling
van het consortium (Hoofdstuk 8).
‘In korte tijd is in Zuid-Limburg een kenniseconomie gegroeid die ongekende
mogelijkheden biedt voor nieuwe onderzoek- en innovatieagenda’s bij
kennisinstellingen en bedrijven.’
‘De koers van de regio is
duidelijk: op weg naar een
kennisintensieve economie,
met de campussen voorop.’
5

Huidige stand van zaken
We vertrekken niet vanaf nul. Dit Valorisatieprogramma Zuid-Limburg bouwt voort op een
koers die al enige tijd geleden ingezet is. Dit geldt zowel voor de betrokken kennisinstellingen
als de betrokken bedrijven en (overheids-)instanties. Alle hebben ze geïnvesteerd in programma’s
en activiteiten die leiden tot meer kennisintensieve en innovatieve bedrijvigheid in de
regio. Hieronder volgt een beknopt overzicht van de huidige stand van zaken. Deze wordt in
paragraaf 2.4 samengevat en er worden enkele conclusies getrokken met betrekking tot de
noodzaak voor dit Valorisatieprogramma Zuid-Limburg.
2.1. Kennisinstellingen
De Universiteit Maastricht, het Maastricht Universitair
Medisch Centrum en de Zuyd Hogeschool hebben de
afgelopen jaren geïnvesteerd in activiteiten en infrastructuur
op het gebied van (ondernemerschaps)onderwijs,
kenniscirculatie en nieuwe bedrijvigheid.
2.1.1 Universiteit Maastricht en Maastricht
Universitair Medisch Centrum
Verbonden met de regio
De UM en het MUMC+ dragen al jaren bij aan de
regionale ontwikkeling middels reguliere onderwijs- en
onderzoeksactiviteiten. Zichtbaar zijn ook de specifieke
valorisatie-initiatieven op het gebied van het stimuleren
van bedrijvig heid. Zo is de laatste jaren door UM en
MUMC+ veel geïnvesteerd in de ontwikkeling van regionale
campussen voor open innovatie. Via deze campussen
worden onderwijs, onderzoek en bedrijvigheid
samengebracht in een context van open innovatie. Veel
van de huidige valorisatieactiviteiten krijgen hun plek in
deze campus ontwikkeling. Met name het onderzoek van
de bio medische faculteiten en van de recent opgestarte
science college zal van toegevoegde waarde blijken voor
de innovatie op de campussen.
6
Onderwijs en Ondernemerschap
Met de oprichting van het Maastricht Center for
Entrepreneurship (MC4E) heeft het op ondernemerschap
gerichte onderwijs binnen de universiteit een
impuls gekregen. Het MC4E is één van de zes centra
die een subsidie hebben ontvangen in het kader van de
Subsidieregeling Ondernemerschap en Onderwijs. In
het Center werken UM, ondernemers en investeerders
samen aan ondernemerschapsonderwijs en ondersteuning
van studenten, medewerkers en alumni tijdens de
voor bereiding van de start van een eigen onderneming.
Het Center verzorgt awareness activiteiten, een minor,
keuzevakken en verplichte vakken in bachelor- en masteropleidingen.
Recent is ook het ondersteunersnetwerk
opgezet, onder meer door de aanstelling van een eerste
Entrepreneur in Residence en de ondersteuning vanuit
het ‘Ondernemersklankbord’, die deelnemers van het
(extracurriculaire) vak New Venture Creation gedurende
zes maanden met een ervaren mentor ondersteunt.
Investeren in nieuwe bedrijvigheid
De UM werkt sinds haar oprichting met een houdstermaatschappij,
de UM Holding. Anno 2012 zijn er circa
dertig bedrijven uit universitair onderzoek voortgekomen.
Ook is er de Holding van het MUMC+, dat belangen
in biomedische start-ups beheert. Specifiek op valorisatie
gerichte bedrijven zijn onder meer Maastricht
Instruments, BioMedbooster en het BioPartner Center.
Maastricht Instruments ontwikkelt medische apparatuur
op basis van kennis van onderzoekers van de UM en
MUMC+. BioMedbooster is het valorisatiebedrijf van UM
en azM dat octrooien vastlegt en licenseert, bedrijven

opricht, en fungeert als universitair competence center
voor valorisatie. Sinds het begin van 2012 is de omvorming
van BioMedbooster naar het Maastricht Valorisation
Center gestart (zie Hoofdstuk 5). BioPartner Center biedt
jonge bedrijven in de life sciences de nodige faciliteiten
voor huisvesting en gedeelde voorzieningen zoals laboratoria.
Momenteel wordt gebouwd aan het NeuroPartner
Center, dat gereed komt in september 2012 en voorzieningen
biedt voor neuroscience bedrijven en fMRI
technologie aanbiedt.
2.1.2 Zuyd Hogeschool
De introductie van lectoraten en praktijkgericht onderzoek
in het Hoger Beroeps Onderwijs (HBO) is een noodzakelijke
en succesvolle onderwijsinnovatie. In korte tijd
heeft dit type onderzoek een stevige positie opgebouwd;
met 15 lectoraten heeft Zuyd behoorlijk aan de weg
getimmerd. In 2011 won Zuyd meerdere prijzen waaronder
de eerste en tweede plaats voor het beste praktijkgericht
onderzoek van het jaar, een eerste prijs bij de
RAAK Awards, en een nominatie voor de beste lector
van het jaar 2011.
Het praktijkgericht onderzoek versterkt de functie van
de hogeschool als kennisinstelling voor de regio. De regionale
inbedding is bepalend voor de profilering van de
organisatie. Zuyd zal komende jaren met name investeren
in de zwaartepunten Chemie: Life sciences & materialen
en innovatieve procestechnologie, Duurzaam gebouwde
omgeving/energie en Technologie & gezondheid. Op deze
gebieden worden ook Centers of Expertise opgericht,
waarbij Chill (Chemelot Learning and Innovation Labs) als
voorbeeld dient. Deze centra verbinden onderzoek, onderwijs
en het bedrijfsleven, met als doel up-to-date kennis in
het onderwijs te brengen en de beschikbare onderzoekscapaciteit
te vergroten en meer business kansen voor
het bedrijfsleven te generen. Deze centra zijn fysiek en/of
virtueel. Alle centra hebben gemeen dat zij voortbouwen
op een netwerk tussen onderwijs, onderzoek en bedrijfsleven
en dat zij deze samenwerking structureel willen
inzetten om de innovatiekracht van de betreffende sector
en van deze regio te vergroten.
Ook voor de onderzoeksgebieden van Zuyd waar geen
Centre of Expertise voor opgericht wordt (bijv. Infonomie
en Nieuwe Media) geldt dat het onderzoek altijd in nauwe
relatie met het bedrijfsleven uitgevoerd wordt.
Onderwijs en Ondernemerschap
Ondernemerschapsonderwijs is binnen Zuyd Hogeschool
onderdeel van de major commerciële opleidingen. Overige
studenten kunnen het vak als minor kiezen. Er zijn vijftien
verschillende minors die toegesneden zijn op ondernemerschap
in een bepaalde beroepsgroep, op een bepaalde
fase van ondernemerschap of op ondernemerschap in
brede zin.
De verdere ontwikkeling van het ondernemerschapsonderwijs
hoort tot de verantwoordelijkheid van het
Kenniscentrum Commercieel- en Financieel Management.
Dit kenniscentrum is een bundeling van de economische
opleidingen, het lectoraat Innovatief Ondernemen en
het Center of Enterpreneurship Zuyd. Het Center of
Entrepreneurship wordt niet als losstaande organisatie
voortgezet, maar de doelen en activiteiten worden opgenomen
in het nieuwe kenniscentrum dat per 1 september
2012 operationeel is.
Bij de doorontwikkeling van ondernemerschapsonderwijs
ligt de nadruk op het verbinden van het economische en
financiële onderwijs aan de ontwikkelingen in de regio.
Ondernemerschap, gebaseerd op goede economische en
financiële competenties, dient bij te dragen aan de ontwikkeling
van de topsectoren in regio, met name Life
Sciences, Chemie en Health.
Daarnaast heeft het HBO een natuurlijke rol in het ondersteunen
van innovaties in het MKB. Onderzoek van het
lectoraat Innovatief Ondernemen is hierin een belangrijke
schakel. Dit lectoraat verbindt vragen van het MKB aan
het onderwijs en bundelt alle nationale, Euregionale en
internationale ondernemerschapsactiviteiten, waarbij de
hogeschool betrokken is.
Xilloc Medical
Het Maastrichtse bedrijf Xilloc Medical won in 2011 de Shell Life
Wire Award en de MKB Limburg Innovatieprijs. Xilloc komt voort uit
Maastricht Instruments en maakt met 3D-printen implantaten, die
per patiënt op maat worden gemaakt op basis van CT-scans. Doordat
het implantaat precies past, verloopt de operatie sneller en efficiënter.
De chirurg is minder tijd kwijt met aanpassingen en er zijn geen extra
esthetische operaties nodig. In 2011 werd de techniek voor het eerst
gebruikt bij het vervangen van een complete onderkaak.
www.xilloc.com
7

2.2. Bedrijvigheid op de campussen
De twee campussen in Zuid-Limburg, Chemelot Campus
en de Maastricht Health Campus, vormen een voedingsbodem
voor nieuwe bedrijvigheid. Het aantal bedrijven
op beide campussen is de afgelopen tijd gegroeid met
starters en grotere bedrijven. Beide campussen hebben
de ambitie om hun aantrekkelijkheid in samenhang te
vergroten, tot de wereldtop te behoren, en zo nieuwe
banen te creëren.
2.2.1. Chemelot Campus
De Chemelot Campus wordt door het Ministerie van EL&I
genoemd als een campus van nationaal belang met groeipotentie.
Inmiddels zijn er meer dan 80 bedrijven op het
terrein gevestigd, waarvan 50 nieuwe sinds 2005. Per
1 januari 2012 wordt de Chemelot Campus in Sittard-
Geleen bestuurd door een consortium van Provincie
Limburg, Universiteit Maastricht en DSM dat zich langjarig
gecommitteerd heeft aan de ontwikkeling van de
campus. De business case van Chemelot Campus ligt in de
exploitatie van vastgoed middels business development
en valorisatie. De verwachting is dat tot 2020 het aantal
FTE op de Chemelot Campus is gegroeid met ongeveer
1000.
Hierbij wordt uitgegaan van een autonome groei bij
de zittende huurders, groei door acquisitie van nieuwe
onder nemingen en spin-offs en vestiging van bestaande
bedrijven op de campus.
‘Beide campussen hebben een sterke ambitie
om hun aantrekkelijkheid te vergroten en tot de
wereldtop te behoren.’
8
De Chemelot Campus richt zich op vijf primaire sectoren:
performance materials, biomedical materials, biotechnologie/biosynthese,
biobased chemicals en materialen en
R&D enabling technologies. Van bijzonder belang voor
de valorisatie van kennis is de vestiging van academisch
onderwijs en onderzoek van de Universiteit Maastricht
op de Chemelot Campus en het betrekken van andere
kennis instellingen zoals Zuyd om open innovatie verder
te versterken. De UM is recentelijk ook een samenwerking
aangegaan met de RWTH in Aken voor het vestigen van
een nieuw researchinstituut Biomaterialen op Chemelot.
Op de campus is recentelijk het Chemelot Center of
Expertise opgericht. Dit ontwikkelt en verzorgt onderwijs,
voert onderzoek uit en stimuleert kenniscirculatie op de
kennis gebieden Life Sciences, Materialen en Innovatieve
Procestechnologie. Partijen die hierin samenwerken zijn:
MBO instellingen, Zuyd, UM (Science College), DSM (DSM
Resolve), SABIC en MKB bedrijven.
Er is een nieuwe accelerator gepland en een op de groei
geformuleerde uitbreiding van het huidige Netwerkplaza,
dat bedoeld is voor ontmoetingen tussen studenten,
kennis werkers en ondernemers en om de open innovatie
ambitie van de campus waar te maken.
2.2.2. Maastricht Health Campus
De Maastricht Health Campus BV wordt naar verwachting
opgericht per 1 januari 2013. Op dat moment zal zij toetreden
tot het consortium.
De Maastricht Health Campus is een valorisatiecampus
waar ideeën en innovaties uit wetenschappelijk onderzoek
en de zorgpraktijk verder ontwikkeld en on site klinisch
getest kunnen worden. De campus beschikt daartoe over
een valorisatiecentrum (MVC) ter ondersteuning van de
valorisatieketen. De aanwezige business (incubatie) infrastructuur
biedt (startende) ondernemingen de facili teiten
zoals huisvesting en andere voorzieningen. In de directe

‘In de directe omgeving van de Maastricht Health Campus zijn
toon aangevende Life Science bedrijven gevestigd die een netwerk
vormen met de starters.’
omgeving van de Maastricht Health Campus zijn toonaangevende
Life Science bedrijven gevestigd die al een
netwerk vormen met de starters op de campus, zoals
Bakken Research Center (Medtronic), Boston Scientific,
en Pie Medical Imaging. In het BioPartner Center
zijn meer dan twintig nieuwe bedrijven actief. Om de
Maastricht Health Campus verder te ontwikkelen zijn
NV Industriebank LIOF, Provincie Limburg, Gemeente
Maastricht, UM en Maastricht UMC+ een samenwerking
aangegaan. Doel van de campusontwikkeling in
Maastricht is een toename van het aantal academische
en bedrijfsmatige activiteiten resulterend in 1100 additionele
banen in de komende tien jaar.
Wetenschappelijk onderzoek op de Maastricht Health
Campus vindt plaats in Schools die ieder voor zich een
internationaal erkende status hebben. Binnen deze
Schools wordt grensverleggend innoverend onderzoek
verricht. Daarbij is sprake van een doorlopende lijn van
fundamenteel, translationeel, en klinisch onderzoek. Het
omvat uiteenlopende disciplines als moleculaire genetica,
toxicologie, neurowetenschappen, bewegingswetenschappen,
epidemiologie, zorgwetenschappen en sociale
geneeskunde. Preventie, behandeling en nazorgmethoden
worden in hun interactie bestudeerd met het oog op verbetering
van de volksgezondheid en de zorgketen in zijn
geheel. Het stelt de campus in staat oplossingen te vinden
voor maatschappelijke gezondheidsvraagstukken die
nu volop spelen en in de komende decennia nog belangrijker
zullen worden, hart- & vaatziekten, chronische ziekten
zoals diabetes en obesitas, kanker, geestelijke gezondheid
& neurowetenschappen, en volksgezondheid & eerstelijnszorg.
Er worden mogelijkheden geboden, bijvoorbeeld via
het Clinical Trial Center, om klinische studies uit te voeren
waardoor nieuwe diagnosen en behandelmethodes in de
kliniek in praktijk kunnen worden gebracht.
2.3. Overheidsbeleid
Inbedding regionaal beleid
Zuid-Limburg maakt deel uit van het programmagebied
Zuidoost-Nederland van het ‘Operationeel Programma
voor Nederland’ van ESF–EFRO 2008-2013. In het verlengde
van de Europese Lissabonstrategie heeft OP-Zuid
als voornaamste doelstellingen: de bevordering van het
concurrerend vermogen, een duurzame economische
groei en een versterking van de werkgelegenheid in
Zuid-Nederland.
Versnellingsagenda
Het recente regionaal economisch beleid in Limburg
komt tot uitdrukking in de ‘Versnellingsagenda Limburg’,
een door het provinciebestuur opgesteld investeringsprogramma
om de economie te versterken. Hierin vertaalt
de provincie de doelstellingen van de nota ‘Pieken in de
Delta’. In 2005 is een begin gemaakt met de uitvoering
van de Versnellingsagenda en in 2008 is het programma
herzien en uitgebreid.
De ‘Versnellingsagenda Limburg’ is gericht op uitbreiding
van de kenniseconomie die rust op de pijlers van een
vitaal, weerbaar en innovatief midden- en kleinbedrijf, en
een sterk ontwikkelde kennisinfrastructuur. De drie clusters
Healthcare, Chematerials & Energy en Agro & Food
zijn de fundamenten van de regionale economie. Om deze
clusters te versterken zijn vergaande investeringen in
kennis en innovatie vereist, zodat nieuwe producten, processen
en diensten ontwikkeld en geproduceerd kunnen
worden. Vanaf 2008 werd gekozen voor een verdergaande
vorm van focussering binnen de bovengenoemde clusters.
Deze ‘groeimotoren’ vormen de basis van de vernieuwde
Versnellingsagenda: Top-referente zorg, Zonne-energie,
Chemelot Campus en Voedingstuinbouw.
9

‘Chemelot en de Maastricht Health Campus zijn sprekende voorbeelden
van de ontwikkeling naar open innovatie.’
CTCM
Het Clinical Trial Center Maastricht (CTCM) ondersteunt sinds de
oprichting in 2005 de onderzoekers in het MUMC+ bij alle facetten
van klinisch onderzoek. Het CTCM beheert enerzijds het hele traject
van projectfinanciering uit de private geldstroom en maakt de
financiële status inzichtelijk. Anderzijds levert CTCM hoogwaardige,
professionele diensten ter verbetering van klinisch onderzoek. Het
Clinical Trial Center Maastricht is het aangewezen startpunt voor alle
private instellingen die onderzoek in het MUMC+ willen uitzetten.
www.ctcm.nl
Kriya Materials
Kriya Materials is gevestigd op Chemelot en legt zich toe op de
productie van zeer kleine metaaloxide-deeltjes voor de verwerking
in plastics en coatings, zogenoemde nanodeeltjes. Deeltjes die
Uv-straling of warmte tegenhouden, beschermen tegen krassen
of snijden en schermen antistatisch maken. Die folies worden op
vensters van bijvoorbeeld kantoorgebouwen geplakt. Directeur Edwin
Currie heeft in 2010 bewust voor Chemelot gekozen. “Hier zijn alle
faciliteiten aanwezig. We kunnen expertise inhuren bij de research
campus, we maken gebruik van productiereactoren van DSM, enzovoort.
Daardoor kunnen wij ons helemaal concentreren op onze
core business: coatings maken. Als startend chemiebedrijf zou je
dat bovendien nooit allemaal in je eentje kunnen doen.”
www.kriya-materials.com
10
Campussen
Het meest expliciete voorbeeld van daadkracht en commitment
van de Provincie zijn de recent aangekondigde
substantiële investeringen in kennis en technologie
op de beide Zuid-Limburgse campussen. De Provincie
Limburg investeert de komende jaren tientallen miljoenen
in een Center of Excellence voor Brain Imaging (Brains
Unlimited), onderzoeksfaciliteiten (Enabling Technologies),
een kapitaalfonds voor ondernemingen (Limburg Ventures
II), een onderwijsprogramma (Science Program) en vastgoed
zoals een Accelerator en een Netwerkplaza. De campussen
zijn hiermee de Limburgse ‘tickets to the future’
waarin de komende tien jaar 2.100 nieuwe banen voor
kenniswerkers gecreëerd zullen worden, evenals duizenden
extra arbeidsplaatsen door indirecte werkgelegenheid.
Limburg Economic Development
Met de oprichting van Limburg Economic Development
(LED), dat een partner is in Brainport 2020, is opnieuw
het belang van de triple helix structuur in Zuid-Limburg
bevestigd. Hiermee vervolgt de Provincie Limburg, samen
met de gemeenten Sittard-Geleen, Heerlen en Maastricht,
de weg richting van nieuwe, duurzame economische ontwikkeling
die aansluiting vindt bij de kenniseconomie
en die de economische dynamiek van de regio en daarmee
de groei van de lokale werkgelegenheid zal stimuleren.
De speerpunten zijn Chematerials, LifeSciences,
HighTechSystems, Logistics, en New Energy. Ook hier ligt
de focus op de exploitatie van de beide Zuid-Limburgse
campussen.

2.4 Samenvatting en Conclusie
Samenvattend geven de voorgaande paragrafen aan dat
Zuid-Limburg goed op weg is. Er wordt op diverse fronten
door universiteiten en hogescholen, bedrijven en brancheorganisaties,
en locale en regionale overheden hard
gewerkt aan de ontwikkeling van de kennis economie. Op
het gebied van valorisatie hebben de kennis instellingen
een begin gemaakt met het opzetten van een basis-
infrastructuur. Dat is gebeurd middels onderwijs in ondernemerschap,
een valorisatiebedrijf, Holdings, en een
incubator. Ook zijn er netwerken opgestart om onderzoek
en onderwijs in verbinding te brengen met elkaar en met
het bedrijfsleven en non-profit organisaties. De kennisinstellingen
werken samen met bedrijven en de overheid
in regionale campussen, waarin valorisatie een belangrijk
aandachtsgebied is. Al met al is er een gezonde basis
aanwezig.
Maar er zijn momenteel ook nog een aantal tekortkomingen.
Er is dringend behoefte aan verbreding, verdieping,
vernieuwing en versnelling. Zo denken wetenschappers
momenteel nog onvoldoende na over mogelijke toepassingen
van hun werk. Ze moeten beter opgeleid worden
om dit te kunnen doen en meer gestimuleerd worden om
het ook daadwerkelijk te gaan doen. Het breder inzetten
en vernieuwen van het ondernemerschapsonderwijs
moet hen helpen om meer bewustheid te creëren over
nut, noodzaak en mogelijkheden van valorisatie en ondernemerschap.
Hierdoor worden op termijn meer mogelijkheden
voor valoriseerbare kennis gecreëerd en neemt de
slagingskans toe. Ook is er weliswaar veel kennis aanwezig
binnen universiteiten, hogescholen en bedrijven, maar er
is te weinig kruisbestuiving waardoor kansen gemist worden.
Betere kenniscirculatie, bijvoorbeeld middels expertisegroepen
en moderne communicatiemiddelen, zorgt
ervoor dat die kennis efficiënter benut kan worden. Het
bijeenbrengen van wetenschap en toepassingen ervan op
één fysieke locatie zoals een campus creëert een sciencebusiness
ecosysteem dat hierbij helpt. Het identificeren
van valoriseerbare ideeën berust ook nog teveel op toeval
en de vertaling naar maatschappelijk of commercieel relevante
projecten verloopt nog niet efficiënt genoeg. Het
opzetten van een transparant valorisatieproces waarin
met voldoende mankracht en expertise business plannen
uitgewerkt kunnen worden versnelt dit. Daarnaast zijn
er momenteel onvoldoende financiële middelen om een
octrooiportfolio op te bouwen, nieuwe technologie te
toetsten, en startkapitaal te genereren voor jonge ondernemers
die hun eerste stappen richting de markt maken.
En partijen in de regio werken nog onvoldoende samen in
het valorisatieproces. Daar kan dit Valorisatieprogramma
verandering in brengen: we zetten nu een infrastructuur
voor heel Zuid-Limburg op
waarin de belangrijkste
spelers participeren. Dit
waarborgt dat maximaal
van elkaars kennis, ervaring
en expertise gebruik
gemaakt kan worden en
voorkomt dat het wiel telkens
opnieuw uitgevonden
wordt. Hiermee kan dit Valorisatieprogramma ook spinoff
creëren voor wetenschapsgebieden die op dit moment
geen focusgebieden van de campussen zijn, zoals economie,
cultuur, kunst, rechten, sociale wetenschappen en
andere gebieden.
Concluderend zijn er op dit moment nog tal van knelpunten
die de vertaling van kennis naar de markt
bemoeilijken, maar die door dit Valorisatieprogramma
geadresseerd zullen worden. Hiermee zal dit proces
effectiever verlopen en meer rendement uit kennis
gehaald worden. Het is zaak om zo spoedig mogelijk een
begin te maken met deze aanpassingen. Kortom: het
Valorisatieprogramma Zuid-Limburg is een dringende
noodzaak!
‘Het valorisatieprogramma
Zuid-Limburg is een
dringende noodzaak!’
11

Krachtige verbindingen
3.1. Visie op kennisvalorisatie
Het rapport van de commissie Waas ‘Van voornemens
naar voorsprong: Kennis moet circuleren’ (2008) definieert
valorisatie en legt de nadruk op verbinding tussen goed
onderzoek en onderwijs enerzijds en het bedrijfsleven en
maatschappelijke sectoren anderzijds.
“Kennisvalorisatie is het proces van waardecreatie uit
kennis, door kennis geschikt en/of beschikbaar te maken
voor economische en/of maatschappelijke benutting en te
vertalen in concurrerende producten, diensten, processen
en nieuwe bedrijvigheid.”
In essentie gaat het om het “creëren van ontmoetingsplaatsen
tussen de werelden van onderzoek, onderwijs,
bedrijfsleven en maatschappelijke sectoren”. Met toevoeging
van de ingrediënten ondernemerschap en ondernemendheid
kan de oversteek tussen deze werelden
gemaakt worden en de vertaalslag van science naar
business plaatsvinden.
De partners in het consortium kunnen met deze definitie
uitstekend uit de voeten. De uitgangspunten sluiten goed
aan bij de filosofie van valorisatie in Zuid-Limburg. Het
komt er nu op aan deze definitie feitelijk te implementeren
en het rapport ‘Waas’ uit te voeren.
Kenniscirculatie
Bij valorisatie gaat het om kruisbestuiving en samenwerking
tussen onderzoekers, gebruikers en onder nemers.
Dat is meer dan enkel de communicatie tussen de kennisvrager
(ondernemer/professional) en kennisaanbieder
(onderzoeker/docent/student). Essentieel is de interactieve
uitwisseling van kennis. Anderzijds: een student
of docent kan natuurlijk ook ondernemer worden. Of een
professional kan besluiten weer te gaan studeren of te
gaan promoveren.
Kennis vloeit naar beide kanten en in die interactie wordt
iets nieuws gecreëerd. Een nieuw of verbeterd product,
een dienst of proces, maar ook een verbeterd leerproces
dat het onderwijs of onderzoek beter maakt. In een proces
van kenniscirculatie wordt iedereen er beter van.
In de visie van het consortium is het proces van kenniscirculatie
van eminent belang. Om dat proces te faciliteren
wordt op vitale plaatsen regie gevoerd en zijn er middelen
voor stimuleringsmaatregelen.
12
Open innovatie op twee campussen:
“think global, act local”
In het Rapport Waas wordt ook gewezen op de recente
ontwikkelingen in de richting van open innovatie als
effect van globalisering enerzijds, en regionaal en thematisch
clusteren van kennis anderzijds. Dit lijkt paradoxaal,
maar elk goed ontwikkeld cluster telt een of meer wereldspelers
en een groot aantal lokale spelers. Net als handel
kent ook kennis geen grenzen: de wereld is het speelveld.
Dit geldt ook meer en meer voor de kenniswerkers: in een
kennisintensieve economie, waar vaak veel hoogopgeleiden
nodig zijn, wordt talent overal vandaan gehaald.
Open innovatie kan en wordt dus ook steeds meer lokaal
georganiseerd via de thematische kennisclusters. Er is een
tendens om naast virtuele netwerken voor open innovatie
ook reële omgevingen te creëren waarin fysieke relaties
en face-to-face contacten de basis vormen voor creatieve
samenwerking.
De campussen voor open innovatie Chemelot en de
Maastricht Health Campus zijn sprekende voorbeelden
van de ontwikkeling naar open innovatie. Het is vanuit
die optiek dan ook vanzelfsprekend dat de volgende stap
richting het professionaliseren en optimaliseren van
kennisvalorisatie gebeurt vanuit de regio.
Krachten bundelen en stroomlijnen
Het stimuleren van bedrijvigheid en werkgelegenheid
is ook in Zuid-Limburg de rode draad in het beleid van
bestuurders, ondernemers en andere maatschappelijke
spelers. Een initiatief als het valorisatieprogramma valt in
deze regio derhalve in vruchtbare aarde: er is veel kennis
en ervaring aanwezig over innovatie en ondernemen.
Keerzijde is de huidige versnippering. In de regio Zuid-
Limburg leveren veel actoren hun bijdrage aan valorisatie
en innovatie vanuit een eigen taakstelling en ten behoeve
van de eigen stakeholders. Daardoor ontstaat overlapping
en blijven andere delen van de keten onbewerkt.
Dit valorisatieprogramma heeft als doel de krachten te
bundelen en de valorisatieketen volledig en effectief te
maken. Het programma bevat een integrale visie op valorisatie
in deze regio en geeft aan hoe bestaande activiteiten
op elkaar worden afgestemd, versterkt en/of uitgebreid.
Dit alles moet leiden tot krachtige verbindingen in
de valorisatieketen tussen mensen en processen.

Hoewel het consortium het belang van deze regionale
herstructurering benadrukt, wil zij daarmee niet de indruk
wekken vooral naar binnen te zijn gericht. Het is een randvoorwaarde
voor het creëren van een structuur waarin ook
externe partners door middel van strategische samenwerkingsverbanden
zullen aanhaken.
3.2. Strategie van het Valorisatieprogramma
Zuid­Limburg
De strategie van de consortiumpartners is gericht op:
- het opzetten van een infrastructuur, aan de hand van de
door ‘Waas’ gedefinieerde basisfaciliteiten, die cruciaal is
voor valorisatie;
- toepassing van de aanwezige kennis, expertise en ervaring,
met name in de focusgebieden van de campussen
Life Sciences, Health, Chemie en Materialen, maar ook
in andere terreinen van wetenschap zoals economie,
cultuur, kunst, rechten, en sociale wetenschappen;
- samenwerking tussen de partners in de triple helix van
kennisinstellingen, overheid en bedrijfsleven; het streven
is erop gericht te komen tot één valorisatieproces voor
de regio Zuid-Limburg.
Deze strategie zal consequent doorgevoerd worden.
Implementatie zal gebeuren in vier focusgebieden of
Actielijnen, die in het volgende Hoofdstuk beschreven zullen
worden. Hiermee biedt het Valorisatieprogramma een
unieke kans voor de ontwikkeling van de kenniseconomie
en daarmee de creatie van een nieuwe toekomst voor de
regio.
BioMedbooster
BioMedbooster BV is het valorisatiebedrijf van het Academisch
Ziekenhuis Maastricht (AZM) en van de Universiteit van Maastricht
(UM). Haar doelstelling is om nieuwe ideeën te identificeren, hun
marktpotentieel te analyseren en hun verdere commerciële exploitatie
te faciliteren. Om deze doelstelling in te kunnen vullen heeft
BioMedbooster de exclusieve economische rechten verkregen op
alle intellectuele eigendom en knowhow die door AZM en UM worden
gegenereerd. Een professioneel team van business developers,
marktanalisten, octrooiadvocaten en wetenschappelijke experts is
beschikbaar om intellectueel eigendom adequaat te beschermen,
de commerciële exploitatie van waardevolle innovaties te bevorderen
door licenseringstrategieën en door de incorporatie van spin-off
bedrijven. BioMedbooster is opgezet met behulp van financiële ondersteuning
door de Nederlandse overheid (Ministerie van Economische
Zaken), Provinciale Staten (provincie Limburg), Universiteit Maastricht,
Academisch Ziekenhuis Maastricht, en NV Industriebank LIOF.
www.biomedbooster.com
De Zorgacademie
De Zorgacademie is een samenwerking van de onderwijsinstellingen
Arcus College, Zuyd Hogeschool en Open Universiteit Nederland
en zorginstellingen. Door intensieve samenwerking vergroot de
Zorgacademie de instroom vanuit opleidingen en verbetert de kwaliteit
van de professionals. Dit gebeurt door innovaties in opleidingen
met de vernieuwingen in de zorg te combineren. In 2012 wordt in
de Zorgvallei (Heerlen) een verzamelgebouw gerealiseerd waarin
onderwijs, onderzoek en bedrijven zich vestigen. In deze fysieke zorgacademie
wordt ook een gezamenlijk zorginnovatiecentrum en een
skills lab gerealiseerd.
De ambitie is de Zorgacademie uit te bouwen naar een Center of
Expertise op het gebied van Technologie in de Zorg (TechCare).
Hiervoor zal samengewerkt worden met de School of Public Health
and Primary Care (CAPHRI), onderdeel van het MUMC+ en met de
Maastricht Health Campus (MHC). Ook wordt samenwerking gezocht
met het Center for Care Technology Research (CCTR), dat momenteel
in ontwikkeling is. www.zorgacademieparkstadlimburg.com
13

Ambitie, doelstelling en
beoogde resultaten
4.1. Ambitie en doelstelling
De ambitie van het valorisatieprogramma is om gericht
bij te dragen aan een nieuwe toekomst voor Zuid-Limburg
die gebaseerd is op doorontwikkeling van de kenniseconomie.
Een krachtige en duurzame valorisatieketen levert
een wezenlijke bijdrage aan het verder ombouwen van
de regio tot een kenniseconomie. Dit zal zorgen voor een
fikse toename en verversing van bedrijvigheid en werkgelegenheid.
Kenniswerkers uit alle windstreken komen
straks naar Zuid-Limburg om daar te participeren in het
nieuw gecreëerde science business ecosysteem!
De ambitie van het consortium sluit aan op die van
Brainport 2020 om in tien jaar tijd bij de top drie van
de Europese technologieregio’s
te horen en bij de
top tien van de wereld. Nu
al is Zuid-Oost-Nederland
nummer 9 van Europa en
nummer 13 van de wereld.
In 2011 is Brainport uit een
groep van 300 regio’s in
New York uitgeroepen tot
Intelligent Community of the Year. Het streven is om de
bijdrage van 40 miljard Euro aan de Nederlandse economie
te laten toenemen tot 136 miljard per jaar. De economie
in Zuidoost-Nederland zal met drie procent per jaar
bijna twee maal zo hard als gemiddeld gaan groeien. De
in de nota ‘Brainport 2020: Top economy, smart society’
vastgelegde ambities en doelen vertalen zich voor Zuid-
Limburg in een intensivering van de regionale topclusters:
Chemie en Life Sciences. Deze gebieden vormen tevens
twee van de negen nationale Topsectoren. De campussen
waarin deze expertises besloten liggen, de Chemelot
Campus en de Maastricht Health Campus, zijn reeds
belangrijke economische pijlers in de regio.
Het belangrijkste doel van het Valorisatieprogramma
Zuid-Limburg is maximalisering van de output van valorisatie,
mede gefaciliteerd door een doelgerichte projectstructuur
en duidelijke Key Performance Indicators (KPIs).
Deze KPIs worden in de volgende paragrafen verder uitgewerkt.
Voorbeelden zijn concrete en meetbare waarden
zoals aantallen nieuwe ondernemers, start-ups, en
licenties.
‘Het belangrijkste doel is om
de output van valorisatie te
verhogen.’
14
Belangrijk is de focus op het verder samenbrengen van
onderwijs, onderzoek en ondernemerschap. Specifieke
doelstelling voor de kennisinstellingen is ervoor te zorgen
dat valorisatie onderdeel wordt van het primaire proces in
de kennisinstelling. Valorisatie genereert daarmee meer
dan enkel financiële middelen. Het voedt ook de onderzoeksagenda
en de onderwijsprogramma’s van de kennisinstellingen.
Valorisatie is niet een op zichzelf staand doel,
maar een richtinggevend instrument voor onderzoek en
onderwijs.
Verhoging van output zal gebeuren door bestaande
valorisatie-initiatieven uit te breiden en te verbeteren.
Hierdoor ontstaat een professioneel valorisatieproces en
een basisinfrastructuur die regionaal ingezet kan worden.
De Universiteit Maastricht, het Maastricht Universitair
Medisch Centrum, en de Zuyd Hogeschool leveren de
input voor dit proces in de vorm van valoriseerbare kennis
van goed opgeleide wetenschappers die naast hun reguliere
opleiding een passend pakket ondernemerschapsonderwijs
op maat genoten hebben. Het Maastricht
Valorisation Center (MVC) faciliteert hierbij en screent
deze potentieel valoriseerbare projecten. Dit kan leiden
tot een business plan en fondsen om een octrooi aan te
vragen, het kandidaat-bedrijf op te zetten en haalbaarheidsstudies
uit te voeren. Vervolgens leidt dit bij succes
tot de oprichting van nieuwe bedrijven. Idealiter vestigen
deze zich op de regionale campussen die hier de nodige
faciliteiten voor hebben. Het proces wordt gevoed door
efficiënte disseminatie en circulatie van kennis middels
de daarvoor ingerichte basis faciliteiten. MVC heeft in het
gehele valorisatieproces een centrale ondersteunende,
coördinerende en faciliterende rol.
Meer details over de nog op te zetten elementen in
het proces volgen in Hoofdstuk 5.

INPUT
valoriseerbare kennis
MUMC+
UM
Zuyd
• Ondernemerschapsonderwijs
Schematische samenvatting van het valorisatieproces
met daarin de rol van de consortiumpartners
en betreffende basisfaciliteiten die per (groep van)
partner(s) bewerkt worden.
Valorisatie
support, facilitering,
coördinatie, screening,
scouting, etc.
MVC
Valorisatie
Center
LIOF, MUMCH, BB
• Holding
• IP Fund
• Pre-seed Fund
• Seed Fund
• Proof of Concept Fund
Communities of Practice, Kennisaccountmanagers, Kennisportaal, Mobiliteitstrajecten
Output
o.a. bedrijven op
campussen en alle
andere KPIs
MHC
Chemelot
• Incubator
• Accelerator
• Shared Facilities
• Science Park
Pathofinder
Pathofinder werd in 2004 in het BioPartner Center in Maastricht
opgericht en maakt DNA-testkits waarmee snel virussen en bacteriën
in het menselijk lichaam geïdentificeerd kunnen worden. Met de zelf
ontwikkelde unieke technologie is het mogelijk om in één keer tot wel
twintig ziekteverwekkers op te sporen. In 2010 won Pathofinder de
MKB Limburg Innovatieprijs voor het ontwikkelen van nieuwe tests
voor het opsporen van de verwekkers van luchtweginfecties en longontsteking.
www.pathofinder.com
15

4.2. Beoogde resultaten in vier Actielijnen
Het Valorisatieprogramma Zuid-Limburg richt zich op
vier Actielijnen van valorisatie. Deze omvatten alle vijftien
basisfaciliteiten die in het rapport Waas genoemd
worden. Ze zijn zodanig gekozen dat zij passen bij groepen
van actoren in de valorisatieketen (zie ook bovenstaand
schema). Daarmee vormen ze tevens de basis voor de
organisatie en uitvoering van het Valorisatieprogramma.
De vier Actielijnen zijn:
1. Verbreed en verbeterd ondernemerschapsonderwijs
2. Intensievere kenniscirculatie tussen bedrijven en
kennisinstellingen
3. Een professioneel primair valorisatieproces ‘van Idee
tot BV’
4. Exploitatie van de campussen als doorgroeifaciliteiten
De volgens dit Valorisatieprogramma te ontwikkelen activiteiten
en basisfaciliteiten moeten leiden tot succesvolle
valorisatie, het sneller en succesvoller doorontwikkelen
van nieuwe kennis tot innovatieve producten en diensten,
en daarmee uiteindelijk tot nieuwe bedrijvigheid, werkgelegenheid
en regionale ontwikkeling.
Hieronder wordt per actielijn ingegaan op de beoogde
resultaten in 2016-2018. In paragraaf 4.4. worden de specifieke
KPIs gegeven. In Hoofdstuk 5 wordt per actielijn en
per basisfaciliteit beschreven welke specifieke activiteiten
hiertoe ondernomen worden.
1. Verbreed en verbeterd ondernemerschapsonderwijs
- Bestendiging van awareness activiteiten van de UM;
Zuyd sluit hierbij aan. De UM en Zuyd organiseren jaarlijks
een aantal laagdrempelige en grootschalige activiteiten
waardoor studenten kennis kunnen maken met
ondernemendheid, ondernemerschap en valorisatie.
- Alle studenten hebben toegang tot (keuze-)onderwijs
dat ondernemend en innovatief denken in hun professie
aanjaagt, dat hen vertrouwd maakt met de rol van technologietransfer
in wetenschappelijk onderzoek en dat
hen voorbereidt op ondernemerschap.
- Het aantal studenten dat deelneemt aan ondernemerschapsonderwijs
en de omvang van het ondernemerschapsonderwijs
in ECTS punten is meer dan verdubbeld.
- De ondernemerschapsannotatie maakt het ook voor
masterstudenten bij de UM mogelijk een deel van hun
curriculum met ondernemerschapsonderwijs in te vullen.
16
Life-science en business studenten (bachelor, master,
PhD) kunnen in het kader van hun opleiding vakken
volgen waarin gezocht wordt naar commercialisatiepotentieel
van nieuwe technologie.
- Alle studenten van Zuyd zullen kennismaken met
intrapreneurship in hun opleiding.
- In het Creative Business Concepting Lab werken HBO
en WO studenten (samen) in multidisciplinaire teams
aan real-life cases voor bedrijven.
- In het VentureLab en GrowthLab werken studenten
gedurende een jaar aan respectievelijk de start van een
nieuwe onderneming of de groei van een bestaande
onderneming.
- Voor medewerkers van de UM is een leergang
beschikbaar die hen wegwijs maakt in valorisatie en
ondernemerschap.
- Een en ander zal in 2016 hebben geleid tot de oprichting
van vele door studenten of jonge alumni gestarte
bedrijven.
2. Intensievere kenniscirculatie tussen bedrijven
en kennisinstellingen
- Er zijn sterke Communities of Practice (CoP) ontwikkeld
in de gebieden Chemie, Materials, Life Sciences en
Health. Deze verkleinen de kloof tussen de vraag naar
en het aanbod van kennis en onderzoek. Deze CoPs
gaan primair uit van de campussen als omgeving waarin
vraagarticulatie en praktijkgerichte kennisontwikkeling
plaatsvindt. De CoPs verbinden en versterken bestaande
activiteiten, netwerken, kennisloketten en business
developers.
- De functie van kennisaccountmanager is ingevuld binnen
beide campussen; dit zorgt voor optimale facilitering
van interacties tussen bedrijven en kennisinstellingen.
- De portal United Brains Limburg is hét regionaal virtueel
informatieloket voor het MKB in de regio; dit is volledig
uitgebouwd en functioneel.
- Jaarlijks worden er honderden kennisgerelateerde vragen
van MKB-bedrijven beantwoord
- Honderden medewerkers van de kennisinstellingen participeren
in sessies met kenniskringen zoals die van de
Limburgse Werkgeversvereniging (LWV) en MKB Limburg
en zorgen zo dat kruisbestuivingen plaatsvinden tussen
wetenschap, toegepast onderzoek en het bedrijfsleven.
- Onderzoekers, ondernemers en gebruikers ontwikkelen
in clusters ideeën voor nieuwe producten

‘Cruciaal is de mate waarin de kennisinstellingen erin zullen slagen
valorisatie onderdeel te maken van het primair proces.’
3. Een professioneel primair valorisatieproces
‘van Idee tot BV’
Onder het primair valorisatieproces vallen in onze definitie
alle activiteiten waarin kennis en onderzoek economische
waarde creëren in de vorm van contract research, patenten/licenties,
en start-up bedrijven. Met name voor Zuyd
ligt op het vlak van contract research een belangrijke
groei-ambitie.
- Een volledig operationeel professioneel regionaal
Competence Center dat een one-stop-shop is voor valorisatie.
Dit is het Maastricht Valorisation Center (MVC).
Het functioneert als front-office voor alle valorisatieactiviteiten
in de regio.
- Extra valorisatiemanagers zijn in functie binnen het
MVC. Zij richten zich vooral op scouting en screening.
- Bij Zuyd is een professionele aanpak ingevoerd voor het
vermarkten van kennis en toegepast onderzoek. Dit leidt
tot het (beperkt) aanvragen van octrooien en het starten
van nieuwe spin-off bedrijven.
- Het scouten van valoriseerbare ideeën is een activiteit
die opgenomen is in de planning- en control-cyclus van
vakgroepen/afdelingen, onderzoeksscholen en lectoraten
waar het onderzoek plaatsvindt. Het aantal cases in de
vorm van Invention Disclosures stijgt hierdoor sterk.
- Er zijn tientallen nieuwe octrooien aangevraagd. Het
aantal nieuwe octrooiaanvragen per jaar stijgt gestaag.
- Er zijn vele nieuwe licentieovereenkomsten gesloten met
start-ups of andere (MKB) bedrijven; het aantal licenties
wordt verhoogd.
- Per jaar worden een aantal pre-seed/startersleningen
toegekend en worden Proof of Concept c.q. technische
haalbaarheidsstudies uitgevoerd.
- Het totaal aantal nieuwe start-ups voortkomende uit
de valorisatieketen stijgt.
- Dat geldt ook voor de inkomsten uit contractonderzoek
van de UM en Zuyd.
Isobionics
Isobionics ontwikkelt en produceert op Chemelot sinds 2008 geur- en
smaakstoffen voor de voedingsindustrie. Het bedrijf gebruikt daartoe
uitsluitend natuurlijke stoffen. Voor de productie van bijvoorbeeld een
ultrazuivere sinaasappelsmaakstof, zijn enkele plantaardige cellen,
water en suiker nodig. In de traditionele smaakstof worden voor één
liter smaakstof honderden kilo’s sinaasappels gebruikt. De techniek
van het fermenteren is ontwikkeld door DSM. www.isobionics.com
4. Exploitatie van de campussen als
doorgroeifaciliteiten
De doelstellingen van lopende programma’s die zich
richten op campusontwikkeling blijven hier buiten
beschouwing. We denken hierbij aan het genereren van
2100 nieuwe banen in de regio middels het Chemelot
Consortium van UM/MUMC+, DSM en Provincie, en
de oprichting van Limburg Ventures II. Deze activiteiten
sluiten echter wel aan bij de voorstellen in dit
valorisatieprogramma.
- De incubators en accelerators bieden een gericht en professioneel
ondersteunings- en ontwikkelingsprogramma
aan voor zowel starters als groeiende bedrijven.
- De incubator en acceleratorfaciliteiten op MHC en
Chemelot werken samen om expertise op te bouwen
over de ondersteuning en stimulering van start-ups en
bedrijfsgroei.
- Er zijn een aantal incubators en een accelerator op de
campussen aanwezig; hierin hebben zich tientallen
bedrijven gevestigd.
- Er wordt veel actiever gebruik gemaakt van shared
facilities op de campussen.
17

4.3 Risico’s en randvoorwaarden
Van versnippering naar samenwerking
In Zuid-Limburg wordt al ruim 35 jaar geïnvesteerd in
kennis en innovatie ter vervanging van de oude maakindustrie
en de mijnbouw. Maar partijen hebben in het
verleden hun bijdrage in de regel vanuit de eigen taakstelling
en ten behoeve van de eigen stakeholders geleverd.
Dat is op zichzelf te begrijpen maar het heeft soms wel tot
versnippering geleid.
Momenteel zijn de politieke
agenda’s van de verschillende
gemeenten, kennisinstellingen,
grote concerns
en de provincie zijn al veel
meer gericht op samenwerking
en het vergroten
van de kennisintensieve
economie. Zo is de samenwerking
tussen de stakeholders
in de beide campussen geformaliseerd, hetgeen heeft
geleid tot concrete initiatieven zoals Brains Unlimited, de
Zorgacademie, Chill (Chemelot Innovation and Learning
Labs), het Science Programme, Enabling Technologies,
en Limburg Ventures II. Ook brede initiatieven vanuit het
bedrijfsleven en de regionale overheid, zoals de stichting
Limburg Economic Development (LED) en Brainport 2020,
kennen een actieve participatie vanuit de triple helix.
Deze samenwerkingen vormen het bewijs dat partijen
elkaars meerwaarde steeds meer herkennen, erkennen
en gebruiken.
Zoals in voorgaande hoofdstukken werd toegelicht sluit
het huidige Valorisatieprogramma aan bij de trend van
toenemende samenwerking. Het heeft de ambitie om
een duidelijke verbetering te realiseren in de benodigde
samenwerking die voor valorisatie van kennis een randvoorwaarde
zijn. De uitdaging is nu om deze toenemende
trend ook door te zetten in het valorisatiebeleid. Een
aantal maatregelen die dit in de hand zullen werken zijn
reeds genomen. Zo hebben de kennisinstellingen een
Chief Valorisation Officer (CVO) benoemd die dezelfde
functie vervult binnen de campussen. De CVO leidt
bovendien het Maastricht Valorisation Center (MVC) dat
een centrale rol speelt in het valorisatieproces en in het
Valorisatieprogramma Zuid-Limburg.
‘Door samenwerking in de
regio worden de mogelijk-
heden voor valorisatie en
innovatie vergroot.’
18
De Euregionale ligging als kracht en als risico
Regionale ontwikkeling zal resulteren in meerdere complementaire
kennisclusters en valorisatiecampussen met
als gevolg een groot grensoverschrijdend kennis- en groeipotentieel.
De nabijheid van sterke universiteiten in krachtige
economische regio’s zoals Aken, Leuven en Luik zijn
enerzijds een sterkte, maar vormen in zekere zin ook een
bedreiging voor Zuid-Limburg. Door samenwerking in de
grensregio’s en hun kennisinstellingen worden de mogelijkheden
voor innovatie en valorisatie verhoogd. In de
regio Aken zijn hiervan al goede voorbeelden te vinden.
Anderzijds concurreren we met deze regio’s bij het aantrekken
van nieuwe bedrijven en bij het aantrekken van
gekwalificeerd personeel. Zuid-Limburg moet ervoor moeten
zorgen dat de regio aantrekkelijk genoeg is en blijft
voor bedrijven, voor onderzoekers en ander hoog- en
laaggeschoold personeel. Zoals hierboven ook al aangegeven
is er juist op dit punt brede bestuurlijke commitment
om daar werk van te maken. Mede met hulp van
dit Valorisatieprogramma wordt er in Zuid-Limburg een
science-business ecosysteem gecreëerd dat een aanzuigende
werking heeft op wetenschappers en zakenlui uit
de Euregio en daarbuiten. Dit zal op termijn leiden tot
verdere groei van de kenniseconomie in Zuid-Limburg.
Beperkte inbedding in kennisinstellingen
Valorisatie zit van oudsher niet ‘in de genen’ van kennisinstellingen.
Valorisatie is in faculteiten, afdelingen en
onderzoeksscholen bestuurlijk en organisatorisch nog
onvoldoende ingebed en wordt derhalve over de volle
breedte onvoldoende gedragen. Studenten en medewerkers
worden in principe opgeleid om goed onderwijs en
onderzoek te doen en, in het geval van het MUMC+, goede
patiëntenzorg te leveren. Maar om na te denken over en
actie te ondernemen om kennis te vertalen in maatschappelijke
en economische activiteiten wordt onvoldoende
gestimuleerd. Het zit bij studenten en medewerkers over
het algemeen onvoldoende ‘tussen de oren’. Men is onbekend
met de materie en heeft geen beeld van het nut,
de noodzaak en de mogelijkheden van valorisatie. In die
zin wordt veel potentieel op dit moment niet gebruikt.
Er worden momenteel wel al tal van acties ondernomen
die deze risico’s sterk zullen beperken en een ‘cultuuromslag’
teweeg zullen brengen. Zo hebben de kennisinstellingen
een wettelijke taakopdracht om te valoriseren
en maken zij prestatieafspraken met het Ministerie van
OC&W. Binnen de instellingen wordt gewerkt aan key

performance indicators voor de faculteiten. Valorisatie
zal worden meegenomen in Planning & Control cycli en
krijgt een rol in de aansturing van organisatie-eenheden
en individuele medewerkers via werk- en beoordelingsgesprekken.
Het HRM-beleid zal voorzien in een nieuw
functiehuis waarin valorisatie, ondernemerschap en
ondernemend gedrag nadrukkelijk deel uitmaken van de
functieprofielen van de wetenschappelijke staf. Er wordt
dus voorzien in basisvoorwaarden en beoordelingscriteria
als ‘sticks’, maar er zijn ook ‘carrots’: er wordt gewerkt aan
herziening van de Kennisregeling, waarin is vastgelegd
wat de plichten, maar ook wat de rechten zijn van medewerkers
wanneer zij een aandeel hebben in waardecreatie.
Hierbij wordt in principe de ‘driemaal eenderde’ regeling
gevolgd van de NFU (zie het rapport “Naar een Goede
Waarde”).
Mede als gevolg van dit pakket aan maatregelen wordt
valorisatie een integraal onderdeel van het primaire
proces van de kennisinstellingen. In die zin wordt het
hiermee gelijk aan hun overige kerntaken.
Ondernemingsklimaat
Het economisch klimaat heeft invloed op de succeskansen
van (nieuwe) bedrijven en op de neiging om te
kiezen voor het risico van zelfstandig ondernemerschap.
In de sectoren Chemie, Materials, Health en Life Sciences
is sprake van een relatief geringe conjunctuurgevoeligheid.
Het ondernemingsklimaat is door de ligging en door
de reeds aanwezige en nog in ontwikkeling zijnde infrastructuur
goed te noemen. Op grond van ervaring kunnen
we ervan uitgaan dat de successkans van de nieuwe
bedrijven rond de 80% ligt. Ook leert de ervaring dat
van de niet geslaagde 20% het overgrote deel een goed
onderkomen vindt bij andere bedrijven of instellingen.
Met inachtneming van het uitvalpercentage zal dit
Valorisatieprogramma Zuid-Limburg resulteren in de
start en groei van een groot aantal start-ups.
4.4. Key Performance Indicators
In onderstaand overzicht staan de Key Performance
Indicators die ons in staat stellen de voortgang en resultaten
van het Valorisatieprogramma te monitoren. Er is
een aantal KPIs die de komende periode in overleg met de
kennisinstellingen nader ingevuld zullen worden (‘TBD’).
De gekozen indeling in de tabel is vooral gefocust op de
subsidiabele faciliteiten. Verderop in dit plan is uitgewerkt
hoe de doelstellingen gerealiseerd worden en hoe het programma
na de subsidieperiode wordt verankerd.
TMFI
The Maastricht Forensic Institute (TMFI) is een onafhankelijk, wetenschappelijk
gedreven instituut dat zich richt op forensisch onderzoek
van topniveau. Als eerste en enige in Nederland combineert TFMI
het forensisch-technisch onderzoek van materiële sporen met rechtspsychologische
en gedragswetenschappelijke expertise van onder
andere de Universiteit Maastricht. TMFI is wetenschappelijk gedreven
en werkt onafhankelijk voor politie, justitie en advocatuur alsook voor
particulieren en voor bedrijven.
The Maastricht Forensic Institute is gevestigd op zowel de Maastricht
Health Campus als de Chemelot Campus. Het instituut wordt
gefinan cierd door de aandeelhouders DSM Resolve en de Universiteit
Maastricht. TFMI werkt nauw samen met DSM Resolve voor materiaalen
toxicologisch onderzoek en met de verschillende vakgroepen van
de UM. www.tmfi.nl
Maastricht Instruments
Maastricht Instruments (MI) is het oudste spin-offbedrijf van de
Universiteit Maastricht. Als hightechonderneming realiseert Maastricht
Instruments innovatieve en marktgerichte oplossingen voor bedrijven
en academische of industriële R&D-instituten. Maastricht Instruments
is valorisatiepartner van het Maastricht UMC+ (MUMC+) en werkt nauw
samen met IDEE, de engineering afdeling van de universitaire Faculty
of Health, Medicine and Life Sciences. Maastricht Instruments brengt
open innovatie in de praktijk met de hulp van zorgvuldig gekozen strategische
partners in R&D, marketing en sales. Er werken nu 35 engineers,
verdeeld over verschillende disciplines als elektronica, software, fysica,
mathematica en mechatronica. Al deze engineers houden zich direct
of indirect bezig met medische en Life Sciences-gerelateerde ontwikkelingen.
Het bedrijf behoorde in 2011 tot de 100 snelst groeiende bedrijven
van Nederland. www.maastrichtinstruments.nl
19

Faciliteit Onderwerp KPI KPI KPI Toelichting
Jaarplan Jaarplan Totaal
2013 2018 2018
Ondernemerschaps­ Budget € € € zie begroting
onderwijs
20
#ECTS 9.500 20.500 90.000 UM van 3.000 naar 9.000;
Zuyd van 6.500 naar 11.500
#studenten 1.275 3.450 14.000 UM van 450 naar 1.700;
Zuyd van 825 naar 1.750
#studenten in 200 400 1800 minimaal 5 ECTS per
projecten/‘labs’ project/lab
Screening en Scouting #intake gesprekken 100 300 1200 vervolg op eerste contact;
(screening) inclusief niet-IP gerelateerd
#FTE screening # # # zie begroting
#gesprekken met afnemers 40 100 400 inclusief onderhandelings-
(scouting) trajecten
#FTE scouting # # # zie begroting
IP fund / IE beleid #Invention Disclosures 40 100 450 IP gerelateerd
Oorsprong LS&H; Ch&M Alle domeinen Alle domeinen Life Sciences & Health;
Chemie & Materialen
Aantal initiële
octrooiaanvragen
5 10 50
Aantal PCT octrooiaanvragen 3 8 40 internationale indiening
Aantal nationale octrooiaanvragen 2 6 25 nationale indiening
#licenties 2 6 25 binnen en buiten consortium
Pre-seed fund /
Startersleningen
#aangevraagd 15 35 150
#verstrekt 6 14 60
Totale omvang verstrekt € € € zie begroting
% terugbetaald 40% 80% 60%

Faciliteit Onderwerp KPI KPI KPI Toelichting
Jaarplan Jaarplan Totaal
2013 2018 2018
PoC fund / #aangevraagd 6 15 60
Haalbaarheidsstudies
#verstrekt 3 5 25
Totale omvang verstrekt € € € zie begroting
Netwerken Investering €/FTE €/FTE €/FTE zie begroting
#vragen en cases via portals 100 200 1000
# nieuwe CoPs 5 5 30
totaal # actieve deelnemers in CoPs 100 1000 1000
# nieuwe product ideeën 2 5 20
Start­ups #nieuwe inschrijvingen KvK 4 6 30
#nieuwe banen in startups@campussen 10 50 200
Totale omzet van startups@campussen € € € TBD
Onderwijs en Inkomsten uit contractonderwijs € € € TBD
Onderzoek
Inkomsten uit contractonderzoek € € € TBD; alle research contracten
#strategische samenwerkingen
met bedrijven en NPOs
# # # TBD
#onderzoekspublicaties
samen met bedrijven en NPOs
# # # TBD
#(co-)publicaties met bedrijven
en NPOs
# # # TBD
#leerstoelen (mede) gefinancierd
door bedrijven en NPOs
# # # TBD
#media events t.b.v. duiding # # # TBD; gebruik door media van
specifieke expertise voor
duiding van (actuele)
gebeurtenissen
21

Ellen Bijlsma van Zuyd Hogeschool
Innovatie en
valorisatie
met RAAK
Sinds 2006 subsidieert het Ministerie van
OCW onderzoeks- en innovatie projecten
via de RAAK-regeling. Bedrijven en/of
instellingen krijgen met RAAK de ruimte
om samen met een hogeschool concrete
(innovatie-)vragen op te pakken en te
beantwoorden. Zes jaar na de invoering
mag geconcludeerd worden dat de RAAKnetwerken
van ondernemers en professionals
leiden tot de ontwikkeling, circulatie
en toepassing van nieuwe kennis door
het bedrijfsleven, de publieke sector en
hogescholen.
Medio 2012 zijn landelijk bijna 300 RAAK-projecten
van de grond gekomen waarbij 450 lectoren van 30
Hogescholen, 4000 ondernemers en 2000 professionals
betrokken waren en zijn. De Zuyd Hogeschool heeft
zich niet onbetuigd gelaten. “We hebben er heel goede
ervaringen mee,” zegt subsidieadviseur van Zuyd Ellen
Bijlsma. “Elk jaar ronden we minstens vijf projecten af. In
verschillende disciplines; zorg, bouw, health, life sciences,
22
economie, ondernemerschap. Bij elk project zijn zeker tien
ondernemers betrokken. Onderzoek en uitvoering liggen
dicht bij elkaar. Toegepast onderzoek heeft zo bij Zuyd een
stevige rol gekregen. Kenniscirculatie is de rode draad.”
Snufjes
Voorbeelden te over. “Er worden producten bedacht,
ontwikkeld en geproduceerd. Zo heeft één RAAK-project
verschillende nieuwe producten voor MKB’ers opgeleverd
door de toepassing van nieuwe antibacteriële coatings.
Er zijn technische snufjes onderzocht om de ouderenzorg
te verbeteren en samen met de zorginstellingen
daadwerkelijk geïmplementeerd. Er wordt gestudeerd
op nieuw bouwmaterialen voor duurzaam bouwen. Er is
een project afgerond waarin ondernemingen handvaten
krijgen bij hun streven om meer internationaal te gaan
ondernemen.”
De kennis circuleert, concludeert Ellen Bijlsma. Maar concrete
valorisatie is weer een ander hoofdstuk. “De stap
naar productie, naar de markt; die is niet zo gemakkelijk
te maken. Daarvoor zijn financiën en specialisten nodig.
Het zou goed zijn als daarvoor meer middelen beschikbaar
komen.”
www.innovatie­alliantie.nl

Kevin van Barneveld over zijn patentwaardige bevindingen
Cromoline tegen
verklevingen
Na een buikoperatie ontstaan vrijwel altijd
inwendige verklevingen die op hun beurt in
één op de drie gevallen weer een ziekenhuisopname
of zelfs een nieuwe operatie noodzakelijk
maken. Dat betekent veel medische
ellende plus een kostenpost die per patiënt
kan oplopen tot enkele tienduizenden euro’s.
Maastrichtse onderzoekers denken de oplossing
gevonden te hebben voor dit probleem.
“Bij proeven met muizen hebben we ontdekt dat de
stof Cromoline verklevingen voorkomt,” zegt Kevin van
Barneveld, als arts-onderzoeker verbonden aan het
MUMC+. “We hebben de diertjes water met Cromoline
laten drinken. We hebben ze vervolgens geopereerd
en een chirurgisch matje in de buik geplaatst; normaal
gesproken dé plek waar verklevingen ontstaan. In ruim
zestig procent van de gevallen kwam het niet tot verklevingen.
Een zeer goed resultaat.”
Patentwaardig
Zo goed dat Kevin van Barneveld en zijn supervisor Nicole
Bouvy van de afdeling chirurgie van het MUMC besloten
de bevindingen voor te leggen aan BioMedbooster. “Daar
is onze vinding als patentwaardig beoordeeld,” vervolgt
Kevin van Barneveld die op dit onderzoek wil promoveren.
“Het patentbureau is nu bezig met de uitwerking en
de claims. Zelf schat ik in dat het nog een kleine vijf jaar
duurt voordat het middel voor toepassing in het menselijk
lichaam op de markt is. Er moet nog een geneesmiddelenstudie
plaatsvinden en uiteraard een klinische testfase.
Het menselijk metabolisme reageert niet altijd hetzelfde
als dat van muizen. Maar dit is in potentie een zeer kansrijke
vinding.”
Geduld
Kevin van Barneveld en Nicole Bouvy moesten zich
bedwingen om hun bevindingen niet meteen te publiceren.
“Verleidelijk inderdaad, maar na publicatie is patentering
niet meer mogelijk. Dat zou jammer zijn, want ook
financieel is dit een interessante vinding. Cromoline is
goedkoop te produceren, maar de besparingen zijn groot.
Het scheelt alleen in Nederland al vele honderden extra
operaties per jaar, iets waar zorgverzekeraars niet omheen
kunnen. Interessant dus voor een farmaceutisch bedrijf
of een spin-off van de universiteit zelf. Daarom hebben
we gewacht met publiceren totdat het patent rond was.
Zo ontstaan er revenuen waarmee wij als MUMC+ weer
nieuwe onderzoeken kunnen verrichten.”
23

Actielijnen en Basisfaciliteiten
Zoals in paragraaf 2.4 beschreven is, is er veel ruimte voor verbetering van regionale
basisfaciliteiten voor valorisatie. Deze worden in dit hoofdstuk behandeld, conform de
eerder omschreven Actielijnen.
De zogenoemde Subsidiabele Faciliteiten -i.e. de kosten
die onder de huidige regeling subsidiabel zijn, worden
beschreven onder de diverse Basisfaciliteiten zoals hieronder
aangegeven.
- Actielijn 1: Ondernemerschapsonderwijs
- Basisfaciliteit: Center of Entrepreneurship
(Subsidiabele Faciliteit A)
- Actielijn 2: Kenniscirculatie
- Basisfaciliteit: Community of Practice
(Subsidiabele Faciliteit F)
- Basisfaciliteit: Kennisaccountmanagers
(Subsidiabele Faciliteit F)
- Basisfaciliteit: Kennisportaal
(Subsidiabele Faciliteit F)
- Basisfaciliteit: Personele mobiliteitstrajecten
- Actielijn 3: Primair Valorisatieproces
- Basisfaciliteit: Valorisatie/Competence Center
(Subsidiabele Faciliteit B)
- Basisfaciliteit: IP Fund (Subsidiabele Faciliteit C)
- Basisfaciliteit: Preseed Fund
(Subsidiabele Faciliteit D)
- Basisfaciliteit: Seed Fund
- Basisfaciliteit: Proof of Concept Fund
(Subsidiabele Faciliteit E)
- Basisfaciliteit: Holding
- Actielijn 4: Doorgroeifaciliteiten
- Basisfaciliteit: Science park
- Basisfaciliteit: Facility sharing
- Basisfaciliteit: Incubator
- Basisfaciliteit: Groeiaccellerator
24
In dit hoofdstuk wordt per basisfaciliteit ingegaan op:
- Wat hebben we? Welke basisfaciliteiten, zoals
gedefinieerd in ‘Waas’, zijn op dit moment aanwezig?
- Wat gaan we doen? Hoe wordt de basisfaciliteit,
indien nodig, geprofessionaliseerd of welke nieuwe
instrumenten worden ontwikkeld?
- Welke middelen zetten we in?
De samenhang tussen de verschillende activiteiten komt
aan de orde bij de beschrijving van het valorisatieproces
(paragraaf 5.3).
5.1. Actielijn 1:
Ondernemerschapsonderwijs
In deze Actielijn wordt de Basisfaciliteit ‘Center of
Entrepreneurship’ beschreven. In dit Center wordt het
Ondernemershapsonderwijs (i.e. Subsidiabele Faciliteit
A) in samenwerking met de Faculteiten ontwikkeld en
uitgevoerd.
5.1.1. Basisfaciliteit: Center of Entrepreneurship
(Subsidiabele Faciliteit A)
5.1.1.a. Wat hebben we?
Zowel de UM als Zuyd hebben elk een bescheiden Center
for Entrepreneurship. Beide organisaties zijn voor hun
instellingen de aanjagers van ondernemerschap en ondernemendheid
bij studenten en alumni.
Op het gebied van ondernemerschapsonderwijs is er echter
nog veel te winnen. Studenten en medewerkers zijn
zich momenteel te weinig bewust van het nut, de noodzaak
en de mogelijkheden van valorisatie. Omdat de
onderzoekers zelf de eigenlijke bron zijn om valoriseerbare
kennis te genereren en te identificeren missen we
veel kansen. Het valorisatieproces wordt daardoor onvoldoende
gevoed.

Daarin moet een maatpakket aan ondernemerschapsonderwijs
verandering brengen. Dit zal ertoe leiden dat
wetenschappers beter toegerust zijn voor een toekomst
waarin kennis over de manier waarop en het proces
waarlangs waarde uit kennis gecreëerd kan worden een
competitief voordeel is.
Hieronder wordt eerst beschreven wat we op dit moment
op het gebied van ondernemerschapsonderwijs al hebben.
MAASTRICHT CENTER FOR ENTREPRENEURSHIP
Het Maastricht Center for Entrepreneurship (MC4E) van de
UM heeft de afgelopen vier jaar een scala aan inspirerende
en educatieve activiteiten opgezet. Er wordt ingezet op
het ondersteunen van awareness-activiteiten die jaarlijks
honderden studenten op laagdrempelige wijze in contact
brengen met ondernemerschap.
Bij de UM is ruimte vrijgemaakt voor wetenschappelijk
onderzoek naar financierings-vraagstukken van ambitieus
ondernemerschap. De afgelopen jaren is bij de UM naast
een minor een pallet aan (keuze-)vakken geïntroduceerd
die jaarlijks een paar honderd studenten op BSc-, MSc-
en MPhil-niveau in staat stellen kennis op te doen over
ondernemerschap en valorisatie. De instelling brede toegankelijkheid
van het ondernemerschapsonderwijs moet
nog gewaarborgd worden; dit is in de afgelopen periode
nog niet gelukt. Het promoten van minors is door de
UM in 2011-2012 voorzichtig gestart, maar de toegankelijkheid
is vooralsnog niet in de examenreglementen
gewaarborgd. Het onderwijs wordt goed gewaardeerd,
en er is aantoonbaar interesse van veel meer studenten
om aan het ondernemerschapsonderwijs deel te nemen.
Bestaande faculteiten zijn om budgettaire redenen en
vanwege de mogelijke impact op de huidige curricula nog
niet aan die interesse tegemoet gekomen. Verbetering
van de toegankelijkheid is momenteel prioriteit en lijkt
haalbaar (zie hieronder).
SERVICE SCIENCE FACTORY
De Service Science Factory is in 2010 door de UM opgericht
met als doel innovatie in de dienstensector te vergroten.
Aan diensteninnovatie gerelateerde vragen van
bedrijven worden in multidisciplinaire teams van studenten,
onderzoekers en bedrijven op projectbasis aangepakt.
Studenten kunnen studiepunten behalen door aan
deze projecten bij te dragen. Tevens wordt bedrijfsgericht
onderwijs en kenniscirculatie met bedrijven gerealiseerd.
De bedrijven ontvangen immers niet alleen een antwoord
op hun vragen, maar de vanuit de bedrijven participerende
medewerkers leren van de onderzoekers, de studenten
en van elkaar. De netwerken die hieruit ontstaan,
hebben een blijvende betrokkenheid bij de latere realisatie
van de ontwikkelde innovaties.
CENTER FOR ENTREPRENEURSHIP ZUYD
Het Center for Entrepreneurship Zuyd is in 2008 opgericht
en functioneerde als ondersteunende organisatie
voor de opleidingen van Zuyd bij de opzet en uitvoering
van ondernemerschapsonderwijs. Daarnaast bemiddelde
zij bij het tot stand komen en uitvoeren van (contract-)onderzoeksactiviteiten
voor regionale bedrijven
en onderhield ze de verbinding tussen bedrijfsleven en
hogeschool op gebied van ondernemerschap. Dit centrum
wordt vanaf september 2011 voortgezet als geïntegreerd
onderdeel van de nieuwe faculteit Commercieel en
Financieel Management. Deze inbedding sluit aan bij de
wens van deze faculteit om zich op het gebied van ondernemerschap
te profileren en is bedoeld om de omvang
en kwaliteit van het ondernemerschapsonderwijs binnen
de hele hogeschool verder te vergroten. Binnen Zuyd
is de integratie van ondernemerschap in het onderwijs
vooral via keuzevakken, (minors) ingevuld. Er zijn vijftien
verschillende ondernemerschapsminoren, die ofwel in de
eigen studierichting dan wel voor alle studierichtingen
worden aangeboden. De minors zijn onderdeel van het
initieel onderwijs van bestaande opleidingen en worden
ontwikkeld en bemenst vanuit de respectievelijke opleidingen.
Aangezien de opleidingen die een eigen minor
ondernemerschap hebben ontwikkeld in aanzienlijke mate
autonoom zijn in het bepalen van het eigen onderwijsprogramma
laat hogeschoolbrede afstemming en samenwerking
te wensen over. De uitgangssituatie om meer
studenten aan meer geïntegreerd ondernemerschapsonderwijs
te laten deelnemen is gunstig. Alle studenten
van Zuyd mogen in hun vierjarige bachelor opleiding een
kwart jaar besteden aan een minor van eigen keuze en het
College van Bestuur ondersteunt het streven naar meer
afstemming en samenwerking.
25

5.1.1.b. Wat gaan we doen?
Wij zien in onze studenten toekomstige onderzoekers,
ondernemende professionals of ondernemers. Maar we
zien in hen ook initiatiefrijke personen die in hun maatschappelijk
leven meerder rollen kunnen en zullen vervullen.
Niet iedere afgestudeerde wordt ondernemer. Maar
wel wordt van iedere afgestudeerde verwacht dat hij/zij
werkt vanuit een ondernemende houding. Naast entrepreneurship
wordt ook intrapreneurship steeds vanzelfsprekender.
Ons onderwijs moet hen daarop voorbereiden.
Chill (Chemelot Innovation and Learning Labs, voorheen
Chemelot Center of Expertise Chemie)
Dit centrum is opgericht door een consortium van MBO-instellingen,
Zuyd Hogeschool, de Universiteit Maastricht, Chemelot, DSM, SABIC,
een groot aantal MKB-bedrijven en de regionale overheden. De ambitie
van CCE is om uit te groeien tot een nationaal onderwijs- en onderzoekscentrum,
waarmee het innovatief vermogen van zowel grootbedrijf
als MKB-bedrijven vergroot wordt en waarmee de kwaliteit van
het chemie onderwijs in Nederland verhoogd wordt. De basis voor het
centrum is het Zuydlab Chemelot: een laboratorium-omgeving op de
Chemelot Campus waar jaarlijks vijftig tot zestig studenten concrete
opdrachten voor bedrijven uitvoeren.
COCI
Op de Chemelot Campus is het eerste Center for Open Chemical
Innovation (COCI) in Nederland gevestigd. COCI geldt als een veelbelovend
initiatief om startende ondernemers in de chemie en materialen
sneller te laten groeien, door ze te vestigen in de directe nabijheid
van grote chemische bedrijven zoals DSM en SABIC. De innovatieadviesdienst
van het COCI bestaat uit ervaren professionals, die
de startende ondernemers begeleiden bij het vinden van geschikte
huisvesting, kapitaal, personeel en een netwerk van gespecialiseerde
service verleners. De bedoeling is om het COCI een integraal onderdeel
te laten uitmaken van de Chemelot Campus.
26
AWARENESS
De eerste stap naar ondernemerschap, en dus ook naar
ondernemerschapsonderwijs, is awareness: studenten
bewust maken van het belang van ondernemerschap
in z’n verschillende uitwerkingen voor alle loopbaanperspectieven.
De UM wil haar activiteiten op dit vlak
besten digen en de (inter-) nationale uitstraling van
deze activiteiten vergroten. Voorbeelden hiervan zijn de
Maastricht Week of Entrepreneurship, Entrepreneurial
Round Tables, 3DS (3 Day Start-up) en Start-up Pirates
Ideation, Start-Up Bootcamp en de Academic Business
Club. Waar mogelijk zullen deze activiteiten grootschaliger
en frequenter worden en ook in de toekomst toegankelijk
blijven voor studenten van andere kennisinstellingen. De
UM stelt structureel mankracht, zaal- en kantoorruimte
ter beschikking aan MC4E voor haar awareness acitiviteiten.
Zuyd wil op korte termijn aansluiten bij de awareness
activiteiten van UM en deze voor haar studenten toegankelijk
maken. De UM zal Zuyd daarbij ondersteunen.
Daarnaast wil Zuyd de verbinding tussen de vele verschillende
opleidingen en hun respectievelijke alumni versterken
door alumni die inmiddels ondernemer zijn geworden
te betrekken bij in onderwijsactiviteiten (als gastdocent in
minors en/of als opdrachtgever en mede-begeleider van
stages en afstudeerprojecten). Daarmee vervullen zij de
functie van rolmodel voor studenten die zich voorbereiden
op een professionele loopbaan. De aanpak die Zuyd volgt
om met alumni-ondernemers in contact te komen en hen
te interesseren om bij te dragen aan het ondernemerschapsonderwijs
zal met UM worden gedeeld.
ONDERNEMERSCHAPSONDERWIJS
Zowel UM als Zuyd hebben een breed en professioneel
aanbod op het gebied van ondernemerschapsonderwijs,
maar zoals hieronder aangegeven zal dit de komende
periode instellingsbreed toegankelijk gemaakt, vernieuwd
en verbeterd worden. Faculteiten zullen ruimte
maken in hun curricula voor ondernemerschaps onderwijs.
Een breed scala aan “algemene” ondernemerschapsgerelateerde
onderwijsblokken en -cursussen (van 2
ECTS tot 30 ECTS) zijn reeds ontwikkeld door de twee
Ondernemerschapcentra van UM en Zuyd. In de toekomst
zullen nieuwe cursussen ontwikkeld worden die
specifiek gericht zullen zijn op de eisen van een bepaalde
faculteit. Daarnaast verplichten beide instellingen zich tot

het ontwikkelen en vertalen van beleid waarmee ondernemerschapsonderwijs
blijvend een volwaardige plaats
krijgt in het onderwijs. Dit dient verankerd te worden in
bekosti gingsmodel, examenreglementen, en de Planning
& Control systematiek.
Universiteit Maastricht
Tot en met 2018 zal het aantal studenten en omvang
van het verzorgde onderwijs, gemeten in ECTS punten,
verdrievoudigen. Deze groei komt uit alle opleidingen en
faculteiten, waarbij er accentverschillen zullen zijn, en zal
voor een groot deel gerealiseerd kunnen worden door het
nu bestaande aanbod (beter) toegankelijk te maken. De
minor wordt toegankelijk voor alle studenten van de UM.
Daarnaast zal de vraag vanuit de opleidingen resulteren
in een uitbreiding van het onderwijsaanbod, bijvoorbeeld
door extra vakken binnen de minor, met eventueel op termijn
de introductie van meerdere minoren, opleidingsspecifieke
verplichte of facultatieve vakken. De Life Science
opleidingen en de bedrijfskundige opleidingen zijn voornemens
valorisatie op te nemen in hun vaste programma in
de vorm van een introductievak dat de relatie legt tussen
het vakgebied van de opleiding en valorisatie. Het plan
voorziet in de introductie van een ondernemerschapsannotatie
voor masterstudenten. MC4E ontwikkelt en verzorgt
deze keuzevakken en zal de ondernemerschapscomponent
van de afstudeerscripties van Annotatiestudenten
beoordelen. De Annotatie is in principe toegankelijk voor
alle masterstudenten van de UM. Tenslotte ontwikkelt
MC4E een leergang voor medewerkers die hen wegwijs
maakt in valorisatie en ondernemerschap.
Zuyd
Zuyd zal in het eerste jaar van het voorgestelde project
een passende infrastructuur ontwikkelen, om te bereiken
dat meer studenten in meer opleidingen deelnemen aan
ondernemerschapsonderwijs en meer ondernemerschapsgerichte
vragen vanuit de praktijk worden opgelost. Deze
infrastructuur voorziet in de basisvoorwaarden voor het
versterken van het ondernemerschapsonderwijs en omvat:
1. Een inventarisatie en stroomlijning van het bestaande
diverse aanbod van activiteiten. Het ontwikkelen van
een bestand van alumni-ondernemers die bereid zijn
om mee te denken en mee te doen.
2. Het creëren van een community van alumni-ondernemers
die bereid en in staat zijn om bij te dragen aan
het ondernemerschapsonderwijs.
3. Het portal dat Zuyd in samenwerking met de andere
consortiumpartners bezig is te ontwikkelen als kennistransferpunt
voor en met het bedrijfsleven.
4. Een aanpak voor het versterken van de ondernemerschapskwaliteit
van afstudeerscripties.
Voor de hele aanpak geldt dat deze dient bij te dragen
aan beleidsuitgangspunten van Zuyd ten aanzien van
internationalisering en duurzaamheid. De stappen in de
ontwikkeling van de infrastructuur zullen intensief worden
gecommuniceerd met UM zodat eendrachtig aan het
realiseren van de gezamenlijke projectdoelstellingen kan
worden gewerkt.
Behalve het vooropgestelde belang van de samenwerking
tussen UM en Zuyd, zullen ook de voor ondernemerschapsonderwijs
relevante respectievelijke netwerken
van UM en Zuyd binnen en buiten Limburg worden ingebracht.
Daarbij kan worden gedacht aan de contacten
met grote en kleinere bedrijven,
onderzoeks- en onderwijscontacten
met nationale en internationale
collega-instellingen, contacten met
intermediaire organisaties zoals
KvK, Syntens, MKB Limburg en LWV.
Hoewel het voorgestelde project
primair is bedoeld om ingebracht
te worden in het voltijdsonderwijs,
houdt Zuyd ook een open oog op de mogelijkheden om
modules te ontwikkelen die ook voor deeltijdsonderwijs en
voor LevenLangLeren-activiteiten van meerwaarde zijn.
De beoogde infrastructuur zal in de tweede helft van eerste
projectjaar worden gevalideerd via expertpeilingen
binnen UM en Zuyd. Daarop aansluitend wordt de implementatie
van jaar tot jaar verdiept en uitgebreid.
‘De eerste stap naar
ondernemerschap is
awareness.’
27

Master Biobased
Research Based
Education
MC4E
Maastricht
B Science
College
Onderwijs UM
Health Campus
Awareness Case
Development
Venture Lab
CREATIVE BUSINESS CONCEPTING LAB
Het idee voor dit project is mede geïnspireerd door de
“Design School” van Stanford University waar studenten
samen met docenten vanuit meerdere faculteiten
oplossingen ontwerpen voor problemen en uitdagingen
die bedrijven en instellingen hebben. Daarnaast is het
idee gevoed door het aanbod van lokale ondernemers en
bedrijven in Zuid-Limburg om met een bijzondere leerstoel
kennis over creativiteit bij regionale bedrijven te vergroten.
Ondernemers laten deelnemen in projecten is daarbij een
middel tot kennisoverdracht.
We gaan het ondernemerschapsonderwijs uitbreiden en
ondersteunen met het Creative Business Concepting Lab
en het VentureLab (zie hieronder). Het Creative Business
Concepting Lab wordt in eerste instantie door de UM
28
Chemelot
Sittard
Geleen
B&M Biomedische
Wetenschappen
B&M Health
B&M Medicine
ZuydLab
B Life Sciences
Coördinatie
Didactische aanpak gezamenlijk
Case Development gezamenlijk
Gemengde Groepen
B Techniek
Heerlen
Onderwijs en Awareness in het kader van
het Valorisatieprogramma Zuid Limburg.
CfE Zuyd
Onderwijs Zuyd
opgezet en zal uitgroeien tot voedingsbodem voor kennisintensief
ondernemerschap van studenten en pas afgestudeerden.
In het Lab zullen studenten in het kader van
vernieuwend projectonderwijs, deels gestoeld op de positieve
ervaringen met Service Science Factory, samenwerken
met elkaar en met ondernemers aan nieuwe bedrijfsconcepten.
Doel is studenten met ideeën, technologie en
ondernemende vaardigheden aan elkaar en aan investeerders
te koppelen. Het Creative Business Concepting Lab
is het “voorportaal” van het VentureLab. Dit (pre-)incubatie
aanbod sluit onder meer aan bij het bestaande vak
New Venture Creation. Deelname is niet vrijblijvend, want
ingebed in een studieprogramma dat een mix zal zijn
van training en coaching. Medewerkers van de Centres of
Entrepreneurship en de valorisatie-eenheden zijn beschikbaar
voor gerichte coaching. Van studenten wordt een
actieve participatie verwacht, zowel in het uitwerken van
het eigen business concept, als ook in de ondersteuning
van collega studentondernemers. Zuyd kent in het huidige
curriculum binnen de faculteit het projectenbureau:
een concept waarbij studenten in groep opdrachten van
ondernemers uitwerken. Dit concept zal mee-ontwikkelen
met de ontwikkeling van het creative business concepting
lab zodat we dit ook binnen Zuyd kunnen inzetten in
en kunnen inbedden in curricula van verschillende faculteiten.
MC4E realiseert samen met CfE Zuyd voorts een
didactisch concept waarin zowel ondernemers en studenten
met en van elkaar kunnen leren. Binnen de UM
zal deelname aan het lab ondergebracht worden in een of
meerdere skill courses van 4 ECTS. Zo’n course kan onderdeel
zijn vaneen minor maar ook van een regulier opleidingsprogramma.
In het project wordt verder uitgewerkt
hoe een gezamenlijk lab kan worden vormgegeven en
ingericht.
ONDERNEMERSCHAPSONDERWIJS MET DE
CAMPUSSEN
Er zijn in Zuid-Limburg legio mogelijkheden voor inspirerend
en relevant projectonderwijs waarin valorisatie
centraal staat. Daarbij wordt aansluiting gezocht bij de
onderwijskundige expertise die binnen de instellingen
voorhanden is voor de ontwikkeling en toetsing van projectonderwijs.
UM en Zuyd zullen samen zo een inhoudelijke
en didactische aanpak voor kwalitatief hoogwaardig
projectonderwijs ontwikkelen dat concrete valorisatie,
business development en ondernemerschapsinitiatieven
inzet als inspirerende leeromgeving voor (een deel van de)

studenten. Zij worden daarin ondersteund door onderwijskundigen.
Daarbij wordt vooral het projectonderwijs op
Chemelot en de Maastricht Health Campus ondersteund.
Op beide plekken verzorgen beide opleidingen al projectonderwijs,
gewoonlijk gericht op technologieontwikkeling,
dat uitgebreid zal worden met projectonderwijs waarin
de valorisatie van nieuwe technologie centraal zal staan.
Vanuit enkele opleidingen kan zo ook het aantal afstudeerders
die met hun onderzoek bijdragen aan technologie
commercialisatie van bedrijven en organisaties op
de campussen vergroot worden.
VENTURELAB
Het plan is om het ondernemerschapsonderwijs uit te
breiden met een VentureLab, een omgeving voor projectonderwijs
waarin niet een extern bedrijf een casus presenteert,
maar waar studenten een jaar lang werken aan
problemen die spelen binnen hun eigen (embryonale)
onderneming. Onderdeel van de formule is een fysiek
ondernemersatelier: een leeromgeving waar studenten
hun ideeën kunnen uitwerken. VentureLab biedt huisvesting
en begeleiding aan aspirant-ondernemers met groeiambitie
die in deeltijd de start van een bedrijf kunnen
voorbereiden. Het Lab zal toegankelijk zijn voor studenten
die vanuit hun opleiding studiepunten kunnen behalen
met een verblijf in het VentureLab. Het VentureLab is
een logisch vervolg van de mogelijkheid om in het kader
van de studie een bedrijf te beginnen onder de vlag van
‘Jong Ondernemen’. Dat kan op dit moment binnen de
track “Entrepreneurschip & SME Management” van de
MSc opleiding International Business van de UM. Ook de
UvA biedt haar studenten zo’n mogelijkheid maar dan op
Bachelor niveau en met huisvesting en intensive begeleiding
door top-ondernemers. Die Best Practice gaan
we ook in Maastricht realiseren, in eerste instantie voor
de studenten die nu al een ‘Jong Ondernemen’- traject
kunnen doorlopen, maar op termijn wellicht ook voor
andere studenten: ook op de UM zou het als een (tweede)
Entrepreneurship minor aangeboden kunnen worden.
GROWTHLAB
Hierbij gaat het om een programma waarin studenten in
het kader van hun opleiding een jaar lang een bestaand
bedrijf ondersteunen bij het realiseren van (internationale)
groei. Ook dit programma betreft een doorontwikkeling
van een vak binnen de track “Entrepreneurschip &
SME Management” van de MSc opleiding International
Business van de UM. Het GrowthLab biedt geen fysiek
atelier (de studenten houden kantoor bij hun opdrachtgever)
maar voorzien in coaching en begeleiding van de studenten.
In het bestaande vak ligt het accent op het maken
van een strategische analyse van een bestaande middelgrote
onderneming. In het GrowthLab verschuift het
accent naar het daadwerkelijk realiseren van omzetgroei.
5.1.1.c. Wat zetten we in?
De onderwijscapaciteit voor ondernemerschapsonderwijs
bij UM en Zuyd wordt in de periode 2013-2018 meer dan
verdubbeld van 5,5 naar 13 FTE. Hiermee worden de hierboven
genoemde nieuwe onderwijsprogramma’s ontwikkeld
en geïmplementeerd (creative business concepting
lab, VentureLab, GrowthLab, en onderwijs met de campussen).
Deze extra inspanning is mede een rechtstreeks
gevolg van de geplande groei van het volume aan ondernemerschapsonderwijs,
dat afgemeten worden aan het
aantal verzorgde ECTS-punten. Over de gehele periode
bedragen de totale kosten voor ondernemerschapsonderwijs
€7,5 miljoen.
‘De ambitie van het Valorisatieprogramma Zuid-Limburg is het ontwik-
kelen en implementeren van een bestendige aanpak en structuur die
effectieve en efficiënte kenniscirculatie mogelijk maakt.’
29

FABPulous
FABPulous werd opgericht in 2008 door BioMedbooster en is
gevestigd in BioPartner in Maastricht. Het bedrijf komt voort uit de
Universiteit Maastricht en ontwikkelt en produceert devices waarmee
in bloed of plasma snel semi-kwantitatieve diagnostische bepalingen
kunnen worden gedaan. Een eerste toepassing is een sneltest die
helpt bij de diagnose van een hartinfarct. De test kan op basis van een
druppel bloed (verkregen door een prikje in een vinger) binnen twee
tot drie minuten aantonen of H-FABP in het bloed is verhoogd, hetgeen
wijst op een hartinfarct. www.fabpulous.com
Biopartner Center Maastricht
Het Biopartner Center Maastricht is een zogenoemde life sciences
incubator: een hoogwaardige bedrijfsomgeving voor starters en
bedrijven die nieuwe biotechnologische geneesmiddelen, behandelmethoden
en diagnostica ontwikkelen, produceren en/of vermarkten.
BioPartner Center Maastricht is méér dan alleen een hoogwaardig
bedrijfsverzamelgebouw. Het voorziet ook ik een geavanceerd shared
facilities center met onder meer 250 m 2 clean rooms met klasse B-
en C-ruimtes voor farmaceutische productie (celkweek, eiwitkweek
en celtherapie). Daarnaast voorziet Biopartner Center Maastricht in
management support. Het gebouw is via loopbruggen verbonden
met de kliniek en de faculteiten. www.bpcm.nl
‘Voldoende kapitaal is een kritische
succesfactor voor valorisatie.’
30
5.2. Actielijn 2: Kenniscirculatie
In deze paragraaf worden een aantal basisfaciliteiten
benoemd die vallen onder de definitie van ‘Netwerken’.
Als zodanig maken ze onderdeel uit van Subsidiabele
Faciliteit F.
Kenniscirculatie behelst alle activiteiten en faciliteiten
die gericht zijn op het structureel contact leggen tussen
onderzoekers, docenten, studenten, business developers,
ondernemers, en gebruikers, teneinde een continu proces
van kennisuitwisseling op gang te brengen en te houden.
Het doel van kenniscirculatie is te komen tot valorisatie.
Als kennisvraag en kennisaanbod elkaar makkelijker
vinden ontstaan er meer mogelijkheden voor valorisatie.
Samen met het ondernemerschapsonderwijs vormt
kenniscirculatie de ‘zachte’ kant van valorisatie.
Het Limburgse bedrijfsleven participeert in een aantal
bestaande netwerken. Een daarvan is Ondernemend
Limburg, de samenwerking van LLTB, MKB Nederland
en LWV. Ook de Kamer van Koophandel heeft een actief
netwerk in de vorm van het Innoveerpunt opgericht.
LifeTecZONe richt zich op het bijeenbrengen van mensen
en kennis op het gebied van medische technologie
in Zuidoost Nederland. Het project Linking Life Sciences
helpt het informele netwerk van kenniswerkers op gebied
van de life sciences te ontsluiten en bevordert een betere
aansluiting tussen onderwijs en bedrijfsleven. United
Brains Limburg (UBL) is een samenwerkingsverband
van de Universiteit Maastricht, Zuyd Hogeschool, Arcus
College, Leeuwenborgh, DSM, Chemelot, Syntens, LIOF
en Maastricht Instruments. Hierdoor is er in Limburg een
loket ontstaan waar ondernemers zich kunnen melden
met hun vragen. Afgelopen jaren hebben ook de kennisinstellingen
individueel geïnvesteerd om de samenwerking
met MKB-ondernemers te versterken. Zo kent de UM
sinds 2007 het MKB-loket, dat speciaal is ingericht om de
drempel voor het MKB te verlagen. Ook Zuyd en het MBO
hebben een vergelijkbare faciliteit die voor het matchen
van ondernemers en onderzoekers. Voorbeelden van
samenwerkingsprojecten waarin kenniscirculatie is ingebed
in de praktijk van onderwijs, onderzoek en werkveld
zijn RAAK-projecten zoals het expertisecentrum Chemie
(thans Chill genoemd) en de Zorgacademie. Universitair
onderzoek gebeurt overigens op grote schaal in samenwerking
met bedrijven, zij het dat de impact voor locale
bedrijvigheid beperkt is.

Al met al zijn er dus de nodige netwerken actief. Maar het
ontbreekt nog aan een samenhangende strategie voor
kenniscirculatie om de kans dat kennis de markt bereikt te
maximaliseren. De ambitie van het Valorisatieprogramma
Zuid-Limburg is om die aanpak en structuur te definiëren
en te implementeren. Dit zal met name gebeuren middels
de hieronder beschreven aanpak van de basisfaciliteiten
Communities of Practice, Kennisaccountmanagers en
Kennisportalen. Zoals zal blijken is er veel interactie tussen
deze faciliteiten onderling. Maar er zijn ook legio verbindingen
met de andere elementen van het valorisatieproces.
Zo zullen wetenschappers geïnvolveerd zijn in het
proces van kenniscirculatie, hetgeen een onderwijscomponent
heeft: men leert er op een directe manier van. Verder
wordt de pijplijn van valoriseerbare kennis middels een
goed systeem van kenniscirculatie beter gevuld, hetgeen
uiteindelijk leidt tot meer output.
5.2.1 Basisfaciliteit: Community of Practice
(Subsidiabele Faciliteit F)
Een Community of Practice (CoP) is een virtuele of fysieke
(netwerk)organisatie rond een specifiek onderwerp,
Kenniscirculatie in het kader van het
Valorisatieprogramma Zuid­Limburg.
thema of probleem. Met de introductie van CoPs binnen
dit project willen we de definitie van Wenger hanteren:
‘Communities of Practice are groups of people who share
a concern, a set of problems, or a passion about a topic,
and who deepen their knowledge and expertise in this
area by interacting on an ongoing basis.’
5.2.1.a. Wat hebben we?
De basis is gelegd met een aantal sterke samenwerkingsomgevingen
en –verbanden zoals Chill en het
Expertisecentrum Innovatieve Zorg en Technologie. Ook
de verschillende netwerken en portals geven een goede
basis voor het ontwikkelen van CoPs. Deze zijn nog niet
binnen elke sector voldoende ontwikkeld. Er is dus veel
ruimte voor verbetering, met name in de gebieden die
buiten de aandachtsgebieden van de campussen vallen.
Op de campussen bestaan tevens een aantal fysieke faciliteiten
die als Shared Facility een belangrijke asset zijn en
functie vervullen in de vorming van de CoPs. Dit beschikt
over vergaderfaciliteiten, een uitgebreide kantine/restaurant
en kan fungeren als ontmoetingsplek.
COCI
Netwerk plaza
Kennisportal
UM
Maastricht
Health Campus
Kennisaccountmanagers
Chemelot
Sittard
Geleen
Toegang MKB
United Brains
Limburg
Netwerken
Heerlen
31
Kennisportal
Zuyd
Zorgacademie
Wijk van Morgen

5.2.1.b. Wat gaan we doen?
We gaan bij de ons voor ogen staande CoPs drie elementen
invullen in het plan van aanpak:
1. Kennisdomein: dit wordt bepaald door de groep of organisatie
waarvoor de CoP wordt ingericht. Initieel kan
ruim omschreven worden met welke vragen de community
zich bezig houdt, om de scope voldoende breed te
kunnen houden en kansen te maximaliseren.
2. Community: per community wordt bepaald hoe die
wordt georganiseerd en welke werkwijze wordt gehanteerd.
Hierbij zal aandacht besteed worden aan de
behoeften en belangen van individuele deelnemers.
3. Practice: elke community ontwikkelt een plan om
de ontwikkelde kennis te vertalen naar de markt.
Elementen daarbinnen zijn bijvoorbeeld: hoe wordt kennis
vastgelegd, ontsloten en verspreid; in- en externe
kennisbronnen; benchmarks.
De aanleiding voor het inrichten van een CoP kan ingegeven
worden door vragen vanuit de gebruikers en bedrijven.
Een bron hiervoor is het bestand met bedrijfsvragen
in de bestaande netwerken en portals. Anderzijds kunnen
ook onderzoeksthema’s een CoP initiëren. Een belangrijke
katalysator hierbij is het MVC.
In de CoP werken valorisatiemanagers van het MVC
samen met de kennisaccountmanagers van de campussen,
bedrijven en brancheorganisaties. Ze maken daarbij
intensief gebruik van het te ontwikkelen kennisportaal.
Voor de Shared Facilities op de campussen, zoals de
Netwerkplaza en Enabling Technologies, zullen op korte
termijn een strategie en implementatieplan ontwikkeld
worden om deze optimaal in te zetten voor netwerkvorming
en community building.
5.2.1.c. Wat zetten we in?
Voor de ontwikkeling en implementatie van de CoPs
wordt structureel 1 FTE extra vrijgemaakt. Deze inzet is
erop gericht om ten eerste een structuur en aanpak voor
de CoPs te ontwikkelen en vervolgens om het plan te
implementeren. De basis hiervoor ligt in de onderzoeksthema’s
die via het netwerk van valorisatiemanagers,
kennisaccount managers en portals naar voren komen.
Doel is om op kleine schaal goed werkende CoPs te realiseren,
met een zo breed mogelijk kennisdisseminatie.
Voor de ontwikkeling van plannen voor de inzet van
Shared Facilities zoals Netwerkplaza wordt 75 kEur in
cash vrijgemaakt.
32
5.2.2 Basisfaciliteit: Kennisaccountmanagers
(Subsidiabele Faciliteit F)
In ons consortium zijn experts werkzaam die enerzijds
deels de rol van kennisaccountmanager hebben en anderzijds
een belangrijke rol spelen in netwerkvorming zoals
bedoeld in de Subsidiabele Faciliteit F.
5.2.2.a. Wat hebben we?
Op de Chemelot Campus en de Maastricht Health Campus
zijn cluster development managers werkzaam. Ze zijn in
dienst van de campus of van LIOF en spelen een belangrijke
rol in het netwerk. Echter, deze functie kan op dit
gebied nog verder ontwikkeld worden.
5.2.2.b. Wat gaan we doen?
We gaan de functie van Cluster Development Manager
doorontwikkelen met een focus op het pro-actief ontwikkelen
van het netwerk tussen bedrijven en kennisinstellingen
teneinde de overdracht, circulatie, en benutting
van kennis te maximaliseren en ondernemerschap te stimuleren.
Ook krijgen ze een rol in de profilering en zichtbaarheid
van het consortium. Ze zullen ingezet worden
op de beide campussen maar ook voor specifieke initiatieven
zoals het Expertisecentrum voor Innovatieve Zorg en
Technologie (EIZT) en zijn in dienst van de campusorganisaties
of van LIOF. Een en ander wordt vastgelegd in een
functieomschrijving waarin de taken en verantwoordelijkheden
van deze functionarissen op het gebied van community
building helder omschreven worden.
De Cluster Development Manager werkt nauw samen
met de valorisatiemanagers van het MVC, de CoPs en de
kennis portalen zoals UBL. Hierdoor ontstaat er een platform
waar vraag en aanbod elkaar vinden en versterken.
Op het niveau van het valorisatieproces zal het resultaat
zijn dat een en ander leidt tot meer valoriseerbare kennis
die door het MVC opgepikt en doorontwikkeld wordt tot
business opportunities die in het proces opgenomen
kunnen worden.
5.2.2.c. Wat zetten we in?
Voor de Cluster Development Manager wordt structureel
1,2 FTE vrijgemaakt door LIOF en Chemelot.

5.2.3 Basisfaciliteit: Kennisportaal (Subsidiabele
Faciliteit F)
De Basisfaciliteit Kennisportaal is gedefinieerd als een
regionaal servicepunt of informatieloket voor het MKB
dat drempelverlagend werkt en toegang geeft tot wetenschappers
en hun onderzoeksresultaten. De portal die
door het consortium doorontwikkeld zal worden voldoet
aan deze beschrijving en heeft vooral een functie bij
kennis circulatie en netwerkvorming en valt derhalve
onder de Subsidiabele Faciliteit F.
5.2.3.a. Wat hebben we?
United Brains Limburg (UBL) is een samenwerkingsverband
van Universiteit Maastricht, Zuyd Hogeschool, Arcus
College, Leeuwenborgh, DSM, Chemelot, Syntens en LIOF
in de regio dat fungeert als één loket waar (MKB-) bedrijven
en organisaties met hun kennis- en innovatievragen
terecht kunnen. De kracht van United Brains Limburg is
de bundeling van een groot aantal kennisinstellingen van
MBO, HBO tot Universiteit en ook de grote industriële
partijen zijn binnen handbereik waardoor het mogelijk is
om kennisvragen van multidisciplinaire aard op te pakken.
UBL is opgericht in 2009 naar voorbeeld van United
Brains Eindhoven. UBL geleidt op dit moment jaarlijks
ongeveer 100 kennis- en innovatievragen door, waarvan
50% van technische aard, met een zwaartepunt in
de chemie en life sciences, en 50% van bedrijfsmatige
/ bedrijfseconomische aard. De vragen worden door de
partners besproken en het project ter beantwoording van
de gestelde vraag wordt uitgevoerd door de partner(s)
waar de gevraagde competenties en de beschikbare
capaciteit aanwezig is.
Op dit moment is UBL nog onvoldoende bekend en
geoutilleerd om partners effectief aan elkaar te koppelen.
De website zal doorontwikkeld moeten worden tot een
virtueel platform dat kennisaanbieders en kennisvragers
bijeen brengt, ook op gebieden buiten de focus van de
campussen.
5.2.3.b. Wat gaan we doen?
In samenwerking met kennisaccountmanagers, de CoPs
en het MVC wordt het bestaande netwerk doelgericht verbreed,
gebruik makend van de infrastructuur en informatie
die UBL op dit moment al biedt. Verbreding zal plaatsvinden
door bedrijven en instellingen te informeren over hun
wederzijdse onderwerpen van onderzoek en innovatie,
lopende projecten en programma’s, vragen en problemen,
en de actuele kennisagenda in de regio met informatie
over seminars, congressen en netwerkbijeenkomsten. De
huidige website van UBL zal verder ontwikkeld worden tot
een digitaal platform waar bedrijven niet alleen met hun
kennis-en innovatievragen terecht kunnen, maar waarin
ook de diverse kennistransfer activiteiten bijv. events,
cases, stages van de afzonderlijke partijen gepresenteerd
worden. UBL zal zo de spin in het regionale netwerk voor
kennistransfer worden.
Bij UBL komen vragen van ondernemers of onderzoekers
binnen. Deze vragen worden ingebracht in de CoPs om
een oplossing te zoeken. UBL kan waar nodig en mogelijk
vragen clusteren om te
bepalen of het relevant is
nieuwe CoPs te vormen en
aan te geven wie daarin
kunnen participeren.
Zonodig worden meetings
georganiseerd waar leden
van het netwerk elkaar en
elkaars vragen en moge- start-ups.’
lijke oplossingen kunnen
uitwisselen. Deze activiteiten
zullen leiden tot een functioneel interactief digitaal
platform. Bekeken zal worden of en, zo ja, op welke manier
we kunnen aanhaken bij of gebruik maken van moderne
media en sociale netwerken zoals Twitter, Facebook,
Google Groups, en LinkedIn.
De activiteiten van UBL zullen naar verwachting leiden tot
meer valoriseerbare kennis die via de CoPs het valorisatieproces
voeden.
‘Het Valorisatieprogramma
Zuid-Limburg zal resulteren
in een groot aantal nieuwe
5.2.3.c. Wat zetten we in?
Voor de verdere professionalisering, het verhogen van
de bekendheid, de uitbouw van het kennisportaal en het
creëren van verbindingen met andere initiatieven wordt
door het consortium structureel 0,5 FTE aan mankracht
ingezet en 50 kEur out of pocket kosten.
33

5.2.4 Basisfaciliteit: Personele mobiliteitstrajecten
Hierbij gaat het om uitwisseling van personeel tussen
bedrijfsleven, kennisinstellingen, publieke organisaties
en overheid. Partijen in Zuid-Limburg hebben enige ervaring
met uitwisseling van personeel ter versterking van de
kennisontwikkeling en valorisatie. Maar er is nauwelijks
structureel beleid voor een dergelijke aanpak. Partijen zijn
wel voornemens om daar waar mogelijk en nuttig meer
uitwisseling en ‘job rotation’ mogelijk te maken. Hiervoor
dient beleid geformuleerd te worden. Op dit moment worden
hiervoor nog geen extra middelen vrijgemaakt.
5.3. Actielijn 3: Primair Valorisatieproces
Het vertalen van nieuwe kennis en technologie in economische
en maatschappelijke waarde is de essentie van
valorisatie. In de komende periode willen we het primaire
valorisatieproces en de uitvoering in de aangesloten
kennis instellingen verder professionaliseren. Dit moet leiden
tot een hogere efficiëntie en effectiviteit en dus een
hogere output. Deze derde actielijn toont hoe dit valorisatieprogramma
de individuele omzetting kan ‘kennis naar
kassa’ ondersteunt.
5.3.1 Basisfaciliteit: Valorisatie/Competence Center
(Subsidiabele Faciliteit B)
Subsidiabele Faciliteit B wordt ingevuld binnen de
Basisfaciliteit Valorisatie/Competence Center. De identificatie
van nieuwe valoriseerbare ideeën (screening) en het
zoeken van potentiële afnemers (scouting) worden namelijk
door de Valorisatiemanagers van dit Center uitgevoerd.
5.3.1.a. Wat hebben we?
Recentelijk zijn de eerste stappen genomen om te komen
tot de vorming van het Maastricht Valorisation Center
(MVC). Het MVC is verantwoordelijk voor de screening van
veelbelovende valoriseerbare technologie die uit de kennisinstellingen
komt, en beoordeelt deze opportunities op
basis van octrooitechnische en commerciële overwegingen.
Het octrooieert vindingen en beheert de octrooiportefeuille
(dit is formeel ondergebracht bij BioMedbooster),
ontwikkelt business modellen, -cases en –plannen en
zorgt voor licentiëring en oprichting van bedrijven.
34
Daartoe identificeert zij (scouting) en onderhandelt zij
met potentiële partners en financiers, zet het managementteam
op en regelt alle juridische en administratieve
zaken. In het verleden zijn al verschillende bedrijven opgericht
en zijn er een groot aantal licentieovereenkomsten
afgesloten.
Het MVC staat onder leiding van de Chief Valorisation
Officer (CVO). Het MVC fungeert reeds als expertisecentrum
voor valorisatie binnen UM en MUMC+, maar
wordt ook ingezet ten behoeve van de Maastricht Health
Campus en de Chemelot Campus. De CVO is derhalve verantwoordelijk
voor alle valorisatie-activiteiten van UM,
MUMC+ en de beide campussen. Het MVC werkt met
vast personeel en huurt waar nodig expertise in. Dit geldt
bijvoorbeeld voor het genereren van business plannen
maar ook voor een aantal ondersteunende activiteiten
zoals Legal, Finance en IP management. MVC heeft in het
gehele valorisatieproces een centrale ondersteunende,
coördinerende en faciliterende rol.
Hoewel MVC in de steigers staat, is er nog een grote
behoefte aan personele invulling en herkenbaarheid.
Dit zal met steun van het Valorisatieprogramma worden
ingevuld.
5.3.1.b. Wat gaan we doen?
Het primaire valorisatieproces dat operationeel zal worden
binnen MVC is hieronder schematisch weergegeven voor
het gehele consortium. Per processtap is hierin aangegeven
wat de relevante beslismomenten, activiteiten, actoren
en KPIs zijn. Het proces start bij MVC, dat mogelijkheden
voor valoriseerbare kennis beoordeelt aan de hand
van een aantal basiscriteria voor vorm en inhoud. Deze
opportunity komt in de regel vanuit onderzoekers uit de
kennisinstellingen, maar kan ook van andere partners uit
het consortium of vanuit externe starters of ondernemers
komen, zoals in het geval van verzoeken voor startersleningen
of haalbaarheidsstudies. Het is voorts van belang
te melden dat het uitgangspunt voor het proces is dat de
vinding maatschappelijk of commercieel toepasbaar moet
zijn. Dat kan ertoe leiden dat besloten wordt een octrooiaanvraag
te schrijven, maar dat hoeft niet zo te zijn – die
stap kan dus overgeslagen worden, bijvoorbeeld indien
een octrooi niet noodzakelijk is voor commercialisering.

Go/nogo
Decisions
Activities
Actors
KPIs
License /
Opportunity Patent Business plan
€ € €
Company
Screening,
Initial
commercial
assessment,
Prior Art
Search
Patentability
Kennisinstellingen
(UM, azM, Zuyd);
MVC
# contacts,
assessments,
Invention
Disclosure Forms
Patent drafting,
filing,
maintenance
MVC,
BioMedbooster
# new applications,
issued, in
portfolio
Overall KPIs: added value created, profits, jobs, regional development, societal and overall impact
Het primaire valorisatie proces zoals dat door het Consortium gevolgd zal worden.
Nieuwe vindingen kunnen ook leiden tot samenwerkingen
en/of contractonderzoek. Dit is momenteel wellicht
de meest gangbare vorm van kennisvalorisatie en is voor
de UM uitgegroeid tot een omvangrijke activiteit. De verantwoordelijkheid
voor contractonderzoek is decentraal
geregeld in de diverse faculteiten en onderzoeksscholen.
Wanneer IP of andere specifieke business- of valorisatieissues
aan de orde zijn, wordt het MVC geconsulteerd.
De bedoeling is om het valorisatieproces zoals dat hierboven
geschetst is, in te zetten voor het consortium als
geheel. We streven naar één valorisatieproces dat, met
een samenhangend pakket aan faciliteiten, door MVC
ondersteund en aangestuurd wordt. Het gaat uit van de
Business
potential
Business model,
­case, and ­plan;
commercialisation
strategy,
scouting
MVC,
third parties
# business
models,
­cases, ­plans
Commercial
route
Deal Making;
Management
Team;
Financing;
Incorporation;
Legal Affairs
MVC, Holding,
LIOF, MHC,
Chemelot
# licenses,
companies
Deal closing
Revenue
generation from
dividend, trade
sales, licenses
(& consultancy)
Companies,
Holding
kennis en onderzoeksresultaten van onderzoekers van
UM, MUMC+ en Zuyd Hogeschool, waarna die kennis door
starters en bedrijven op de Maastricht Health Campus
en Chemelot wordt opgepikt en gevalideerd. MVC maakt,
eerst op basis van initiële assessments en later aan de
hand van uitgebreidere business modellen, -cases en –
plannen, een inschatting van de commerciële potentie en
de haalbaarheid en wenselijkheid van een octrooi, licentie,
of start-up bedrijf. Het MVC wordt hiermee de ‘One-
Stop-Shop‘ voor alle valorisatie-initiatieven uit de participerende
kennisinstellingen in de regio. Het MVC draagt
hierbij zorg voor een duidelijke communicatiestrategie
teneinde als aanspreekpunt maximaal herkenbaar te zijn.
M€
35

Hoewel het primaire proces voorhanden en in een aantal
gevallen succesvol toegepast is, willen we in de komende
periode de beschikbare mankracht uitbreiden in de vorm
van additionele valorisatiemanagers. Daardoor zullen er
meer contactmomenten zijn tussen onderzoekers en valorisatiemanagers
en kan een bredere laag van de onderzoekers
bereikt worden. Dit geldt ook voor de gebieden die buiten
de focus van de campussen vallen. Er zal ook gewerkt
worden aan verdere professionalisering en doorvoering
van het primaire valorisatieproces in de kennisinstellingen,
waardoor een hogere efficiëntie en effectiviteit en dientengevolge
een hogere valorisatie-output bereikt wordt.
De valorisatiemanagers gaan zich primair bezighouden
met Screening en Scouting, i.e. het doorlichten van onderzoek
op commerciële of maatschappelijke potentie en het
zoeken naar potentiële afnemers die onderzoeksresultaten
willen commercialiseren. De valorisatiemanagers zijn als
zodanig vooruitgeschoven posten van het MVC. Ten aanzien
van Screening is een directe interactie met onderzoekers
en managers in de afdelingen en faculteiten van
groot belang. Onderzoekers zijn over het algemeen onbekend
met valorisatie en weten daarom onvoldoende van
het nut, de noodzaak en de (on)mogelijkheden ervan. Dat
zal door de afdelingen en faculteiten, in samenwerking
met de valorisatiemanagers, belicht worden in workshops,
presentaties en andere informatiebijeenkomsten. De valorisatiemanagers
zullen een goede relatie met de onderzoekers
moeten opbouwen.
In nauwe samenwerking tussen onderzoekers en MVC
zal bekeken worden welke ideeën valoriseerbaar zijn.
Vervolgens zullen de valorisatiemanagers, wanneer nodig
ondersteund door de onderzoekers, potentiële afnemers
van de technologie Scouten (zie ook het valorisatieproces
hierboven).
Samenhang tussen de verschillende faciliteiten van
het Valorisatieprogramma
Het valorisatieproces maakt duidelijk wat de samenhang
tussen de verschillende faciliteiten van het
Valorisatieprogramma is. Zo zal verbreding en verdieping
van het ondernemerschapsonderwijs ertoe leiden dat
onderzoekers zich beter bewust worden van nut en noodzaak
van waardecreatie. Men zal ook beter in staat zijn
de mogelijkheden te herkennen en de haalbaarheid in te
schatten. MVC ondersteunt via haar valorisatiemanagers,
waarvoor in dit plan financiering gevraagd wordt, de
onderzoekers bij de screening en brengt een groot aantal
36
faciliteiten in stelling die het idee een stap dichter bij toepassing
en de markt kunnen brengen. Zo wordt gekeken
naar de maatschappelijke en/of commerciële potentie maar
ook naar de octrooieerbaarheid van ideeën en vindingen.
Wanneer aan deze criteria voldaan wordt kan een octrooi
uit het IP fund gefinancierd worden. Vervolgens maakt MVC
een eerste begin met het business plan, vaak in samenwerking
met de onderzoeker, en gaat scouten naar mogelijke
ontwikkelaars of afnemers van het plan en de technologie.
Hierbij zijn de netwerken die in het kader van dit valorisatieprogramma
ontwikkeld worden van belang. In dit stadium
wordt ook gekeken naar mogelijke starters die vanuit
het (pre-)seed en proof-of-concept fund financiering kunnen
krijgen voor het (vervol)maken van het business plan en een
eerste haalbaarheidsstudie. Wanneer dit kansrijk lijkt kan er
binnen de Holding een nieuw bedrijf worden opgericht dat
zich vervolgens vestigt op een van de campussen.
Een en ander maakt duidelijk dat de verschillende faciliteiten
voor valorisatie waarop in dit programma ingezet
wordt een coherent geheel vormt.
5.3.1.c. Wat zetten we in?
Voor de Screening en Scouting door valorisatiemanagers
wordt 2,7 (in 2013) tot 2,9 (in 2016 en daarna) FTE per
jaar extra uitgetrokken door Zuyd en azM.
5.3.2 Basisfaciliteit: IP Fund (Subsidiabele Faciliteit C)
5.3.2.a. Wat hebben we?
BioMedbooster BV fungeert momenteel als het IP Fund
van UM en azM. Hiertoe heeft zij het exclusieve recht van
deze kennisinstellingen om octrooien aan te vragen en
te onderhouden. Momenteel beheert BioMedbooster een
portfolio van zo’n 30 octrooifamilies. Bij commercialisering
van IP rechten middels het verlenen van licenties aan
bedrijven vloeit een deel van de opbrengsten terug naar
BioMedbooster. Hiermee worden nieuwe octrooiaanvragen
gefinancierd.
Deze revolving fund strategie is in lijn met die van
de Basisfaciliteit ‘IP Fund’ zoals bedoeld in het
Valorisatieprogramma. Onder deze Basisfaciliteit wordt
Subsidiabele Faciliteit C ingevuld. Mede gezien de hoge
kosten van octrooiering, de lange terugverdientijd, en de
te verwachten toename in het aantal octrooiaanvragen
in de komende jaren, is het zaak de beschikbare middelen
van het IP Fund uit te breiden.

‘Door een excellent campusconcept neer te zetten wordt Chemelot een
aantrekkelijke vestigingsplaats voor nieuwe en doorgroeiende bedrijven.’
5.3.2.b. Wat gaan we doen?
UM, MUMC+ en Zuyd streven, in de context van het organiseren
van één valorisatieproces voor de kennisinstellingen
in het consortium, naar één beleid ten aanzien van
intellectueel eigendom. Dat geldt voor octrooien, maar
ook voor andere vormen van IP, zoals merkenrecht, modellenrecht,
auteursrecht, en databankenrecht. Het beleid zal
gericht zijn op het effectief vastleggen en beheren van alle
vormen van IP. Hierbij hoort ook het faciliteren van onderzoekers
in interacties met potentiële partners, zoals het
verzorgen van adequate NDAs, MTAs en research contracten.
Dit gebeurt in nauwe samenwerking met stafmedewerkers
in faculteiten, afdelingen en onderzoeksscholen.
Op dit moment zijn octrooien de meest voorkomende
vorm van ‘harde IP’. Het beleid ten aanzien van de
omgang met en afhandeling hiervan is bij UM en azM
vastgelegd in de Kennisregeling. Deze bepaalt dat onderzoekers
hun potentiële vindingen moeten voorleggen aan
het MVC dat, conform het valorisatieproces en op basis
van een initiële commerciële analyse alsmede op basis
van octrooitechnische criteria, beoordeelt of het wenselijk
en haalbaar is om een octrooi aan te vragen. Wanneer
daartoe besloten wordt gebeurt de feitelijke vestiging van
octrooirechten en het beheer ervan door BioMedbooster.
MVC draagt vervolgens zorg voor het identificeren van
potentiële afnemers van de geoctrooieerde kennis. Dit zal
zo veel mogelijk bij nieuwe of bestaande bedrijven op de
campussen gebeuren. Strategie is om vóór 30 maanden
octrooirechten uit te licentiëren teneinde de kosten te
drukken. Een ander uitgangspunt bij dit beleid is dat niet
voor ieder idee dat in technische zin octrooieerbaar lijkt,
op basis van de criteria met betrekking tot nieuwheid,
inventiviteit, en industriële toepasbaarheid, ook daadwerkelijk
een octrooiaanvraag ingediend wordt. Dat gebeurt
slechts wanneer er een reële commerciële opportunity in
het verschiet ligt. De gedachte hierachter is om uiteindelijk
kosten te besparen en de kans op commercialisatie
te vergroten.
De noodzakelijke professionalisering van het valorisatieproces
impliceert dat er meer mogelijkheden voor
commercialisatie van kennis geïdentificeerd, gescreend,
gescout, en ontwikkeld worden. Gezien de ambitieuze
doelstellingen in de regio is het ook noodzakelijk dat er
meer focus komt op IP. Zo zullen er in de toekomst meer
octrooien worden aangevraagd. Gemikt wordt op een verdubbeling
over de programmaperiode. Ook andere vormen
van IP zullen meer aandacht krijgen.
5.3.2.c. Wat zetten we in?
De investering voor het vestigen en in standhouden
van octrooirechten bedragen € 300k per jaar. Dit
bedrag is gebaseerd op de huidige octrooiportfolio van
BioMedbooster en is exclusief administratieve beheerkosten.
De kosten van instandhouding van octrooien zullen
vanaf 2013 worden gedragen door de eigenaren en rechthebbenden,
i.e. de kennisinstellingen, met name UM en
azM. In 2016 zullen deze kosten stijgen, maar niet verdubbelen.
Dit komt doordat het valorisatieproces verbeterd
wordt en octrooiaanvragen beter getoetst zullen worden
en er vaker en eerder licenties verleend zullen worden.
De subsidiabele kosten voor nieuwe aanvragen stijgen
van €125k in 2013 naar €250k in 2016. In totaal wordt
hiervoor in de periode 2013-2018 €1.275k vrijgemaakt.
5.3.3. Basisfaciliteit: Pre-seed Fund (Subsidiabele
Faciliteit D)
Een pre-seed fund is in dit plan gedefinieerd als een persoonlijke
starterslening die de ondernemer in staat stelt
zich op de opbouw en eerste ontwikkeling van de jonge
onderneming te richten, een vinding gebaseerd op kennis
vanuit de kennisinstellingen uit te werken tot een concreet
businessplan en de eerste commerciële ervaringen op te
doen.
37

5.3.3.a. Wat hebben we?
Deze rol is tot nu toe vervuld door BioMedbooster en
door LIOF via het Techstart/Hoogstarters programma.
Hierin wordt aan de ondernemer rond € 25k ter beschikking
gesteld. De budgettaire mogelijkheden voor
BioMedbooster zijn op dit vlak echter beperkt. In enkele
gevallen zijn kandidaat-CEO’s onder een Consultancy
Agreement aangesteld, veelal om een businessplan uit te
werken. In die gevallen is de kandidaat uiteindelijk ook als
CEO aangesteld. Deze aanpak op zich is redelijk succesvol
geweest.
Een lopend initiatief van startersondersteuning is LIOF
Yeah! Dit programma is zeer succesvol: jaarlijks nemen
enige tientallen kandidaten deel aan de competitie waarbij
studenten financiering en faciliteiten kunnen winnen
om een ondernemersplan te concretiseren.
Meer financiële armslag is noodzakelijk, aangezien de
beperkte middelen voor startersleningen en de verwachte
toename van het aantal opportunities die gegenereerd
zullen worden als gevolg van de optimalisatie van het
valorisatieproces.
5.3.3.b. Wat gaan we doen?
We willen vaker gebruik kunnen maken van het pre-seed
instrument. Dit is essentieel voor de vroege fase van
valorisatie en is gebleken redelijk succesvol te zijn in een
aanloopfase.
De toekenning van een starterslening is ingebed in het
valorisatieproces zoals dat hierboven beschreven is. De
kandidaat-starter, of de onderzoeker met een idee voor
valoriseerbare kennis, meldt zich bij één van de consortiumpartners.
Die brengt de kandidaat in contact met het
MVC, dat beoordeelt of het business concept qua vorm
en inhoud voldoet aan de basiscriteria. Op advies van en
in samenwerking met MVC wordt het plan zo nodig aangepast
en voorgelegd aan de Beoordelingscommissie, die
bestaat uit vertegenwoordigers van de consortiumpartners
en die besluit over toekenning. Co-financiering van
38
deze studies zal in de regel geschieden door LIOF en/of de
MUMC+ Holding, maar ook de overige partners kunnen dit
desgewenst doen.
Het revolving fund-karakter van de startersleningen betekent
dat dit fonds ook na de subsidieperiode in stand blijft,
met behoud van de hierboven te volgen procedure. De
eventuele mogelijkheid om dit fonds te verenigen met het
bestaande Techstart/Hoogstarters fonds van LIOF zal in
de komende periode bestudeerd worden.
De selectie door en begeleiding vanuit het consortium
maakt dat de slagingskans van de business concepten en
te vormen start-ups hoog is. De meeste van deze starters
zullen initieel klein zijn en op korte termijn een beperkte
bijdrage aan nieuwe arbeidsplaatsen leveren, maar het
zijn wel de potentiële groeibriljanten die nodig zijn om
echte toppers te kunnen ontwikkelen.
5.3.3.c. Wat zetten we in?
Met de hulp van het subsidiebudget uit het valorisatieprogramma
worden jaarlijks 5 á 10 startersleningen verstrekt
van gemiddeld €25k. Dit aantal groeit geleidelijk
tijdens de programmaperiode.
MUMC Holding zal de leningen verstrekken.
Co-financiering zal geschieden door de MUMC Holding,
maar ook LIOF, Chemelot en andere partners kunnen dit
doen.
5.3.4. Basisfaciliteit: Seed Fund
5.3.4.a. Wat hebben we?
Momenteel bestaan er in de regio fondsen aan de onderkant
van de kapitaalmarkt voor risicovolle ondernemingen.
Het betreft bijvoorbeeld de Holdings van de UM en
het MUMC+ die fondsen ter beschikking stellen tussen
de € 50.000 en € 250.000. De focus ligt op bedrijven die
voortkomen uit deze kennisinstellingen.
Het door LIOF opgerichte Startersfonds bedient starters
‘Het is belangrijk dat er één duidelijk aanspreekpunt komt voor
alle valorisatie-activiteiten in de regio.’

en jonge ondernemingen die een nieuw product of dienst
in de markt willen zetten. Participaties bestaan uit aandelen
in combinatie met een achtergestelde lening. De maximuminvestering
is € 150.000 met een beperkte eigen
inbreng van de ondernemer.
Nedermaas HighTechVentures is een fonds dat door LIOF
in het leven geroepen is en (pre-) seed investeringen doet
tot een maximum van € 500.000 per opportunity. De
focus ligt op Life Sciences, Biotech, Chemie, Automotive
en Electronics.
Limburg Ventures is een in 2004 opgericht venture capital
fonds, beheerd door DSM en LIOF. De investeringsrange
ligt tussen € 250.000 en € 1,5 miljoen. De focus
ligt op Life Sciences, (Bio)materials, en Chemie. Het fonds
richt zich op ondernemingen die zich willen vestigen in
Limburg, bij voorkeur op de Chemelot Campus. Inmiddels
is € 11 miljoen risicodragend kapitaal geïnvesteerd in 17
ondernemingen. Deze verschaften per ultimo 2010 werk
aan 300 medewerkers en leverden daarmee een substantiële
bijdrage aan de groei van de werkgelegenheid op de
Chemelot campus.
5.3.4.b. Wat gaan we doen?
Teneinde een boost te kunnen geven aan start-ups en aan
bedrijven die de eerste commerciële stappen in de markt
gezet hebben, is voldoende startkapitaal nodig. Dit is een
kritische succesfactor voor valorisatie. Omdat Life Science
bedrijven vaak substantiële investeringen vereisen in de
periode (vlak) voor en na marktintroductie is er vooral in
dit tijdvak voldoende financiering nodig.
Mede gefaciliteerd door de integratie met het Maastricht
Valorisation Center zal de MUMC Holding in de komende
periode meer en vaker gaan deelnemen in nieuwe bedrijven.
De bestaande investeerders als LIOF, de Provincie en
de Limburg Ventures fondsen zullen hun activiteiten zien
toenemen vanwege de meerdere en betere opportunities
die in het verschiet liggen.
5.3.4.c. Wat zetten we in?
Hoewel de middelen op dit moment beperkt zijn, zijn ontwikkelingen
gaande die vertrouwen geven dat er op relatief
korte termijn meer armslag komt. Zo wordt momenteel
Limburg Ventures II opgezet. Het fonds zal kunnen
beschikken over € 50 – 80 miljoen. Er zal in de context
van dit valorisatieprogramma geen extra budget vrijgemaakt
worden.
5.3.5. Basisfaciliteit: Proof of Concept Fund
(Subsidiabele Faciliteit E)
De letterlijke definitieve van ‘Waas’ voor deze Basisfaciliteit
wijkt enigszins af van die van Subsidiabele
Faciliteit E (‘technische haalbaarheidsstudies’) maar
omdat beide faciliteiten eenzelfde behoefte dekken in het
Valorisatieproces worden ze hier onder dezelfde noemer
besproken. De besproken plannen worden derhalve als
subsidiabele kosten aangemerkt.
5.3.5.a. Wat hebben we?
Er zijn momenteel zeer beperkte middelen voor financiering
van dit deel van het valorisatietraject. Om die reden
zijn additionele middelen dringend gewenst. Vaak gebeuren
deze studies in de context van een vroege start-up,
wanneer de Holding, LIOF of zelfs al een VC toegetreden
is. Een positieve uitzondering in deze zin vormt Maastricht
Instruments, dat ideeën uit de universitaire ‘instrumentmakerij’
ontwikkelt tot prototype devices. Het belang van
deze stap in de transitie van science naar business wordt
geïllustreerd door het succes van MI, dat in 2011 de FD
Gazelle Award won, en een van haar spin-offs, Xilloc BV,
dat de 2011 MKB Limburg Innovatieprijs en de 2011 Shell
Life Wire Award in de wacht sleepte.
5.3.5.b. Wat gaan we doen?
De ‘technische haalbaarheidsstudie’ zal worden ingezet
als wezenlijk onderdeel van het hierboven geschetste
valorisatieproces. De starter of MKB-ondernemer meldt
zich met een aanvraag voor ondersteuning bij één van de
consortiumpartners. Deze brengt de kandidaat in contact
met het MVC, dat beoordeelt of het studieplan qua vorm
en inhoud voldoet aan de basiscriteria. Zonodig wordt, op
advies van en in samenwerking met MVC, het plan aangepast
en voorgelegd aan de Beoordelingscommissie, die
bestaat uit vertegenwoordigers van de consortiumpartners
en die besluit over toekenning. Co-financiering van
deze studies zal in de regel geschieden door LIOF en/of
de MUMC+ Holding, maar ook de overige partners kunnen
dit op zich nemen. Een Ad Hoc Adviesgroep (zie ook
Hoofdstuk 6, Organisatie en Management) kan bij de
beoordeling van plannen betrokken worden, bijvoorbeeld
wanneer specifieke expertise op het onderwerp van studie
niet voorhanden is in de Beoordelingscommissie. In de
Adviesgroep zullen bij voorkeur partijen zitting nemen
39

kandidaat zijn voor een eventuele latere doorfinanciering
van het project of bedrijf dat de aanvraag voor de haalbaarheidsstudie
voorlegt. Dit om aansluiting te bewerkstelligen
met vervolgfondsen en venture capital. Ook het
netwerk van informal investors rond de campussen wordt
op ad hoc basis ingeschakeld.
Deze faciliteit zal om bovengenoemde reden een boost
geven aan het proces en de overall output van valorisatie.
De haalbaarheidsstudies zullen vooral technisch van aard
zijn, maar ook marktverkenning en het businessmodel
zijn daarbij van grote betekenis. Met hulp van de andere
faciliteiten in het valorisatieprogramma, zoals de startersleningen,
kan dit proces professioneel opgezet en op termijn
verankerd worden.
5.3.5.c. Wat zetten we in?
Over de programmaperiode is voor Proof of Concept studies
€1.7 miljoen uitgetrokken. Co-financiering van deze
studies zal geschieden door de MUMC Holding, maar ook
LIOF, Chemelot en andere partners kunnen dit doen.
RABO bank
DSM Venturing
Limburg Ventures II
MC4E
LIOF Yeah!
MUMC+ Holding
UM Holding
Scouting &
Screening
Maastricht
40
Health Campus
Chemelot
Pre­seed
Startersleningen
Sittard
Geleen
BioMedbooster
CfE Zuyd
Heerlen
Patenten Seed Funds,
Haalbaarheidsstudies
Venturing
5.3.6. Basisfaciliteit: Holding
De holdings van UM en MUMC+ beheren de participaties
in kennisintensieve nieuwe bedrijvigheid die vanuit deze
kennisinstellingen ontstaat. Zuyd heeft vooralsnog geen
afdeling/unit die zorg draagt voor spin-off gebaseerde
valorisatie.
UM en MUMC Holding hebben (beperkte) middelen om
te investeren (pre-seed/seed) in start-ups, onder meer op
basis van een centraal treasury beleid van de aangesloten
bedrijven.
Het doel is om de participatie-activiteiten van de Holdings
af te stemmen met en op de opportunities voortkomend
vanuit het MVC. De activiteiten van MVC en Holdings
vormen hiermee een integraal onderdeel van het valorisatieproces.
Met het samenbrengen van MVC en MUMC
Holding is hiermee een eerste belangrijke stap gezet.
Het is belangrijk hierbij te vermelden dat alle opportunities
die MVC identificeert ook voorgelegd worden aan
andere potentieel geïnteresseerde investeerders/participanten
zoals LIOF, DSM, en Limburg Ventures.
Er zijn voor de Holdings geen additionele investeringen
nodig.
Lectoraten
Mini­ondernemingen
Stimuleren nieuwe bedrijvigheid in het
kader van het Valorisatie programma
Zuid­Limburg.

5.4. Actielijn 4: Doorgroeifaciliteiten
Deze actielijn wordt vooral bepaald door de Chemelot
Campus en de Maastricht Health Campus. De Provincie
Limburg, UM/MUMC+ en DSM hebben de afgelopen
periode de nodige toezeggingen gedaan en activiteiten
ontplooid om deze regionale campussen verder te
ontwikkelen. Zo is er recentelijk besloten 180 miljoen
euro te investeren in onderzoeksfaciliteiten (Enabling
Technologies), een kapitaalfonds voor ondernemingen
(Limburg Ventures II), een onderwijsprogramma (Science
Program) en vastgoed. De campussen zijn de Limburgse
‘tickets to the future’ waarin de komende tien jaar 2100
nieuwe banen voor kenniswerkers gecreëerd worden, alsmede
duizenden extra arbeidsplaatsen door indirecte
werkgelegenheid.
De beide campussen werken nauw met elkaar samen,
getuige de aanstelling van één Chief Valorisation
Officer en één Chief Business Officer voor beide campussen.
Dit waarborgt de noodzakelijke interacties tussen
de campussen en haar directe stakeholders, maar
ook met andere partners en supporters die ook in dit
Valorisatieprogramma participeren. Dit waarborgt een
coherente aanpak in de regio waar het gaat om vestiging,
concentratie en facilitering van start-ups en MKB.
De hier besproken faciliteiten staan niet op zichzelf maar
hebben een direct verband met de overige stappen in het
valorisatieproces. Zo is de incubator de natuurlijke plek
waar een start-up vanuit de kennisinstelling zich vestigt.
Hetzelfde geldt vervolgens voor de accelerator. Omdat
het een jong bedrijf betreft en de financiële middelen
beperkt zijn heeft het bedrijf belang bij een goede infrastructuur
en shared facilities. Het kan zich zo bovendien
beter concentreren op de core business en hoeft zich niet
af te laten leiden bij het maken van de eerste commerciële
stappen. Ook de fysieke aanwezigheid van de kennisinstelling
waaruit het bedrijf voortkomt alsmede een
populatie aan collega-starters is belangrijk voor het creeren
van een science business ecosysteem. Dankzij een
efficiënt opererend kenniscirculatie systeem resulteert dit
in meer en betere nieuwe mogelijkheden en input voor het
valorisatieproces. Hiermee wordt duidelijk dat de verschillende
basisfaciliteiten in dit Valorisatieprogramma onderling
samenhangen en afhankelijk van elkaar zijn. Wanneer
deze faciliteiten afzonderlijk voldoende aandacht krijgen
en in onderling verband ontwikkeld worden levert dit de
benodigde synergie die uiteindelijk kan leiden tot regionale
doorontwikkeling van de kenniseconomie.
In de subparagrafen c hieronder worden FTE inspanningen
genoemd. Omdat het met name niet-subsidiabele activiteiten
betreft zijn de kosten slechts ten dele doorgevoerd
in het bijbehorende budget.
5.4.1. Basisfaciliteit: Science Park
Hieronder worden de Chemelot Campus en de Maastricht
Health Campus verstaan en begrepen. Deze worden hier
niet verder behandeld aangezien deze plannen door het
bestaande samenwerkingsverband van locale over heden,
kennisinstellingen en DSM reeds afgedekt zijn. Voor
een verdere beschrijving van de campussen en de plannen
die daarvoor ontwikkeld worden zij verwezen naar
Hoofdstuk 2.
5.4.2. Basisfaciliteit: Facility Sharing
5.4.2.a. Wat hebben we?
Om te kunnen groeien is het voor startende bedrijven van
belang dat ze toegang hebben tot de markt, hoogwaardige
faciliteiten en, in het geval van biomedische bedrijven,
toegang tot patiënten om klinische studies uit te voeren.
Om in deze behoefte te voorzien is op de Chemelot
Campus het Zuydlab gerealiseerd. Dit laboratorium is
ingericht voor onderzoek op het gebied van nieuwe materialen,
maar biedt ook mogelijkheden voor ondernemers
om (tijdelijk) laboratoriumruimte te huren voor speciale
projecten. Derde- en vierdejaars studenten van de faculteit
Life Sciences (Chemische Technologie, Chemie en
Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek) gaan hier
aan de slag met concrete opdrachten uit het bedrijfsleven.
Zij worden hierbij begeleid door docenten en ondersteund
door de research-, development- en engineeringexpertise
die op de campus aanwezig is, zoals DSM R&D Solutions.
Dit lab wordt momenteel doorontwikkeld naar een Center
of Expertise Chemie (thans Chill: Chemelot Innovation and
Learning Labs) waarbij de samenwerking met het MBO
en de UM versterkt is. Streven is om het bereik van het
beschikbare onderwijs en onderzoek te vergroten.
Op gebied van Facility Sharing heeft de Chemelot Campus
vanwege de aanwezigheid van DSM en SABIC een
41

logistieke infrastructuur om klanten over de hele wereld
te bereiken. Verder is de dienstverlening van een divers
pallet aan dienstverleners beschikbaar via een Service
Boulevard. De NetwerkPlaza werd hiervoor (zie Hoofdstuk
5.2.1) beschreven en is als Shared Facility een belangrijke
asset van de Chemelot Campus.
Bij de Maastricht Health Campus ligt de nadruk voornamelijk
op toegang tot faciliteiten en patiënten. Binnen
het BioPartner Center Maastricht zijn onder meer celkweekruimtes,
koude kamers en clean rooms met klasse
B- en C-ruimtes voor farmaceutische productie beschikbaar.
Daarnaast zijn er gemeenschappelijke faciliteiten
zoals medische gassen, laboratoria en apparatuur en zijn
er vergunningen op het gebied van milieu, biologische
veiligheid en straling. In 2012 wordt een hoogwaardige
imaging faciliteit geopend waar bedrijven tegen aantrekkelijke
tarieven gebruik van kunnen maken. Toegang tot
patiënten wordt verleend door organisaties als CTCM en
DRUM. Bedrijven kunnen via deze instituten klinische studies
uitvoeren zodat ze hun producten naar de markt kunnen
brengen.
De in aanbouw zijnde tweede locatie van het BioPartner
Center Maastricht is bij uitstek een voorbeeld van een
shared facility aanbieder omdat de aanwezige infrastructuur
toegankelijk is voor de eigen staf, incubatees en
externe partijen.
5.4.2.b. Wat gaan we doen?
Het aanbod en de condities van de shared services dienen
afgestemd te zijn op de diverse doelgroepen. Dit vraagt
om een aanpak waarin verschillende interne en externe
gebruikers op een adequate wijze bediend worden, waarbij
er differentiatie ontstaat in tarieven en dienstverlening.
Het aanbieden van shared facilities groeit daarmee op
termijn uit tot een winstgevende activiteit. De kwaliteit en
het aanbod van de geleverde diensten worden door bedrijven
genoemd als een reden zich in de regio te gaan vestigen
en om daar te blijven. Dit dient te resulteren in een
florerende “community of service practice”.
We gaan de shared services net als de incubators en de
accelerators als een professioneel product aanbieden aan
bedrijven en instellingen op de beide campussen. We gaan
de beschikbare faciliteiten professioneel vermarkten, ook
aan klanten die (nog) niet in een incubator of accelerator
gevestigd zijn. We gaan die potentie verzilveren door business
developers in te zetten op het vermarkten van reeds
aanwezige shared facilities.
42
De voornaamste aanbieders/beheerders van deze faciliteiten
zijn de campusorganisaties en de daarvoor toegeruste
incubators. De business developers zullen in nauwe
verbinding staan met de kennisaccountmanagers en met
de scouts van de kennisinstellingen om de juiste verbindingen
te leggen.
5.4.2.c. Wat zetten we in?
2 FTE (1 FTE per campus) voor het aantrekken van nieuwe
gebruikers van de shared facilities. Voor Chemelot zal er
in september/oktober 2012 een vacature voor een acquisitiemanager
worden geplaatst. Ook voor de MHC is een
acquisitiemanager voorzien, te werven in 2013.
5.4.3. Basisfaciliteit: Incubator
5.4.3.a. Wat hebben we?
De bekendste broedplaats voor nieuwe Life Science bedrijven
in de regio is het BioPartner Centrum Maastricht.
Met ruim 5500m 2 bedrijfsruimte die geschikt is voor laboratoria
en kantoren is deze incubator, mede vanwege de
ligging pal naast het Maastricht Universitair Medisch
Centrum, de uitgelezen plek voor het doen ontstaan en
laten doorgroeien van starters in de Life Sciences. Medio
2011 zijn er 24 life science bedrijven gevestigd en zijn er
ruim 180 mensen werkzaam.
De in aanbouw zijnde tweede incubator richt zich op
neurowetenschappen en medical imaging. De Universiteit
Maastricht biedt nog geen incubatiefaciliteiten voor niet-
Life Science bedrijven.
5.4.3.b. Wat gaan we doen?
Het doel is om optimale broedplaatsen te creëren waar
nieuwe ondernemingen succesvol tot wasdom kunnen
komen. Daarbij willen we de incubatieomgevingen
nadrukkelijker ontwikkelen van een bedrijfsverzamelgebouw
tot een incubatieprogramma met een accent
op (potentiële) snelle groeiers.
Binnen deze actielijn bundelen en versterken we de programmatische
ondersteuning van startende bedrijven op
de Chemelot en Maastricht Health Campus. Er wordt een
gezamenlijk programma opgezet met als doel ondernemers
optimaal te ondersteunen, zoals via coaching door
meer ervaren ondernemers en het bieden van workshops,
trainingen en lezingen. Hiermee haken we in op internationale
best practices die laten zien dat life science starters

zich vaker tot groeibedrijven ontwikkelen wanneer er een
niet-vrijblijvend incubatieprogramma wordt aangeboden.
Een invulling van de incubatievoorzieningen die verder
gaat dan huisvesting en shared facilities vergroot ook de
kans dat deze broedplaatsen uitgroeien tot goed functionerende
“communities of incubation practice”.
5.4.3.c. Wat zetten we in?
1 FTE voor beide campussen voor stimulering en facilitering
van de doorgroei van startende ondernemingen die
in de incubator gevestigd zijn.
5.4.4. Basisfaciliteit: Groeiaccelerator
5.4.4.a. Wat hebben we?
De functie van een accelerator is de ondersteuning van
jonge bedrijven met een groot groeipotentieel tijdens de
fase van starten, sterke groei en internationalisering. Het
Chemelot Center for Open Chemical Innovation (COCI)
heeft de kenmerken van een accelerator omdat ze zich
richt op bedrijven die de R&D-fase doorlopen hebben en
op het punt staan om de productie op te starten.
In de door de Provincie Limburg gesteunde plannen
voor de Chemelot Campus is een nieuwe Accelerator en
NetwerkPlaza voorzien. Deze zullen instrumenteel zijn voor
verdere ontwikkeling van de campus en daarmee de regio.
Faciliteren van doorgroei van innovatieve
bedrijven in het kader van het Valorisatieprogramma
Zuid­Limburg.
5.4.4.b. Wat gaan we doen?
Met adequate acceleratorfaciliteiten kunnen we zich ontwikkelende
jonge bedrijven voor de regio behouden of
aantrekken. Dat laatste is een nadrukkelijke ambitie van
COCI dat daarmee minder afhankelijk is van lokaal incuberende
bedrijvigheid. Binnen deze actielijn zal het COCI
haar programma doorontwikkelen tot een acceleratorprogramma,
en op de Chemelot Campus een fysieke accelerator
realiseren. Deze faciliteit en het daaraan verbonden
programma ondersteunt ambitieuze bedrijven in het
realiseren van verdere (omzet)groei. Zowel incubatie als
acceleratie vereisen een selectieve intake van huurders.
Binnen deze actielijn gaan de incubator organisaties van
beide campussen (BPCM en COCI) een flankerend programma
definiëren om bedrijven met een groot groeipotentieel
te ondersteunen tijdens het doorlopen van
de groei- en internationalisatiefase.
5.4.4.c. Wat zetten we in?
0,5 FTE voor Chemelot voor de ondersteuning van doorgroeiende
ondernemingen die in de accelerator gevestigd
zijn.
Incubator
Accelerator
Maastricht
BioPartner Center
NeuroPartner Center
Health Campus
Chemelot
Scouting &
Screening
Sittard
Geleen
DSM Resolve
Enabling
Technologies
Maastricht Instruments
Ontsluiten
Acquisitie
43
Heerlen
Zorgacademie
Wijk van Morgen

Jos Kleinjans (UM) kent de terughoudendheid bij wetenschappers
“Met afwachten
komen we er niet”
Jos Kleinjans is toxicoloog en hoogleraar
aan de Universiteit Maastricht. Daarnaast is
hij coördinator van het Nederlands Centrum
voor Toxicogenomics, een landelijk instituut
dat genomicstechnologieën toepast om
testen te ontwikkelen voor het bepalen van
de schadelijkheid van stoffen zonder daarvoor
dierproeven te hoeven doen.
“Een centrum waarin bedrijfsleven, universiteiten, onderzoeksinstituten
en regelgevende instellingen samenwerken,”
verduidelijkt Jos Kleinjans. “Gesubsidieerd onder
de strikte voorwaarde dat er naast de gewenste wetenschappelijke
resultaten ook patenten én nieuwe bedrijven
gegenereerd worden. Valorisatie van kennis dus. We zijn
nu een aantal jaren bezig en inmiddels voldoen we aan de
patenteisen.”
Spin-off in de vorm van nieuwe ondernemingen is echter
een ander verhaal. “Professoren en onderzoekers zijn
in het algemeen niet bezig met het oprichten van een
bedrijf. Daarvoor zijn ze in eerste instantie niet naar de
universiteit gegaan en vervolgens onderzoek gaan doen.
Het blijkt in de praktijk lastig om academische commercieel
te laten denken. Ik heb het zelf ook moeten leren.
Valorisatie gaat niet vanzelf, zelfs niet als je patenten en
ideeën hebt.”
44
Noodzaak
Maar de eis ligt wel op tafel. “En terecht. We moeten
kennis omzetten in producten, de economische noodzaak
hiertoe is overduidelijk. Het kost tijd: binnen het
Nederlands Centrum voor Toxicogenomics heeft het dik
twee jaar geduurd voordat het valorisatie beleid effectief
werd. Maar met afwachten totdat iemand eens een keertje
opbelt, komen we er zeker niet.” Professor Jos Kleinjans
is bijna zover dat hij de eerste spin-off in Maastricht kan
aankondigen. “We willen verschillende patenten gaan
vermarkten. Met veel moeite hebben we een geschikte
directeur gevonden voor het bedrijf. Iemand die valoriseren
belangrijk vindt en alle partijen kan prikkelen om de
opgedane academische kennis te vertalen, en daarnaast
natuurlijk Europa ingaat om de alternatieve testen voor
dierproeven te vermarkten. Niet een profiel dat je standaard
binnen een universiteit aantreft.”
Strak plan
Het ‘Valorisatieprogramma Zuid-Limburg Ondernemen
Met Kennis’ krijgt de volledige steun van Jos Kleinjans.
“Uiteraard. We hebben extra mensen nodig om de valorisatie
juist in deze regio handen en voeten te geven. Er
moeten stappen gemaakt worden aan de hand van een
strak plan. We willen ons graag etaleren als biotech-regio,
maar er zijn zoveel regio’s die dat willen. Op de campussen
gebeuren mooie dingen, maar er is nog een lange weg te
gaan. Mooie gebouwen vullen zich niet vanzelf. We moeten
de boer op, een actieve acquisitie voeren, bedrijven
binnenhalen en zelf creëren. Een gestructureerd valorisatieprogramma
is daarbij onmisbaar.”

Pieter Goedhart van Glycocheck:
Levensreddende
valorisatie
GlycoCheck vestigde zich in 2011 als
een spin-off-bedrijf van BioMedbooster in
BioPartner. GlycoCheck heeft innovatieve
techniek ontwikkeld om de kwaliteit van het
vaatbed (de glycocalyx laag) in de aderen
te meten. Dat kan levensreddend zijn.
De nieuwe meettechniek maakt gebruik van een camera
die zeer snel en niet-invasief de kleine haarvaten onder de
tong bekijkt en met behulp van software minuscule veranderingen
opspoort. Dit is een uiterst nauwkeurige en
betrouwbare methode die ingezet wordt bij de signalering
van hart- en vaatziekten nog voordat er klachten ontstaan.
Tevens dient deze methode als een nauwkeurige
indicator voor verdere behandeling van deze groep patienten.
“We werken met bestaande camera’s,” zegt CEO en
oprichter Pieter Goedhart. “Onze toegevoegde waarde is
de software. Na meting onder de tong kan de arts binnen
twee minuten de meetgegevens analyseren en een betere
diagnose stellen. Onder andere belangrijk op de intensive
care waar relatief veel patiënten liggen met een septische
shock. Het meten van de vaatconditie is een vijfde parameter
naast bloeddruk, urine, lactaat en saturatie. Dat
kan levensreddend zijn.”
Winst
GlycoCheck maakt in zijn eerste jaar al winst waarmee
valorisatie als succesvol beoordeeld kan worden. “We
hebben al heel snel een concreet product kunnen afzet-
ten waarmee omzet gemaakt wordt. In de biomedische
wereld is dat eerder uitzondering dan regel. Meestal duurt
het minstens één jaar voordat een bedrijfje omzet maakt.
Vaak is dat te lang en ontstaan er financiële problemen.”
Volgens Goedhart is een concreet valorisatieprogramma
hard nodig om Zuid-Limburg tot een speler van betekenis
te maken in de biomedica. “Onderzoekers met ideeën
genoeg. De infrastructuur om IP veilig te stellen in de
vorm van patenten is er ook, net als starterskapitaal om
personeel en middelen in te huren. Maar het ontbreekt
aan ervaren mensen met commerciële achtergrond die
een bedrijf op kunnen zetten, die de strategie uitzetten.
Althans, daar is geen budget voor. Een lening is een optie,
maar een onderzoeker durft dat persoonlijke risico vaak
niet aan. Zo blijven ideeën liggen. Er moet dus meer geïnvesteerd
worden in het commerciële deel van de valorisatie,
in de samenwerking tussen onderzoeker en commerçant.
Met mensen én cash.”
De keuze voor Maastricht noemt Pieter Goedhart desondanks
een logische. “GlycoCheck is hier ontstaan. De aanwezigheid
van het MUMC+ en topinstituten als CARIM,
NUTRIM en CAPHRI zijn van doorslaggevende betekenis.
In onze tak van sport, cardiovasculaire techniek, is
Maastricht wereldtop. In deze regio liggen voldoende
kansen.”
www.glycocheck.com
45

Organisatie en Management
In dit hoofdstuk wordt beschreven hoe het Valorisatieprogramma wordt aangestuurd, wat
de taken en verantwoordelijkheden van de belangrijkste spelers zijn, en hoe besluitvorming
verloopt. Uitgangspunt hierbij is dat de indeling in actielijnen zoveel mogelijk gevolgd wordt.
Dit waarborgt transparantie en maximale focus op uitvoering van het programma.
6.1. Stuurgroep
De CVO rapporteert aan de Stuurgroep, die eindverantwoordelijk
is voor de algehele supervisie over en uitvoering
van het programma gedurende de looptijd én voor
de continuïteit na afloop van het programma. Ze stelt het
programma vast en eventuele wijzigingen daarop. Ook
stelt de Stuurgroep de jaarbegroting en het jaarverslag
vast. Ze zorgt voor resolutie van voorkomende problematiek
ten aanzien van het programma. De Stuurgroep
komt een keer per half jaar bijeen. Haar bevoegdheden
en verantwoordelijkheden zijn tevens vastgelegd in de
Consortium Overeenkomst die de consortiumpartners
gesloten hebben.
De Stuurgroep wordt gevormd door de volgende vertegenwoordigers
van de consortiumpartners:
azM: Drs. G. Peeters, voorzitter Raad van Bestuur
UM: Drs. A. Postema, vice-voorzitter College van Bestuur
Zuyd: Drs. K. van Rosmalen, voorzitter College van
Bestuur
Chemelot Campus: Dr. B. Kip, Managing Director
LIOF: Drs. J. Verhagen, Algemeen Directeur
Zodra de Maastricht Health Campus BV is opgericht,
naar verwachting per 1 januari 2013, zal deze worden
toegevoegd aan het consortium.
46
Project Management
Stuurgroep
Consortiumpartners
CVO
Ad hoc Adviesgroep
6.2. CVO
Finance & Control
Project team Actielijn 1 Project team Actielijn 2 Project team Actielijn 3 Project team Actielijn 4
Het Valorisatieprogramma Zuid-Limburg wordt geleid
door de Chief Valorisation Officer (CVO; H. Theunissen)
die hiervoor het mandaat heeft, en rapporteert en verantwoording
aflegt aan de Stuurgroep. De CVO is primair
verantwoordelijk voor de aansturing en uitvoering van het
programma. Hij is als zodanig aanspreekbaar op de resultaten
en de output. Hij is verantwoordelijk voor het opstellen
van budgetten, jaarplannen, rapportages en verslagen
ten behoeve van de Stuurgroep en de Subsidieverstrekker.
De CVO wordt ondersteund door een projectmanager
die verantwoordelijk is voor het dagelijks management
van het project en de afhandeling van alle operationele
en administratieve zaken, en een (parttime) functionaris
finance & control.
Aan de CVO rapporteren vier projectteams, waarvan de
teamleiders minimaal één keer per maand samen komen
onder leiding van de CVO om de aanpak binnen de verschillende
actielijnen af te stemmen en knelpunten en
problemen die om gezamenlijke oplossingen vragen voor
te leggen en op te lossen.
De CVO geeft binnen de organisatie van UM, MUMC+
en MUMC Holding tevens leiding aan het Maastricht
Valorisation Center en is in die hoedanigheid ook de
CVO van de Chemelot en Maastricht Health Campus.

6.3. Ad hoc adviesgroep
Een ad hoc adviesgroep kan in voorkomende gevallen
gevormd worden, bijvoorbeeld voor besluitvorming rond
significante investeringen in projecten die specifieke
expertise vereisen, zoals bijvoorbeeld bij de beoordeling
van haalbaarheidsstudies zoals bedoeld in Hoofdstuk 5.
De adviesgroep kan bestaan uit een vertegenwoordiging
van partners uit bedrijfsleven, (zorg)organisaties, en
inhoudelijke experts.
6.4. Projectteams & Teamleiders
Voor ieder van de vier actielijnen is een projectteam verantwoordelijk.
Het team bestaat uit vertegenwoordigers
van de verschillende consortiumpartners en andere partijen
die belast zijn met de uitvoering van het programma.
De verantwoordelijkheid van de teamleiders is om hun
teams, die zich richten op de 4 actielijnen van het valorisatieprogramma,
aan te sturen en ervoor te zorgen dat
alle acties tijdig en adequaat uitgevoerd worden
De teams komen eens per maand bijeen om activiteiten af
te stemmen en beslissingen voor te bereiden over het toekennen
van projectmiddelen zoals procedures en selectie
van cases en kandidaten voor octrooiering, startersleningen
en middelen voor haalbaarheidsstudies.
Het MVC, waar de coördinatie van het programma ligt, zal
worden gehuisvest in het BioPartner Center van de Health
Campus Maastricht. Naast de projectleiding is daar plaats
voor vergaderingen, flexibele werkplekken en publieksgerichte
manifestaties.
6.5. Verbindingen tussen actielijnen en
basisfaciliteiten
Zoals hierboven geschetst wordt het valorisatieprogramma
strak aangestuurd per actielijn c.q. basisfaciliteit.
Echter, het is van eminent belang dat er ook voldoende
kruisbestuiving plaatsvindt tussen de activiteiten die binnen
en tussen de vier teams ontplooid worden. Zo zal er
bijvoorbeeld goed geschakeld moeten worden met en tussen
de operaties binnen actielijn 1 (onderwijs) en 3 (valorisatieproces)
op het vlak van de ‘labs’ (Creative Concepting
Lab, VentureLab, en GrowthLab). Maar ook en in het bijzonder
op het vlak van actielijn 2 (kenniscirculatie) is
interactie en communicatie essentieel. In eerste instantie
zijn de actoren binnen de actielijnen/basisfaciliteiten hiervoor
verantwoordelijk, maar ook de programmaleiding zal
dit punt scherp in het oog houden in haar maandelijkse
bijeenkomsten met de teams en hun leiders.
Business Science
Bedrijven Kenniscirculatie
Kennisinstellingen
Doorgroeifaciliteiten
Primair Valorisatieproces
Ondernemerschapsonderwijs
Business Science
47

Verankering
In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de toekomstbestendigheid van het programma. Centraal
staat de continuïteit van het valorisatieproces binnen de regionale kennisinstellingen en de
beide campussen. De verankering van het valorisatieprogramma zal met nadruk aandacht
krijgen in de komende jaarplannen.
Verankerd in het verleden
De Universiteit Maastricht heeft in het verleden altijd oog
gehad voor de ontwikkeling van de regio. De bijdrage die
zij levert aan de regionale economie is van grote waarde.
De UM draagt naast haar reguliere onderwijs- en onderzoeksactiviteiten
ook bij via specifieke, op het stimuleren
van nieuwe bedrijvigheid gerichte valorisatie activiteiten
en -faciliteiten. De laatste jaren werd veel geïnvesteerd
in de ontwikkeling van de Chemelot Campus en de
Maastricht Health Campus. Hiermee worden onderwijs
en onderzoek samengebracht in een context van bedrijvigheid
en open innovatie. Veel van de huidige expliciete
valorisatieactiviteiten krijgen hierin hun plaats. Ook Zuyd
heeft in het verleden bewezen een krachtige kennispartner
te zijn. De landelijke introductie van lectoraten in het
Hoger Beroeps Onderwijs (HBO) is een succesvolle onderwijsinnovatie
geweest. Van een onderzoeksarm hoger
beroepsonderwijs is in nog geen tien jaar een ontwikkeling
doorgemaakt waarin het onderzoek een stevige positie
opgebouwd heeft naast het onderwijs binnen deze
instellingen. Ook Zuyd heeft zich daarin niet onbetuigd
gelaten.
48
Verbonden in Brainport 2020
De economische ontwikkeling van de regio Zuid-Limburg
is gekoppeld aan de koers van Zuid-Oost Nederland. De
in de nota ‘Brainport 2020: Top economy, smart society’
vastgelegde ambities en doelen vertalen zich voor Zuid-
Limburg in een intensivering in de clusters Chemistry
& Materials en LifeScience & Health en de ontwikkeling
van de beide Zuid-Limburgse campussen. De ambitie
van het Valorisatieprogramma Zuid-Limburg sluit hierbij
aan, maar ook bij de koers die in 2010 door de Limburgse
hoger onderwijsinstellingen is ingezet. Een belangrijk element
daarin is het versterken van innovatiekracht door
onderzoek en kennisontwikkeling en op het versterken
van het MKB en het stimuleren van nieuwe bedrijvigheid.
Een solide basis voor continuïteit in de toekomst
Met deze ontwikkelingen ligt er een stevig fundament
voor de toekomst waaraan partijen zich meerjarig hebben
gecommitteerd. Deze lange-termijn visie geeft
vertrouwen en biedt perspectief. Na afloop van het
Valorisatieprogramma in 2018 zal valorisatie een vanzelfsprekende
plaats hebben gekregen en verankerd zijn binnen
de kennisinstellingen, de campussen en de netwerken
daaromheen.

Concrete recente en op korte termijn te nemen
maatregelen en acties die ervoor zorgen dat het
Valorisatieprogramma beklijft zijn onder meer het formuleren
van prestatie afspraken met het ministerie van
OC&W, waarin valorisatie een belangrijk element is. De
voorgenomen criteria voor de prestatieafspraken zijn:
- Budget voor ondernemerschapsonderwijs;
- Inkomsten uit contractonderwijs;
- Inkomsten uit onderzoekscontracten met bedrijfsleven
of overheid;
- Nieuwe licentieovereenkomsten;
- Nieuwe spin-offs;
- Onderzoekspublicaties in samenwerking met
het bedrijfsleven;
- (Co)publicaties met maatschappelijke stakeholders;
- Leerstoelen (mede)gefinancierd door het bedrijfsleven
of stichtingen;
- Strategische samenwerking;
- Duiding (gebruik door media van specifieke expertise
voor duiding van (actuele) gebeurtenissen)
Verder wordt valorisatie ingebed in het HRM beleid van
de kennisinstellingen en worden aan faculteiten en afdelingen
opgelegde valorisatie targets opgenomen in
Planning & Control cycli. Binnen de instelling worden
functionarissen bestuurlijk verantwoordelijk gemaakt en
zijn bepaalde taken, zoals bijvoorbeeld het screenen van
valoriseerbare kennis, onderdeel van de job description
van medewerkers. Regelingen die nodig zijn voor optimale
valorisatie, zoals de Kennisregeling, de Regeling
Nevenwerkzaamheden, en de Participatieregeling, worden
opgesteld en aangepast. Een en ander zal helder en transparant
gecommuniceerd worden. Tenslotte is voorzien in
de benoeming van een Chief Valorisation Officer die, als
hoofd van het MVC, voor de kennistellingen en de campussen
een centrale rol speelt in het valorisatieproces.
‘Kenniswerkers uit alle windstreken komen straks
naar Zuid-Limburg om daar te participeren in het
nieuwe science business ecosysteem.’
49

Consortium
In dit hoofdstuk worden de consortiumpartners met hun rol in het programma beschreven.
Ook zijn de supporters beschreven. Dit zijn organisaties die direct of indirect bijdragen
aan het programma.
50
Consortiumpartner
Universiteit Maastricht
Academisch Ziekenhuis Maastricht
Zuyd Hogeschool
LIOF
Chemelot Campus
Maastricht Health Campus
(verwacht per 1/1/2013)
Rol in Valorisatieprogrammma
Penvoerder van het programma. Maakt mensen
en middelen vrij om de regie en coördinatietaken
uit te voeren. Levert kennis aan ter exploitatie.
Voert basisfaciliteiten uit.
Levert kennis aan ter exploitatie, met name op
biomedisch/translationeel terrein. Voert basisfaciliteiten
uit.
Voert basisfaciliteiten uit en maakt mensen en
middelen vrij om coördinatietaken uit te voeren.
Levert kennis aan ter exploitatie.
Verstrekt cofinanciering voor leningen en voert
namens het consortium regie over de fondsen.
Levert bijdrage aan uitvoering van basisfaciliteiten.
Voert basisfaciliteiten uit en zet hiervoor eigen
mensen en middelen in. Primaire landingsplaats
voor start-ups uit het valorisatieprogramma.
Voert basisfaciliteiten uit en zet hiervoor eigen
mensen en middelen in. Primaire landingsplaats
voor start-ups uit het valorisatieprogramma.

De volgende uitvoeringsorganisaties, waar de consortiumleden
in deelnemen, zijn bij het programma betrokken:
MUMC Holding, BioMedbooster, en BioPartner Center.
Het programma wordt gesteund door regionale en locale
overheden, bedrijven, brancheorganisaties en anderen,
zoals Provincie Limburg, Limburg Economic Development
(LED), DSM, KPMG, Deloitte, Rabobank Westelijke Mijnstreek,
MKB Limburg, Limburgse Werkgevers Vereniging
(LWV), Syntens, KvK Limburg, Katholieke Universiteit
Leuven Research & Development, en RWTH Aachen.
‘We streven naar ver dubbeling van
het aantal octrooi aanvragen.’
Brains Unlimited & Neuropartner
Momenteel krijgt op de Maastricht Health Campus Brains Unlimited
gestalte. Brains Unlimited is een nieuw platform voor neuro-imaging
dat door wetenschappers en bedrijfsleven gebruikt gaat worden om
meer te weten te komen over veel voorkomende ziekten als Alzheimer,
Parkinson, epilepsie, schizofrenie en MS, en meer inzicht te verwerven
in de ontwikkeling van menselijk gedrag. Hart van Brains Unlimited
is een scannerlab met drie fMRI-scanners met ultrahoge magneetvelden
van respectievelijk 3.0, 7.0 en 9.4 tesla. Op deze locatie komt
ook huisvesting voor spin-off bedrijven (de Neuropartner Incubator)
en nieuwbouw voor de Faculty of Psychology and Neuroscience.
www.brainsunlimitedmaastricht.nl
MagnaMedics
MagnaMedics is gevestigd in Aken, Maastricht en op de Chemelot
Campus. MagnaMedics is ontwikkelaar van diagnostische kits en
van instrumenten voor gebruik in MRI-scanapparatuur. Het bedrijf
heeft een methode ontwikkeld waar met uiterst kleine magnetische
bolletjes bloed- en urinetesten uitgevoerd kunnen worden. De deeltjes
worden met nanotechnologie gemaakt en bieden ruimte voor flexibele
en snelle aanpassing. www.magnamedics.com
51

Bijlagen
9.1. Curriculum Vitae van beoogde sleutelpersonen
in het Valorisatieprogramma
Dr. Ing. Wynand Bodewes (1969) is sinds januari 2009
werkzaam bij het Maastricht Centre for Entrepreneurship.
Wynand studeerde achtereenvolgens Chemische
Technologie en Bedrijfskunde in Groningen en promoveerde
aan de Rotterdam School of Management,
Erasmus University. Hij was van 1998-2008 docent
aan de Rotterdam School of Management, Erasmus
University. Hij was medeoprichter van het Erasmus Centre
for Entrepreneurship en ontwikkelde en coördineerde daar
een internationaal onderscheidend MSc BA programma
gericht op high-impact venturing. Ook stond hij daar aan
de wieg van twee succesvolle instellingsbrede ondernemerschapsminoren.
Hij was ook verbonden als lector aan
de Hogeschool Rotterdam. Wynand heeft een zeer brede
ervaring met ondernemerschaponderwijs, maar zijn intellectuele
passies zijn groei, schaalbaarheid en bedrijfsmodellen.
Bij het Maastricht Centre for Entrepreneurship
is Wynand verantwoordelijk voor het onderwijs dat instellingsbreed
wordt verzorgd. Hij ontwikkelt, verzorgd en
coördineert een uitdagend pallet van vakken die studenten
in staat stelt zich voor te bereiden op een ondernemende
carrière. Hij is als gastdocent verbonden aan de
KU Leuven en verzorgt daar instellingsbreed toegankelijke
vakken over innovatief ondernemerschap. Daarnaast
coacht Wynand een aantal ondernemers en verzorgd hij
regelmatig lezingen en workshops over innovatief ondernemerschap
(o.a. voor Deloitte, ING, Athlon Carlease,
en Emergis).
Drs. Marion Fenijn studeerde Nederlandse taal- en
letter kunde aan de Rijksuniversiteit Utrecht. Direct na
haar afstuderen startte ze in 1986 een eigen communicatiebureau.
Vanaf 1996 was ze fulltime als projectleider
aan de slag bij de Haagse Hogeschool. Ze begeleidde
met name veranderingstrajecten. In 2001 startte ze op
initia tief van MKB Nederland en de Haagse Hogeschool
een project dat als doel heeft om kenniscirculatie tussen
de hogeschool en het aanpalend bedrijfsleven in de
regio Haaglanden op structurele wijze vorm te geven. Dit
mondde uit in een van de eerste kennistransfer centra op
hbo-niveau in Nederland: de regioregisseur. Ze verbreedde
het centrum door samenwerking met ROC Mondriaan, de
TU Delft, de KvK en VNO-NCW te realiseren. In samenwerking
met MKB Nederland werd dit initiatief bij meer-
52
dere hogescholen en universiteiten uitgerold. In 2008
startte ze als manager van het expertisecentrum ICT bij
Zuyd Hogeschool. In 2011 verzocht het CvB van Zuyd
Hogeschool haar om een kennistransfer centrum in te
richten. Op 28 november 2012 zal dit centrum formeel
de deuren openen.
Dr. Anita Van Gils is Universitair Hoofddocent bij het
departement Organisatie en Strategie van de Maastricht
University School of Business and Economics. Zij promoveerde
aan de Economische Faculteit van de Universiteit
Groningen. Haar expertise ligt op het gebied van ondernemerschap,
innovatie, strategie en governance in MKB
en familiebedrijven. Dit heeft geleid tot publicaties in
internationale wetenschappelijke tijdschriften en boeken,
waaronder Small Business Economics, Journal
of Small Business Management, International Small
Business Journal, Corporate Governance: an International
Review, Entrepreneurship and Regional Development en
European Management Journal. Anita is mede oprichter
en de coördinator van de M.Sc. International Business in
Entrepreneurship en Small Business Management aan de
Universiteit Maastricht. Ze werkt ook nauw samen met
ondernemers en lokale overheden om ondernemerschap
en innovatie in de regio te stimuleren.
Dr. Jimme Keizer studeerde arbeids- en organisatiepsychologie
aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij werkte
als organisatieadviseur en promoveerde in 1988 op een
onderzoek naar arbeidsmotivatie en arbeidsvreugde
van professionals. Hij is sinds 1989 werkzaam bij de
capaciteits groep Innovation Technology Entrepreneurship
& Marketing van de Faculteit Industrial Engineering
& Innovation Studies van de Technische Universiteit
Eindhoven. Hij geeft daar onderwijs en doet onderzoek
op het gebied van innovatiemanagement, entrepreneurship
en risicomanagement. Daarnaast is hij sinds 2007
als lector innovatief ondernemen en risicomanagement
verbonden aan Zuyd hogeschool in Heerlen-Maastricht-
Sittard. Hij werkt daar samen met docenten en studenten
van de hogeschool aan onderzoeksprojecten en praktijkprojecten
die tot doel hebben het ondernemerschap en
de innovatiekracht van het MKB in Limburg te versterken.
Hij heeft diverse artikelen gepubliceerd over innovatie,
ondernemerschap en risicomanagement in verschillende
wetenschappelijke tijdschriften en is co-auteur van het
boek ‘Competent afstuderen en stagelopen’ dat op vele

plaatsen binnen het HBO wordt gebruikt om de kwaliteit
van het afstudeerwerk voor zowel studenten als voor
opdrachtgevers uit de praktijk te verbeteren.
Drs. Patric Machiels studeerde Technische Natuurkunde
aan de TU/e in Eindhoven. Na zijn studie is hij bij Philips
Electronics N.V. gaan werken en heeft daar ruime ervaring
opgedaan met het naar de markt brengen van producten
die in een research omgeving ontwikkeld zijn. Zo was hij
betrokken bij het vermarkten van LCD displays die, dankzij
de opmars van de mobiele telefoon, in een stroomversnelling
terecht was gekomen. Het bood hem de kans
om zich te bekwamen in productontwikkeling, procesoptimalisatie,
produceren in Azië, marketing en commercieel
project management. In 2007 is Patric Machiels
gaan werken voor BioPartner Center Maastricht (BPCM).
BPCM is een business incubator waar startende bedrijven
gecreëerd vanuit het MUMC+ tot maturiteit gebracht
worden. Sinds zijn aantreden is BPCM gegroeid tot een
succesvolle onderneming waar talloze jonge bedrijven
innovatieve producten naar de markt brengen en zo een
belangrijke bijdrage leveren aan de regionale economie.
Naast directeur van BPCM is Patric Machiels actief als
business developer manager. Zijn taak is het valoriseren
van de kennis vanuit de kennisinstituten die gericht
zijn op neurowetenschappen. Verder is hij betrokken bij
de economische ontwikkeling van projecten die vanuit
het MUMC+ geïnitieerd worden. Zo heeft hij een belangrijke
bijdrage geleverd aan de totstandkoming van Brains
Unlimited. Een project met een investering van ruim
40 miljoen euro dat als doel heeft meer inzicht te krijgen
in het functioneren van het menselijke brein.
Dr. Ir. Cyriel Mentink is geboren op 19 september 1975
in Elsloo. Hij heeft scheikundige technologie gestudeerd
aan de Technische Universiteit Eindhoven met als afstudeerrichting
analytische chemie waar hij in 1998 zijn
diploma behaalde. Daarna is hij gepromoveerd aan de
Universiteit Maastricht op een voedings-gerelateerd
onderwerp.
Vanaf 1 januari 2004 is hij werkzaam binnen de kenniskring
Life Sciences van Zuyd Hogeschool. Binnen het
Centre of Expertise in Life Sciences (CEL) is hij uitgegroeid
tot het gezicht voor vragen over Zuyd Onderzoek en
het mkb. Hij heeft projecten bij diverse ondernemingen
(Oculus, Willems Houtverduurzaming) uitgevoerd en verschillende
onderzoeken begeleid op het gebied van fijnstof
(Interreg IIII, Microparticles, aanbesteding Coentunnel II).
De afgelopen drie jaar was hij programmamanager van
het samenwerkingsverband CSE tussen CEL, de faculteit
Life Sciences, GGD Zuid-Limburg en Provincie Limburg.
Sinds 1 januari 2010 is hij fulltime werkzaam bij de kenniskring
Life Sciences. Hierbij coördineert hij het Interreg/
IVa-project rondom fijnstof en werkt hij als accountmanager
voor Life Sciences. Per 1 januari 2011 is hij werkzaam
bij Chemelot Innovation and Learning Labs. Dit is
een samenwerking van Centre of Expertise Chemie en het
Centrum voor Innovatief Vakmanschap (MBO) Chemie en
richt zich op het versterken van de Nederlandse economie
en innovatie en het doorbreken van de kennisparadox.
Dr. Claudia van Oppen is manager Business Development
and Knowledge Transfer (BDKT) aan de School of Business
and Economics (SBE) van Universiteit Maastricht (UM). Zij
houdt zich bezig met het ontwikkelen en implementeren
van BDKT strategie en beleid. Hierbij ligt de focus op de
ontwikkeling van diverse onderwijs- en onderzoeksactiviteiten
door SBE in de regionale netwerkknooppunten zoals
de Smart Services Hub Heerlen, Campus Venlo, Chemelot
Campus en Maastricht Health Campus. Als manager
van het MKB Portal Maastricht University faciliteert en
coördineert ze de kennisoverdracht tussen Universiteit
Maastricht en MKB ondernemers in de (eu)regio. Tevens
participeert ze namens de UM in United Brains Limburg,
een overkoepelend virtueel kennisportaal waarin diverse
partijen (Zuyd Hogeschool, Universiteit Maastricht,
Arcus College, Leeuwenborgh opleidingen, DSM Resolve,
Chemelot, LIOF en Syntens) samenwerken teneinde een
antwoord te vinden op de kennis-en innovatievragen van
(MKB) organisaties in de regio. Claudia studeerde in 2000
af als bedrijfseconoom aan de Universiteit Maastricht.
Haar afstudeerscriptie “De Loyalty Monitor” was genomineerd
voor de Carl Rog Award 2000. Ze startte haar
loopbaan als docent en onderzoeker bij het departement
Marketing van de School of Business and Economics. In
2007 promoveerde ze aan de Universiteit Maastricht op
het proefschrift “From Rags to Richness: A structuration
Perspective on Interactional Richness and its Impact
on Customer Evaluations of Online Experiences”. Haar
proefschrift was genomineerd voor de Marketing wetenschapsprijs
2008. De resultaten van haar onderzoek zijn
in wetenschappelijke tijdschriften, vakbladen en het boek
“Principes van Marketing” van Philip Kotler gepubliceerd.
53

Drs. Frank Schaap is als Director Marketing & Business
Development sinds 2005 verantwoordelijk voor de ontwikkeling
van de Chemelot Campus en vanaf september
2011 als Chief Business Officer tevens voor de Maastricht
Health Campus. De primaire focus ligt op het aantrekken
van R&D intensieve bedrijven die een logische fit hebben
met de reeds aanwezige bewoners van de campussen.
Frank heeft dankzij zijn achtergrond (apotheker, R.U.
Leiden 1985) en eerdere jobs bij DSM zowel in R&D als
B2B business en in life sciences als materials sciences
businesses welhaast de ideale mix voor de ontwikkeling
van Chemelot en Maastricht Health Campus. Van 1997 to
2005 was Frank bij DSM verantwoordelijk voor de ontwikkeling
van Dyneema. Daarvoor was hij Area sales manager
bij DSM Pharmaceutical Products en had hij bij DSM
Research diverse functies in R&D en R&D management.
Prof. Dr. Mien Segers is hoogleraar Corporate Learning bij
het departement Educational Research and Development
van Maastricht University. Haar onderzoek richt zich
op de tools en condities die het leren van teams in
een schoolsetting als ook op de werkplek bevorderen,
met speciale aandacht voor de rol van evaluaties om
zodoende een betere ontwikkeling te gegeneren. Zij is
actief betrokken bij de European Association for Research
on Learning and Instruction (EARLI) en was de coördinator
van de Special Interest Groups Higher Education and
Assessment. Ze heeft publicaties in diverse hoogaangeschreven
tijdschriften en is redactielid van internationale
academische tijdschriften zoals Studies in Educational
Evaluation en Educational Research Review. Mien is
tevens hoofdredacteur van de EARLI boekenreeks
“New Perspectives on Learning and Instruction”.
Dr. Henri Theunissen studeerde Biologie aan de
Universiteit van Nijmegen en promoveerde aan de
Universiteit van Amsterdam (promotor: Prof. Dr. P.
Borst, NKI/AvL). Hij voerde een ‘postdoc’ project uit
in de Immunohaematologie aan het Centraal Lab van
de Bloedtransfusiedienst in Amsterdam. Zijn carriëre
in the pharmaceutische industrie begon bij Organon
International, later achtereenvolgens Schering-Plough
en Merck & Co. Hij bekleedde diverse functies binnen het
Cardiovasculaire en Reproductive Medicine programma en
was hoofd Genomics & Bioinformatica. Tijdens zijn expat
periode in de USA focusseerde hij zich, als Senior Director
Global Strategy, Portfolio Management & Research
54
Alliances in Cambridge (MA) en als Vice President van
Diosynth RTP (NC), op Biotechnologie, Immunologie
en Oncologie. Na zijn terugkeer in Nederland was hij
als lid van het Management Team en het Management
Committee van Nobilon International BV te Boxmeer
verantwoordelijk voor Business Development & Strategic
Marketing. Sinds 1 november 2009 is hij Managing
Director van BioMedbooster, en sinds 1 januari 2012
Directeur Valorisatie en Chief Valorisation Officer (CVO)
van de Maastricht UMC Holding.
Dr. Paulette Wauben­Penris studeerde Biologie en chemie
aan de Universiteit van Nijmegen, deed onderzoek in
Wageningen en Utrecht en promoveerde als humane celbioloog
aan de Universiteit van Utrecht. Haar carrière in
de farmaceutische industrie begon bij Gist Brocades, later
Brocades Pharma en Yamanouchi. Zij bekleedde diverse
functies bij de ontwikkeling van geneesmiddelen voor dermatologie
en inflammatoire aandoeningen. Vervolgens
was ze sectorhoofd patiëntenzorg en programmaleider
oncologische zorg bij het Integraal Kankercentrum
Limburg. Sinds 1 september 2009 is ze senior projectleider
Life Sciences & Health bij Liof. Haar voornaamste doelstellingen
aldaar zijn: ontwikkeling van bedrijvigheid in de
(eu-)regio en bevorderen van innovatie in Life Sciences &
Health en netwerkvorming en clustering, met name rond
de Maastricht Health campus.
Prof. Dr. Luc de Witte studeerde Geneeskunde en promoveerde
aan de Universiteit van Maastricht. Hij was waarnemend
en plaatsvervangend werkgroepleider van het
patiëntgebonden revalidatie-onderzoek binnen iRv, het
Kenniscentrum voor Revalidatie en Handicap. Als zodanig
verrichte hij daar diverse management taken en was
belast met de acquisitie en de inhoudelijke en organisatorische
voorbereiding van Synchron, een centrum voor
zorginnovatie ten behoeve van chronisch zieken. Hij was
lid van het managementteam en leider van de divisie
Interventies en Voorzieningen van het iRv. Sinds 2002 is
hij verbonden aan de Zuyd Hogeschool als lector met als
aandachtsgebied ‘autonomie en participatie van chronisch
zieken’ en later als lector ‘technologie in de zorg’.
In 2008 werd hij bij de UM benoemd als bijzonder hoogleraar
Technologie in de Zorg, een leerstoel gekoppeld aan
het gelijknamige lectoraat aan de Zuyd Hogeschool. Zie
ook het interview met Prof. de Witte elders in dit rapport.

(CCTR). Hierin werken onderzoeksinstituut CAPHRI, de
Universiteit Twente en TNO samen om innovaties in de
zorg te stimuleren. In samenwerking met vijftien grote
en kleine ondernemingen. “Een goed initiatief waar zorginstellingen,
huisartsen praktijken, patiëntenverenigingen
en het bedrijfsleven bij elkaar komen. De bedoeling is het
vertalen van ideeën in concrete apparaten en instrumenten.
In nieuwe en slimmere werkvormen ook. In het CCTR
raken wetenschap, maatschappij en bedrijfsleven elkaar.
Ik zeg er weer uitdrukkelijk bij: sámen innoveren. Niet van
bovenaf. Iets bedenken en produceren heeft geen zin als
de markt er niets mee kan. Valoriseren begint met samenwerken.
Over de grenzen van concurrentie heen. Zeker in
de zorg die duurder en duurder wordt is het verspilling om
het wiel meer dan één keer uit te vinden.”
55

Luc de Witte over de noodzaak van een valorisatieprogramma
“Kennis moet
meer circuleren”
Valorisatie van kennis is enkel en alleen kans-
rijk als kennisinstituten, onderwijsinstellingen
en bedrijfsleven met elkaar samenwerken. “En
dat gebeurt nog veel te weinig,” zegt Luc de
Witte, verbonden aan zowel de Universiteit
Maastricht als de Zuyd Hogeschool.
“Ik ben van mening dat de onderwijsinstituten nog te veel
vanuit een ivoren toren acteren. Een universiteit bedenkt
iets, onderzoekers promoveren en in het beste geval ontstaat
er een spin-off in de vorm van een bedrijfje. Het
zou beter zijn om ondernemingen in een vroeg stadium
bij ideeën te betrekken. Zij beschikken zelf over ideeën,
apparatuur, kennis en kunde. Breng alle partijen samen,
dat levert veel meer op.”
Hoognodig
Hoogleraar Luc de Witte wil niet negatief zijn. “Nee, zeker
niet. Er worden stappen gemaakt. De verbinding tussen
Zuyd en UM wordt sterker. Het bedrijfsleven in deze
regio scoort wel degelijk op het gebied van innovatie.
We hebben succes met de RAAK-projecten. De campussen
zijn kansrijk. Maar er is veel méér potentie; we laten
te veel kansen onbenut. Daarom is een gestructureerd
valorisatie programma hoognodig. Dat moet de basis
vormen voor een sterkere verbinding tussen alle partijen.
Kennis moet meer circuleren. We moeten vertrouwen
in elkaar krijgen. Dat vergt investeringen in tijd en geld.
56
We hebben mensen nodig die de verbindingen leggen,
de taal van alle partijen spreken. De boer op gaan en
bedrijven naar binnen halen. Maak één loket, sloop de
drempels. Kansen zijn er te over.”
Kartrekker
Luc de Witte is ook één van de kartrekkers van het in
2010 opgerichte Center for Care Technology Research
(CCTR). Hierin werken onderzoeksinstituut CAPHRI, de
Universiteit Twente en TNO samen om innovaties in de
zorg te stimuleren. In samenwerking met vijftien grote en
kleine ondernemingen. “Een goed initiatief waar zorginstellingen,
huisartsen praktijken, patiëntenverenigingen
en het bedrijfsleven bij elkaar komen. De bedoeling is het
vertalen van ideeën in concrete apparaten en instrumenten.
In nieuwe en slimmere werkvormen ook. In het CCTR
raken wetenschap, maatschappij en bedrijfsleven elkaar.
Ik zeg er weer uitdrukkelijk bij: sámen innoveren. Niet van
bovenaf. Iets bedenken en produceren heeft geen zin als
de markt er niets mee kan. Valoriseren begint met samenwerken.
Over de grenzen van concurrentie heen. Zeker in
de zorg die duurder en duurder wordt is het verspilling om
het wiel meer dan één keer uit te vinden.”

Colofon
Tekst
Dit is een uitgave van het Consortium
Valorisatieprogramma Zuid-Limburg
Ontwerp en opmaak
Vormgeversassociatie BV, Hoog-Keppel
Druk
XXL-press, Elst
Oktober 2012