VM113 Buigen - vormgeven van dunne plaat.pdf - Induteq

Het spreekt voor zich dat ook de productmateriaaleigenschappen
van grote invloed zijn. Met name de diktetolerantie
van het materiaal speelt een grote rol, omdat vanuit de
materiaaldikte de grootte van de buigspleet wordt bepaald.
Het product volgt de matrijsradius, zodat de uitslag van
het product redelijk nauwkeurig kan worden berekend.
2.3.3.5 Voor- en nadelen strijkbuigen
Voordelen:
het proces laat snel werken toe;
door het materiaal eenzijdig in te klemmen kunnen korte
randen aan lange werkstukken worden gebogen;
tijdens het strijkbuigen ligt de te buigen plaat vlak op de
tafel, waardoor de 'handling' van die plaat eenvoudig is.
Nadelen:
de hoek van het te buigen product wordt sterk beïnvloed
door de tolerantie op de materiaaldikte, in combinatie
met de grootte van de buigspleet;
het klemmen van het materiaal vraagt een grote kracht;
klemmen kan beschadigingen veroorzaken;
door de neerwaartse beweging van de bovenstempel
kunnen op het product strijksporen ontstaan;
wanneer er sprake is van aanladen, neemt de gereedschapslijtage
sterk toe;
de bovenstempel heeft de neiging, onder invloed van de
zijwaartse kracht, te wijken (gereedschapconstructie);
hogere kosten door het gebruik van productgebonden
gereedschap. Indien op strijkbuigautomaten wordt gebogen
is dit bezwaar geëlimineerd.
Algemeen:
het eigenlijke buigen vraagt slechts een klein deel van de
totale cyclustijd. De rest van die cyclustijd wordt besteed
aan product wisselen en positioneren. Een zekere vorm
van mechanisatie of automatisering is wellicht mogelijk
en rendabel. Automatische aan- en afvoer van producten
is een mogelijkheid.
omdat voor het proces specifiek gereedschap noodzakelijk
is, is er een nauwe samenhang met de seriegrootte.
Specifiek gereedschap heeft een grotere invloed op de
kostprijs van het product, als de levensduur van het gereedschap
groter is dan nodig voor het totaal aantal te
maken producten.
2.3.4 Matrijsbuigen
2.3.4.1 Procesbeschrijving
Voor het matrijsbuigen op een kantpers wordt gebruik gemaakt
van een bovenstempel en een ondermatrijs (zie figuur
2.22). Matrijsbuigen wordt steeds voorafgegaan door
één van de bewerkingen vrijbuigen of strijkbuigen. Bij het
zuivere vrijbuigen bestaat het contact tussen het productmateriaal
en het gereedschap uit drie evenwijdige lijnen.
Wanneer de buiging wordt voortgezet, ontstaan vijf contactlijnen,
vervolgens wordt het materiaal opgesloten tussen
bovenstempel en ondermatrijs (zie figuur 2.23).
figuur 2.22 Matrijsbuigen
15
figuur 2.23 Situatie aan het einde van het matrijsbuigen
Wanneer het opgesloten materiaal verder wordt gedrukt,
begint het zogenaamde pletten of kalibreren van het materiaal.
Gewoonlijk wordt het kalibreren in de radius van het
product uitgevoerd, met als doel door middel van drukspanningen
de elastische vervorming en daarmede de terugvering,
te elimineren ("dooddrukken" van het materiaal).
Voor het realiseren van de bewerking bestaan de volgende
uitvoeringsvormen van het gereedschap:
a. De ingesloten hoek van de bovenstempel is een of twee
graden kleiner dan de hoek van de ondermatrijs (zie figuur
2.24a);
b. De bovenstempel is van een facet voorzien, een verhoging
van ongeveer 0,1 mm op het midden van de radius
van de bovenstempel (zie figuur 2.24b);
c. Aan de bovenstempel zijn drukranden aangebracht (zie
figuur 2.24c, wordt vooral toegepast in volggereedschappen).
figuur 2.24 Verschillende uitvoeringsvormen van het
gereedschap
2.3.4.2 Krachten
Omdat het matrijsbuigen wordt voorafgegaan door vrijbuigen
of strijkbuigen, geldt voor dat deel van het proces de
krachtberekening volgens de paragrafen 2.3.2.2 en 2.3.3.2.
Wat nog ontbreekt is het eigenlijke kalibreren of pletten.
De daarvoor benodigde kracht laat zich berekenen als:
te pletten oppervlak × de benodigde vlaktedruk.
De gevraagde kalibreerkracht bedraagt in de praktijk tenminste
3 tot 5 maal de maximale vrijbuigkracht.
Uit het oogpunt van gereedschapbeveiliging dient te worden
nagegaan welke de toelaatbare drukspanning van het
toe te passen gereedschapmateriaal is. De situatie wordt
kritischer, naarmate de treksterkte van het te pletten productmateriaal
hoger is.
2.3.4.3 Terugvering
In het algemeen wordt door het matrijsbuigen de terugvering
verminderd, maar door onder andere materiaaldikteverschillen
en de daardoor verschillende verhouding rs/s, is
het eindresultaat niet steeds gelijk.
Wanneer de verhouding rs/s>5 is, is de beschrijving volgens
§ 2.2.5 van toepassing.
Wanneer de verhouding rs/s