VM113 Buigen - vormgeven van dunne plaat.pdf - Induteq

39
tabel S.20 Meest toegepaste materialen voor buiggereedschappen
toepassingsgebied
zwaar belast gereedschap
vooral toepasbaar voor ongelegeerd
staal, draad en tranenplaat
licht belast gereedschap
kleine aantallen producten
goedkoop gereedschap
gereedschap is weinig slijtvast
toepasbaar voor ongelegeerd staal,
aluminium, messing en brons
speciaal geschikt voor corrosievast
staal (aluminium brons)
zwaarder belaste gereedschappen
duurder dan bovenstaande
materialen
hogere weerstand tegen slijtage
dan boven
toepassing voor ongelegeerd
staal, aluminium, messing, brons
in genitreerde toestand zeer
geschikt voor zetten van
aluminium en RVS
in inductie geharde toestand
geschikt voor draad, tranenplaat
redelijk groot aantal te produceren
producten
zwaar belast gereedschap
grote weerstand tegen slijtage
groot aantal te produceren producten
(volgbuiggereedschappen)
gereedschap wordt duurder
toepasbaar voor ongelegeerd
staal, aluminium, messingbrons
als boven, echter speciaal
geschikt voor corrosievast staal
zeer zwaar belast gereedschap
zeer grote aantallen producten
(volgbuiggereedschappen)
kleine producten
zeer duur gereedschap
zeer goede weerstand tegen
slijtage
materiaal
(Werkstoffnummer norm
DIN 17007)
1 C 45 (1.0503)
(constructiestaal)
EN
10083
hoofdlegeringsbestanddeel
C 0,42-0,50%
Mn 0,5-0,8%
Si ≤ 0,40%
AMPCO 25 Cu Hfd
Al 14,1%
Fe 4,7%
rest 0,51%
AMPCO 22 Cu Hfd
Al
Fe
40 CrMnMoS 8 6
(1.2312)
TQ+T (veredeld
staal)
42 CrMo 4 TQ+T
(1.7225)
(veredeld staal)
90 MnCrV 8
(1.2842)
(gelegeerd hardbaar
staal)
DIN
17350
C 0,40%
Cr 1,9%
Mn 1,5%
Mo 0,20%
S 0,06%
NEN EN C 0,38-0,45%
100 85 Cr 0,9-1,2%
Mo
0,15-0,30%
DIN
17350
X 155CrVMo 12 1 DIN
(1.2379) 17350
(gelegeerd hardbaar
staal)
S 6-5-2
(1.3343)
C 0,90%
Mn 2,0%
Cr 0,3%
V 0,1%
C 1,55%
Cr 12,0%
Mo 0,8%
V 0,8%
Mn 0,3%
Si 0,3%
C 0,9%
Si 0,5%
Mn 0,4%
Co 1,0%
Cr 3,5-4,5%
Mo 4,6-5,3%
V 1,7-2,2%
W 5,7-6,7%
leveringstoestand
R m
[N/mm 2 ]
In de praktijk worden voor de vrijbuig-, matrijsbuig- en
zwenkbuiggereedschappen voornamelijk 1 C 45 (na inductieharden)
en 42 CrMo 4 (TQ+T) als materiaalsoort toegepast.
Bij extreem belaste kantpersgereedschappen kan
hoogwaardiger materiaal als inzetstuk worden toegepast,
bijvoorbeeld 90 MnCrV 8. In strijkbuiggereedschappen,
zoals in de meeste volgbuiggereedschappen worden, i.v.m.
de hogere processnelheden ook hoogwaardigere materialen
gebruikt (bijv. 90 MnCrV 8, X 155CrVMo 12 1 of S 6-5-2).
Door middel van het toepassen van hardings- of oppervlaktebehandelingsprocédés
kunnen de eigenschappen van de
gereedschappen worden verbeterd. Nitreren, inductieharden,
vlamharden en laserharden zijn alternatieven.
hardheid
eigenschappen in aanbevolen
gebruikstoestand afkoel-
toelaatbare
drukspanning
[N/mm2 hardheid
]
medium
bij het
harden
gebruikstoestand, opmerkingen of
speciale behandeling
ca. 350 200 HB ca. 600 HV aanbevolen gebruikstoestand
afhankelijk
van de dikte
=inductiegehard
620-720 335 HB ca. 560 335 HB aanbevolen gebruikstoestand
=leveringstoestand
speciaal geschikt voor corrosievast
staal om contaminatiecorrosie te
voorkomen
AMPCO 25 is iets brosser dan
AMPCO 22
690-725 375 HB ca. 700 375 HB
eigenschappen in de gesmede of
geperste toestand weergeven
materiaal kan ook als gietstuk
geleverd worden, de mechanische
eigenschappen zijn dan iets lager
wordt als inzetstuk gebruikt i.v.m.
de hoge kostprijs
1200 300-340 HV 900 300-340 HV – aanbevolen gebruikstoestand
afhankelijk
=leveringstoestand
van de
materiaal wordt veredeld geleverd
dikte
beperkte weerstand tegen slijtage
voor gebruik bij RVS en aluminium
nitreren, bij tranenplaat en draad
inductieharden
door nitreren is de oppervlaktehardheid
te verhogen tot ca. 600 HV
door het hoge zwavelgehalte is
het materiaal redelijk goed te
verspanen, echter minder goed
hoogglans te polijsten
1200 300-340 HV 900 300-340 HV – aanbevolen gebruikstoestand
afhankelijk
=leveringstoestand
van de
materiaal wordt veredeld geleverd
dikte
beperkte weerstand tegen slijtage
voor gebruik bij RVS en aluminium
nitreren
door nitreren is de oppervlaktehardheid
te verhogen tot ca. 600 HV
het materiaal is slechter verspaanbaar
dan 40 CrMnMoS 8 6, maar
beter verkrijgbaar, goedkoper en
beter polijstbaar
– 210 HB 2550 56-62 HRc olie/ aanbevolen gebruikstoestand
zoutbad =gehard
staal moet in de geharde conditie
worden toegepast
staal wordt bij het harden in olie
afgeschrikt: enige vervorming
beperkte weerstand tegen adhesieve
slijtage, wel goed tegen
abrasieve slijtage
wordt vooral toegepast bij hoge
krachten op het gereedschap
230 HB 2800-3100 60-62 HRc lucht/
olie/
zoutbad
aanbevolen gebruikstoestand
=gehard
om contaminatiecorrosie te voorkomen
moet het geharde staal
nog een behandeling ondergaan,
die bestaat uit:
- of nitreren: dit geeft enigszins
een bescherming tegen contaminatiecorrosie
- of het gereedschap voorzien van
een PVD laag van TiN: dit geeft
een zeer goede bescherming
tegen contaminatiecorrosie
wordt vooral toegepast wanneer
hoge slijtageweerstand van
belang is
225-280 HB 60-64 HRc lucht/ wordt vooral toegepast bij extreem
olie/ hoge krachten op het gereedschap
zoutbad grote weerstand tegen slijtage
Nitreren is aan te bevelen voor ondermatrijzen die worden
ingezet om aluminium, corrosievast staal of verzinkte staalplaat
te buigen. Koudlas wordt hiermee tegengegaan en
het schoonhouden van de gereedschappen is eenvoudiger.
Met inductie-, vlam- en laserharden zijn grotere gehardelaagdiktes
te realiseren. Niet alleen de slijtagebestendigheid
wordt hierdoor verhoogd, ook de plaatselijke drukbelastbaarheid
wordt hoger, hetgeen belangrijk is bij het buigen
van draad of tranenplaat.
S.4 Smeermiddelen
Bij het vrijbuigen en zwenkbuigen worden zelden smeermiddelen
gebruikt, omdat het contact tussen gereedschap