ATEX-Handleiding - Nevedi

Onder bepaalde omstandigheden kan verhinderd worden dat de ontsteking van een
explosief mengsel zich ontwikkelt tot een explosie die schade kan veroorzaken. Men spreekt
van explosie-onderdrukking. Op dergelijke maatregelen is veel minder directe invloed uit te
oefenen door het personeel daar het hier gaat om procestechnische en mechanische
veiligheden welke installatiegebonden zijn.
Het principe van explosieonderdrukking bestaat erin dat de ontsteking door detectoren
gedetecteerd wordt en een beveiligingssysteem in werking gesteld wordt waardoor ofwel de
verbranding stopt ofwel de leiding waarin het vlamfront voortloopt afsluit. Daardoor zal de
maximaal ontwikkelde explosiedruk een vooraf bepaalde waarde niet kunnen overschrijden
en zal bijgevolg geen of slechts beperkte schade aangericht worden. Belangrijk is hierbij op
te merken dat de beschermde toestellen de verlaagde explosiedruk moeten kunnen
weerstaan en eventuele verbindingen naar andere toestellen ook beschermd moeten
worden. Proefondervindelijk werd vastgesteld dat de toepassing van explosieonderdrukking
een doelmatige en efficiënte bescherming biedt binnen de volgende algemeen geldende
grenzen (ref.: Handboek Explosiebeveiliging, Kluwer en Ten Hagen & Stam):
- Volumes tot ongeveer 1000 m³;
- Voor poeders met KST = 300 bar.m/s.
Drukvaste constructies:
Apparatuur en installaties die in staat zijn de hoogste druk die een inwendige explosie kan
veroorzaken te doorstaan zonder blijvende vervorming en zonder dat de explosie zich
uitbreidt tot de omringende atmosfeer, worden drukvast genoemd. Aangenomen wordt dat
de te verwachten maximale explosiedruk circa 10 bar bedraagt. Voor drukvaste bouwwijze
moet dus alle apparatuur, met inbegrip van aansluitingen, appendages, luiken,
instrumentatie, deze te verwachten druk kunnen weerstaan. Voor ontwerp en vervaardiging
kunnen de voor drukhoudende apparatuur geldende voorschriften worden gebruikt (bijv. BS
5500).
Over het algemeen is het de regel dat grote installaties niet kunnen worden ontworpen of
aangepast om weerstand te bieden aan de maximale explosiedruk. Daarom wordt deze
beveiligingstechniek slechts toegepast voor relatief kleine en nieuwe installaties.
Bij explosies in aaneengesloten vaten treedt drukopbouw op waarbij de druk heel hoog kan
oplopen. De hoogte van dergelijke drukken is moeilijk te voorspellen en in ieder geval is het
moeilijker om de apparatuur voldoende sterk te bouwen. Compartimenteringmaatregelen zijn
dan absoluut noodzakelijk.
1.8.3 Beperking van de schade
Ter beperking van de gevolgen van explosies kunnen zowel procedurele als technische
maatregelen getroffen worden.
Drukstootvaste constructies:
Men spreekt van een drukstootvaste constructie wanneer deze constructie wel in staat is de
explosie te weerstaan en te verhinderen dat die zich tot de omringende atmosfeer uitbreidt,
maar daarbij wel blijvend vervormd wordt. Ook voor het ontwerp en vervaardiging van
dergelijke constructies kan gebruik gemaakt worden van de voor drukhoudende apparatuur
geldende voorschriften waarbij gerekend wordt met een zekerheidsfactor gelijk aan 1. Voor
drukvaste constructies bedraagt de zekerheidsfactor 1,5.
Explosiedrukontlasting:
Om de door een explosie in een apparaat of systeem ontwikkelde overdruk te beperken
kunnen explosieluiken en -panelen of breekplaten aangebracht worden. Deze moeten open
gaan of bezwijken bij een zo lage overdruk dat hierdoor geen schade aan het apparaat of de
©Nevedi handleiding 2005 ATEX-richtlijn 137 24