Rapport landgoederenzone.indb

58
Hoofdstuk 4 - Verdieping
zijn de tuinbeelden uit een eerdere periode
die men handhaaft of die men opnieuw
opstelt in zichten en lanen. (Backer & ea. 1998.
p.32)
Rijpe landschapsstijl (1820-1870)
In de loop van de negentiende eeuw gaan de
steden, als gevolg van de bevolkingsgroei,
industrialisatie, de aanleg van spoorwegen
en verbetering van het wegenstelsel, steeds
meer mensen aantrekken, waardoor zij
voller, vuiler en ongezonder worden. De
behoefte aan groensingels en parken voor
de stadsbewoner en het buiten wonen voor
de welgestelden neemt toe. Dikwijls zijn het
de voormalige stadswallen die een fraaie
aanleiding vormen tot het aanleggen van
openbare wandelparken voor de burgerij. […]
Buitenplaatsen worden intussen geleidelijk
aan als wandelterreinen voor burgers
opengesteld. Hoewel de eerste parken vooral
voorzien in rij- en wandelmogelijkheden voor
de gegoede burgerij, begint voor het eerst de
tuinarchitectuur facetten te vertonen die te
maken hebben met meer dan het leven van
alleen de bezittende klasse. (Backer & ea. 1998.
p.33-34)
Late landschapsstijl (1870-1940)
Structuurelementen van deze stijl zijn
gebogen lanen, vergezichten, open weiden,
hier en daar beplant met een solitaire
(exotische) boom of een aaneengesloten
groep bomen en omzoomd door
boomcoulissen, grote, vloeiend verlopende
waterpartijen waaromheen een wandeling
loopt, kunstmatig aangebrachte glooiingen,
dierenweiden, stromende beken met een
waterval, soms bloemdragende heesters in de
buurt van het huis. De afwisseling tussen open
en gesloten en tussen licht en donker tijdens
de wandeling is groot: de weiden lichten op
tussen de in ‘clumbs’ (dichte, aaneengesloten
geplante), verspreide boomgroepen. Als
afscheiding worden verdiept liggende sloten of
greppels gebruikt, aha’s, geen hekwerken.
(Backer & ea. 1998. p.36)
Gemengde stijl (1870-1940)
In die periode liet de gegoede burgerij
nieuwe villa’s bouwen buiten de stad of
in villaparken. Volksparken en tuindorpen
werden eveneens ontwikkeld. Zichtbaar vanuit
huis werden kleurige besloten rechthoekige
bloementuinen en rozentuinen met symmetrie,
muurtjes, trappen, tussen hagen of muren
aangelegd. Tuinhuis, pergola’s, beelden
en vazen completeerden deze tuindelen.
Vanaf ca. 1900 werden rotstuinen gemaakt.
Verder van de bebouwing af kronkelden de
paden, liggen vijvers en grasvelden, zijn er
niveauverschillen, staan solitaire bomen of
boomgroepen, is bos, zijn bloemdragende
heesters en bloemmozaïeken aanwezig
en bestaat de afrastering uit een hekwerk.
(Landschapsarchitectuur ,2012, Encyclopedie
Drenthe online, http://www.encyclopediedrenthe.nl/
landschapsarchitectuur)
4.2 Landschapsarchitecten
Nederland heeft in de loop der jaren vele
verschillende tuinarchitecten gekend. Elke
architect had zijn eigen stijl en paste deze
elementen toe in het ontwerp. Vroeger
ontwierpen architecten vaak ook de stijl die
in die tijd in de mode was. In de periode dat
de meeste buitenplaatsen en landgoederen
zijn gesticht in de gemeente Brummen, was
de landschapsstijl in de mode. Hierbij is nog
wel onderscheid te zien tussen de vroege en
late stijl, zoals hiervoor is omschreven. Toch
zijn niet alle buitenplaatsen en landgoederen
hetzelfde ingericht. Iedere architect paste zijn
eigen elementen toe die hij vond passen bij
de landschappelijke stijl. Zo ontwierpen vader
en zoon Zocher voornamelijk tuinen met verre
doorkijkjes en flinke waterpartijen. Ze werkten
op landelijk niveau en hebben vele grote
buitenplaatsen ontworpen. H. van Lunteren
werkte ook volgens de vroege landschapsstijl
maar werkte meer op kleinere buitenplaatsen
en landgoederen en minder groots dan de
twee Zochers.
L.A. Springer, T. Dinn en H.A. Poortman
waren architecten in de tijd dat de late
landschapsstijl zijn intrede deed. Ook zie
je enkele kenmerken van de gemengde
stijl terugkomen waarbij meerdere stijlen
toegepast konden worden. Per tuinarchitect
zal gekeken worden naar hun manier van
ontwerpen. Er is gekeken naar de architecten
die werkzaam zijn geweest in de gemeente
Brummen.