School is weer begonnen! - Krant van de Aarde

More documents

Recommendations

Info

28 ETEN SMAAK Tekst en beeld: Renske de Zwart Over smaak valt niet te twisten. Over smaakversterkers wel. Zijn al die toevoegingen in ons eten nu wel zo gezond? En wat zit er eigenlijk allemaal in dat blik soep? Als je in de supermarkt je leesbril opzet om te ontcijferen wat er precies op het etiket staat, dan raak je al snel het spoor bijster. Een hele rij E-nummers, of termen als ’mononatriumglutamaat’, ‘gistextract’ of ‘eiwithydrolysaat’ komen voorbij. Deze toegevoegde nummers zijn goedgekeurd door de EU. Ook zijn veel van deze stoffen ‘op natuurlijke basis’. Maar wat is natuurlijk? En wat doen al die toevoegingen aan het eten eigenlijk met ons? Een van de meest voorkomende smaakversterker is het E-nummer 621: monosodiumglutamate (MSG). In het Nederlands: mononatriumglutamaat, ook wel Ve-tsin genoemd. MSG wordt toegevoegd aan veel kant- en- klaarproducten zoals soepen, sauzen en snacks. Het wordt verkregen uit de fermentatie van maïs, suikerbieten en suikerriet. Het eindproduct is een fijn, wit kristal dat gemakkelijk oplost en te verwerken is in voedsel. MSG kan ook chemisch verkregen worden, met behulp van gentech, uit de strengen van de micrococcus glutamicus- bacterie. Glutamaat komt daar naast van nature voor in eiwitrijk voedsel zoals vlees, sojasaus, walnoten, groenten zoals tomaat en champignon, kip, melk en kaas. Vooral gerijpte, oude kaas zoals Parmezaan en Roquefort bevatten veel glutamaat. Het menselijk lichaam produceert het ook zelf: de spieren, hersenen en andere organen bevatten glutamaat en ook moedermelk zit er vol mee. Umami De MSG dat gebruikt wordt in het voedsel werd meer dan 1200 jaar geleden in de Oosterse keuken ontdekt. Voedsel smaakte beter als het werd bereid met een bouillon van zeewier, Laminaria Japonica. In 1908 ontdekte professor Kikanae Ikeda aan de Universiteit van Tokyo dat het aanwezige glutaminezuur in het zeewier bepalend was voor de smaak. De smaak wordt ‘umami’ (Japans voor ‘mmmm, lekker’) genoemd, en is inmiddels vastgesteld als vijfde primaire smaak naast zout, zoet, zuur en bitter. De meeste mensen beschrijven umami als een vlezige smaak. Prof Ikeda wist het glutamaat uit het zeewier te isoleren en sindsdien wordt MSG in de hele wereld gebruikt om de smaak van voedsel te versterken. De nadelen ‘So far so good,’ zou men denken. Maar er gaan ook stemmen op die beweren dat deze kunstmatige vorm van glutamaat een ongewenste werking heeft op ons zenuwstelsel omdat het een neurotransmitter is, een tussenstof van de zenuwen. MSG zou allerlei bijwerkingen in het lichaam veroorzaken, zoals het ‘Chinese restaurant syndroom’ met klachten als hartkloppingen, hoofdpijn, zweetaanvallen of tintelingen op het lichaam. Ook zou de stof schade kunnen brengen aan de hersenen met epilepsie, hyperactiviteit of depressie tot gevolg. Onderzoek De Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) liet in de jaren ’90 een grootscheeps onderzoek uitvoeren om deze klachten te onderzoeken. De studie maakte een einde aan de vele speculaties rondom MSG. Na wetenschappelijke testen bleek er geen bewijs te zijn dat MSG, in normale doses, lichamelijke klachten zou geven. Alleen mensen die overgevoelig zijn voor de stof of aan ernstige astma leiden, zouden er ziek van worden, maar dan alleen van zeer hoge doses. Hier in Nederland is de Universiteit van Wageningen de autoriteit op het gebied van voeding en gezondheid. We vroegen aan professor Cees de Graaf of er inmiddels meer bekend is over de werking van MSG. Maar ook hij benadrukt dat er geen wetenschappelijke bewijzen zijn dat kunstmatige glutamaten een nadelig effect hebben op onze gezondheid. Het metabolisme van glutamaat is goed bekend, men weet hoe het zich gedraagt. De stof wordt snel in het menselijk lichaam afgebroken, en ook als je veel kant-en-klaar voedsel eet, kom je niet snel boven de dagelijks toegestane dosis uit. De Graaf verklaart de scepsis die bij het publiek blijft leven vooral door de grote afstand die is ontstaan tussen de productie en consumptie van voedsel. Dit creëert angst bij de consument over wat men eet en daaruit volgt weer de behoefte om die kloof te dichten door zo natuurlijk mogelijk te eten: met zo min mogelijk toevoegingen. Het feit dat grote producenten momenteel producten op de markt brengen die geen geur- kleur- of smaakstoffen bevatten, speelt op deze behoefte in. Het heeft echter een vreemde uitwerking: wetenschappelijk is er geen noodzaak om die stoffen er uit te halen maar doordat het wel gebeurt, wordt de consument bevestigd in zijn zorg dat er toch wel iets mis mee zal zijn. Geen hoofdpijn Het laatste woord is er nog niet over gezegd. Vooral op internet circuleren vele verhalen over de slechte effecten en bijwerkingen. Twijfel over voeding is een angst die moeilijk valt weg te nemen, wetenschappelijke bewijzen ten spijt. Om alle sceptici nu gerust te stellen, plaatsen we hier een recept voor een heerlijke soep waar geen MSG aan te pas komt maar die bomvol natuurlijk glutamaat zit. Van deze soep krijgt in elk geval niemand hoofdpijn!
RECEPT STUDIE Soep vol smaakver smaakversterkers Maar dan wel natuurlijke! Geen chemische toevoegingen of nep-aroma. Puur natuur, zonder zelfs een bouillonblokje. Een veelheid van natuurlijke smaakversterkers uit parmezaanse kaas, tomaat en basilicum zitten in deze soep, en dat proef je. Met een kom van deze zomerse soep uit Frankrijk kan je de komende herfstbuien weer de baas. ‘Soupe au Pistou’ 4 aardappels in blokjes 3 wortels in schijven 2 prei in dunne ringen 4 mooie vleestomaten 200 gram boontjes (liefst haricots verts gehalveerd) 1 pot witte bonen flinke bos basilicum 4 tenen knoflook 150 gr. parmezaanse kaas, grof geraspt 4 eetlepels olijfolie. tijm, zeezout, peper. GREENPEACE You turn the earth. Met die boodschap voert Greenpeace dit hele jaar campagne. Het doel: een sterk klimaatakkoord in Kopenhagen. Daar bespreken de wereldleiders van 7 tot 18 december hoe de klimaatcrisis moet worden aangepakt. Bak in de olijfolie de wortel, prei en de knoflook zachtjes aan. Niet bruin laten worden. Voeg de aardappelblokjes toe en strooi er een flink wat tijmblaadjes overheen. Omroeren totdat alle geuren vrijkomen en voeg dan 1,5 liter heet water toe. Breng zachtjes aan de kook met een flinke schep grof zeezout er bij. Terwijl de soep pruttelt de witte bonen en de sperziebonen toevoegen. Snijd ondertussen de tomaten in blokjes en de basilicumblaadjes in reepjes. Als de aardappels en boontjes na ongeveer 20 minuten gaar zijn, voeg je de tomaten en de helft van de basilicum toe. De tomaten in de soep verwarmen maar niet lang laten meekoken. Proef of de soep zout genoeg is, voeg anders nog meer zeezout toe. Vlak voor het opdienen een deel van de parmezaanse kaas en de rest van de basilicum erover strooien. Maal er nog wat peper overheen en zet de overgebleven kaas op tafel. ETEN 29 De Universiteit van Wageningen is interna- tionaal toonaangevend op het gebied van onderzoek naar voeding, voedselproductie en gezondheid. Opleidingen en onderzoek richten zich op het verbeteren van de productie en opslag van veilige, gezonde en smakelijke voeding. Gezond en veilig voor mens en milieu. Het voedingsonderzoek van Wageningen UR (Universiteit en Researchcentrum) bestrijkt de hele keten, en begint bij de veredeling en het telen van verschillende rassen en variëteiten. Men onderzoekt hoe ze bestand zijn te maken tegen ziekten en hoe ze te verwerken zijn tot gezond en lekker voedsel. Voor de ziekten die toch optreden, bedenkt men verantwoorde bestrijdingsmethoden die ervoor zorgen dat de consument een schoon en veilig product in de schappen vindt. De belasting van het milieu wordt teruggedrongen door de kringlopen sluitend te maken. Ook werken er onderzoekers aan het ontwikkelen van productie-, oogst- en opslagmethoden die de landbouw efficiënter maken. Verderop in de keten wordt onderzocht welke bewaarmethoden en verpakkingen levensmiddelen langer vers houden. Of welke smaak, kleur en structuur de voedingsconsument prefereert. Ook is er veel aandacht voor epidemiologisch onderzoek naar de gezondheidseffecten van levensmiddelen. Meer weten over de verschillende opleidingen en onderzoeksterreinen op het gebied van voeding en gezondheid? Ga dan naar www.wur.nl Duw de aarde in de goede richting! ‘Kopenhagen’ zal ambitieus moeten zijn, maar de klimaatverandering kán nog een halt worden toegeroepen. Wat wil Greenpeace? In rijke landen moet de CO2-uitstoot in 2020 met 40% zijn afgenomen ten opzichte van 1990, door slimmer energiegebruik en meer schone energie. Ook moeten deze landen ontwikkelingslanden financieel helpen hun CO2-uitstoot te verlagen. Bovendien moet ontbossing stoppen. Dit is na ons energieverbruik de belangrijkste oorzaak van klimaatverandering: 20% van de CO2-uitstoot wereldwijd komt door ontbossing. Landen als Brazilië, Kongo en Indonesië hebben geld nodig om bijvoorbeeld hun landbouw niet verder te hoeven uitbreiden in bosgebieden. De Europese Unie moet zich hiervoor hardmaken, want klimaatverandering gaat sneller dan gedacht. Nederland moet het goede voorbeeld moet geven, vindt Greenpeace. Want we hebben met zijn allen maar één aarde. Hyves duw de aarde in de goede richting! nieuw nieuw nieuw klimaatakkoord klimaatakkoord klimaatakkoord 7-18 7-18 december december 2009, 2009, kopenhagen kopenhagen BN-ers als Brainpower, Ellen ten Damme, Chris Zegers, Egbert Jan Weeber en Floortje Dessing steunen Greenpeace in hun actie. Plaats net als zij een gadget op je Hyve-pagina en laat zien dat klimaatverandering je aan het hart gaat via www.hyves.nl/actie/greenpeace Meer info: greenpeace.nl/youturn
Page 1 and 2: NIeuwS / CulTuuR / BeAuTy / SpoRT /
Page 3 and 4: REDACTIE Op school, op het werk, op
Page 5 and 6: G8 Gadgets Schuldige portemonnee Vo
Page 7 and 8: een verschijningsvorm die tijdelijk
Page 9 and 10: Festivalreport Tekst Lotte Krijnen
Page 11 and 12: Interview met de directeur van Lowl
Page 13 and 14: Gewoon: Hip Groen Groen is hip. Het
Page 15 and 16: Water is niet gratis Tekst Margreet
Page 17 and 18: technologieën, duurzaamheid in de
Page 19 and 20: Toyota's viool spelende robot veert
Page 21 and 22: Elf ontwerpers zijn geselecteerd om
Page 23 and 24: Veertig jaar geleden ging de eerste
Page 25 and 26: Bionieuwtjes Biodeo - Grappig woord
Page 27: ZZ KrvdAarde0909 Yomio-6513 17-08-2
Page 31 and 32: Kan niet kiezen! door: Dorothé Dui

School is weer begonnen! - Krant van de Aarde

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?