Invloeden op de vennootschapsbelastIng - Nyenrode Business ...

INVLOEDEN OP DE VENNOOTSCHAPSBELASTING 47
hun geconsolideerde jaarrekening volgens IFRS op te maken. 79 Een
wijziging van titel 9, boek 2 BW, van de Richtlijnen voor de
Jaarverslaggeving of van IFRS die invloed heeft op de hoogte van het eigen
en/of vreemd vermogen in de (geconsolideerde) jaarrekening werkt derhalve
direct door in het fiscale recht. Zo zal bijvoorbeeld de voorgestelde wijziging
van de behandeling van huur- en leaseovereenkomsten, waarbij aan de
actiefzijde een recht en aan de passiefzijde een verplichting wordt
opgenomen voor de contante waarde van de overeengekomen termijnen,
leiden tot een aanzienlijke toename van het vreemd vermogen bij de huurder
respectievelijk lessee. 80
De duidelijke verwijzing in artikel 10d Wet Vpb rechtvaardigt de conclusie
dat sprake is van ‘eigen vermogen’ voor zover in de jaarrekening sprake is
van ‘eigen vermogen’. Toch is dat niet zo, zo blijkt uit HR 13 november
2009. 81 In dat arrest ging het om de vraag of het in de commerciële
jaarrekening opgenomen ‘aandeel van derden’ voor artikel 10d onder het
begrip eigen vermogen moet worden gerangschikt. Op grond van de
duidelijke verwijzing naar het jaarrekeningenrecht zou een ontkennend
antwoord te verwachten zijn. Op grond van het Burgerlijk Wetboek wordt het
‘aandeel van derden’ namelijk niet gezien als onderdeel van het eigen
vermogen, maar tezamen met het eigen vermogen als onderdeel van het
ruimere begrip groepsvermogen. De Hoge Raad laat echter de doelstelling
van de regeling, zoals die blijkt uit de parlementaire geschiedenis 82 ,
prevaleren boven de duidelijke tekst van de wet. Hoewel het oordeel van de
Hoge Raad in de onderhavige situatie niet onevenwichtig uitpakt, is dat in
omgekeerde situaties wel het geval. 83 Nu er geen sprake is van een
onduidelijke wettekst en de wetgever, ondanks het feit dat de discrepantie
tussen tekst en bedoeling aan de orde is gekomen tijdens de parlementaire
79
Verordening (EG), nr. 1606/2002, artikel 2.
80
IFRS Press Release 19 august 2010, ‘Staff draft of a forthcoming IFRS on fair value
measurement’. Er is overigens een nieuwe exposure draft aangekondigd aan het einde
van 2011.
81
HR 13 november 2009, nr. 08/019034, BNB 2010/24.
82
Kamerstukken I, 29 210, nr. C, p. 20.
83
Zie ook G.W.J.M. Kampschoer, B.F.M. Coebergh, ‘Hoe het vermogen van een derde
blijkbaar toch je eigen vermogen kan zijn’, WFR 2010/472.