DOSSIER Armoede - OCMW Halle

8
DEEL I: Armoede-indicatoren
DEEL DEEL I: I: I: Armoede Armoede-indicatoren
Armoede indicatoren
1 Belastbare Belastbare iinkomens
i nkomens
De fiscale gegevens geven een beeld van het inkomen dat gezinnen ter beschikking hebben. Het
gaat natuurlijk alleen om de inkomens die aan de fiscus worden doorgegeven. Zo ontbreken
meestal de inkomsten uit roerend goed, zoals spaarboekjes en beleggingen. Uit een recente
studie in Wallonië, waar rekening gehouden werd met alle inkomsten, blijkt dat het werkelijke
inkomen meestal hoger ligt dan het inkomen dat aangegeven werd. 9
Dit was echter vooral het
geval in de grensgemeenten, waar heel wat werknemers in het buitenland werken.
Specifiek in Vlaams-Brabant, en zeker in de gemeenten ten oosten en ten zuiden van Brussel,
speelt een gelijkaardig fenomeen. Daar wonen immers een groot aantal werknemers van
internationale organisaties. Heel wat van deze groepen zijn vrijgesteld van belastingen. Zo zijn
de beroepsinkomsten die EU-ambtenaren ten laste van de EU verkrijgen bij overeenkomst
vrijgesteld van belastingen in België. Hierdoor dienen deze inkomsten niet te worden
aangegeven in de belastingaangifte. Andere inkomsten (bv. uit onroerend goed of andere
beroepsinkomsten in het fiscale huishouden) moeten wel worden aangegeven, zodat de
aangegeven inkomsten van deze huishoudens sterk beneden de werkelijke inkomsten liggen.
In onderstaande cijfers wordt meestal het inkomen per aangifte gebruikt, en niet het inkomen
per inwoner. Het inkomen per aangifte houdt geen rekening met de grootte van het
huishouden, maar heeft wel het voordeel dat aangiften zonder fiscale inkomsten niet worden
meegeteld in de cijfers. Het gaat om niet-belastbare aangiften, bijvoorbeeld omwille van een erg
laag inkomen, of omdat men ambtenaar is bij de EU. Van de 646.888 aangiften zijn er 48.563
niet-belastbare aangiften. Dat is 7,5% van de aangiften. Natuurlijk zijn ook de huishoudens die
geen aangifte hebben gedaan niet inbegrepen.
In deze statistiek wordt meestal het netto belastbaar inkomen gebruikt. Dat bestaat uit alle
netto inkomsten verminderd met de aftrekbare uitgaven. Netto inkomsten zijn de inkomsten
vóór aftrek van belastingen, zoals bedrijfsvoorheffing, maar na aftrek van de solidariteitsbijdrage
(RSZ). Het gaat niet alleen om inkomsten uit arbeid: aangegeven inkomsten van onroerende
goederen, inkomsten en opbrengsten van roerende goederen en kapitalen, bedrijfsinkomsten
en diverse inkomsten zijn inbegrepen.
1.1 1.1 Een Een grote grote iinkomensongelijkheid
ii
nkomensongelijkheid
Het totale inkomen is erg ongelijk verdeeld, ook nadat belastingen werden geïnd. Figuur 1 geeft
het totale inkomen weer, na aftrek van belastingen, van een aantal inkomensgroepen. Deze tien
inkomensgroepen werden bepaald door 10% van de aangiften te nemen met het laagste
inkomen, vervolgens 10% met het op één na laagste inkomen, enz. Daaruit blijkt dat de helft
van de Vlaams-Brabantse aangiften meer dan drie kwart van het totale inkomen cumuleert. Een
tiende van de aangiften totaliseert zelfs meer dan een kwart van het totale inkomen. Deze
aangiften omvatten een groter inkomen dan de 50% laagste aangiften.
Bovendien neemt de inkomensongelijkheid toe. Figuur 2 stelt de evolutie van het gemiddeld
inkomen per aangifte voor van elke inkomensgroep (eveneens na belastingen). Zoals in de
figuur hierboven werd een onderverdeling gemaakt in 10 inkomensgroepen die net evenveel
aangiften omvatten. Het inkomen in 1977 van elk van deze groepen werd gelijk gesteld aan de
waarde 100, en het inkomen in elk van de volgende jaren werd uitgedrukt als een percentage
van dit bedrag. Deze grafiek is indicatief omdat de fiscale wetgeving continu verandert. De jaren
waarin de grootste veranderingen plaatsvonden zijn weggelaten op de figuur. 10