Kwaliteitsklassen en monitoring van de beheertypen Inhoudsopgave

N17.01 Vochtig hakhout en middenbos
Er hoeft geen kwaliteitsbepaling te worden gedaan wanneer dit type met minder dan 5
hectare in een gebied aanwezig is.
Afbakening
• Kenmerkend voor het beheertype is de aanwezigheid van hakhoutstoven. Bij dit
vochtige type kan gedacht worden aan boomsoorten als wilg, els, es maar ook eiken
op rabatten.
• Binnen het beheertype Vochtig hakhout en middenbos vallen hakhoutcomplexen die
niet of nauwelijks machinaal te bewerken zijn doordat ze vochtig zijn, op een helling
liggen of de stoven op rabatten staan.
• Vochtig hakhout en middenbos wordt periodiek afgezet. De cyclus verschilt per vorm
en boomsoort, maar meestal dient om de 3 tot 10 jaar gehakt te worden.
Structuur
Het beheertype vochtig hakhout en middenbos ligt op plaatsen die niet of nauwelijks
machinaal te bewerken zijn doordat ze vochtig zijn, op een helling liggen of doordat de
stoven op rabatten staan. De oorsprong van hakhoutbossen is cultuurhistorisch bepaald;
vooral voor kleinere percelen geldt dat de waarde zich dan ook vooral op dat gebied
concentreert. Kenmerkend is de aanwezigheid van hakhoutstoven. Wanneer er oude
hakhoutstoven aanwezig zijn kunnen er ook veel aan oude bossen gebonden insecten en
mossen voorkomen.
Er bestaat in de verschillende regio’s van Nederland een grote verscheiden aan typen. In
natte omstandigheden bestaat het hakhout uit wilg, zwarte els of es, in minder natte ook
van eik (op rabatten) of hazelaar. Oude hakhoutpercelen met een dunne strooisellaag op
basenrijke bodems (vooral de middenbossen van Zuid-Limburg) hebben naast een
cultuurhistorische ook een grote botanische waarde en herbergen veel zeldzame
bosplanten van vochtige standplaatsen en aan hakhoutstoven gebonden mossen en
insecten
De in de hakhoutpercelen aanwezige structuurelementen worden volledig bepaald door de
periodieke kap, en zijn daarmee annex aan het beheertype. Er wordt dan ook geen
kwaliteitsbepaling voorgesteld op basis van structuurelementen. De gewenste kapcyclus
verschilt al naar gelang het type, en varieert van 3-12 jaar. Voor middenbossen zijn een
gefaseerde en niet volledige kap (sparen van overstaanders) belangrijk voor het in stand
houden van de rijkdom aan plantensoorten (met name orchideeën).
Flora en fauna
Biotische kwaliteit wordt uitgedrukt in het voorkomen van de volgende soorten:
Planten:
Broedvogels:
aardbeiganzerik, bleke zegge, bosaardbei, bosanemoon, bosroos,
boszegge, christoffelkruid, gevlekte aronskelk, gewone dotterbloem,
groot touwtjesmos (m), grote keverorchis, haagbeuk, heelkruid,
laurierwilg, moeraslathyrus, moeraswolfsmelk, moerasviooltje,
purperorchis, ruig hertshooi, ruige veldbies, slanke sleutelbloem,
waterdrieblad, welriekende agrimonie, wilde marjolein
appelvink, blauwborst, boompieper, buidelmees, Cetti’s zanger, matkop,
nachtegaal, spotvogel, wielewaal, zanglijster
145