Kwaliteitsklassen en monitoring van de beheertypen Inhoudsopgave

wegzakt hangt mede af van de ligging binnen het duinsysteem: in het midden van het
duinmassief, waar de zoetwaterbel op zijn dikst is, is het verschil tussen de zomer- en
wintergrondwaterstand groot, dicht bij zee en is de grondwaterstandsfluctuatie beperkt.
De sleutelfactoren zijn het waterregime, het voedselarme karakter en de basenrijkdom. De
meest kenmerkende vochtige duinvalleivegetaties komen voor op plekken die in de winter
ten minste plas-dras staan. Structurele verlaging van de grondwaterstanden door
bosaanplant (verdamping), waterwinning en peilverlaging in aangrenzende poldergebieden
vormt de belangrijkste bedreiging voor dit beheertype.
De zuurgraad varieert van licht zuur tot basisch. De meeste duinvalleien zijn goed
gebufferd door de aanwezigheid van kalk in de bodem en/of de aanvoer van basenrijk
grondwater. Zeer zwak gebufferde omstandigheden kunnen ontstaan in gebieden met
kalkloos duizand, zoals op Terschelling en bij Schoorl.
De voedselrijkdom is zeer variabel en alleen zeer voedselrijke omstandigheden komen niet
voor. Door de hoge basenrijkdom en droogval in de zomer verloopt de afbraak van
organisch materiaal relatief snel. De hoogste voedselrijkdom wordt gevonden in en aan de
rand van duinmeren, waar ook van nature hoogproductieve moerasvegetaties kunnen
voorkomen. In jonge, ’s zomers droogvallende kalkrijke duinvalleien zorgen fosfaatbinding
en een geringe hoeveelheid organisch materiaal voor een veel beperkter aanbod aan
nutriënten.
Figuur. Ranges waarbij voor vochtige duinvallei kenmerkende vegetaties kunnen voorkomen voor
gemiddelde voorjaarsgrondwaterstand (GVG).
Kwaliteitsbepaling
Goed: indien (gemiddeld) minstens 35% van het oppervlakte in de winter en vroege
voorjaar plas-dras of onder water staat (GVG minder dan ca. 25 cm onder
maaiveld) en 50% van het oppervlak voedselarm of licht voedselrijk is.
Matig: indien niet voldaan wordt aan goed, en 35% van het oppervlak voedselarm
of licht voedselrijk is en (gemiddeld) minstens 15% van het oppervlakte in de
winter en vroege voorjaar plas-dras of onder water staat (GVG minder dan
ca 25 cm onder maaiveld) en in minstens 70% van het oppervlak de GVG
ondieper is dan 50 cm.
Slecht: Indien aan bovenstaande criteria niet wordt voldaan.
87