Kwaliteitsklassen en monitoring van de beheertypen Inhoudsopgave

Milieu- en watercondities
De beoordeling van a-biotische condities wordt gedaan op basis van de interne water- en
milieuconditie (standplaatsfactoren). Wanneer externe beïnvloeding beter, respectievelijk
slechter scoort, wordt het eindoordeel 1 punt/klasse naar boven of beneden bijgesteld.
a) Standplaatsfactoren
Schoon, voedselarm water, al dan niet licht gebufferd, is de sleutelfactor voor dit type. Het
Hoogveenven heeft een stabiele, hoge grondwaterstand nodig, vaak veroorzaakt door
slecht doorlatende lagen in de ondergrond of door enige (zure) grondwatertoevoer.
Levende hoogvenen hebben zelfregulerende kenmerken en kunnen de grondwaterstand
omhoog brengen door capillaire nalevering.
Het water is niet of nauwelijks gebufferd en de pH ligt tussen zuur en zwak zuur.
Dit type is doorgaans extreem voedselarm. Opeenhoping van veen (organisch materiaal)
wordt veroorzaakt door verschil in (vooral) veenmosgroei en afbraakprocessen. Een
samenspel van abiotische factoren en de invloed van veenmossen geeft een vochtig en
zuur milieu waar de nutriëntenkringloop traag verloopt. Meestal wordt de groei door
stikstofbeschikbaarheid beperkt. Hierdoor zijn deze systemen extreem gevoelig voor
stikstof depositie.
Dit beheertype komt vooral voor in de Holocene zandgebieden en op de flanken van de
zandgronden, het laatste vaak als gevolg van enige kwel en stagnatie van regenwater. Dit
zijn onder andere delen van grotere complexen met natte heide en/of veenplassen. Het
komt vaak voor op een ondergrond met keileem. Kleine hoogveentjes komen ook voor in
heidecomplexen en in bossen in hoog Nederland. Zuur ven en hoogveenven ontwikkelt zich
vooral onder de invloed van (zwak zuur) regenwater. Soms krijgen de zure vennen ook
grondwater uit lokale oppervlakkige grondwatersystemen. Vaak ontstaan dan de
overgangen naar natte heide.
Figuur. Ranges waarbij voor zuur ven en hoogveenven kenmerkende vegetaties kunnen voorkomen
voor gemiddelde voorjaarsgrondwaterstand (GVG) en nutriëntenrijkdom.
Kwaliteitsbepaling
Goed: indien minstens 50% van de oppervlakte zich voor GVG en voedselrijkdom
binnen het bereik voor goed ontwikkeld bevindt.
Matig: indien niet voldaan wordt aan goed en minstens 50% van de oppervlakte
zich voor voedselrijkdom binnen het bereik voor goed ontwikkeld bevindt en
zich voor GVG minimaal binnen het bereik voor matig ontwikkeld bevindt.
Slecht: indien aan bovenstaande criteria niet wordt voldaan.
71