Pgb toen en straks - Per Saldo

wantrouwen
en het zorgkantoor te verantwoorden hoe hij het
budget heeft besteed. Elke maand moet hij weer
formulieren invullen met de precieze uren zorg die
hij heeft ingekocht en deze laten ondertekenen door
zijn zorgverleners. Daarnaast krijgt hij zo nu en dan
een intensieve controle omdat hij in een steekproef is
beland. Waarom kan dit niet eenvoudiger? Er is toch al
vastgesteld dat hij recht heeft op een aantal uren zorg
per maand? De gemeente en het zorgkantoor hoeven
echt niet bang te zijn dat Wim van zijn budget een
flatscreen gaat kopen, want zonder zijn zorgverleners
kan hij niet naar zijn werk, de kinderen naar school
brengen of langs de lijn naar het voetbal kijken.
Gewantrouwd worden is zware belasting
Ik ken meer mensen als Wim en allemaal hebben ze
een ander verhaal. De één is moeder van een kind, die
ondanks de handicap van haar kind, een gewoon gezinsleven
wil. Een ander is op leeftijd en wil niet naar een
verzorgingshuis, maar oud worden in zijn vertrouwde
huis. Verschillende verhalen van verschillende mensen,
maar twee dingen hebben ze gemeen: ze hebben níet
voor hun handicap gekozen én ze willen de zorg die ze
nodig hebben zelf regelen zodat deze aansluit bij hun
eigen leven. Verder zijn het gewone mensen, zoals u en ik.
Toch wordt met deze mensen anders omgegaan. Doordat
zij hebben gekozen voor een pgb worden zij regelmatig
geconfronteerd met wantrouwen, worden ze bij voorbaat
verdacht van misbruik. Door bijvoorbeeld de indicatiesteller,
door gemeenteambtenaren. Dat klinkt misschien
hard, maar veel budgetregelingen lijken gebaseerd te zijn
op wantrouwen. Uit onderzoek van het Julius Centrum
blijkt bijvoorbeeld dat budgethouders bij herindicatie
veel strenger worden bekeken dan mensen die de zorg in
natura ontvangen.
Daarnaast worden budgethouders bij een groot aantal
gemeenten met heel veel regels geconfronteerd hoe
ze het geld dat ze krijgen, moeten verantwoorden.
Bij de ene gemeente moet de verantwoording tot op
het laatste dubbeltje kloppen, een andere gemeente
vraagt elke vier weken om een verantwoording terwijl
Wim bijvoorbeeld, zijn zorgverleners elke maand
loon uitbetaalt. Weer een andere gemeente vraagt om
een verantwoording die precies klopt met het aantal
geïndiceerde uren terwijl ze maar € 12 per uur budget
geeft voor bijvoorbeeld huishoudelijke hulp terwijl die
hulp enkele euro’s per uur duurder is.
Dat zijn allemaal flinke administratieve lasten voor een
budgethouder. Maar wat het vooral zwaar maakt is de
beleving van deze administratieve last. Budgethouders
voelen het wantrouwen. Daarom maken ze zich veel
36
eigenwijs
extra - 2010
zorgen of ze wel worden geloofd, of ze de gemeente
wel kunnen overtuigen dat ze hun budget goed besteden.
Per Saldo, de vereniging van budgethouders, krijgt
hierover veel telefoontjes.
Reden voor wantrouwen ontbreekt
Wantrouwen dus. Alleen kunnen wij bij Per Saldo niet
bedenken waarop dit wantrouwen is gebaseerd. Onze
leden bellen liever drie keer met de vraag of ze bepaalde
diensten nu wel of niet mogen inkopen met hun
pgb, dan dat zij zomaar iets ondernemen. Daarnaast
blijkt uit onderzoek van de Nederlandse Zorgautoriteit
dat in 2007 slechts 89 pgb-dossiers voor zorg uit de
AWBZ werden aangemeld bij fraudecoördinatoren. Bij
18 budgethouders werd misbruik vastgesteld; dat is
0,023 procent van alle budgethouders. Natuurlijk, elk
fraudegeval is er een te veel, maar 0,023 procent van
de gevallen, dat is verschrikkelijk weinig.
Vertrouwen moet je gegeven worden
Gelukkig kan het ook anders. In Brabant heeft een
gemeente haar pgb-regeling gebaseerd op vertrouwen.
Deze gemeente besloot onder een
bepaald bedrag geen verantwoording
in de regeling op te nemen. De
gemeente gaat er vanuit dat als de
indicatie goed is gesteld, het budget
precies genoeg is voor de zorg
die nodig is. De indicatie wordt
door de gemeente zelf gedaan en
niet door een instantie. De ervaring daar leert dat verantwoording
ook niet nodig is. Deze gemeente constateerde
na onderzoek zelfs een mooie bijkomstigheid:
de kosten van controle zouden dermate hoog zijn, dat
die de uitgaven van die sporadische fraudegevallen ver
overschrijden.
Deze gemeente steekt de pgb-regeling positief in.
Ze kijkt bij de indicatie goed naar wat de mensen
nodig hebben: maatwerk. En ze faciliteert de mensen
in wat zij nodig hebben. Eventueel kan ervoor worden
gekozen om steekproefsgewijs te controleren.
Budgethouders willen namelijk ook graag het uitgegeven
geld verantwoorden. Vooral omdat zij worden
geconfronteerd met de buitenwereld, die alleen maar
ziet dat budgethouders een flink bedrag krijgen. Maar
die buitenwereld ziet niet dat dat geld gewoon nodig
is. Een gemeente kent wel de precieze situatie van
budgethouders. Dan is wantrouwen niet op zijn plaats.
Vertrouwen kun je niet afdwingen, vertrouwen kan
je alleen maar gegeven worden. En Wim verdient het.
Gelukkig ziet deze gemeente dat in. <
Budgethouders
willen namelijk ook
graag het uitgegeven
geld verantwoorden