Bekijk hoofdstuk 1 - Educatheek.nl

2. Warmteleer 45
in figuur 2.16. We zien dat alleen bij de extrapolatie p → 0 de bij 0 °C voor een
ideaal gas geldende waarde 1/273 wordt bereikt.
α × 10 3
3,675
3,670
3,665
3,660
N 2
H 2
He
0 25 50 100 150
p (kPa)
Figuur 2.16. De uitzettingscoëfficiënt van verschillende gassen als functie van de druk bij T
= 273 K.
Beschouw een volume V. Een volume kan veranderen ten gevolge van een temperatuurverandering,
maar ook tengevolge van een drukverandering:
dV = ⎛∂V⎞
⎝ ⎠
dT + ⎛∂V⎞
dp (2.19)
⎝ ⎠
∂T p
∂p T
Er is dus nog een grootheid van belang; men noemt die grootheid:
De isotherme compressibiliteit κT:
κT =
def – 1
V ⎝ ⎛∂V⎞
⎠
∂p T
Uit (2.17), (2.19) en (2.20) volgt dan:
dV
V
= α·dT – κT·dp
Naast de compressibiliteit wordt ook gebruikt:
De isotherme compressiemodulus:
KT =
def –V ⎛∂p⎞
⎝ ⎠
∂V T
(2.20)
Gemakkelijk is uit te rekenen dat voor een ideaal gas κT = 1/p en dat KT = p. Dat
houdt in dat blijkbaar:
⎛∂p⎞
⎝∂V⎠
=
T
1
⎛∂V⎞
⎝ ⎠
∂p T