Wereldbeeld Plato t.o.v. Aristoteles - Studiant

Ethiek: Wereldbeeld Plato – Aristoteles Academiejaar 2006-2007
Vergelijk het wereldbeeld van
16. Plato met dat van Aristoteles
Plato:
De schepping van de werkelijkheid gaat terug op het goddelijke. Een wiskundige beschrijving
van de werkelijkheid laat iets van deze overeenkomst met het goddelijke vermoeden.
De eerste oorzaak van de wereld is de DEMIURG (de maker). Hij heeft in de wereld
schoonheid kunnen leggen want bij zijn schepping heeft hij zijn blik gevestigd gehouden op
de eeuwige Vormenwereld. Hij heeft de menselijke ziel geschapen, die begaafd en
onsterfelijk is. De kosmos is in zijn fysische realiteit een levend organisme: een lichaam met
een ziel en met verstand. De wereld is uniek en allesomvattend, naast dit universum is er geen
ander. Het zijn materiele gegevens waaruit de wereld is samengesteld: vuur, lucht, water en
aarde.
De tweede oorzaak van de wereld zijn de STERREN en de PLANETEN. Ze zijn goddelijke
wezens die het leven op aarde schepping. Uit de 4 elementen dienen ze bezielde lichamen van
alle levende wezens op aarde te vervaardigen. Deze wezens zijn sterfelijk.
Dualistische antropologie: zielen (Demiurg) met de lichamen (sterren en planeten)
vervlechten sterfelijk lichaam en een onsterfelijke ziel.
Astrologie: positie van de banen van de planeten tegenover de vaste sterren wisselt constant.
Hemelkoepel = bol waarop de sterren vaststaan
Aarde = bol in het centrum van de hemelbol. Rond de aarde begen planeten langs
cirkelvormige banen.
Zie ook: mensopvatting van Plato
Aristoteles:
Het leven op aarde is gekenmerkt door een regelmaat van ontstaan en vergaan. Hier komt
geen einde aan achter de bewegingen zijn oorzaken aan het werk die zelf duurzaam en
onvergankelijk zijn.
Deze regelmaat, herhaalbaarheid, onvergankelijke duurzaamheid vindt men in de beweging
van de hemelse sferen: éénparige cirkelvormige beweingen.
Aristoteles stelt zich het universum ook voor als een groot bolvormig lichaam, waarbinnen
telkens kleinere bolschillen bevinden, die alle draaibewegingen overnemen van de buitenste
bol. In het centrum bevindt zich de aarde. Tussen de aarde en de maan spannen 3 bolvormige
gebieden, waarbinnen water, lucht en vuur gelegen zijn. Hiermee bereiken we de eigenlijke
hemel die uit kwintessens bestaat.
Jolien De Veirman 1/2

Ethiek: Wereldbeeld Plato – Aristoteles Academiejaar 2006-2007
Besluit
Bij Aristoteles vindt men geen scheppingsverhaal als begronding van de wereldopvatting. De
eerste oorzaak van het hemelse en wereldse gebeuren is een logische eerste oorzaak, hij heeft
een cyclische tijdopvatting.
Bij Aristotels vindt men geen aparte vormenwereld als uiteindelijke grond van werkelijkheid.
Hij gaat net op zoek naar de oorzaken in de dingen zelf. Doordat er dus geen aparte kennis
van een vormenwereld meer nodig is, is de zintuiglijke waarneming de voornaamste bron.
Wat wel bij beiden overeenkomstig is, is dat het veranderlijke van het aardse gebeuren een
teken is van onvolmaaktheid. Volmaaktheid moet leiden tot onveranderlijkheid,
onbeweeglijkheid en absoluutheid.
Jolien De Veirman 2/2