Samenvatting 2011-2012 - Studiant

Samenvatting Energie en Installaties 

3 Courante energiebronnen in een woning 

3.1 Overzicht 

3.2 Elektriciteit 

3.1.3 Opwekking van elektriciteit via het inductieprincipe 

3.2.1.1 Principe 

Wat is het principe? 

Magneet creëert een magnetisch veld 

Dat magnetisch veld ligt aan de basis van een aantal inductie verschijnselen 

Wat is inductiespanning? 

De spanning over de spoel, die onstaat door de beweging van de magneet t.o.v. de spoel 

3.2.1.2 De generator 

Wat is de generator? 

Bestaat uit een vast gedeelte(stator), waarin de spoel onder de vorm van windingen wordt 

aangelegd. Binnen het vast gedeelte draai de “magneet”(rotor) 

Wat is het principe van de generator? 

Door het draaien van de rotor liggen de windingen van de stator is een wisselend magnetisch veld, 

waardoor een wisselende spanning in de windingen wordt opgewekt. 

Wat gebeurt er bij een alternator met 1 statorontwikkeling? 

Opwekking van éénfasige wisselspanning 

à normaal 3 identieke spoelen verdeeld over de cilindervormige stator waardoor we 3 fasige 

wisselspanning verkrijgen 

Wat bestaat er naast klassieke elektriciteitscentrales? 

Generatoren om lokaal elektriciteit te produceren 

Vb. Noodgenerator (dikwijls aangedreven door diesel motor aangevuld met ups) 

Wat is ups? 

Uninterruptible power supply (groep batterijen)

3.2.1.3 Klassieke thermische elektriciteitscentrale 

Wat is het principe van de klassieke thermische centrale? 

Verbranding fossiele brandstoffen (olie, gas, kolen)à in stoomketel productie stoom à 

krachtige stoomstroom laat stoomturbine draaienà levert mechanische energie aan alternator 

à productie elektriciteit 

Rendement: 40% 

Wat is rendement? 

Toevoegde energie via fossiele brandstof / uitkomende elektrische energie 

Hoe is het globaal energie omzettingsschema? 

chemisch e à thermische e àmechanische e àelektrische energie 

3.2.1.4 STEG-Centrale 


Verbranden aardgas à verbrandingsgassen drijven gasturbine aanà koppeling aan alternator 

à productie elektrische energie 

uitlaatgassen: 450°C bij verlaten turbine 

werking 

produceren in recuperatiestoomketel stoomà klassieke 

Rendement: 50% 

3.2.1.5 Kerncentrale 

Wat is een kerncentrale? 

Verbranding van fossiele brandstoffen is vervangen door splijting uraniumatomen 


Identiek als in klassieke thermische, behalve manier van warmte produceren: 

In reactor splijting uraniumatomen à kettingreactie die zichzelf in stand houdt àwarmte 

(elektriciteit) en straling (radioactiviteit) 

Waarom is dit zo belangrijk? 

Produceren meer dan 50% energie uit ons net 

Wat is een nadeel van kerncentrale? 

· Duurt dagen om stil te leggen 

· Meningen sterk verdeeld over veiligheid 

· Stoppen met kernenergie is geen uitgemaakte zaakt

3.2.1.6 Warmtekrachtkoppeling 

Wat is een warmtekrachtkoppeling? 

Eerste instantie een centrale die elektriciteit aan het net levert maar ook de restwarmte(stoom) 

levert aan een nabijgelegen industrie of instelling 


Principe is in eerste deel gelijk aan klassieke of STEG centrale 

STEG-centrale: na gasturbine productie stoom (=thermische energie): 

· omzetting in elektrisch energie en restwarmte wordt geleverd aan nabijgelegen afnemer 

· thermische energie wordt direct na de gasturbine geleverd aan nabijgelegen afnemer 

Beperking: 

· afnemer moet in de onmiddellijke buurt gelegen zijn 

· moet stabiel en intensief warmtegebruik hebben 

Rendement van 80%! 

3.2.1.7 Hernieuwbare energiebronnen: Algemene beschouwingen 

Wat is er niet goed met voorgaande methodes? 

Ze vertrekken bij de productie van fossiele brandstoffen, dit zijn voorraden 

Wat is een nadeel? 

· Milieurisico’s 

· Niet eindig 

Vraag wordt steeds groterà PROBLEEM! 

Wat zijn 2 prioriteiten om dit probleem op te lossen.? 

1. Minder energie verbruiken(ROL FM) 

2. Aanwenden hernieuwbare bronnen 

Verschil tussen stromen(energie v. water, zon enz) en voorraden(steenkool,gas)? 

Voorraden 

-Verbranding: impact op milieu 

-Restproduct: kernenergie 

niet hernieuwbaar, uitputbaar 

Stromen 

- betrouwbaarheid: leveren niet voldoende 

elektriciteit op het gewenste moment 

- energiedensiteit: laag 

- kwaliteitsfactor: laag 

hernieuwbaar, onuitputbaar

3.2.1.8 Waterkrachtcentrale 


Principe bestaat al zeer lang 

· Stromend of neerstortend water wordt gebruikt om een turbine in beweging te brengen. 

· Deze turbine zet een generator in werking en levert zo de nodige elektriciteit aan het net. 

· Het vermogen hangt af van het waterdebiet en de valhoogte. Vandaar 

grotewaterkrachtcentrales zich in het hooggebergte bevinden. 

Wat zijn kenmerken van de krachtcentrale? 

· Groot potentieel: vandaag 10% geëxploiteerd 

· Mogelijkheden in afrika 

· België zeer beperkt( vooral reserve) 

Voordelen: 

· onuitputbaar 

· niet schadelijk voor het milieu 

· groot potentieel 

Nadelen: 

· beperkte ligging 

3.2.1.9 Windturbines 

Wat is het principe van een windturbine? 

Windenergie wordt rechtstreeks omgezet in elektrische energie door het aandrijven via de rotor 

in een alternator. 

Voordelen: 

· vermindering milieuvervuiling 

· verminderde afhankelijkheid van olieproducerende landen 

· Vermogen tot 2,5MW en meer 

Nadelen: 

· wind is niet constant, 1/3 tijd draaiend 

· productiekost is 2x zo hoog 

· veel ruimte nodig omdat ze op grote afstand van elkaar moeten staan 

· milieubelasting op visueel gebied 

· vermogen per turbine is klein

3.2.1.10 Geothermische centrales 

Wat is het geothermische energie? 

Warmte proberen benutten die in de aarde zit opgeslagen. 

Dit kan op grote schaal worden toegepast maar ook in woningen 

3.2.2 Opwekking van elektriciteit via scheikundige weg 

Wat zijn de verschillende soorten? 

· Natte batterijen 

· Droge batterijen- niet oplaadbaar 

· Droge batterijen- oplaadbaar 

Wat zijn natte batterijen? 

· Actueel meestal met gel 

· Toepassing in auto’s 

· Lood en zwavelzuur waren standaardstoffen 

· Onderzoek naar nikkel-cadmium 

· Toekomst: Lithiumbatterijen voor grote toepassingen 

Wat zijn droge batterijen niet oplaadbaar? 

· Basismateriaal: zink-mangaandioxide-koolstof-koper 

· Betere uitvoering: alkaline batterijen ( milieubelastend) 

· Alternatief: zilveroxide i.p.v. kwikoxide 

· Allerhande vormen 

· Speciale uitvoering: lithiumbatterijen voor peacemaker 

Wat zijn droge batterijen oplaabaar? 

· Basismateriaal: nikkel-cadmium 

· Nadeel: geheugeneffect 

· Oplossing: nikkel-metaalhybrides 

· Beter: lithiumbatterijen zijn sneller en kleiner met zelfde capaciteit 

à duurder bv. GSM 

3.2.3 Opwekking van elektriciteit via licht/zonnestraling 

3.2.3.1 Inleiding 

Wat doen fotovoltaische systemen? 

Produceren een vorm van duurzame energie door zonlicht in 1 stap om te zetten in elektriciteit 

Kenmerkend voor de systemen? 

Duur maar subsidies maken veel goed

Hoe is de toekomst? 

Speciale technieken met folie, verf enz. 

3.2.3.2 Werking van een zonnecel 

Wat is de werking van een zonnecel? 

Bovenaan zitten metalen contactstroken, die samen met het achtercontact zorgen voor de 

afvoer van de opgewekte elektrische stroom. Daartussen zit een negatieve laag, een 

scheidingslaag en een positieve laag. 

· Het dunne plaatje silicium komt onder invloed van het licht à paren van positieve en 

negatieve ionen worden gevormd 

· Door de scheidingslaag worden deze paren gescheiden en opgenomen in de negatieve en 

positieve laag. 

· Bij verbinding met beide contacten komt via een verbruiker elektrische stroom tot stand. 

Er bestaan een 3-tal commercieel beschikbare types: 

1. Monokristallijn= geordende siliciumatomen in een groot kristal met een levensduur van ong. 

20jaar 

2. Polykristallijnen= samenstelling van willekeurig geordende kristallen waardoor rendement 

ong. 2% lager ligt 

3. Amorf silicium = zonder ordening met veel lager rendement en kortere levensduur 

à goedkoper vb. Rekenmachines, horloges 

3.2.3.3 Een fotovoltaïsch zonnecelsysteem 

Uit wat bestaat zo’n systeem? 

· Aantal zonnepanelen 

· Regelaar 

· Batterij 

· Verbruiker 

· Invertor( als verbruiker op wisselstroom werkt)

Wat is een zonnepaneel? 

= verschillende modules, bestaan op hun beurt uit zonnecellen. Schakelen van de cellen: vermogen 

verhogen 

Cellen in serie: spanning verhoogt 

Cellen parallel: stroomsterkte verhoogt 

Wat is de functie van een regelaar? 

= beschikbare energie zo goed mogelijk aanwenden 

Wat als: 

· Geen belasting op het systeem: opgewekte elektrische E naar batterij leiden tot deze 

voldoende geladen is 

· Wel belasting op het systeem: opgewekte elektriciteit energie naar verbruiker leiden. 

verbruik > aanbod: batterij zorgt voor verschil. 

aanbod > verbruik: regelaar voert verschil naar batterij 

Wat is functie van de batterij? 

Opslag opgewekte elektrische energie, heeft bepaalde capaciteit. Produceert gelijkstroom. 

Wanneer gerbuiken we een Invertor? 

· Aankoppeling aan het net 

· Verbruiker/belasting heeft wisselstroom nodig 

Figuur:

3.2.3.4 Het vermogen van de zonnecellen 

Het vermogen van de zonnecellen word uitgedrukt in: 

Watt-Piek 

Wat zijn de optimale condities? 

· Loodrecht invallend zonlicht 

· Vermogen van 1000W/m² 

· Moduletemperatuur 

Systeem van 1Kwp produceert 850 kWh 

Hoeveel kost zo’n installatie en hoeveel oppervlakte beslaat die? 

· 3000 EUR per kWpiek 

· 1kWp is ongeveer 7m² 

Hoeveel kost een installatie(5Wp) om te kunnen voldoen aan een elektrisch jaarverbruik van 

400kWh? 

Figuur:

3.2.4 Transport van elektriciteit 

3.2.4.1 Transformatoren 

Wat is een transformator? 

Toestel dat een wisselspanning met bepaalde frequentie omzet in een andere wisselspanning met 

een hogere of lagere spanningswaarde MAAR! dezelfde frequentie 

-Geen transport van grote vermogens zonder transformator( P =U x I) 

Hoe werkt een transformator? 

Inductieprincipe: 

· In ijzeren kern ontstaat magnetisch veld wanneer door de primaire spoel een 

stroom vloeit, die ook door de secundaire spoel gaat. 

· Aangesloten spanning is een wisselspanning en levert wisselstroomà magnetisch veld 

wisselt à in spoel inductiespanning. 

Grootte spanning: afhankelijk aantal windingen 

Hoe noemt de verhouding tussen Up /Us? 

Up Aantal windingen primaire spoel 

---- = -------------------------------------------------- 

Us Aantal windingen secundaire spoel 

Vermogen blijft aan beide zijden gelijk, toon dit aan? 

Pp = Ps 

Up x Ip= Us x Is 

!Dit heeft gevolgen voorde kabeldikte! 

3.2.4.2 Distributienetten 

Welke soorten distributienetten hebben we en leg uit? 

· International transportnet 380 kV: 

Bevoorrading bij problemen, zonder teveel eigen reserveopstellingen 

· Transportnetten 30 tot 220 kV: 

Energietransport vanuit internationale transportnetten en vanuit meeste centrales naar 

transformatieposten of grote industriële klanten. 

· Verdeelnetten 1 kV tot 30 kV: 

Voeding van lokale transformatoren en meeste ondernemingen

· Distributienetten minder dan 1kV: 

Verdere distributie naar huishoudelijke gebruikers enKMO’s die relatief weinig elektrische 

energie gebruiken 

3.2.4.3 Vermogen 

Wat is de productiecapaciteit van België? 

14000 MW 

1/3 is uit kerncentrales levert 50 % energie 

VB. 

100 watt- 33 kern x 300 h= 10000 wh 

-66 Rest x 150 h= 10000 wh 

--------------- 

20000 wh 

Besluit: Beperkt deel van de productie door andere bronnen 

3.2.5 Werken met wisselstroom 

3.2.5.1 Frequentie en effectieve spanning 

Hoe wordt de grootte van de spanning bepaald? 

· De sterkte van het magneetveld 

· Het aantal windingen van de spoel 

Wat is de frequentie? 

Het aantal perioden per seconde of de frequentie is het omgekeerde van de periode tijd 

Wat is de periodetijd? 

De tijd waarin 1 periode doorlopen wordt 

1periode= 0,02 sec 

Figuur:

Wat is de eenheid van frequentie? 

Hertz (hz) 

Frequentie wisselspanning Europees net? 

50hz 

Wat is de effectieve waarde van wisselspanning? 

De waarde van een gelijkspanning die hetzelfde effect zou hebben bij het leveren van arbeid 

Ueff= UMax 

----------- of U eff= 0,707 x Umax 

√2 

Figuur: 

3.2.5.2 Driefasige wisselspanning 

Leg uit” 3fasige spanning”? 

De drie spanningen bereiken hun topwaarde niet gelijktijdig en ze zijn t.o.v. elkaar 1/3 van de 

periode tijd verschoven. 

De som van de spanning is op elk moment = 0

3.2.5.3 Drie fasen met nulleider 

Leg uit “ 3fasen met nulleider”? 

· In een driefasige alternator met in ster geschakelde statorspoelen, waarbij sterpunt naar 

buiten gebracht via nulleider. 

à 2 spanningen 

Welke 2spanningen treffen we aan? 

1. Fasespanning = spanning in 1 statorspoel tussen lijndraad en sterpunt (of nulleider). 

2. Lijnspanning = tussen 2 lijndraden(een net). Maximum spanningsverschil steeds 1,73. 

1,73 * fasespanning = Lijnspanning 

1,73* 230V = 400 V 

3.2.5.4 Het vermogen bij wisselstroom/ wisselspanning 

Hierbij kennen we 2 belastingen? 

· Calorisch vermogen 

· Mechanisch vermogen 

Bij calorisch vermogen spreken we van de ohmse weerstand: 

P= U x I => 9200 W = 230 V * 40 A 

Leg uit? 

De stroom en de spanning zijn met elkaar in fase waardoor het product de vermenigvuldiging is van 

de spanning en de stroom 

Bij een mechanisch vermogen hebben we een grotere stroom nodig hoe komt dit? 

· De spanning en de stroom in de tijd t.o.v. elkaar verschoven zijn 

· In een elektromotor heeft men eerst spanning à magnetische werkingà stroom 

à de stroom komt dus later : naijlende stroom 

Leg uit schijnbaar en werkelijk vermogen 

Werkelijk vermogen = op de wattmeter 

Schijbaar vermogen= product van spanning en stroom( U xI) 

Wat is de arbeidsfactor? 

Werkelijk vermogen 

---------------------------- = cos (phi) of arbeidsfactor 

Schijnbaar vermogen 

Of Pw= U x I x cos(phi)

Bij de ohmse belasting is de cos phi =1 

Wat heeft een slechte arbeidsfacor als nadeel? 

Centrales voor een groter vermogen moeten geconstrueerd worden en dat er hogere jouleverliezen 

zijn. 

Meerprijs als cos phi

3.3.2 Wat zijn de eigenschappen? 

3.3.2.1 Algemeen 

Uit wat bestaat aardgas? 

· Methaan 

· Slochterengas =81% 

· Rijk gas= 90 % 

3.3.2.2 Verbranding 

Bij aardgas reageert 1 molecule methaan met 2 moleculen(di)zuurstof tot 1 molecule koolstof 

dioxide + 2 moleculen waterdamp 

CH4 + 2O² ---> CO2 + 2H2O + warmte 

Is er te weinig zuurstof dan verandert CO2 naar COà onvolledige verbranding 

Voorkomen door overmaat aan lucht toe te voegen 

Uitleg bij reactie: 

· Water wordt gevormd 

· Water verdampt door hitte 

· De warmte die nodig is om het water te verdampen is verloren 

à Oplossing condensatie ketel 

Wat is het principe van condensatie ketel? 

· Warmte stijgt op 

· Vormt druppels door botsing tegen de buizen 

· Druppels worden gerecupereerd 

Bij de verbranding komen rookgassen vrij. Die bevatten ook waterdamp, waarin nog een 

aanzienlijke hoeveelheid energie zit. Via het principe van condensatie komt hier extra 

warmte vrij. De vrijgekomen warmte wordt via een warmtewisselaar gerecupereerd en 

gebruikt om het afgekoelde water dat van de radiatoren terugkeert, voor te verwarmen 

zodat het op een hogere temperatuur opnieuw van de ketel naar de radiatoren kan 

vertrekken. Deze voorverwarming van het water betekent dan ook de energiewinst ten 

opzichte van een niet condenserende ketel.

Wat is de verbrandingswaarde of bovenwaarde? 

Hoeveelheid energie(kj) die vrijkomt bij het verbranden van 1m³ gas of (1kg andere brandstoffen) 

Wat is de latente of verdampingswarmte? 

Hoeveelheid energie(kj) dat nodig is om tijdens het verbrandingsproces het gevormde water te 

verdampen 

Wat is de stookwaarde of onderwaarde? 

Verbrandingswaarde- verdampingswarmte 

VB. Rijk aardgas 

Bovenwaarde= 42,4 MJ/m³ 

Stookwaarde van = 38,2 MJ/m³ 

Hoeveel kwh is de bovenwaarde? 

42,4 MJ= 42 400 000 j (ws) / 3600000 = 11, 78 kwh 

3.4 Stookolie 

3.4.1 Herkomst 

Wat is stookolie? 

Een overblijfsel van miljoenen jaren afzetting van organische, plantaardige en dierlijke organismen 

op de bodem. 

Onder druk= vluchtige(aardgas) en vloeibare( aardolie) bestandsdelen 

3.4.2 Productie 

Wat zijn de kenmerken van stookolie? 

· Eerste olie in VS 1859 

· Vervoer met pijpleidingen of tankers 

· Via destillatie (verschillende temperaturen) komen verschillende producten vrij 

· Maateenheid = barrel of 159 liter 

· Stookwaarde(verbrandingswaarde) = 40 MJ/ liter

3.5 Andere energiebronnen 

3.5.1 Zonnecollector 


1. Zwakke concentratie aanvaarden en installaties bouwen die werken bij lage temperaturen. 

(tot 90°C) 

Schema zonnecollector p 51 

2. Straling concentreren met spiegels om hoge temperaturen te krijgen. (200 tot 1000°C) 

Spiegelcollectoren verzamelen zonlichtà afvoeren warmteà levering elektriciteit via stoom 

Wat is een standaard zonnecollector? 

· Goed geïsoleerde bak met glasplaat 

· Opslagvat 

· Naverwarming 

· Transportsysteem 

3.5.1.2 Toepassing 

Waar wordt het gebruikt? 

· Zwembadverwarming 

· Warmwaterboilers 

Wat doen we met een tijdsverschil tussen productie en verbruik? 

· Warm water kan opslagen worden in ondoordringbare lagen 

3.5.2 Warmtepompen 

3.5.2.1 Inleiding 

Bekendste voorbeeld is een koelkast 

Warmte opnemen uit koelruimte en afgeven aan de woning 


Uit wat bestaat het circuit? 

· Compressor 

· Condensor 

· Smoorkraan 

· Verdamper 

Waarop is het principe gebaseerd? 

Een verandering van kooktemperatuur van een vloeistof bij de verandering van druk.


· Een werkvloeistof circuleert in het systeem 

· Drukverandering door compressor en smoorklep 

· Warmteopname en –afgifte door verdamper en condensor 

In wat wordt druk uitgedrukt? 

Pascal 

1 bar = 100000 Pa of 1 mbar= 100 pascal 

Wat is de druk op de zeeniveau? 

1013 hPa 

Water kookt op? 

100 ° C bij 1013 hPa(1bar) à bij verandering in druk = verandering in kookpunt 

Leg uit “kookpunt is afhankelijk van soort koelmiddel” 

CFK’s (choolfluorkoolwaterstoffen) zijn koelmiddelen die hun kookpunt lager hebben dan 0°C bij een 

druk van 1013 hPa 

àVerboden door problemen met de ozonlaag 

Basisregels bij de warmtepomp? 

· Koken= verdampen op grote schaal is er veel energie nodig 

à energie uit omgeving 

· Condenseren= (gasàvloeistof) warmte afgegeven aan de omgeving 

!!! Wat is het basisprincipe van een warmtepomp? 

· Door het spelen met druk gaan we condenseren of verdampen 

à warmte-energie opnemen en afgeven 

Vb. frigo, diepvriezer, airco 

In warmtepompen wordt een stof rond gepompt waarbij men vloeistof op de ene plaats door 

drukverlaging en toevoeging van energie uit de omgeving laat koken en terwijl men op een 

andere plaats door drukverhoging en een mogelijkheid tot afgifte van warmte de vloeistof(gas) 

laat condenseren 

Wat gebeurt er met gas? 

Als gas in een omgeving komt met een lagere temperatuur, zal het gas condenseren à energie 

afgeven

Bespreek hoe de druk het kookpunt beïnvloedt? 

Door te veranderen van druk via de compressor en het smoorventiel wijzigt het kookpunt van een 

koelmiddel 

· Hoge druk 

- Na compressoràkookpunt hoog 

-Punt hoger dan omgevingàgas condenserenàwarmte afgeven 

· Lage druk 

-Na smoorventielà kookpunt laag 

-Punt lager dan omgevingàkoel middel verdampen 

-Warmte-energie nodig om te verdampen à energie uit de omgevingà zo opgenomen en 

verplaatst è warmtepomp 

Hoe werkt een compressor? 

· Druk het gas samen 

· Temp stijgt, Druk wordt verhoogt 

· Kost elektrische energie 

Hoe gaat het koelmiddel naar de verdamper? 

Via de smoorkraan( verlagen van druk) à het kookpunt van de werkvloeistof verlaagt en de 

temperatuur daalt onder die van de natuurlijke warmtebronnen aan de verdamper 

Druk van 2 à 3 bar 

Verdamper staat buiten het gebouw in contact met: 

· De lucht 

· De grond 

· Het waterreservoir 

Als de temperatuur van de omgeving groter is dan dat van de werkingsvloeistof dan: 

Verdampt de vloeistofà neemt energie opà het gas gaat naar compressor 

Wat is de verdampingswarmte? 

Wordt aan de omgeving ontrokken in de verdamper 

Wat gebeurt er met condensatiewarmte? 

Wordt aan de omgeving afgegeven in de condensor 

3.5.2.3 Rendement en kostprijs 

Leg het rendement uit? 

· Energie toevoegen aan compressorà relatief weinig t.o.v. energie die opgenomen wordt 

door via de omgeving in de verdamper

Hoeveel bedraagt winstfactor? 

Afh. van installatie tot installatie 3à 4 

Klassieke verwarming: factor 0,8 à 0,98 

Leg uit winstfactor 4 

1 eenheid komt uit de input aan de compressor(te betalen) en 3 eenheden van de omgeving 

3.5.3 Koude-Warmte opslag 


2 putten in watervoerende lagen op 100m à 150 m van elkaar op 50m en 150 m diep 

Leg het verschil uit tussen zomer en winter? 

· Zomer 

-Koud water oppompen(put1) en via warmtewisselaar warme lucht uit burelen enz.. afkoelen 

-Opgewarmd water terugbrenen in put 2 

· Winter 

-Warm water oppompen(put 2) en via warmtewisselaar koude buitenlucht voorverwarmen. 

- Afgekoeld water terug in bodem brengen(put1) 

3.5.4 Bio-Energie 

Wat is bio-energie? 

Energie die opgewekt is uit plantaardige materialen: 

· Snoeiafval 

· Afvalhout uit industrie 

· GFT 

· Agrarische residuen 

· Slib 

Wat gebeurt er met de bio-massa? 

· Omgezet tot energie door middel van verbranding, vergassing, of omzetting naar vloeibare 

stoffenà recyclage van energie uit afvalstoffen

4 Toepassingen/verbruikers 

4.1 Algemeen 

4.2 Energieomzetting en rendement 

Geef enkele voorbeelden van energieomzetting aan de verbruikerszijde? 

· Elektrische energie via motorà mechanische energie 

· Elektrische energie via kooktoestelàthermische energie 

· Elektrische energie via lampà licht 

Hierbij zijn er ook steeds een aantal verliezen 

· Elektromotor ondervindt wrijving van de lagersà wrijving wordt warmteà aan buitenkant 

te voelen 

· Water verwarmen in kooktoestelà warmte aan de buitenkant voelen 

· Lamp wordt na korte tijd warmà warmte wordt niet omgezet in lichtà verlies 

In FM is het belangrijk dat we weten wat de verliezen zijn we stellen de vraag? 

“Wat houden we(wat is nuttig) over t.o.v. wat we verbruiken( betalen) 

Hoe meer we overhouden hoe beter het: RENDEMENT 

Wat is het rendement? 

De verhouding tussen de nuttige en de toegevoegde waarde 

Formule: 

4.3 Verlichten 

4.3.1 Algemeen 

Wat zijn de basiskenmerken? 

N=Wn 

Pn x t 

-------- X 100% OF Rendement= --------------- 

Wt 

Pt x t 

· Zelfstandige lichtgevende lichamen( gloeilamp) 

· Secundaire lichtbron(weerkaatsing licht op tafel) 

Wat gebeurt er in een lichtbron? 

Er wordt een voor het oog niet waarneembare vorm van energie omgezet in licht energie

Leg de 2 wijzen van lichtstraling uit: 

1. Temperatuurstraling: bij het opwarmen van een stuk metaal wordt een deel van de 

toegevoegde energie omgezet in lichtenergie 

2. Luminescentiestraling: chemische of elektrische energie wordt, zonder eerst de tussenstap 

van warmte-energie, omgezet in lichtenenergie 

4.3.2 Eigenschappen van het licht 

4.3.2.1 Algemeen 

INFORMATIEF 

4.3.2.2 Kleurtemperatuur 

Wat is kleurtemperatuur? 

· Voorwerp geleidelijk aan opwarmen 

· Hoe hoger de temperatuur, hoe witter het licht 

De temperatuur in Kelvin(K) waarop we een zwart lichaam moeten verwarmen om dezelfde 

kleurindruk te hebben als die van de lamp. 

4.3.2.3 Kleurweergaveindex 

Wat is deze index? 

Internationaal systeem voor de bepaling kwaliteit van de kleur weergave 

Geef een vb? 

RA geeft aan hoe groot de over- en onderwaardering van bepaalde kleuren is. Hoe groter de 

afwijking, hoe kleiner de index 

RA

4.3.3.1 Lichtstroom 

Wat is de eenheid? 

Lumen(lm) 

Gloeilampen? 

· 40 w = 400 lm 

· 100 W= 1400 lm 

· 200 W= 3000 lm 

· 1000W= 19000 lm 

Hoe wordt de specifieke lichtstroom weergegeven? 

Lumen per watt 

Cijfers? 

· Gloeilamp = 10 à 14 lm/W 

· TL Lamp= 80lm/w 

· Kwiklamp= 60lm/w 

· Natriumlamp= 180lm/w 

4.3.3.2 Lichtsterkte en lichtsterktediagram 

Wat is de eenheid? 

Candela (cd) 

Symbool I 

Wat is 1 candela? 

1lumen in de eenheid van een ruimtehoek 

DUS 1 cd= 1 lumen! 

Wat is een lichtsterktediagram? 

Lichtsterkte (cd) per 1000 lm van het diagram omrekenen 

4.3.3.3 Verlichtingsterkte 

Wat is de verlichtingsterkte? 

Hoeveelheid licht (of lichtstroom) per m² op een oppervlak 

E = ф / A of lux = lumen / m² 

à aanduiding voor de sterkte van de verlichting op een bepaald vlak

4.3.3.4 Verlichtingssterkte in een punt 

Wat is de formule? 

Epunt = lichtsterkte (cd) 

----------------------------------------- OF Epunt = I/r² 

afstand tot lichtbron in het kwadraat 

Oefening? 

Gloeilamp van 100 W vermogen op 1 en 2 meter 

100 w= 1400 lumen 

1000 lumen = 182 cd à 182 x 1,4 = 255 cd 

EPunt= 255/ (1)^2= 255 lux 

Epunt= 255/(2)^2= 64 lux 

4.3.3.5 Samenvatting! 

Grootheid Symbool Eenheid Symbool 

lichtstroom ф(phi) Lumen Lm 

Lichtsterkte I Candela cd 

Verlichtingssterkte E Lux Lux 

!! Verlichtingsterkte afstand tot een punt tot ^2 

4.3.4 Hoe weten we dit? 

Welke instrumenten gebruiken we? 

· Lux-meter: seleniumlaag met dun laagje platina 

· Lichtinvalà elektronen vrijàelektrische stroom 

· Ampèremeter geeft verlichtingsterkte aan in lux 

Wanneer is het werkblad gelijk verdeeld? 

· Gelijkmatig verlicht: E minimum / E maximum > 0,7 

· >0,5 kantoorruimtes 

4.3.5 Vereiste hoeveelheid licht 

Wat is de vereiste hoeveelheid licht? 

300 lux 

4.3.6 Verlichtingssystemen 

Kantoorbeheer

4.3.7 De soorten verlichting lampen 

4.3.7.1 Overzicht 

1. Temperatuurstralers 

· Gloeilampen 

· Halogeenlampen 

2. Gasontladingslampen 

· Langwerpige fluoriscentielampen 

· Compacte fluorescentielampen 

· Hogedruk kwiklampen 

· Hogedruk metaalhalogenidelampen 

· Hogedruk natriumlampen 

· Lagedruk natriumlampen 

4.3.7.2 Temperatuurstralers –gloeilampen 

Leg de”gloeilamp uit 

Werking: luchtledige glazen bol met wolfraamdraad die tot gloeien wordt gebracht dmv 

droomdoorgang. Lamp is gevuld met inert gas. 

Doel gas: verdamping gloeidraad tegengaan 

Nadeel: warmteverlies 

Gebruik: algemene residentiële verlichting in lokalen met lage gebruiksduur 

Eigenschappen: 

- Laag rendement 

- Korte levensduur 

- Perfecte kleurweergave 

- Lage investering 

4.3.7.3 Temperatuurstralers- Halogeenlampen 

“Leg de halogeenlampen uit” 

Werking: Lamp is gevuld met gas uit de groep van de halogenen 

Doel gas: De verdampte wolfraamdeeltjes naar de gloeidraad terugbrengt 

à glas wordt niet langer zwart en kan hogere temperatuur aan 

Opmerking: hoge temperatuur à kwartsglas nodigà geen aanraking: vingerdrukken bij hoge temp. 

veranderen de kristallijne structuur vh glas

Wat zijn de 2 soorten halogeenlampen? 

1. Lage spannings halogeenlampen( 6, 12, 24 Volt) àtransformator nodig 

à aandacht voor draadsectie om overbelasting(brand) en hoge spanningsval te vermijden 

Gebruik: accentverlichting (reclame, autolamp, projectorlamp) 

2. Normale spannings halogeenlampen(230 V) 

àstaafvormige lampen 

Gebruik: verstralers voor grote oppervlakten (opritten, grote verlichting in tuin) 

Eigenschappen: 

- laag rendement 

- lage levensduur 

- goede kleurweergave 

4.3.7.4 Gasontladingslampen- fluorescentielampen- buizen 

Wat is een fluorescentielamp? 

= TL-Lamp 

Lamp met kwikdamp op een lage druk met aan de binnenzijde fluorescentie poederà zet 

onzichtbare(ultraviolet straling) om in straling met zichtbaar gebied (380 tot 780 nm) 

Waarom is er van klassiek overgeschakeld naar elektrische voorschakelapparatuur? 

· Klassiek: starter+ begrenzer is verantwoordelijk voor relatief hoog verbruik 

· Elektrisch: daalt verbruik en verhoogt levensduur 

Welke soorten hebben we? 

Allemaal veelvouden van 1/8 inch 

· T12 (uit assortiment) : 38 mm 

· T8: 26 mm 

· T5: 16 mm 

à Vermogen en lichtopbrengst afh. van lengte en diameter 

Enkele weetjes: 

-T8 tov T12 besparing van 30% energie en 23 % meer licht 

-T5 zijn korterè aanpassing set kost 30 à 40 euro

Eigenschappen van de buisvormige fluorescentielampen: 

· hoog rendement 

· hoge levensduur 

· goede kleurweergave 

· niet duur 

Gebruik: algemene verlichting in tertiaire sector (kantoren) en industrie 

4.3.7.5 Gasontladingslampen- Fluorescentielampen- compact 

Wat zijn compacte? 

Spaarlampen, een compacte uitvoering van de TL- lamp. 

à ontworpen om gloeilamp te ontvangen 

à met of zonder ingebouwde voorschakelapparatuur 

Wat zijn de eigenschappen: 

- hoog rendement 

- hoge levensduur 

- goede kleurweergave 

- duurder dan gloeilampà hogere investering wordt snel gecompenseerd door minder 

verbruik 

4.3.7.6 Andere gasontladingslampen 

· Kwikontladingslampen – lagedruk (blauwig) 

= gasontladingslampen – fluorescentielampen 

· Kwikontladingslampen – hogedruk 

Toepassing: Industrie 

· Kwikontladingslampen – hogedruk metaalhalogeenidelamp 

Gebruik: algemene verlichting in industrie 

· Natriumlampen – lagedruk (geelig) 

Gebruik: openbare verlichting 

· Neonlampen 

Gebruik: lichtreclame op gevels

4.4 Verwarmen 


Wat is warmte? 

Energie –uitwisseling 

Vb. ijsblokje in cola 

Grootheid Symbool Eenheid Symbool 

Warmte-Energie of Q Joule J 

warmtehoeveelheid 

4.4.2 Soortelijke warmte 

Wat is de soortelijke warmte? 

Soortelijke warmte (c) = hoeveelheid warmte nodig om de massa-eenheid van een stof(kg) 1 graad te 

laten stijgen(C of K) 

Van wat is de soortelijke warmte afhankelijk? 

· Massa van de stof in kg 

· Temperatuurverschil in °C/K of ∆T 

· Het soort stof 

Formule! 

(hoeveelheid warmte) Q = m . c . ∆T (in Joule) 

c = J/kg K 

Verschil tussen KELVIN en CELSIUS? 

· O°c = 273 K 

· Logaritmische schaal à 50°C = 323 K 

4.4.3 Faseovergangen 

Wat gebeurt er? 

Er is een andere hoeveelheid energie nodig dan voor het stijgen van 1 graad van een bep. Stof 

Welke zijn belangrijk 

· VASTè VLOEIBAAR : Smelten 

· VLOEIBAAR è VAST: Stollen 

· GASè VLOEIBAAR: Condenseren 

· VLOEIBAARèGAS: Verdampen

4.4.3.1 Smelten-Stollen 

Eigenschappen vaste stoffen: 

· Tussen de moleculen is de onderlinge afstand klein en is er relatief weinig lege ruimte 

· De moleculen hebben weinig bewegingsvrijheid 

· Orde 

Eigenschappen vloeibare stoffen 

· Verlaten van voorkeurspositie 

· Bewegingsvrijheid is groter(grote cohesiekracht) 

· Wanorde 

Wat gebeurt er bij opwarming van een vaste stof? 

· Stijgt de temperatuur 

· Moleculen bewegen sneller 

· Onderlinge afstand wordt iets groter 

· Stof warmt geleidelijk op 

Wat gebeurt er bij smelten? 

· Alle energie wordt gebruikt om los te komen 

· Uit vaste structuur 

· Temperatuur blijft gelijk tot vast vloeibaar is geworden 

Wat is de specifieke smelwarmte Ls? 

De hoeveelheid energie, nodig om 1kg vaste stof om te zetten in 1kg vloeistof bij de 

smelttemperatuur. 

Formule: 

Q= m x Ls 

Eenheid = Joule/kg 

Ls is gegeven!! 

4.4.3.2 Verdampen en condenseren 

Wat is de verdampingswarmte? 

Specifieke verdampingswarmte (Lv) = hoeveelheid warmte die men moet toevoegen om 1 kg 

vloeistof om te zetten in verzadigde damp bij een constante temperatuur 

Formule? 

Q = m . Lv 

Lv = J/kg

Wat is condensatiewarmte? 

De hoeveelheid warmte die men moet afvoeren om 1kg vloeistof te bekomen uit verzadigde damp 

bij een constante temperatuur 

FIGUUR!!!!!!

Oefening GIN 

4.4.4 Rendement 

Wat is het rendement? 

Rendement: nuttige E (wat we er uithalen) / toegevoegde E (wat we er insteken) 

· Toegevoegde energie weten we meestal(kwh) 

· Nuttige warmte energie berekenen we: 

- Q = m*c*∆T 

- Q= m*Ls 

- Q= m*Lv

Samenvatting! 

4.4.5 Oefeningen 

4.4.6 Warmtetransport 

Wat zijn de soorten warmtetransport? 

· Geleiding of conductie(door een stof) 

· Convectie of stroming(door een vloeistof) 

· Straling of radiatie( vlak naar vlak) 

Wat is geleiding? 

Warmtestroom in vaste stoffen vanaf de plaats op hoge temperatuur naar de plaats op lage 

temperatuur 

· Metalen staaf in vlam 

· Verschil tussen houten en metalen handvat 

Wat is stroming? 

Stroming vindt plaats in stromende media, vb. vloeistoffen en gassen 

Wat is straling of radiatie? 

Elektromagnetische straling in het voor de mens onzichtbare infrarode gebied 

Eigenschappen? 

· Golflengte tussen 780 en 1000 nm 

· Rechtlijnige voortplanting bij snelheid van het licht 

· Terugkaatsing 

· Doorlating 

· Absorptie 

3.1.3.2 Berekening warmtetransport via GELEIDING 

Wat is Q? 

De hoeveelheid warmte die de wand doorlaat noemen we Q en wordt uitgedrukt in Joule. 

Van wat is de hoeveelheid warmte afhankelijk? 

· Temperatuursverschil ∆T 

· Oppervlakte A 

· Tijd in s 

· Materiaal soort (lambda) λ 

· Dikte d

Wat is dan de formule? 

Q = A . ∆T . λ .t / d 

Wat is Lambda? 

De warmtegeleidingcoëfficiënt en geeft de hoeveelheid warmte-energie die per seconde per Kelvin 

per m² wandoppervlak door een materiaal van 1m dikte stroomt. 

Hoe hoger de lambdaà hoe meer warmteverlies 

Voorbeeld: 

à hoe beter het materiaal de warmte geleidt 

A x λ x t x∆T 

10m² x 0,08 W/mK x 3600s x 22K 

Q=------------------------------ = ----------------------------------------------------- = 633600 WS of JOULE 

D 0,1 

!!warmtegeleidingcoëfficiënt λ word uitgedrukt in (W/mK) 

4.4.7 Eenvoudige toepassing 

4.4.7.1 Kookplaten 

Wat zijn de soorten elektrische kookplaten? 

· Gietijzeren kookplaat 

· keramische kookplaat 

- Met weerstanden 

- Halogeenlampen 

- Inductie 

Wat is de gietijzeren kookplaat? 

· Verwarmingselementen ringvorming ingewerkt 

· 3 verschillende weerstanden die op verschillende manieren kunnen worden geschakeld 

· Eventueel temperatuurvoeler 

Wat is de werking? 

Werking: ingewerkte ringvormige verwarmingselementenà door weerstanden vloeit 

Elektriciteità warmteà warmte wordt door geleiding afgegeven aan de metalen kookplaat 

àgeeft warmte door aan de kookpot en de inhoud ervan

Wat zijn de kenmerken van een Vitrokeramische kookplaat? 

· Sinds 1975 meer toepassing 

· Hard, ondoordringbaar, bestand tegen inwerking van alkalische en zure producten 

· Eenvoudig in onderhoud 

· Duurder in aankoop 

Opgelet bij gebruik van suiker è karameliseert è vasthechten op de kookplaatè bij afkoeling trekt 

de suiker samenà suiker rukt minuscule deeltjes uit de kookplaatà frequent= onherstelbare schade 

Leg het principe bij de Vitrokeramische kookplaat met weestand uit! 


Onder vitrokeramisch oppervlak: weerstanden of verwarmingselementenà zijn 

onderaan en aan de zijkanten thermisch geïsoleerdàelektrische energie wordt in 

weerstanden omgezet in infrarood-warmteà geen direct contact, maar afgifte van warmteE 

via straling à aan en door de kookplaat 

Glas “slechte geleider wordt gebruikt leg uit? 

Het keramische glas geleid goed in verticale richting naar de kookpot toe. Door de slechte 

horizontale geleiding wordt de ruimte naast de kookzones minder warm en wordt het warmteverlies 

beperkt 

Leg het principe bij de Vitrokeramische kookplaat met halogeen uit! 


Werking: halogeenlamp = 10% licht, 90% warmteà halogeenlampen worden in 

geïsoleerde reflecterende kuip geplaatstàgeproduceerde infrarode licht wordt naar boven 

weerkaatstà opwarming 

Leg het principe bij de Vitrokeramische kookplaat met inductie! 


· opwekken van hoogfrequent elektromagnetisch veld 

à gevolg: ontstaan wervelstroom in de metalen bodem van de kookpan à wordt heetà verwarmt 

spijzen 

Bodem kookpan wordt opgewarmd (niet de vitrokeramische kookplaat) (bodem potten dient uit 

magnetisch materiaal te worden vervaardigd)

5 Isoleren 

5.1 Algemeen 

Warmteoverdracht kan op 3 manieren 

· Geleiding 

· Convectie 

· Straling 

Bij verwarmingselementen moeten deze OPTIMAAL zijn. 

Wat zijn transmissieverliezen? 

Verliezen doorheen de omsluitende elementen van een gebouw 

Wat zijn ventilatieverliezen? 

Gevolg van het ontsnappen van warme lucht uit de woning doorheen kieren of spleten. 

àventilatieopeningen 

àramen en deuren 

Wat is het voordeel van isoleren? 

· Besparing stookkosten, incl. milieuvoordeel 

· Besparing installatiekosten 

· Hogere binnenwand temperatuur 

· Beperking van condensatievorming 

5.2 Transmissieverliezen 

5.2.1 Warmteweerstand 

De hoeveelheid warmte-energie die de wand doorlaat is afh. van: 

· Temperatuurverschil(∆T) 

· Oppervlakte(A) 

· Tijd(s) 

· Weerstand van de wand(R) 

Wat is nu de formule voor de verliezen? 

A x t x∆T 

D 

Q= ------------------------ waarbij R=------- 

R 

λ 

R= warmteweerstand(m² K/W) En λ= warmtegeleidingcoëfficiënt (W/m K) 

Hoe groter R, hoe kleiner het warmteverlies! 

LET OP: Dit is bij een enkelvoudige wand

5.2.2 Geleiding door een homogene samengestelde wand 

Niet alle wanden bestaan uit 1 materiaal! 

Wat is de formule voor een samengestelde wand? 

A x t x∆T D1 D2 D3 

Q= ------------------------ waarbij R=-------+-------+------- 

R1 + R2+ R3 λ1 λ2 λ3 

Voorbeeld: 

A x t x∆T 

2m² x (3600 x3) x23K 

Q= ------------------------ = --------------------------------- = 318701 Joule 

D1 D2 0,06m 0,10 m 

-------+------- ------------- + ---------- 

λ1 λ2 0,4 W/m K 1,7 W/m K 

Werken met haakjes !! 

Geef het temperatuursverloop

5.2.3 De U-waarde van een wand 

Uwaarde= transmissiecoëfficiënt 

Voorbeeld een klassieke spouwmuur: 

· Overgangsweerstand aan binnen- en buitenzijde: luchtlaag 

· Verschillende materialenà verschillende overgangsweerstanden 

Wat is de U-waarde in de bouw? 

Voor samengestelde wand = U = 1 

----- met als eenheid W/m² K 

Rtot 

à hieruit volgt: Q= U x A x ∆T x t 

Wat is de tranmissiecoëfficient? 

Hoeveelheid warmte per seconde per Kelvin en per m² wandoppervlakte die overgaat van 1 

omgeving naar de andere, gescheiden door een wand. 

Wat is het verband tussen Lambda en U-waarde? 

λ à R (d / λ) 

RàRT (d1 / λ1 + d2 / λ2) 

RTà U (1 / RT) 

1. λ : warmtegeleidingcoëfficiënt: hoeveelheid warmte-energie per seconde per Kelvin 

temperatuursverschil per m² wandoppervlak, dat door een materiaal van 1m dikte. 

à hoe groter λ, hoe meer warmteverlies 

2. R : warmteweerstand: omgekeerd evenredig met λ 

à dikte wordt onmiddellijk in rekening gebracht 

3. U : transmissiecoëfficiënt: hoeveelheid warmte per seconde per Kelvin en per m² 

wandoppervlakte die overgaat van 1 omgeving naar de andere, gescheiden door een wand. 

Wat is een verschil tussen lambda en U-waarde? 

λ (lambda): belangrijkste thermische karakteristiek van een materiaal 

U-waarde: belangrijkste thermische karakteristiek van een wand (of samengesteld geheel)

5.2.4 Het peil van de globale warmte-isolatie 

Wat speelt een rol bij het peil van isolatie? 

· De u-waarden van de verschillende elementen van een gebouw 

· Vorm het gebouw 

Wat is de compactheidgraad? 

Het volume t.o.v. totale verliesoppervlakte 

Compactheidgraad= Beschermd Volume 

Verliesoppervlak 

Wat is het beschermd volume? 

= Beschermde gebied tegen warmteverlies (niet totaal volume) 

Wat is het verliesoppervlakte? 

= Som van de oppervlakten van alle wanden tussen het beschermd volume en de 

buitenomgeving. Gemeenschappelijke delen maken geen deel uit van dit oppervlak 

Wat is de conclusie? 

• Hoe groter het volume (met eenzelfde vorm) , hoe groter de compactheidgraad 

• Hoe meer het gebouw ingesloten, hoe groter de compactheidgraad 

• Het meer het gebouw qua vorm een bol benadert, hoe groter de compactheidgraad 

• Hoe grilliger het gebouw van vorm, hoe slechter de compactheidgraad 

Wat is de gemiddelde transmissiecoëfficiënt? 

De gewogen gemiddelde U-waarde van alle wanden van de warmteverliesoppervlakte 

Wat is de K-waarde? 

Globaal isolatiepeil van een gebouw 

Wat is het nut van de K-waarde? 

• Nieuw isolatieniveau van het gebouw 

• Vrijheid geven aan de ontwerper 

• Gemakkelijk voor wetgever om norm op te leggen

5.3 EPB en EPC 

EPB=EnergiePrestatie en Binnenklimaat 

Voordelen Energieprestatieregelgeving? 

• Besparing factuur 

• Gezonde woning 

• EPC 

• Milieu 

EPC= EnergiePrestatieCertificaat 

Wat is het E-Peil? 

Aan energie (primair verbruik) voor verwarming /koeling en warm water van het gebouw 

E-peil = ---------------------------------------------------------------------------------- x 100 

Nood aan energie .......... van een referentiegebouw met zelfde verliesoppervlak en 

beschermd volume 

Max. = Kleiner of gelijk aan 80 

à 2012= 70 

à2014= 60 

Met wat moet men rekening houden? 

• De compactheid 

à hoe compacter het huis, hoe lager het E-Peil 

• Isolatie 

à hoe beter geïsoleerd, hoe lager het peil 

• Luchtdichtheid 

à hoe luchtdichter, hoe beter 

• Ventileren 

àHoe zuiniger het ventilatiesysteem, hoe lager het peil 

• Gebruik van zonnewarmte 

àverlaging E-peil 

• Verwarmingsinstallatie 

à hoe energiezuiniger, hoe lager het peil

Wat is het verschil tussen EPW en EPU? 

EPW: Energie Prestatie v. Woning 

EPU: Utiliteitsgebouwen 

Wat is het resultaat van een EPC? 

• Uitdrukking van de prestatie van de woning aan de hand van kerngetal 

(Groen = goed en rood is slecht 

• Aanbevelingen om energieprestatie van woning te verbeteren 

5.4 Ventilatieverliezen 


Er werden bij isoleren een paar zaken vastgesteld: 

• Onaangename binnenomgeving 

• Ongezonde binnenomgeving 

• Veelvuldig optreden van schimmel 

à VENTILATIENORM 

Enkele basisgegevens uit de norm: 

• Verse lucht in bewoonde kamers 

• Verontreinigde lucht wordt weggezogen uit natte ruimten 

• Minimale ventilatiedebiet = 3,6 m³/h 

• Totaal min. Geëiste debiet is in feite het verse luchtdebiet voor de bewoonde kamers 

5.4.2 Ventilatiesystemen 

5.4.3 Berekening van de ventilatieverliezen 

Wat moet verwarmingsinstallatie kunnen? 

Elk uur de volledige hoeveelheid lucht van elk vertrek vervangen door (koude) buitenlucht. 

à natuurlijk “ventilatievoud” gelijk aan 1 

Bij mechanische kan dit berekent worden, hoe berekent men die? 

Q= 0,34 x β x V x ∆T x t 

Waarbij: 

• Q= energieverliezen in Wh 

• 0,34= product van volumemassa en massawarmte bij lucht van 20° 

• β= natuurlijk ventilatievoud 1/H 

• V=Volume 

• ∆T= temperatuursverschil 

• T= tijd in uur

Samengevat: 

Transmissie QT = Ugem . A T . ∆T . tà geleiding oppervlakte 

Ventilatie QV = 0,34 . ∆T . t . β . Và opwarmen volume 

Nodige vermogen: Q is warmteverbruikà W = P . t 

5.5 Berekening van de totale warmteverliezen 

5.5.1 Basisgegevens 

Wat heeft men nodig bij de berekening? 

• Plan met afmetingen 

• Samenstelling en materialen wanden 

• Bestemming lokalen 

• Informatie ventilatievoorziening 

• Basisbuitentemperatuur (-7 tot-11 °C) 

• Gewenste binnentemperaturen 

• Rendement van de installatie 

• Risico inschatting 

5.5.2 Totale verliezen 

Hoe berekent men het nodige vermogen? 

Ptot = ( Pt + Pv ) . 1,1 

Ptot = (Ugem . A T . ∆T) + (0,34 . ∆T . β . V) . 1,1 

Hoe kom je er aan? 

6 Luchtvochtigheid 

Zie KB!

Samenvatting 2011-2012 - Studiant

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?